Μπάτσιο Μπαντινέλλι | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Γέννηση | 12 Νοεμβρίου 1493[1][2] Φλωρεντία[3] |
Θάνατος | 7 Φεβρουαρίου 1560 (απροσδιόριστο ημερολόγιο, θεωρείται Ιουλιανό)[4][3] Φλωρεντία[3] |
Τόπος ταφής | Βασιλική του Ευαγγελισμού[5] |
Χώρα πολιτογράφησης | Δημοκρατία της Φλωρεντίας (1488–1532) Δουκάτο της Φλωρεντίας (1532–1560) |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Ομιλούμενες γλώσσες | Ιταλικά |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | γλύπτης ζωγράφος[6] σκιτσογράφος[6] ιστορικός της τέχνης[7] σχεδιαστής[8] |
Αξιοσημείωτο έργο | Πορτραίτο του Μιχαήλ Αγγέλου Ηρακλής και Κάκος |
Οικογένεια | |
Γονείς | Μικελάντζελο Μπραντίνι |
Συγγενείς | Μπάτσιο Μπαντινέλλι[9] |
Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
Βαθμός/στρατός | ιππότης |
Αξιώματα και βραβεύσεις | |
Βραβεύσεις | Τάγμα του Χρυσού Σπιρουνιού |
Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Μπάτσιο Μπαντινέλλι (ιταλικά: Baccio Bandinelli, επίσης γνωστός ως Μπαρτολομέο Μπραντίνι, Bartolomeo Brandini, 12 Νοεμβρίου 1493 – λίγο πριν από τις 7 Φεβρουαρίου 1560[10]), ήταν Ιταλός γλύπτης, σχεδιαστής και ζωγράφος της Αναγέννησης.[11]
Ο Μπαντινέλλι ήταν γιος ενός επιφανούς χρυσοχόου της Φλωρεντίας[12] και μαθήτευσε αρχικά στο εργαστήριό του. Ως αγόρι, μαθήτευσε δίπλα στον Τζοβάννι Φραντσέσκο Ρούστιτσι, γλύπτη φίλο του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Μεταξύ των πρώτων έργων του ήταν ένας Άγιος Ιερώνυμος σε κερί, κατασκευασμένος για τον Τζουλιάνο των Μεδίκων, που αναγνωρίστηκε ως έργο του Μπαντινέλλι από τον Τζον Πόουπ-Χένεσι.
Ο Τζόρτζο Βαζάρι, πρώην μαθητής στο εργαστήριο του Μπαντινέλλι, ισχυρίστηκε ότι ο Μπαντινέλλι καθοδηγούνταν από τη ζήλια του Μπενβενούτο Τσελίνι και του Μιχαήλ Άγγελου και διηγείται ότι:
(Όταν) αποκαλύφθηκε η γελοιογραφία του Μιχαήλ Άγγελου στην Αίθουσα του Συμβουλίου («Μάχη της Κασκίνα» στο Παλάτσο Βέκιο)[13] και όλοι οι καλλιτέχνες έτρεξαν να την αντιγράψουν, και ο Μπάτσιο (συχνότερα) ανάμεσά τους,… έχοντας πλαστογραφήσει το κλειδί της αίθουσας. Το… 1512, ο Πιέρο Σοντερίνι εκθρονίστηκε και ο… Μέδικος αποκαταστάθηκε. Μέσα στην αναταραχή, λοιπόν, ο Μπάτσιο, όντας μόνος του, έκοψε κρυφά το σκίτσο σε πολλά κομμάτια. Κάποιοι λένε ότι το έκανε για να έχει πάντα κοντά του ένα κομμάτι του σκίτσου και άλλοι ότι ήθελε να εμποδίσει άλλους νέους να το χρησιμοποιήσουν- άλλοι πάλι λένε ότι το έκανε από αγάπη για τον Λεονάρντο ντα Βίντσι ή από το μίσος που έτρεφε για τον Μιχαήλ Άγγελο. Όπως και να έχει, η απώλεια για την πόλη δεν ήταν μικρή και το σφάλμα του Μπάτσιο πολύ μεγάλο.
Η δια βίου εμμονή του Μπαντινέλλι με τον Μιχαήλ Άγγελο είναι ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στις εκτιμήσεις της πορείας του.[14]
Ο Μπαντινέλλι ήταν ένας από τους ηγέτες της ομάδας των Φλωρεντινών μανιεριστών που εμπνεύστηκαν από το αναζωπυρωμένο ενδιαφέρον για τον Ντονατέλλο, το οποίο συνοδεύτηκε από την τοποθέτηση των ανάγλυφων πλαισίων του Ντονατέλλο για τον άμβωνα του Αγίου Λαυρεντίου, το 1515. Ο καλλιτέχνης παρουσίασε το ανάγλυφο της Αποκαθήλωσης στον Κάρολο Ε΄ στη Γένοβα το 1529- αν και το ανάγλυφο έχει χαθεί, μια χαλκογραφία από αυτό από τον Αντόνιο Σουσίνι το 1600 (Μουσείο του Λούβρου) δείχνει την αποφασιστική έμπνευση του Ντονατέλλο από το συναισθηματικό ύψος και την ένταση.[15] Ο Μπαντινέλλι έκανε αρκετά σχέδια των ανάγλυφων του Ντονατέλλο, αν και αργότερα στη ζωή του τα υποτίμησε σε επιστολή του προς τον Κόζιμο Α΄ των Μεδίκων.[16]
Τα γλυπτά του δεν ενέπνευσαν ποτέ τον θαυμασμό που προκαλούν τα γλυπτά του Μιχαήλ Άγγελου, ιδίως το κολοσσιαίο (5,05 μ.) μαρμάρινο σύμπλεγμα του Ηρακλή και του Κάκου (ολοκληρώθηκε το 1534) στην Πιάτσα ντελλα Σινιορία της Φλωρεντίας και Αδάμ και Εύα στο Μουσείο του Μπαρτζέλλο, τα οποία βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από μερικά από τα αριστουργήματα του Μιχαήλ Άγγελου. Ο Βαζάρι είπε γι' αυτόν: «Δεν έκανε τίποτε άλλο παρά να φτιάχνει bozzetti (μακέτες) και τελείωσε ελάχιστα», και οι σύγχρονοι σχολιαστές έχουν παρατηρήσει τη ζωτικότητα των μοντέλων από τερακότα του Μπαντινέλλι σε αντίθεση με τα τελειωμένα μάρμαρα: «όλη η φρεσκάδα της πρώτης του προσέγγισης σε ένα θέμα χάθηκε στην επίπονη εκτέλεση σε μάρμαρο… Λαμπρός σκιτσογράφος και εξαιρετικός γλύπτης μικρής κλίμακας, είχε μια νοσηρή γοητεία για τους κολοσσούς, τους οποίους δεν ήταν σε θέση να εκτελέσει. Η αποτυχία του ως γλύπτη μεγάλης κλίμακας επιτεινόταν από την επιθυμία του να μιμηθεί τον Μιχαήλ Άγγελο».[17]
Το γλυπτό Ηρακλής και Κάκος ήταν παραγγελία του Πάπα των Μεδίκων Κλήμη Ζ΄, στον οποίο είχε δείξει ένα κέρινο μοντέλο. Το παρεχόμενο κομμάτι μαρμάρου Καρράρα δεν ήταν αρκετά μεγάλο για να εκτελέσει το αρχικό σχέδιο του Μπαντινέλλι. Έπρεπε να φτιάξει νέα κέρινα μοντέλα, ένα από τα οποία επιλέχθηκε από τον πάπα ως το τελικό σχέδιο. Ο Μπαντινέλλι είχε ήδη σκαλίσει το γλυπτό μέχρι την κοιλιά του Ηρακλή, όταν κατά τη διάρκεια της λεηλασίας της Ρώμης το 1527, ο Πάπας συνελήφθη αιχμάλωτος. Εν τω μεταξύ, στη Φλωρεντία, οι δημοκρατικοί εχθροί των Μεδίκων εκμεταλλεύτηκαν το χάος για να εξορίσουν τον Ιππόλυτο των Μεδίκων. Ο Μπαντινέλλι, υποστηρικτής των Μεδίκων, εξορίστηκε επίσης. Το 1530 ο αυτοκράτορας Κάρολος Ε΄ ανακατέλαβε τη Φλωρεντία μετά από μακρά πολιορκία. Ο Πάπας Κλήμης Ζ΄ εγκατέστησε στη συνέχεια τον νόθο γιο του Αλέξανδρο των Μεδίκων ως δούκα της Τοσκάνης. Ο Μπαντινέλλι επέστρεψε στη συνέχεια στη Φλωρεντία και συνέχισε τις εργασίες για το άγαλμα, το οποίο ολοκληρώθηκε το 1534 και μεταφέρθηκε από την Όπερα ντελ Ντουόμο στο σημερινό μαρμάρινο βάθρο του. Αλλά από τη στιγμή που αποκαλύφθηκε, αντιμετώπισε γελοιοποίηση- ο Τσελίνι παρομοίασε το βαρύγδουπο σύμπλεγμα με «ένα σακί γεμάτο πεπόνια». Στη συνέχεια, ο Μπαντινέλλι προσπάθησε να σαμποτάρει την καριέρα του Τσελίνι. Το άγαλμα αποκαταστάθηκε μεταξύ Φεβρουαρίου και Απριλίου 1994.
Τα σχέδια του Μπαντινέλλι, τα οποία στο παρελθόν εμφανίζονταν ως Μιχαήλ Άγγελος στις συλλογές των ειδημόνων, αναδείχθηκαν τον εικοστό αιώνα.
Μεταξύ των μαθητών του Μπαντινέλλι ήταν ο Βαζάρι και ο Φραντσέσκο ντε Ρόσσι. Οι γιοι του Κλεμέντε, συνεργάτης στο εργαστήριό του, και Μικελάντζελο Μπαντινέλλι ήταν επίσης γλύπτες.