Μπάτσιο Μπαντινέλλι

Μπάτσιο Μπαντινέλλι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση12  Νοεμβρίου 1493[1][2]
Φλωρεντία[3]
Θάνατος7  Φεβρουαρίου 1560 (απροσδιόριστο ημερολόγιο, θεωρείται Ιουλιανό)[4][3]
Φλωρεντία[3]
Τόπος ταφήςΒασιλική του Ευαγγελισμού[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΔημοκρατία της Φλωρεντίας (1488–1532)
Δουκάτο της Φλωρεντίας (1532–1560)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙταλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταγλύπτης
ζωγράφος[6]
σκιτσογράφος[6]
ιστορικός της τέχνης[7]
σχεδιαστής[8]
Αξιοσημείωτο έργοΠορτραίτο του Μιχαήλ Αγγέλου
Ηρακλής και Κάκος
Οικογένεια
ΓονείςΜικελάντζελο Μπραντίνι
ΣυγγενείςΜπάτσιο Μπαντινέλλι[9]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςιππότης
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΤάγμα του Χρυσού Σπιρουνιού
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Αυτοπροσωπογραφία του Μπαρτολομέο Μπαντινέλλι, 16ος αιώνας

Ο Μπάτσιο Μπαντινέλλι (ιταλικά: Baccio Bandinelli‎‎, επίσης γνωστός ως Μπαρτολομέο Μπραντίνι, Bartolomeo Brandini, 12 Νοεμβρίου 1493 – λίγο πριν από τις 7 Φεβρουαρίου 1560[10]), ήταν Ιταλός γλύπτης, σχεδιαστής και ζωγράφος της Αναγέννησης.[11]

Μπάτσιο Μπαντινέλλι – Σχέδιο μνημείου για τον Πάπα Λέοντα Ι΄ και τον Κλήμη Ζ΄
Το σκίτσο της Μάχης της Κασκίνα του Μιχαήλ Άγγελου
Ηρακλής και Κάκος
Αντίγραφο του Μπαντινέλλι του Συμπλέγματος του Λαοκόωντος

Ο Μπαντινέλλι ήταν γιος ενός επιφανούς χρυσοχόου της Φλωρεντίας[12] και μαθήτευσε αρχικά στο εργαστήριό του. Ως αγόρι, μαθήτευσε δίπλα στον Τζοβάννι Φραντσέσκο Ρούστιτσι, γλύπτη φίλο του Λεονάρντο ντα Βίντσι. Μεταξύ των πρώτων έργων του ήταν ένας Άγιος Ιερώνυμος σε κερί, κατασκευασμένος για τον Τζουλιάνο των Μεδίκων, που αναγνωρίστηκε ως έργο του Μπαντινέλλι από τον Τζον Πόουπ-Χένεσι.

Ο Τζόρτζο Βαζάρι, πρώην μαθητής στο εργαστήριο του Μπαντινέλλι, ισχυρίστηκε ότι ο Μπαντινέλλι καθοδηγούνταν από τη ζήλια του Μπενβενούτο Τσελίνι και του Μιχαήλ Άγγελου και διηγείται ότι:

(Όταν) αποκαλύφθηκε η γελοιογραφία του Μιχαήλ Άγγελου στην Αίθουσα του Συμβουλίου («Μάχη της Κασκίνα» στο Παλάτσο Βέκιο)[13] και όλοι οι καλλιτέχνες έτρεξαν να την αντιγράψουν, και ο Μπάτσιο (συχνότερα) ανάμεσά τους,… έχοντας πλαστογραφήσει το κλειδί της αίθουσας. Το… 1512, ο Πιέρο Σοντερίνι εκθρονίστηκε και ο… Μέδικος αποκαταστάθηκε. Μέσα στην αναταραχή, λοιπόν, ο Μπάτσιο, όντας μόνος του, έκοψε κρυφά το σκίτσο σε πολλά κομμάτια. Κάποιοι λένε ότι το έκανε για να έχει πάντα κοντά του ένα κομμάτι του σκίτσου και άλλοι ότι ήθελε να εμποδίσει άλλους νέους να το χρησιμοποιήσουν- άλλοι πάλι λένε ότι το έκανε από αγάπη για τον Λεονάρντο ντα Βίντσι ή από το μίσος που έτρεφε για τον Μιχαήλ Άγγελο. Όπως και να έχει, η απώλεια για την πόλη δεν ήταν μικρή και το σφάλμα του Μπάτσιο πολύ μεγάλο.

Η δια βίου εμμονή του Μπαντινέλλι με τον Μιχαήλ Άγγελο είναι ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στις εκτιμήσεις της πορείας του.[14]

Ο Μπαντινέλλι ήταν ένας από τους ηγέτες της ομάδας των Φλωρεντινών μανιεριστών που εμπνεύστηκαν από το αναζωπυρωμένο ενδιαφέρον για τον Ντονατέλλο, το οποίο συνοδεύτηκε από την τοποθέτηση των ανάγλυφων πλαισίων του Ντονατέλλο για τον άμβωνα του Αγίου Λαυρεντίου, το 1515. Ο καλλιτέχνης παρουσίασε το ανάγλυφο της Αποκαθήλωσης στον Κάρολο Ε΄ στη Γένοβα το 1529- αν και το ανάγλυφο έχει χαθεί, μια χαλκογραφία από αυτό από τον Αντόνιο Σουσίνι το 1600 (Μουσείο του Λούβρου) δείχνει την αποφασιστική έμπνευση του Ντονατέλλο από το συναισθηματικό ύψος και την ένταση.[15] Ο Μπαντινέλλι έκανε αρκετά σχέδια των ανάγλυφων του Ντονατέλλο, αν και αργότερα στη ζωή του τα υποτίμησε σε επιστολή του προς τον Κόζιμο Α΄ των Μεδίκων.[16]

Τα γλυπτά του δεν ενέπνευσαν ποτέ τον θαυμασμό που προκαλούν τα γλυπτά του Μιχαήλ Άγγελου, ιδίως το κολοσσιαίο (5,05 μ.) μαρμάρινο σύμπλεγμα του Ηρακλή και του Κάκου (ολοκληρώθηκε το 1534) στην Πιάτσα ντελλα Σινιορία της Φλωρεντίας και Αδάμ και Εύα στο Μουσείο του Μπαρτζέλλο, τα οποία βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από μερικά από τα αριστουργήματα του Μιχαήλ Άγγελου. Ο Βαζάρι είπε γι' αυτόν: «Δεν έκανε τίποτε άλλο παρά να φτιάχνει bozzetti (μακέτες) και τελείωσε ελάχιστα», και οι σύγχρονοι σχολιαστές έχουν παρατηρήσει τη ζωτικότητα των μοντέλων από τερακότα του Μπαντινέλλι σε αντίθεση με τα τελειωμένα μάρμαρα: «όλη η φρεσκάδα της πρώτης του προσέγγισης σε ένα θέμα χάθηκε στην επίπονη εκτέλεση σε μάρμαρο… Λαμπρός σκιτσογράφος και εξαιρετικός γλύπτης μικρής κλίμακας, είχε μια νοσηρή γοητεία για τους κολοσσούς, τους οποίους δεν ήταν σε θέση να εκτελέσει. Η αποτυχία του ως γλύπτη μεγάλης κλίμακας επιτεινόταν από την επιθυμία του να μιμηθεί τον Μιχαήλ Άγγελο».[17]

Το γλυπτό Ηρακλής και Κάκος ήταν παραγγελία του Πάπα των Μεδίκων Κλήμη Ζ΄, στον οποίο είχε δείξει ένα κέρινο μοντέλο. Το παρεχόμενο κομμάτι μαρμάρου Καρράρα δεν ήταν αρκετά μεγάλο για να εκτελέσει το αρχικό σχέδιο του Μπαντινέλλι. Έπρεπε να φτιάξει νέα κέρινα μοντέλα, ένα από τα οποία επιλέχθηκε από τον πάπα ως το τελικό σχέδιο. Ο Μπαντινέλλι είχε ήδη σκαλίσει το γλυπτό μέχρι την κοιλιά του Ηρακλή, όταν κατά τη διάρκεια της λεηλασίας της Ρώμης το 1527, ο Πάπας συνελήφθη αιχμάλωτος. Εν τω μεταξύ, στη Φλωρεντία, οι δημοκρατικοί εχθροί των Μεδίκων εκμεταλλεύτηκαν το χάος για να εξορίσουν τον Ιππόλυτο των Μεδίκων. Ο Μπαντινέλλι, υποστηρικτής των Μεδίκων, εξορίστηκε επίσης. Το 1530 ο αυτοκράτορας Κάρολος Ε΄ ανακατέλαβε τη Φλωρεντία μετά από μακρά πολιορκία. Ο Πάπας Κλήμης Ζ΄ εγκατέστησε στη συνέχεια τον νόθο γιο του Αλέξανδρο των Μεδίκων ως δούκα της Τοσκάνης. Ο Μπαντινέλλι επέστρεψε στη συνέχεια στη Φλωρεντία και συνέχισε τις εργασίες για το άγαλμα, το οποίο ολοκληρώθηκε το 1534 και μεταφέρθηκε από την Όπερα ντελ Ντουόμο στο σημερινό μαρμάρινο βάθρο του. Αλλά από τη στιγμή που αποκαλύφθηκε, αντιμετώπισε γελοιοποίηση- ο Τσελίνι παρομοίασε το βαρύγδουπο σύμπλεγμα με «ένα σακί γεμάτο πεπόνια». Στη συνέχεια, ο Μπαντινέλλι προσπάθησε να σαμποτάρει την καριέρα του Τσελίνι. Το άγαλμα αποκαταστάθηκε μεταξύ Φεβρουαρίου και Απριλίου 1994.

Τα σχέδια του Μπαντινέλλι, τα οποία στο παρελθόν εμφανίζονταν ως Μιχαήλ Άγγελος στις συλλογές των ειδημόνων, αναδείχθηκαν τον εικοστό αιώνα.

Μεταξύ των μαθητών του Μπαντινέλλι ήταν ο Βαζάρι και ο Φραντσέσκο ντε Ρόσσι. Οι γιοι του Κλεμέντε, συνεργάτης στο εργαστήριό του, και Μικελάντζελο Μπαντινέλλι ήταν επίσης γλύπτες.

  1. 1,0 1,1 «Dizionario Biografico degli Italiani». (Ιταλικά) Dizionario Biografico degli Italiani. 1960. baccio-bandinelli.
  2. 2,0 2,1 biography/Baccio-Bandinelli.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Бандинелли, Баччио» (Ρωσικά)
  4. (Ολλανδικά) RKDartists. 4174. Ανακτήθηκε στις 23  Αυγούστου 2017.
  5. 5,0 5,1 www.louvre.fr/sites/default/files/medias/medias_fichiers/fichiers/pdf/louvre-communique-presse-baccio-bandinelli.pdf.
  6. 6,0 6,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/115475. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  7. «Dictionary of Art Historians» (Αγγλικά) bandinellib. Ανακτήθηκε στις 23  Απριλίου 2022.
  8. Collectie Boijmans Online. www.boijmans.nl/en/collection/artworks/63728/camillus-at-the-capitoline-hill. Ανακτήθηκε στις 19  Απριλίου 2024.
  9. «Dizionario Biografico degli Italiani». (Ιταλικά) Dizionario Biografico degli Italiani. 1960. baccio-bandinelli_res-1af12a8d-87e7-11dc-8e9d-0016357eee51. Ανακτήθηκε στις 7  Φεβρουαρίου 2024.
  10. Ημερομηνία ταφής του
  11. Οι πίνακες που μπορούν να αποδοθούν στον Μπαντινέλλι είναι ελάχιστοι.
  12. Ο Μικελάντζελο ντε Βιβιάνο ντε Μπραντίνι του Γκαϊουόλε και η ευγενής σύζυγός του Καταρίνα, κόρη του Ταντέο Ουγκολίνο. Ο Μπαντινέλλι παρήγαγε μια παραποιημένη γενεαλογία που τον συνέδεε με τον ευγενή Μπαντινέλλι της Σιένα, προκειμένου να προετοιμάσει την εισαγωγή του στο ιπποτικό τάγμα του Αγίου Ιακώβου από τον Κάρολο Ε΄, στη Ρώμη, το 1530.
  13. «Web Gallery of Art, searchable fine arts image database». 
  14. Kathleen Weil-Garris, "Bandinelli and Michelangelo: A Problem of Artist's Identity", στο Art the Ape of Nature: Studies in Honor of H.W. Jansen επιμ.
  15. Christopher Fulton, "Present at the Inception: Donatello and the Origins of Sixteenth-Century Mannerism" Zeitschrift für Kunstgeschichte 60.2 (1997, σσ. 166–199) σελ. 174 και εικ. 9.
  16. Fulton 1997:178 σημ. 15
  17. Kurz, Otto (November 1944). «A Model for Bandinelli's Statue of Cosimo I». The Burlington Magazine for Connoisseurs 85 (500): 280. 

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Louis A. Waldman, Baccio Bandinelli and Art at the Medici Court: A Corpus of Early Modern Sources (Philadelphia: American Philosophical Society, 2004).
  • Paola Barocchi, επιμ. Scritti d' arte del Cinquecento . (Μιλάνο: Ricciardi, 1974. (σελ. 1359–1411: Baccio Bandinelli: Il Memoriale)
  • Roger Ward, Baccio Bandinelli, 1493-1560: Drawings from British Collections . (Cambridge: Fitzwilliam Museum) 1988. Κατάλογος έκθεσης εβδομήντα τεσσάρων σχεδίων του Μπαντινέλλι. (ISBN 0-914160-06-0)