Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η Μπιενάλε του Σάο Πάολο πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1951 και από τότε λάμβανε χώρα κάθε δύο χρόνια. Είναι η δεύτερη παλαιότερη Μπιενάλε του κόσμου μετά της Βενετίας (1895) η οποία αποτελεί πρότυπο για όλες τις υπόλοιπες.
Η Μπιενάλε ιδρύθηκε από τον Ιταλο-βραζιλιάνο βιομήχανο Σιτσίλο Ματαράτσο (Ciccillo Matarazzo, 1898-1977). Από το 1957, η Μπιενάλε του Σάο Πάολο πραγματοποιήθηκε στη βίλλα του Σιτσίλιο Ματαράτσο στο Parque do Ibirapuera. Η τριώροφη βίλλα ήταν σχεδιασμένη από μια ομάδα αρχιτεκτόνων, τον Όσκαρ Νεϊμέρ (Oscar Niemeyer) και τον Χέλιο Ούτσοα (Hélio Uchôa), με εκθεσιακό χώρο έκτασης 30,000 m². Η Μπιενάλε του Σάο Πάολο περιλαμβάνει έργα της Βραζιλιάνικης αλλά και της διεθνούς σύγχρονης τέχνης καθώς επίσης θεωρείται ότι είναι μια από τις σημαντικότερες μεγάλης κλίμακας εκθέσεις της Βραζιλίας και της Νότιας Αμερικής.
Μετά την ολοκλήρωση της 6ης Μπιενάλε, δημιουργήθηκε το Ίδρυμα της Μπιενάλε του Σάο Πάολο-Fundação Bienal de São Paulo, με σκοπό να προωθήσει την έκθεση η οποία μέχρι τότε οργανωνόταν από το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Σάο Πάολο-Museu de Arte Moderna de São Paulo - MAM-SP. Η βίλλα παραχωρήθηκε στο ίδρυμα με σκοπό να διεξάγονται αποκλειστικά εκεί οι εκθέσεις. Από το 1951 έγιναν πολλές Μπιενάλε όπου συμμετείχαν 159 χώρες, περισσότεροι από 13.000 καλλιτέχνες, 60.000 έργα τέχνης και περίπου 7.000.000 επισκέπτες δημιουργώντας άμεση επικοινωνία μεταξύ του Βραζιλιάνικου κοινού και των οπτικών, θεατρικών, μουσικών, κινηματογραφικών, αρχιτεκτονικών, ζωγραφικών και άλλων τεχνών από όλο τον κόσμο.
Το 1998 η έκθεση κόστισε περίπου 12.000.000 δολάρια και προσέλκυσε 400.000 επισκέπτες σε διάστημα δύο μηνών. Η 25η Μπιενάλε του Σάο Πάολο, η οποία κανονικά θα πραγματοποιούνταν το 2000, πήρε αναβολή για το 2002 μετά από μια άλλη μεγάλη έκθεση στη βίλλα του Ματαράτσο. Τότε για πρώτη φορά ο υπεύθυνος της Μπιενάλε ήταν ξένος και συγκεκριμένα ο Γερμανός Αλφόνς Ηαγκ (Alfons Hug).
Ο αρχικός σκοπός της Μπιενάλε ήταν να κάνει γνώστη στη Βραζιλία τη σύγχρονη τέχνη, να ενισχύσει την πρόσβαση της χώρας και των πόλεων της στα τρέχοντα καλλιτεχνικά θέματα καθώς και να θεσπίσει το Σάο Πάολο ως διεθνές καλλιτεχνικό κέντρο. Φυσικά, η Μπιενάλε βοηθάει στο να προσεγγίσει ο ξένος επισκέπτης τη Βραζιλιάνικη τέχνη.
Όπως το πρότυπο της Μπιενάλε της Βενετίας, το Σάο Πάολο συνήθιζε να φιλοξενεί εθνικές αλλά και διεθνείς παρουσιάσεις έργων κάτω από την επίβλεψη των βασικών υπευθύνων. Από το 2004, άρχισαν οι εθνικές παρουσιάσεις.
Αργεντινή
1989 - Guillermo Kuitca
Αυστραλία
1973 - Jan Senbergs
1975 - George Baldessin, Imants Tillers
1985 - Dick Watkins
1998 - Mutlu Çerkez
2002 - Adam Cullen
Καναδάς
1965 - Roy Kiyooka
1987 - Roland Brener
1998 - Janet Cardiff
2004 - David Rokeby
2006 - FASTWÜRMS
Γερμανία
1963 - Emil Schumacher
1975 - Blinky Palermo
2002 - Rupprecht Geiger
2004 - Thomas Demand
Ιρλανδία
1985 - Felim Egan
1994 - Alice Maher, Philip Napier
1998 - Brian Maguire, Dennis McNulty
2004 - Stephen Loughman
Ιαπωνία
1975 - Ay-O
Πολωνία
1998 - Mirosław Bałka
Ισπανία
1973 Miguel Berrocal
Ελβετία
1998 - Markus Raetz
Μεγάλη Βρετανία
1953 - William Scott
1961 - William Scott
1969 – Anthony Caro, John Hoyland
1983 - Tony Cragg, Antony Gormley, Anish Kapoor, Bill Woodrow
1989 - Richard Wilson
1991 - Bill Woodrow
1996 - Gary Hume
1998 - Michael Craig-Martin
2002 - Willie Doherty
Η.Π.Α.
1955 - Kenzo Okada
1967 - Edward Hopper, Wayne Thiebaud and Llyn Foulkes
1987 - Pat Steir, Stephen Antonakos, Michael Singer and Robert Stackhouse
1989 - Martin Puryear
1991 - Ann Hamilton
1994 - John Otterbridge and Betye Saar
1998 - Judith Pfaff
2002 - Kara Walker
Ελλάδα
1953 - Αλέκος Κοντόπουλος
1955 - Αλέκος Κοντόπουλος
1957 - Γιώργος Ζογγολόπουλος, Αλέκος Κοντόπουλος
1959 - Αστεριάδης Αγήνωρ
1963 - Χρύσα (Βαρδέα)
1965 - Χρύσα Ρωμανού
1979 - Όπυ Ζούνη, Κυριάκος Κατζουράκης
1981- Σωτήρης Σόρογκας, Χριστίνα Ζερβού, Γιάννης Μπουτέας, Δημήτρης Μυταράς
1987 - Κωνσταντίνος Βαρώτσος
1994 - Χρύσα Ρωμανού
1996 - Νίκος Ναυρίδης
1998 - Τζένη Μαρκέτου
2002 - Μαρία Παπαδημητρίου (επιμελήτρια, Έφη Στρούζα)
http://www.biennialfoundation.org/biennials/sao-paolo-biennialv/
https://web.archive.org/web/20141010213318/http://www.zongolopoulos.gr/GR/content/gz/bio.html
https://web.archive.org/web/20140925130844/http://www.mmca.org.gr/mmst/el/collection.htm?m=1
https://web.archive.org/web/20141008222702/http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?sel=247
http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?artist_id=4392&sel=352[νεκρός σύνδεσμος]
https://web.archive.org/web/20131118093414/http://www.sorogas.gr/team_exhibitions1.html