Νικόλαος Δούμπας

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|9|11|2024}}


Νικόλαος Δούμπας
Ο Νικόλαος Δούμπας σε πίνακα του Χάινριχ φον Ανγκέλι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Nikolaus Dumba (Γερμανικά), Νικόλαος Δούμπας (Ελληνικά) και Nicola Dumba (Αρομανικά)
Γέννηση24  Ιουλίου 1830[1]
Βιέννη[2]
Θάνατος23  Μαρτίου 1900[1]
Βουδαπέστη[3]
Τόπος ταφήςΚεντρικό Νεκροταφείο της Βιέννης
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστροουγγαρία
Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[4]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
καινοτόμος επιχειρηματίας
βιομήχανος[5]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαConstitutional Party
Οικογένεια
ΓονείςΣτέργιος Δούμπας
ΑδέλφιαMichael Sterio Dumba
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαMember of the Landtag of Lower Austria
μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Αυστριακής Αυτοκρατορίας (1870–1885)[6]
Μέλος της Αυτοκρατορικού Συμβουλίου των Λόρδων (Αυστρο-ουγγαρία) (από 1885)[7][6]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα
Dumba in seinem Palais
Φραντς Σούμπερτ Denkmal vor Dumbas Palais

Ο Νικόλαος Δούμπας (Nikolaus Dumba,* 24 Ιουλίου 1830 στη Βιέννη; † 23 Μαρτίου 1900 στη Βουδαπέστη) ήταν Έλληνο-αυστριακός, βλαχικής καταγωγής, ευεργέτης και επιχειρηματίας. Κατά τη διάρκεια της ζωής του πραγματοποίησε αρκετές δωρεές με κυριότερη αυτή της ανέγερσης του Μεγάρου Μουσικής της Βιέννης.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στη Βιέννη και ήταν γιος του Στέργιου Δούμπα (1794 - 1870), εμπόρου και ευεργέτη, και της Μαρίας Κούρτη. Ο παππούς του κατάγονταν από το Λινοτόπι του Γράμμου και πριν εγκατασταθεί στις Σέρρες είχε περάσει από το Μπλάτσι της Μακεδονίας, όπου γεννήθηκε ο πατέρας του Νικολάου. Η μητέρα του ήταν κόρη του έμπορου Μιχαήλ Κούρτη, από την Λάρισα, μοσχοπολίτικης καταγωγής. Η αδερφή της μητέρας του, Σοφία, είχε παντρευτεί τον Μετσοβίτη βαρώνο Τοσίτσα, κάτοικο Λιβόρνου. Επίσης είχε έναν μεγαλύτερο αδερφό, τον Μιχαήλ Δούμπα, γεννημένο το 1828. Σε νηπιακή ηλικία, αυτός και ο αδερφός του, Μιχαήλ (γενν. 1828), έμειναν ορφανοί καθώς η μητέρα τους πέθανε σε έναν ταξίδι της στο Λιβόρνο. Την περίοδο 1848 - 1850 έζησαν στην Αθήνα, όπου είχαν σταλθεί από τον πατέρα τους για να κρατηθούν μακριά από την επαναστατική κίνηση της εποχής στη Βιέννη. Εκεί κατοικούσαν στην οικία του αυστριακού πρεσβευτή Πρόκες φον Όστεν. Στη συνέχεια εγγράφηκε στο ακαδημαϊκό γυμνάσιο της Βιέννης, από όπου και αποφοίτησε. Ο Νικόλαος ήταν ένας από τους δύο νεαρούς που συνόδεψαν τον νεαρό αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ κατά τη στέψη του στο Ναό των Αυγουστίνων.

Το 1853 εγκαταστάθηκε στην πόλη Τάταντορφ και αγόρασε έναν υφαντουργείο βάμβακος. Σταδιακά επεκτάθηκε σε διάφορες βιομηχανικές και χρηματιστηριακές δραστηριότητες αυξάνοντας την ήδη μεγάλη από τον πατέρα του περιουσία. Ασχολήθηκε με την πολιτική εκλεγόμενος στην Κάτω βουλή, μέλος της Αναλογικής Αυστρο-Ουγγρικής Αντιπροσωπείας (1874) και αργότερα διορίστηκε ισόβιος γερουσιαστής στην Άνω Βουλή ενώ διετέλεσε και μυστικοσύμβουλος του αυτοκράτορα. Αξιοσημείωτες είναι οι αγαθοεργίες που πραγματοποίησε κατά τη διάρκεια της ζωής του. Προσέφερε επιχορηγήσεις στα ελληνικά σχολεία στο Μπλάτσι και τις Σέρρες, συνεισέφερε σημαντικά για την ανέγερση του αυστριακού Κοινοβουλίου, του πανεπιστημίου, της Ακαδημίας των τεχνών, του δημαρχείου της Βιέννης, του Καθεδρικού ναού του Αγίου Στεφάνου της Βιέννης καθώς και του Μεγάρου Μουσικής της Βιέννης (Musikverein), με πρωτοβουλία του οποίου ιδρύθηκε και το οποίο οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στις δωρεές αυτού και του πατέρα του. Με δωρεά του το 1898 ανακαινίστηκε ο ομώνυμος Ναός και διαμορφώθηκε η σημερινή του νεοκλασική ανατολική πρόσοψη με την ανάγλυφη σύνθεση του δρακοκτόνου Αγίου Γεωργίου στο τριγωνικό αέτωμα αποκτώντας παράλληλα και το σημερινό κωδωνοστάσιο. Επίσης ήταν μαικήνας των καλών τεχνών.

Ο Νικόλαος Δούμπας υπήρξε προσωπικός φίλος του Ριχάρδου Βάγκνερ και του Γιόχαν Στράους. Στην εξοχική του κατοικία στις όχθες του Δούναβη ο Στράους συνέθεσε και πρωτοπαρουσίασε το γνωστό βαλς Γαλάζιος Δούναβης. Θεωρείται ότι αυτός ήταν που συνέβαλε στο να γίνει γνωστός ο Σούμπερτ. Το Παλέ Δούμπα, το παλάτι της οικογένειας Δούμπα, βρισκόταν στη Ρίνγκστράσσε (Parkring 4) της Βιέννης και ήταν διακοσμημένο με έργα σπουδαίων καλλιτεχνών όπως ο Μάκκαρτ. Το σαλόνι του Νικολάου Δούμπα ήταν τόπος συνάντησης του καλλιτεχνικού και πνευματικού κόσμου της αυτοκρατορικής πρωτεύουσας της Αυστροουγγαρίας. Ήταν προσωπικός φίλος του Γεώργιου Αβέρωφ, τον οποίο και φιλοξένησε την περίοδο 1880 - 1881, τη μοναδική δηλαδή φορά που ο Αβέρωφ ταξίδεψε εκτός Αιγύπτου.

Κεντρικό Νεκροταφείο Βιέννης τάφο του Νικόλαος Δούμπας

Κατά τη διάρκεια της ζωής του ο Νικόλαος Δούμπας τιμήθηκε πολλάκις. Διετέλεσε επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Βιέννης, πρόεδρος της ελληνικής αδελφότητας του Αγίου Γεωργίου Βιέννης, μέλος της επιτροπής του προγράμματος επέκτασης της Βιέννης, αντιπρόεδρος και διευθυντής της Εταιρείας Φίλων της Μουσικής κ.α. Τιμήθηκε με τον σταυρό των Ιπποτών (Ritterkreuz) από τον Αυτοκράτορα ενώ όπως και ο πατέρας του και ο αδερφός του, απέρριψε την πρόταση απονομής τίτλου ευγενείας από τον αυτοκράτορα διακρινόμενος έτσι για τις φιλελεύθερες πεποιθήσεις του. Προς τιμήν του συνέθεσε ο Άντον Κραλ το έργο Dumba Marsch. Δίπλα από το Μέγαρο Μουσικής υπάρχει οδός με το όνομά του.

Απεβίωσε στις 23 Μαρτίου 1900 στη Βουδαπέστη από καρδιακό επεισόδιο και η εξόδιος ακολουθία ψάλθηκε στον Ναό της Αγίας Τριάδας στη Βιέννη. Την εκφορά δε παρακολούθησε χιλιάδες κόσμου ενώ λόγω της προσφοράς του στον κόσμο των τεχνών ενταφιάστηκε στο τμήμα των μουσουργών του Τσεντράλ Φρίντχοφ της Βιέννης. Με τον θάνατό του κληροδότησε στη βιβλιοθήκη της Βιέννης τη συλλογή βιβλίων και μουσικών έργων που διέθετε. Ήταν παντρεμένος και είχε μια κόρη. Ανιψιός του ήταν ο Κωνσταντίνος Δούμπας, τελευταίος πρέσβης της Αυστρο-ουγγαρίας στις ΗΠΑ.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  3. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  4. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk2016933284. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  5. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk2016933284. Ανακτήθηκε στις 17  Δεκεμβρίου 2022.
  6. ↑ 6,0 6,1 www.parlament.gv.at/WWER/PARL/J1848/Dumba_1.shtml. Ανακτήθηκε στις 31  Οκτωβρίου 2019.
  7. ↑ Ανακτήθηκε στις 29  Οκτωβρίου 2019.

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Felix Czeike: Historisches Lexikon Wien. Verlag Kremayr & Scheriau, Wien 1993, ISBN 3-218-00544-2 (Band 2) S. 107f.
  • Elvira Konecny: Die Familie Dumba und ihre Bedeutung für Wien und Österreich, ISBN 3-85369-650-3.
  • Herwig Würtz, u. a.: Nicolaus Dumba, Portrait eines Mäzens. Die Schubert-Sammlung der Stadt Wien.