Νιου Λάναρκ

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 07/02/2020.

Συντεταγμένες: 55°39′49″N 3°46′53″W / 55.66361°N 3.78139°W / 55.66361; -3.78139

Νιου Λάναρκ
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Νιου Λάναρκ
55°39′49″N 3°46′53″W
ΧώραΗνωμένο Βασίλειο[1]
Διοικητική υπαγωγήSouth Lanarkshire
Έκταση146 εκτάριο
Πληθυσμός200
Ζώνη ώραςUTC±00:00
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Νιου Λάναρκ (αγγλικά: New Lanark) ήταν ένα πρότυπο βιομηχανικό χωριό του 18ου αιώνα, χτισμένο στις όχθες του ποταμού Κλάιντ στη Σκωτία. Απέχει περίπου 1,4 μίλια (ή 2,2 χιλιόμετρα) από το κοντινό χωριό Λάναρκ, του Νότιου Λάναρκσαϊρ. Ιδρύθηκε το 1786 από τον Ντέιβιντ Ντέιλ, ο οποίος έχτισε εκεί βαμβακουργείο και καταλύματα για τους εργάτες. Ο Ντέιλ επέλεξε την συγκεκριμένη τοποθεσία για να εγκαταστήσει το εργοστάσιο επειδή επέτρεπε την εκμετάλλευση της υδραυλικής ενέργειας από τους καταρράκτες του ποταμού.

Στα 1800 τη διοίκηση του βαμβακουργείου ανέλαβε ο Ρόμπερτ Όουεν, γαμπρός του Ντέιλ, ως επικεφαλής ενός συνεταιρισμού. Ο Όουεν ήταν αρχικά οπαδός της ωφελιμιστικής σχολής του Μπένθαμ αλλά μετακινήθηκε σε σοσιαλιστικές ιδέες και τους οραματισμούς του αυτούς εφάρμοσε στην ισότητα των εργαζομένων και στην κοινοβιακή, σοσιαλιστική οργάνωση της βιομηχανίας στο Νέο Λάναρκ. Ο Ρόμπερτ Όουεν έμεινε γνωστός ως φιλάνθρωπος και κοινωνικός μεταρρυθμιστής και το Νέο Λάναρκ κατέστη ένα επιτυχημένο κοινωνικό και βιομηχανικό πείραμα και επιτομή του ουτοπικού σοσιαλισμού ή οουενισμού αλλά και τη βάση για μεταγενέστερα συνεταιριστικά εγχειρήματα. Η φήμη του Νέου Λάναρκ εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη και το χωριό επισκέφθηκε ο μετέπειτα τσάρος Νικόλαος Β'.

Η βαμβακουργία λειτούργησε έως το 1968. Μετά από μια περίοδο παρακμής, ιδρύθηκε το 1975 η Συνεργασία για την Διατήρηση του Νέου Λάναρκ για να αποτρέψει την κατεδάφιση του χωριού. Από το 2006, τα περισσότερα από τα κτήρια έχουν αποκατασταθεί και το χωριό έχει γίνει ένα σημαντικό τουριστικό αξιοθέατο. Είναι ένα από τέσσερα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO στη Σκωτία και ένα σημείο σταθμός της ERIH - της ευρωπαϊκής διαδρομής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ vocaleyes.co.uk/research/heritage-access-2022/benchmark/. Ανακτήθηκε στις 9  Φεβρουαρίου 2023.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]