Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Νιόβη | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Νιόβη (Ελληνικά) |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Οικογένεια | |
Σύζυγος | Αμφίονας της Αντιόπης[1][2][3] |
Τέκνα | Αμφίονας της Νιόβης Μελίβοια[4] Sipylus Αμύκλας (Νιόβης) Alphenor Damasichthon Ismenus Tantalus Phaedimus Ilioneus Neaera Amaleus Archenor Archemorus Astycrateia Astynome Astyoche Chias Cleodoxa Κλυτία Ἐτοδάια Eupinytus Φθία Πελόπεια Αργείος Agenor Αλαλκομενέας |
Γονείς | Τάνταλος[2][1][5] και Ταϋγέτη[2][5], Διώνη[2][5] και Ευρυάνασσα |
Αδέλφια | Πέλοπας[6] |
Σχετικά πολυμέσα | |
Με το όνομα Νιόβη στην ελληνική μυθολογία φέρονται δύο πρόσωπα: η Νιόβη του Ταντάλου και η Νιόβη του Φορωνέα.
Η Νιόβη κόρη του βασιλιά της Φρυγίας Ταντάλου και της Διώνης, ήταν σύζυγος του Θηβαίου Αμφίονα και μητέρα εξ αυτού πολλών και ωραίων τέκνων που αποτελούσαν ζεύγη, τους Νιοβίδες. Περί του αριθμού αυτών οι πληροφορίες των αρχαίων ποιητών και συγγραφέων κυμαίνονται από 12 μέχρι 20. Επικρατέστερη είναι αυτή των δεκατεσσάρων παιδιών (εφτά αγόρια και εφτά κορίτσια). Μάλιστα, αναφέρεται πως οι εφτά πύλες της Θήβας είχαν τα ονόματα των κοριτσιών της.
Φαίνεται πως κάποτε η Νιόβη υπερηφανεύθηκε για την ευγονία και την ομορφιά των τέκνων της λέγοντας πως «ένα μόνο ζεύγος διδύμων έναντι των τόσων δικών της έχει να επιδείξει η Λητώ, η εκλεκτή του Δία» (εννοώντας την Άρτεμη και τον Απόλλωνα). Όταν το έμαθε η Λητώ αγανάκτησε και ζήτησε από τα παιδιά της να τιμωρήσουν την υπερήφανη αυτή θνητή. Έτσι, κατά τις παραδόσεις οι δύο θεοί τόξευσαν με τα αλάθητα βέλη τους, η μεν Άρτεμη τις κόρες, ο δε Απόλλωνας τους γιους. Από τον όλεθρο αυτό, κατά παραδόσεις σώθηκαν μόνο δύο από τα τέκνα, ο Αμύκλας και η Μελίβοια – κατ' άλλους, μόνο η Μελίβοια, που όμως από την ταραχή της μετονομάσθηκε Χλώρις.
Τα νεκρά σώματα των Νιοβίδων έμειναν επί εννέα ημέρες άταφα, αφού ο Δίας μετέβαλλε σε λίθο όποιον επιχειρούσε να τους αποδώσει νεκρικές τιμές. Μόνο δε την ένατη μέρα υπέκυψαν οι θεοί, μετά από τις ικεσίες της απέλπιδος μητέρας τους και τα ενταφίασαν οι ίδιοι σε δύο κοινούς τάφους (Παυσανίας ΙΧ 17,2).[7]
Οι τραγικοί ποιητές της αρχαιότητας χρησιμοποίησαν τον μύθο της Νιόβης και ο μεν Αισχύλος εμφανίζει την ηρωίδα του παραδομένη σε βωμό και άδακρυ πόνο επί του τάφου των τέκνων της, ο δε Σοφοκλής την παρουσιάζει φυγάδα από τη Βοιωτία στον Σίπυλο συνεχώς θρηνούσα, ικετεύοντας τους θεούς να ευσπλαχνισθούν τον πόνο της, μέχρι που ο οικτίρμων Ζευς τη μεταμορφώνει σε βράχο, από τον οποίο μέρα και νύκτα στάλαζαν σταγόνες δακρύων. Ο Οβίδιος στις Μεταμορφώσεις του (VI 146 – 312) την παρουσιάζει ήδη απολιθωμένη να εκσφενδονίζεται με ανεμοστρόβιλο από τη Θήβα στον Σίπυλο και να σχηματίζει βράχο σε μορφή θρηνούσας γυναίκας.[8] Πολλές επίσης εμπνεύσεις και έργα οφείλουν στον μύθο αυτό και οι εικαστικές τέχνες.
Κατ' άλλη, περιορισμένη, εκδοχή του μύθου, λυδικής καταγωγής, η Νιόβη απέκτησε 20 τέκνα, τα οποία στο τέλος θανάτωσε η ίδια και στη συνέχεια αυτοκτόνησε, όταν ο πατέρας τους, ο Ασσάων, φόνευσε τον σύζυγό της Φίλοιτο, προκειμένου να τη συζευχθεί.
Η ιστορία της Νιόβης δείχνει πως η αλαζονεία ενός θνητού ανθρώπου που προσπάθησε να συγκριθεί με τους θεούς, επιφέρει πάντα την τιμωρία του. Η ευτυχία είναι πάντα εφήμερη για τους κοινούς θνητούς, ενώ οι θεοί, αντίθετα, βρίσκονται σε μία διαρκή και αιώνια μακαριότητα.[8]
Ο μύθος μπορεί να περιγράφει την βίαιη αντικατάσταση μιας παλαιότερης θρησκείας γονιμότητας με μία νεότερη.[9][10]