Ντανιέλ Μπενσαΐντ

Ντανιέλ Μπενσαΐντ
Ο Ντανιέλ Μπενσαΐντ σε συνέδριο στη Βαρκελώνη το 2008.
Γέννηση25 Μαρτίου 1946 (1946-03-25)
Τουλούζη, Γαλλία
Θάνατος12 Ιανουαρίου 2010 (63 ετών)
Παρίσι, Γαλλία
ΠερίοδοςΦιλοσοφία του 20ου αιώνα
ΠεριοχήΔυτική φιλοσοφία
ΣχολήΤροτσκισμός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ντανιέλ Μπενσαΐντ (γαλλ. Daniel Bensaïd) ήταν φιλόσοφος και ηγετική προσωπικότητα του τροτσκιστικού κινήματος στη Γαλλία. Ήταν, επίσης, ηγετική προσωπικότητα του Μάη του '68 κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο Πανεπιστημίου Παρί X-Ναντέρ.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ντανιέλ Μπενσαΐντ γεννήθηκε στις 25 Μαρτίου 1946 στην Τουλούζη. Ο πατέρας του ήταν Σεφαρδίτης Εβραίος από την Αλγερία ο οποίος μετακινήθηκε από το Οράν στην Τουλούζη κατά την περίοδο της Γαλλίας του Βισύ. Ύστερα από τη σφαγή του Σαρόν στις 8 Φεβρουαρίου 1962 στο Παρίσι, ο Μπενσαΐντ εντάχθηκε στην Ένωση Κομμουνιστών Φοιτητών, την οργάνωση φοιτητών που πρόσκεινταν στο Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Ενοχλημένος από την κομματική ορθοδοξία, ο Μπενσαΐντ προσχώρησε στην αριστερή αντιπολίτευση εντός της οργάνωσης, από την οποία διεγράφη το 1966 μαζί με άλλους διαφωνούντες.[1]

Το 1966 ξεκίνησε τις σπουδές του στην École normale supérieure de lettres et sciences humaines. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, συνέβαλλε στην ίδρυση της Κομμουνιστικής Επαναστατικής Νεολαίας, η οποία μετεξελίχθηκε στην Κομμουνιστική Επαναστατική Λίγκα (Ligue Communiste Révolutionnaire, LCR). Ίδρυσε, μαζί με το Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, το Κίνημα 22 Μαρτίου, το οποίο συμμετείχε στα γεγονότα του Μάη του '68.[1]

Ο Μπενσαΐντ εξελίχθηκε σε θεωρητικό τόσο της LCR όσο και της Ενιαίας Γραμματείας της 4ης Διεθνούς, ενώ έγινε και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Παρί 8. Αμέσως μετά τον θάνατό του, ο Ταρίκ Αλί τον περιέγραψε ως τον «κορυφαίο μαρξιστή δημόσιο διανοούμενο της Γαλλίας, όντας περιζήτητος για εμφανίσεις σε τηλεοπτικές εκπομπές και για συγγραφή άρθρων και κριτικών στη Le Monde και στη Libération».[1] Ο Μπενσαΐντ ήταν γνωστός για τις μελέτες του πάνω στον Βάλτερ Μπένγιαμιν και στον Καρλ Μαρξ, καθώς και για τις αναλύσεις του πάνω στον γαλλικό μεταμοντερνισμό.

Πέθανε στις 12 Ιανουαρίου 2010 από καρκίνο, ο οποίος προκλήθηκε ύστερα από επιπλοκές που δημιουργήθηκαν από τη φαρμακευτική αγωγή που λάμβανε για το AIDS, από το οποίο έπασχε για 16 χρόνια.[1]

Κριτική και αντιπαράθεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μπενσαΐντ και το ρεύμα του τροτσκισμού που εκπροσωπούνταν από την Ενιαία Γραμματεία της 4ης Διεθνούς έχουν δεχτεί κριτική από πιο ορθόδοξα ρεύματα του τροτσκισμού για τη στρατηγική που έχουν υιοθετήσει περί συμμετοχής του στα «νέα κοινωνικά κινήματα» και, πιο συγκεκριμένα, για τη θεώρηση του διλήμματος επανάσταση ή μεταρρύθμιση ως ένα ψευδές δίλημμα, καθώς και για τον σχηματισμό «ευρέων κομμάτων» αντί για κόμματα λενινιστικού τύπου. Σε μία από αυτές τις κριτικές, ο Λουκ Κούπερ άσκησε κριτική στον Μπενσαΐντ για τη θέση του ότι, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, θα ήταν επιτρεπτή η συμμετοχή σε καπιταλιστική κυβέρνηση, καθώς και για την αξιοποίηση του κράτους ως οργάνου επαναστατικού μετασχηματισμού.[2] Ο Μπενσαΐντ έχει συζητήσει για το ζήτημα της επαναστατικής στρατηγικής με άλλα μέλη της 4ης Διεθνούς, καθώς και με τον διεθνή γραμματέα του βρετανικού Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Άλεξ Καλλίνικος.[3]

Βιβλία του στα ελληνικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Μαρξ: Τρόπος χρήσης, εκδόσεις ΚΨΜ, 2010 ISBN 9789606750410
  • Ο Μαρξ της εποχής μας: Μεγαλείο και κακοδαιμονίες ενός κριτικού εγχειρήματος, εκδόσεις Τόπος, 2013 ISBN 9789604990870

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Tariq Ali, "Daniel Bensaïd obituary", The Guardian, 14 January 2010.
  2. ↑ Daniel Bensaïd and the “Return of Strategy”
  3. ↑ "Hegemony and the United Front"; "The Return of Strategy".