Ντον Ρόσα

Ντον Ρόσα
Γέννηση29  Ιουνίου 1951[1][2]
Λούισβιλ
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[3]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Κεντάκι και St. Xavier High School
Ιδιότηταδημιουργός κόμικς, συγγραφέας, σεναριογράφος[4] και εικονογράφος[5]
ΣύζυγοςAnn Payne (από 1980)
ΒραβεύσειςΒραβεία Γουίλ Άισνερ (1995), Bill Finger Award (2013 και 2013)[6][7], βραβείο του μελανοδοχείου (2014)[8] και Eisner Award for Best Writer/Artist (1997)[9]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Κένο Ντον Χιούγκο Ρόσα (Keno Don Hugo Rosa,[10] 29 Ιουνίου 1951) είναι Αμερικανός σχεδιαστής και συγγραφέας κόμικς ευρύτερα γνωστός για τις ιστορίες του με τον Σκρουτζ Μακ Ντακ, τον Ντόναλντ και άλλους ήρωες της Disney. Ξεκίνησε από θαυμαστής του Καρλ Μπαρκς και έγινε ο σημαντικότερος μαθητής και διάδοχος τού έργου του.[10][11] Σε πολλές από τις ιστορίες του χρησιμοποιεί ήρωες και τοποθεσίες που είχε δημιουργήσει ο Καρλ Μπαρκς. Έχει γράψει περίπου 90 ιστορίες από το 1987 έως το 2006. Το πιο διάσημο έργο του είναι το Ο Βίος και η Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ, το οποίο βραβεύτηκε το 1995 με τη σημαντικότερη διάκριση στο χώρο της Ένατης Τέχνης, το Βραβείο Άισνερ για την "Καλύτερη Σειρά σε Συνέχειες".[11]

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο παππούς του Ντον Ρόσα, Τζιοακίνο Ρόσα, ζούσε στο Μανιάγκο, μια πόλη στους πρόποδες των Άλπεων στη Βόρεια Ιταλία, στην επαρχία Πορντενόνε. Μετανάστευσε στο Κεντάκι, στις Η.Π.Α., γύρω στα 1900, και ίδρυσε μια επιτυχημένη επιχείρηση η οποία ασχολούνταν με πλακάκια και μωσαϊκά, μετά επέστρεψε στην Ιταλία για να παντρευτεί και να κάνει οικογένεια. Το 1915 ακριβώς μετά τη γέννηση του γιου του Ούγκο Ρόσα, ο Τζιοακίνο επέστρεψε στο Κεντάκι με τη σύζυγο του, τις δύο κόρες του και τους δύο γιους του. Ο Ούγκο Ρόσα μεγάλωσε και αργότερα παντρεύτηκε στο Κεντάκι. Η σύζυγος του είχε Γερμανοαμερικανό πατέρα και μητέρα με Σκωτσέζικη και Ιρλανδική καταγωγή.

Ο Ντον Ρόσα γεννήθηκε ως Κένο Ντον Χιούγκο Ρόσα στις 29 Ιουνίου του 1951 στη Λούισβιλ, στο Κεντάκι.[11] Πήρε το όνομα του απ' τον πατέρα του και τον παππού του. Ο Τζιοακίνο λέγονταν "Κένο" για συντομία. Ο πατέρας του Ντον ονομάστηκε Ούγκο Ντάντε Ρόσα, αλλά χρησιμοποιούσε το όνομα "Ούγκο Ντον" στην Αμερική.

Η εντεκάχρονη αδερφή του Ντον Ρόσα μάζευε κόμικς, και είχε χιλιάδες κόμικς τα οποία μπορούσε να κοιτάζει και αργότερα να διαβάζει ο Ντον. Ο Ρόσα άρχισε να σχεδιάζει κόμικς πριν αρχίσει να γράφει. Μέχρι το γυμνάσιο οι συνηθέστεροι χαρακτήρες του ήταν ένα ευρύ καστ απλοϊκών φιγούρων οι οποίες πρωταγωνιστούσαν σε κωμικές περιπέτειες που θύμιζαν τα κόμικς του Μπαρκς και παλιές ταινίες που άρεσαν πολύ στον Ντον. Μόνο η ιστορία ήταν σημαντική γι' αυτόν, όχι τα σχέδια.

Έργο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ντον Ρόσα θεωρείται ένας από τους καλύτερους δημιουργούς κόμικς Ντίσνεϊ και ειδικά στην Ευρώπη είναι πολύ γνωστός. Μαζί με τον Καρλ Μπαρκς είναι από τους λίγους καλλιτέχνες που έχουν το όνομά τους στα εξώφυλλα των περιοδικών όταν αυτά δημοσιεύουν κάποιο έργο τους. Οι ιστορίες του είναι εύκολα αναγνωρίσιμες χάρη στον ιδιαίτερο σχεδιασμό τους και την εκπληκτική λεπτομέρεια των καρέ του. Ο Ρόσα αρέσκεται να περιλαμβάνει κρυφές αναφορές στα αγαπημένα του έργα φαντασίας καθώς και σε δικά του προηγούμενα έργα. Συνήθως χρησιμοποιεί 12 καρέ ανά σελίδα αντί για 8. Υποχρεώνεται να χρησιμοποιεί αυτά τα επιπλέον καρέ γιατί οι ιστορίες του είναι αρκετά μεγάλες και δεν μπορούν να δημοσιευθούν αν δεν τις μικρύνει.

Σχεδιαστικό στυλ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με μόνο ένα πτυχίο πολιτικού μηχανικού ο Ρόσα έχει ένα αρκετά ασυνήθιστο σχεδιαστικό στυλ και όπως λέει και ο ίδιος, "Υποψιάζομαι πως δεν κάνω τίποτα με τον ίδιο τρόπο που θα το έκανε κάποιος άλλος". Επειδή είναι αυτοδίδακτος, ο Ρόσα στηρίζεται σε αυτά που έμαθε στην σχολή πολιτικών μηχανικών, το οποίο σημαίνει ότι χρησιμοποιεί μηχανικά μολύβια και πρότυπα συνεχώς. Χρησιμοποιεί πλαστικά αντικείμενα για να σχεδιάσει καμπύλες, κύκλους και ελλείψεις. Συνήθως σχεδιάζει μία σελίδα την ημέρα αλλά αυτό εξαρτάται από την ποσότητα λεπτομέρειας της σελίδας.

Καρλ Μπαρκς

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μεγαλύτερο είδωλο του Ντον Ρόσα όταν πρόκειται για κόμικς ήταν ανέκαθεν ο Καρλ Μπαρκς. Ο Ρόσα χτίζει σχεδόν όλες τις ιστορίες του επάνω σε χαρακτήρες και τοποθεσίες που δημιούργησε ο Καρλ Μπαρκς. Οι ιστορίες του Ρόσα περιέχουν αναφορές σε γεγονότα που περιγράφτηκαν σε ιστορίες του Μπαρκς. Για παράδειγμα, η ιστορία του Επιστροφή στη Ζαναντού, είναι μια συνέχεια στην ιστορία του Μπαρκς Περιπέτεια στην Τράλα Λα, όπου οι Ντακ επιστρέφουν στην ίδια κρυμμένη χώρα. Για να δείξει τον θαυμασμό και την συνέπειά του στον Μπαρκς και τις ιστορίες του, ο Ρόσα τοποθετεί όλες τις ιστορίες του στη δεκαετία του 1950. Αυτό επειδή ο Μπαρκς έγραψε τις περισσότερες ιστορίες με τον Σκρουτζ, το Ντόναλντ και τους υπόλοιπους ήρωες του τη δεκαετία 1950 (διαλύει επίσης τυχόν λάθη ακολουθίας όπως η ηλικία του Σκρουτζ). Όπως εξηγεί στα επεξηγηματικά κείμενα της σειράς "Βίος και Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ", ο Ρόσα κάνει εκτενή έρευνα της περιόδου αυτής όχι μόνο για να σιγουρευτεί ότι αποδίδει ρεαλιστικά τη εποχή αλλά και για βεβαιωθεί ότι όλοι οι χαρακτήρες μπορούν να είναι παρόντες.

Ο Μπαρκς είτε έχει δημιουργήσει τους χαρακτήρες που χρησιμοποιεί ο Ντον είτε έχει συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη του χαρακτήρα τους. Έτσι ο Ρόσα νιώθει την υποχρέωση να κάνει τις ιστορίες του ακριβείς στα γεγονότα που έχουν περιγραφεί από τον Μπαρκς στις δικές του ιστορίες. Έχει ξοδέψει αρκετό χρόνο κάνοντας λίστες με σκόρπια γεγονότα και και ανέκδοτα που περιγράφονται στις ιστορίες του μέντορά του. Ειδικά ο "Βίος και Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ" βασίστηκε σε προηγούμενες δουλειές του Μπαρκς. Ο Ντον ωστόσο παραδέχτηκε ότι μια σκηνή στο πρώτο κεφάλαιο την εμπνεύστηκε από μια ιστορία του Τόνι Στρομπλ.

D.U.C.K.

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι περισσότερες ιστορίες του Ντον Ρόσα έχουν τα αρχικά D.U.C.K. κρυμμένα κάπου στο πρώτο καρέ. Τα εξώφυλλα που σχεδιάζει έχουν επίσης αυτά τα αρχικά. Αυτά τα αρχικά είναι ένα ακρωνύμιο της φράσης Dedicated to Unca Carl by Keno (αφιερωμένο στον θείο Καρλ από τον Κένο). Επειδή η Ντίσνεϋ δεν επιτρέπει τις προσωπικές υπογραφές στα κόμικ, και σκεπτόμενος ότι αυτό το ακρωνύμιο μοιάζει σαν υπογραφή, ο Ντον Ρόσα άρχισε να κρύβει τα γράμματα στα πιο απίθανα σημεία. Πολλοί από τους αναγνώστες του έχουν κάνει χόμπι την αναζήτηση της υπογραφής του. Το D.U.C.K. είναι συνήθως κρυμμένο στο πρώτο καρέ της πρώτης σελίδας της κάθε ιστορίας. Το D.U.C.K. είναι επίσης κρυμμένο στα εξώφυλλα των ιστοριών του Ρόσα, τα οποία σχεδιάζει ο ίδιος, καθώς και σε αυτά που σχεδιάζει για επανεκδόσεις των ιστοριών του Καρλ Μπαρκς. Κατά ένα ειρωνικό τρόπο, σχεδόν κάθε φορά που γράφεται κάποιο άρθρο γι' αυτόν σε κάποιο περιοδικό της Ντίσνεϋ, στις ευρωπαϊκές εκδόσεις τουλάχιστον, γίνεται αναφορά σε αυτή την υπογραφή - αφιέρωση.

Ελληνικές εκδόσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έργα του Ντον Ρόσα έχουν παρουσιαστεί πολλές φορές στο ελληνικό κοινό, κυρίως μέσα από τις σελίδες του περιοδικού ΚΟΜΙΞ. Το μεγάλο του έργο Ο Βίος και η Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ, όπως και η συνέχειά του Βίος και πολιτεία: Τα χαμένα επεισόδια κυκλοφορούν σε πολυτελείς τόμους από τις εκδόσεις Νέα Ακτίνα. Το 2008 κυκλοφόρησε η «ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΜΙΞ», ο πρώτος τόμος περιέλαβε τις 15 πρώτες ιστορίες του Ο Γιος του Ήλιου και 14 ακόμα ιστορίες. Το 2009 εκδόθηκαν ο δεύτερος και ο τρίτος τόμος που περιείχαν 12 ιστορίες ο καθένας «Επιστροφή στη Μονοτονία και 11 ακόμα ιστορίες» και «Ο Πόλεμος των Ουέντιγκο και 11 ακόμα ιστορίες».

Παραίτηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ντον Ρόσα είχε από μικρός προβλήματα με την όρασή του, τα οποία επιδεινώθηκαν το 2006 και το 2007, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να σταματήσει να σχεδιάζει, αφού αναγκαστικά η διαδικασία θα ήταν ασύμφορα χρονοβόρα. Σε μια συνέντευξη που έδωσε σε μια δανέζικη ιστοσελίδα, μεταξύ άλλων ανέφερε τους λόγους παραίτησής του, που, εκτός από τον προαναφερθέντα, είναι ο χαμηλός μισθός του (κέρδισε περισσότερα χρήματα πουλώντας σε 6 μήνες την ιδιωτική συλλογή του από 6 χρόνια δουλειάς για τη Ντίσνεϋ) και η χρήση του ονόματός του για διαφήμιση από πολλές εκδοτικές εταιρίες χωρίς άδεια.[11]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ (Αγγλικά, Ολλανδικά) Lambiek Comiclopedia. Lambiek. 1  Νοεμβρίου 1999. r/rosa_don. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. ↑ (Γαλλικά) BD Gest'. 19262. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ LIBRIS. Εθνική Βιβλιοθήκη της Σουηδίας. 26  Μαρτίου 2018. 75knvxrr22wsl5d. Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2018.
  4. ↑ Ανακτήθηκε στις 21  Μαΐου 2019.
  5. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. xx0214925. Ανακτήθηκε στις 18  Δεκεμβρίου 2022.
  6. ↑ www.comics.org/award/21/. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουλίου 2021.
  7. ↑ Bill Finger Award for Excellence in Comic Book Writing - Wikipedia
  8. ↑ www.comic-con.org/awards/inkpot. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2021.
  9. ↑ www.comic-con.org/awards/1990s-recipients. Ανακτήθηκε στις 20  Σεπτεμβρίου 2021.
  10. ↑ 10,0 10,1 «theinspiredrosa». web.archive.org. 5 Δεκεμβρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2023. CS1 maint: Unfit url (link)
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 ««Δεν θέλω να παίρνει η Ντίσνεϊ τα εύσημα για τη δουλειά μας» | Η Εφημερίδα των Συντακτών». web.archive.org. 6 Σεπτεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2023. CS1 maint: Unfit url (link)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]