Νόβα Χούτα

Συντεταγμένες: 50°4′20″N 20°2′15″E / 50.07222°N 20.03750°E / 50.07222; 20.03750

Νόβα Χούτα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Νόβα Χούτα
50°4′20″N 20°2′15″E
ΧώραΠολωνία
Διοικητική υπαγωγήΚρακοβία
Ίδρυση1948
Έκταση65,41 km²
Πληθυσμός225.000 (2007)[1]
Ζώνη ώραςώρα Κεντρικής Ευρώπης
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Νόβα Χούτα (πολωνικά: Nowa Huta, που σημαίνει «Νέο Σιδηρουργείο») είναι η ανατολικότερη συνοικία της Κρακοβίας, στην Πολωνία. Με περισσότερους από 200.000 κατοίκους, είναι μια από τις πολυπληθέστερες περιοχές της πόλης. Μέχρι το 1990, οι γειτονικές περιοχές θεωρούνταν επεκτάσεις της αρχικής συνοικίας Νόβα Χούτα και συνδέονταν με το ίδιο σύστημα τραμ. Είναι πλέον ξεχωριστές συνοικίες της Κρακοβίας.

Η Νόβα Χούτα είναι ένας από τους μεγαλύτερους σχεδιασμένους σοσιαλιστικούς ρεαλιστικούς οικισμούς ή συνοικίες που χτίστηκαν ποτέ (μια άλλη είναι το Μαγκνιτογκόρσκ στη Ρωσία) και «ένα από τα πιο γνωστά παραδείγματα σκόπιμης κοινωνικής μηχανικής» σε ολόκληρο τον κόσμο.[2] Χτισμένη ως μια ουτοπική ιδανική πόλη, η ιεραρχία των δρόμων, η διάταξη και το συγκεκριμένο μεγαλείο των κτιρίων της θυμίζουν συχνά το Παρίσι ή το Λονδίνο. Η μεγάλη αφθονία πάρκων και περιοχών πρασίνου στη Νόβα Χούτα την καθιστούν την πιο πράσινη γωνιά της Κρακοβίας.[3]

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορική περιοχή της σημερινής Νόβα Χούτα είναι ένα από τα λίγα μέρη στην Πολωνία που κατοικούνται συνεχώς από τη νεολιθική εποχή. Η αρχαιολογική έρευνα ανακάλυψε έναν μεγάλο κελτικό και δυτικό σλαβικό οικισμό. Τον 8ο αιώνα, ένας τύμβος ανεγέρθηκε κοντά από τη φυλή των Βιστούλων. Σύμφωνα με το μύθο, ο Λόφος της Βάντα είναι ένας τάφος της Βάντα, κόρης του Κράκου, ενός μυθικού ιδρυτή της Κρακοβίας. Τον 13ο αιώνα χτίστηκε κιστερκιανό μοναστήρι στο χωριό Μογκίουα (Mogiła).[4][5]

Τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού αιώνα, κατά τη διάρκεια των διαμελισμών της Πολωνίας και μέχρι τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα περίχωρα της Νόβα Χούτα αποτελούσαν σύνορο μεταξύ εδαφών που ελέγχονταν από την Αυστροουγγαρία και τη Ρωσική Αυτοκρατορία. Εκεί μπορεί κανείς να βρει ιστορικά αυστροουγγρικά φρούρια, καθώς και ένα από τα παλαιότερα μόνιμα αεροδρόμια της Ευρώπης (Αεροδρόμιο Κρακοβίας-Ρακοβίτσε-Τσιζίνι, που σήμερα στεγάζει το Πολωνικό Μουσείο Αεροπορίας).

Η ιεραρχία των δρόμων της Νόβα Χούτα και ορισμένα κτίρια μοιάζουν συχνά με το Παρίσι

Μετά την Επίθεση Βιστούλα-Όντερ το 1945, η σοσιαλιστική κυβέρνηση είχε συναντήσει ουσιαστική αντίσταση στο νέο της καθεστώς από κατοίκους της μεσαίας τάξης της Κρακοβίας. Ένα δημοψήφισμα που διεξήχθη από τις αρχές ηττήθηκε σοβαρά από τον λαό της Κρακοβίας – μια σημαντική αιτία αμηχανίας για την κυβέρνηση. Για να «διορθώσουν την ταξική ανισορροπία», οι αρχές άρχισαν να χτίζουν μια δορυφορική βιομηχανική πόλη για να προσελκύσουν στην περιοχή άτομα από χαμηλότερο κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο, όπως χωρικούς και την εργατική τάξη.[4]

Η Νόβα Χούτα δημιουργήθηκε το 1949 ως ξεχωριστή πόλη κοντά στην Κρακοβία, σε έδαφος που ανακτήθηκε από τη σοσιαλιστική κυβέρνηση από τα πρώην χωριά Μογκίουα, Πλέσουφ (Pleszów) και Κσεσουαβίτσε (Krzesławice). Σχεδιάστηκε ως ένα κολοσσιαίο κέντρο βαριάς βιομηχανίας. Η πόλη προοριζόταν να γίνει μια ιδανική πόλη για τη σοσιαλιστική προπαγάνδα, και κατοικήθηκε κυρίως από εργάτες βιομηχανιών. Το 1951, έγινε μέρος της πόλης της Κρακοβίας ως νέα συνοικία της, και τον επόμενο χρόνο, η κατασκευή των συνδέσεων του τραμ ήταν σε εξέλιξη.[4]

Στις 22 Ιουλίου 1954, άνοιξε η Χαλυβουργία Βλαντιμίρ Λένιν και σε λιγότερο από είκοσι χρόνια, το εργοστάσιο έγινε το μεγαλύτερο χαλυβουργείο στην Πολωνία. Στη δεκαετία του 1960, η πόλη επεκτάθηκε γρήγορα. Η μνημειακή αρχιτεκτονική της Κεντρικής Πλατείας (Plac Centralny) περιβαλλόταν από κολοσσιαίες πολυκατοικίες. Στη δεκαετία του 1970, η παραγωγή χάλυβα έφτασε τα 7 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Παράλληλα, άνοιξε εκεί το μεγαλύτερο εργοστάσιο καπνού στην Πολωνία, καθώς και ένα κολοσσιαίο εργοστάσιο τσιμέντου.

Οι λόγοι για την οικοδόμηση μιας τέτοιας βιομηχανικής πόλης κοντά στην Κρακοβία ήταν κυρίως ιδεολογικοί, επειδή ο άνθρακας έπρεπε να μεταφερθεί από τη Σιλεσία και το σιδηρομετάλλευμα έπρεπε να μεταφερθεί από τη Σοβιετική Ένωση, ενώ τα προϊόντα αποστέλλονταν σε άλλα μέρη της Πολωνίας, καθώς η τοπική ζήτηση για χάλυβα ήταν σχετικά μικρή. Τέτοια μειονεκτήματα έγιναν ορατά στη δεκαετία του 1980, όταν η οικονομική κρίση σταμάτησε την ανάπτυξη της πόλης. Ωστόσο, η υπεροχή των πολιτικών λόγων για την επιλογή αυτής της τοποθεσίας δεν είναι προφανής. Η Κρακοβία ήταν ένα κέντρο μάθησης, με καθιερωμένες σχολές μηχανικών και τμημάτων επιστημονικής έρευνας, που παρείχαν την απαραίτητη τεχνογνωσία μαζί με εξειδικευμένο προσωπικό. Η παρουσία καλών σιδηροδρομικών συνδέσεων για τη μεταφορά πρώτων υλών και η εγγύτητα του ποταμού για την παροχή νερού έπαιξε επίσης ρόλο. Η τοποθεσία ήταν αρκετά ανυψωμένη για να αποφευχθούν οι πλημμύρες και τα ιστορικά χωριά που αντικατέστησε ήταν σχετικά μικρά. Όλοι οι παραπάνω παράγοντες έκαναν γρήγορα την επένδυση να αποδώσει.[6]

Σύμφωνα με την τότε πολιτική του κρατικού αθεϊσμού, ένας σημαντικός τύπος κτιρίου που έλειπε από τον αρχικό αστικό σχεδιασμό της Νόβα Χούτα ήταν μια Ρωμαιοκαθολική εκκλησία. Ωστόσο, η δημόσια εκστρατεία για την κατασκευή ενός τέτοιου κτιρίου κράτησε αρκετά χρόνια. Ήδη από το 1960, οι κάτοικοι της Νόβα Χούτα άρχισαν να ζητούν συγκατάθεση για την ανέγερση μιας εκκλησίας. Την ίδια χρονιά, βίαιες διαδηλώσεις στους δρόμους με την αστυνομία ξέσπασαν πάνω από έναν ξύλινο σταυρό που είχε στηθεί χωρίς άδεια. Οι ντόπιοι υποστηρίχθηκαν από τον τότε επίσκοπο Κάρολ Βοϊτίλα, τον μελλοντικό Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄, ο οποίος άρχισε να φιλοξενεί υπαίθριες Λειτουργίες της Παραμονής Χριστουγέννων το 1959, ανεξάρτητα από τον καιρό, και αντικαθιστούσε τον σταυρό κάθε φορά που αφαιρούνταν. Το 1967 δόθηκαν οι άδειες για την ανέγερση της επιθυμητής εκκλησίας και η εκκλησία Κιβωτός του Κυρίου ήταν υπό κατασκευή από το 1969 έως το 1977.[7] Το συγκρότημα καθαγιάστηκε από τον Βοϊτίλα τον Μάιο του 1977.[8] Ο ίδιος ο Βοϊτίλα, μετά την ανάληψή του στον παπισμό το 1978, σκόπευε να επισκεφθεί τη Νόβα Χούτα κατά το πρώτο του παπικό προσκύνημα το 1979, αλλά δεν του επετράπη να το κάνει.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, η Νόβα Χούτα έγινε πόλη πολλών και βίαιων διαδηλώσεων στους δρόμους του κινήματος Αλληλεγγύη, τις οποίες πολεμούσε η αστυνομία. Εκείνη την εποχή, σχεδόν 29.000 από τους 38.000 εργάτες της Χαλυβουργίας Λένιν ανήκαν στο συνδικάτο Αλληλεγγύη.[9]

Αθλητισμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Νόβα Χούτα φιλοξενεί αρκετούς από τους αξιόλογους αθλητικούς συλλόγους της Κρακοβίας. Πλούσιος σε ιστορία, ο ποδοσφαιρικός σύλλογος Χούτνικ Νόβα Χούτα έχει σημαντική υποστήριξη στην πόλη, όπως και ο μοναδικός σύλλογος speedway της Κρακοβίας, η Βάντα Κρακοβίας.[10]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Nowa Huta: From industrial town to a living museum». Krakow Post. 22  Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 20  Αυγούστου 2018.
  2. ↑ «Nowa Huta – Krakow». www.inyourpocket.com. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2017. 
  3. ↑ Trappman, V.· Trappmann, Vera (7 Μαΐου 2013). Fallen heroes in global capitalism: Workers and the Restructuring of the Polish Steel Industry. Springer. ISBN 9781137303653. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2017. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Jerzy Aleksander Karnasiewicz, Nowa Huta. Okruchy życia i meandry historii (αγγλικά: Nowa Huta. Crumbs of Life and the Meanders of History‎‎), photo anthology; Wydawnictwo Towarzystwo Slowaków w Polsce, Kraków, 2003; (ISBN 83-89186-67-5)
  5. ↑ «Cistercian monastery in Mogiła webpage». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2017. 
  6. ↑ Prof. Alison Stenning (2002), "Living In The Spaces Of (Post-)Socialism: The Case Of Nowa Huta" (PDF file, Wayback direct download), School of Geography, Earth and Environmental Sciences, Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ.
  7. ↑ «The Lord's Ark – Sightseeing – Krakow». www.inyourpocket.com. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2017. 
  8. ↑ «History of Nowa Huta, Gates of Lesser Poland informational portal». Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2017. [νεκρός σύνδεσμος]
  9. ↑ «60 lecie Nowej Huty». www.60nh.pl. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2017. 
  10. ↑ «Poland – KS Wanda Nowa Huta Kraków – Results, fixtures, squad, statistics, photos, videos and news – Soccerway». us.soccerway.com. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2017. 

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Mariusz Czepczyński, Cultural Landscapes of Post-Socialist Cities. Representation of Powers and Needs. Ashgate 2008. (ISBN 978-0-7546-7022-3).
  • Katherine Lebow, Unfinished Utopia. Nowa Huta, Stalinism and Polish Society 1949–1956. Cornell University Press 2013. (ISBN 978-0-8014-5124-9).
  • Stanisław Panek and Edmund Piasecki. Nowa Huta. Wrocław 1971.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Nowa Huta στο Wikimedia Commons