Νόβε

Συντεταγμένες: 53°38′58″N 18°43′32″E / 53.64944°N 18.72556°E / 53.64944; 18.72556

Νόβε

Σημαία
Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Νόβε
53°38′58″N 18°43′32″E
ΧώραΠολωνία
Διοικητική υπαγωγήΓκμίνα Νόβε
Έκταση3,57 km²
Πληθυσμός5.579 (31  Μαρτίου 2021)[1]
Ταχ. κωδ.86-170
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Νόβε (πολωνικά: Nowe, γερμανικά: Neuenburg in Westpreußen‎‎) είναι πόλη του Πόβιατ Σφιέτσιε, στο Βοεβοδάτο Κουγιαβίας-Πομερανίας της Πολωνίας. Ο πληθυσμός του είναι 5.724 κάτοικοι (2020).[2]

Γεωγραφική τοποθεσία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Νόβε βρίσκεται περίπου 75 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Μπίντγκοστς και 80 χιλιόμετρα νότια του Γκντανσκ, σε μια υπερυψωμένη θέση στον ποταμό Βιστούλα. Βρίσκεται στην ιστορική περιοχή της Ανατολικής Πομερανίας.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύρια πτέρυγα του Κάστρου του Νόβε, που σήμερα στεγάζει το Πολιτιστικό Κέντρο

Το μεσαιωνικό όνομα της πόλης ήταν Novo Castro, ή Nowy Gród στα πολωνικά. Η πόλη ιδρύθηκε το 1185 από τον Σομπιέσουαφ Α΄ του Γκντανσκ.[3] Το 1266 ο οικισμός αναφέρεται ως τόπος οχυρού. Το 1282, οι Φραγκισκανοί μοναχοί εγκαταστάθηκαν εδώ. Ήταν μέρος του μεσαιωνικού Βασιλείου της Πολωνίας. Το 1301, ο Βασιλιάς Βεγκέσλαος Β΄ της Βοημίας παραχώρησε την πόλη στον Πιοτρ Σφιέντσα.[4]

Το 1308, στην πόλη εισέβαλε, κατέστρεψε και αργότερα προσάρτησε το Τευτονικό Τάγμα.[5] Το 1350 του παραχωρήθηκαν νέα προνόμια πόλης, τα οποία επιβεβαιώθηκαν αργότερα από τον Βασιλιά Σιγισμούνδο Α΄ της Πολωνίας το 1528.[6] Οι Πολωνοί ανακατέλαβαν την πόλη μετά τη Μάχη του Γκρούνβαλντ το 1410, ωστόσο, μετά την Ειρήνη του Θορν του 1411, περιήλθε στους Τεύτονες Ιππότες.[6]

Το 1440, η πόλη προσχώρησε στην Πρωσική Συνομοσπονδία, η οποία αντιτάχθηκε στην τευτονική κυριαρχία[7] και κατόπιν αιτήματος της οποίας, ο Βασιλιάς Καζίμιρ Δ΄ της Πολωνίας επανενσωμάτωσε την επικράτεια στο Βασίλειο της Πολωνίας το 1454. Κατά τον επόμενο Δεκατριετή Πόλεμο καταλήφθηκε από τους Τεύτονες Ιππότες το 1458, πολιορκήθηκε από Πολωνούς τον Αύγουστο του 1464 και οι Τεύτονες Ιππότες συνθηκολόγησαν τον Φεβρουάριο του 1465,[8] χάνοντας το τελευταίο τους οχυρό στη δυτική όχθη του Βιστούλα. Επανενσωματώθηκε με την Πολωνία, το κάστρο έγινε η έδρα των ντόπιων σταρόστα[8] και τον επόμενο χρόνο οι Τεύτονες Ιππότες αποκήρυξαν οποιεσδήποτε αξιώσεις στην πόλη. Το 1626 και το 1655, το Νόβε πολιορκήθηκε από τη Σουηδική Αυτοκρατορία.[9]

Το 1772, μετά τον πρώτο διαμελισμό της Πολωνίας, η πόλη, ως Neuenburg (Νόιενμπουργκ), προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Πρωσίας και υποβλήθηκε σε πολιτικές γερμανοποίησης, ωστόσο, στα τέλη του 19ου αιώνα ήταν ακόμα κυρίως κατοικημένη από Πολωνούς.[10] Μέχρι το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ανήκε στο Κράις Σφετς στη διοικητική περιφέρεια Regierungsbezirk Marienwerder στην πρωσική Επαρχία της Δυτικής Πρωσίας στο Γερμανικό Ράιχ. Σύμφωνα με τη γερμανική απογραφή του 1910, το Νόιενμπουργκ είχε πληθυσμό 5.152 κατοίκων, εκ των οποίων οι 2.702 (52,45%) ήταν γερμανόφωνοι, οι 2.316 (44,95%) ήταν πολωνόφωνοι και οι 134 (2,6%) ήταν δίγλωσσοι.[11] Το 1920, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η πόλη έγινε μέρος της ανασυσταθείσας Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας ως αποτέλεσμα της Συνθήκης των Βερσαλλιών και ήταν μέρος του Βοεβοδάτου Πομερανίας (1919-1939).

Ένταλμα σύλληψης για την πολωνική ιντελιγκέντσια του Νόβε, που εκδόθηκε από τον Bezirksführer (περιφερειακό διοικητή) του γερμανικού Σέλμπστουτζ, Γ. Κέρμπερ, στις 21 Οκτωβρίου 1939

Μετά τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία προσαρτήθηκε στο Τρίτο Ράιχ, από το 1939 έως το 1945 ως τμήμα του Ράιχσγκαου Ντάντσιχ-Δυτικής Πρωσίας. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, οι Πολωνοί υποβλήθηκαν σε μαζικές συλλήψεις και εκτελέσεις ως μέρος του Ιντελιγκέντσακτιον Πόμερν.[12] Οι Γερμανοί ίδρυσαν μια φυλακή στο τοπικό δικαστήριο, στην οποία περίπου 200 Πολωνοί φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν το Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 1939, πριν δολοφονηθούν σε μεγάλες σφαγές στο κοντινό χωριό Γκρούπα.[12] Προς το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το Νόβε καταλήφθηκε από τον Κόκκινο Στρατό και μετά το τέλος του πολέμου, αποκαταστάθηκε στην Πολωνία.

Ιστορικές εκκλησίες στο Νόβε
Εκκλησία του Αγίου Ματθαίου
Εκκλησία του Αγίου Μαξιμίλιαν Κόλμπε

Αριθμός κατοίκων ανά έτος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έτος Αριθμός
1773 1.079
1780 1.330
1831 2.430
1856 3.375
1868 4.586
1875 4.712
1880 4.947
1890 4.803
1905 5.142
1921 περίπου. 4.000
1943 5.233
2006 6.252

Σημειώστε ότι ο παραπάνω πίνακας βασίζεται σε πρωτεύουσες, πιθανώς μεροληπτικές ή ανακριβείς πηγές.[3][10][13][14][15]

Αξιοθέατα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα ορόσημα του Νόβε είναι η Παλιά Πόλη με την Πλατεία Αγοράς γεμάτη με πολύχρωμα ιστορικά αρχοντικά, οι γοτθικές εκκλησίες του Αγίου Ματθαίου και του Αγίου Μαξιμίλιαν Κόλμπε και το μεσαιωνικό κάστρο του Νόβε, το οποίο σήμερα στεγάζει το Πολιτιστικό Κέντρο.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/040416814064-0929492?var-id=1639616&format=jsonapi. Ανακτήθηκε στις 4  Οκτωβρίου 2022.
  2. ↑ «Największe miasta w Polsce pod względem liczby ludności» [Οι μεγαλύτερες πόλεις της Πολωνίας από άποψη πληθυσμού]. polskawliczbach.pl (στα Πολωνικά). 
  3. ↑ 3,0 3,1 Γιόχαν Φρίντριχ Γκόλντμπεκ: Volständige Topographie des Königreichs Preußen. Part II: Topographie von West-Preußen. Marienwerder 1789, σελ. 65, παράγραφος 3.
  4. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Τόμος VII, Βαρσοβία, 1886, σελ. 215 (πολωνικά)
  5. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Τόμος VII, Βαρσοβία, 1886, σελ. 215-216
  6. ↑ 6,0 6,1 Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Τόμος VII, Βαρσοβία, 1886, σελ. 216
  7. ↑ Κάρολ Γκούρσκι, Związek Pruski i poddanie się Prus Polsce: zbiór tekstów źródłowych, Instytut Zachodni, Πόζναν, 1949, σελ. XXXVII (πολωνικά)
  8. ↑ 8,0 8,1 Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Τόμος VII, Βαρσοβία, 1886, σελ. 217
  9. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Τόμος VII, Βαρσοβία, 1886, σελ. 218
  10. ↑ 10,0 10,1 Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Τόμος VII, Βαρσοβία, 1886, σελ. 214
  11. ↑ Landesamt, Prussia (Kingdom) Statistisches (1912). Gemeindelexikon für die regierungsbezirke Allenstein, Danzig, Marienwerder, Posen, Bromberg und Oppeln: Auf grund der ergebnisse der volkszählung vom. 1. Dezember 1910 und anderer amtlicher quellen bearbeitet vom Königlich Preussischen Statistischen Landesamte (στα Γερμανικά). verlag des Königlichen Statistischen Landesamts. 
  12. ↑ 12,0 12,1 Maria Wardzyńska, Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion, Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης, Βαρσοβία, 2009, σελ. 167 (πολωνικά)
  13. ↑ Der Große Brockhaus, 15th edition, Vol. 13, Λειψία 1932, σελ. 295.
  14. ↑ Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Provinz Westpreußen, Kreis Schwetz (2006).
  15. ↑ August Eduard Preuß: Preußische Landes- und Volkskunde, Königsberg 1835, σελ. 386–387.