Νύχτα Πρεμιέρας (ταινία, 1977)

Νύχτα Πρεμιέρας
(Opening Night)
ΣκηνοθεσίαΤζον Κασσαβέτης
ΠαραγωγήΑλ Ρούμπαν
ΣενάριοΤζον Κασσαβέτης
ΠρωταγωνιστέςΤζίνα Ρόουλαντς
Μπεν Γκαζάρα
Τζόαν Μπλοντέλ
Πολ Στιούαρτ
Ζόρα Λαμπέρ
Τζον Κασσαβέτης
ΜουσικήΜπο Χάργουντ
ΦωτογραφίαΆλαν Ρούμπαν
ΜοντάζΤομ Κόρνγουελ
Εταιρεία παραγωγήςFaces Distribution
ΔιανομήFaces Distribution
Πρώτη προβολή25  Δεκεμβρίου 1977 (Λος Άντζελες)[1], 24  Φεβρουαρίου 1978 (28th Berlin International Film Festival)[2], 17  Απριλίου 1978 (Σουηδία)[1], 18  Μαΐου 1978 (Ηνωμένο Βασίλειο)[1], 5  Οκτωβρίου 1978 (Αυστραλία)[1], 26  Ιανουαρίου 1979 (Φινλανδία)[1], 2  Φεβρουαρίου 1979 (Ιταλία)[1], 17  Μαΐου 1979 (Ουγγαρία)[1], 7  Σεπτεμβρίου 1979 (Δανία)[1], 14  Αυγούστου 1980 (Καναδάς)[1], 3  Φεβρουαρίου 1990 (Ιαπωνία)[1], 13  Μαΐου 1992 (Γαλλία)[1], 25  Ιουνίου 1993 (Πορτογαλία)[1] και 27  Νοεμβρίου 2003 (Γερμανία)[1]
Κυκλοφορία25 Δεκεμβρίου 1977
Διάρκεια144 λεπτά [3]
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά

Το Νύχτα Πρεμιέρας (αγγλικά: Opening Night) είναι μια αμερικανική ψυχολογική δραματική ταινία του 1977, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Τζον Κασσαβέτης, και με πρωταγωνιστές τους Τζίνα Ρόουλαντς, Μπεν Γκαζάρα, Τζοάν Μπλοντέλ, Πολ Στιούαρτ, Ζόρα Λαμπέρ και τον Κασσαβέτης. Η πλοκή του ακολουθεί μια ηθοποιό του θεάτρου που, αφού ήταν αυτόπτης μάρτυρας στον τυχαίο θάνατο μιας εκ των θαυμαστριών της, στοιχειώνεται από μια επαναλαμβανόμενη εμφάνιση της νεκρής γυναίκας, που της προκαλεί νευρικό κλονισμό ενώ προετοιμάζεται για την πρεμιέρα ενός θεατρικού έργου του Μπρόντγουεϊ.

Αν και διαδραματίζεται στο Κονέκτικατ και τη Νέα Υόρκη, το Νύχτα Πρεμιέρας γυρίστηκε επιτόπου στο Λος Άντζελες και την Πασαντίνα της Καλιφόρνια, με τις σκηνές της θεατρικής παράστασης να λαμβάνουν χώρα στο Pasadena Civic Auditorium.

Η Μιρτλ Γκόρντον είναι μια διάσημη αλλά ταλαιπωρημένη μεσήλικη ηθοποιός που κάνει μερικές παρουσιάσεις εκτός πόλης στο Νιου Χέιβεν του Κονέκτικατ ενός νέου έργου που ονομάζεται The Second Woman πριν από την προβολή του στο Μρόντγουεϊ. Ενώ φεύγει από το θέατρο μετά από μια παράσταση, η Μιρτλ υπογράφει αυτόγραφα και συναντά μια εμμονική έφηβη θαυμάστρια, τη Νάνσι, η οποία ακολουθεί το αυτοκίνητο της Μιρτλ στο δρόμο και χτυπιέται από ένα αυτοκίνητο. Η Μιρτλ είναι αναστατωμένη από το περιστατικό και πηγαίνει ακόμη και στον σίβα του κοριτσιού, ωστόσο η οικογένειά της τη χαιρετά ψύχραιμα.

Η Μιρτλ παλεύει να συνδεθεί με τον χαρακτήρα που υποδύεται στο The Second Woman, βρίσκοντάς τον ρόλο της να μην έχει κανένα κίνητρο πέρα από την ηλικία της. Κατά τη διάρκεια αρκετών παραστάσεων, η Μιρτλ απομακρύνεται από το σενάριο του έργου μέσω μυριάδων τρόπων, συμπεριλαμβανομένων της αλλαγής των ατακών της, της ρίψης σκηνικών αντικειμένων γύρω από το σετ, σπάζοντας τον τέταρτο τοίχο και καταρρέοντας στη σκηνή. Αυτό απογοητεύει τους άλλους που ασχολούνται με το θεατρικό έργο. Η συγγραφέας, Σάρα Γκουντ, προσπαθεί να αναγκάσει τη Μιρτλ να αντιμετωπίσει την ηλικία της. Η Μιρτλ της παραδέχεται ότι έβλεπε την εμφάνιση της Νάνσι —της έφηβης που σκοτώθηκε στο αυτοκινητιστικό δυστύχημα— η οποία πιστεύει ότι είναι μια προβολή της νιότης της.

Η ψυχική κατάσταση της Μιρτλ συνεχίζει να επιδεινώνεται και αρχίζει να πίνει πολύ. Φαντάζεται τη Νάνσι να της επιτίθεται και αργότερα ρίχνεται πάνω στους τοίχους του δωματίου του ξενοδοχείου της Σάρα, σπάζοντας τα γυαλιά ηλίου της και κόβοντας το πρόσωπό της. Το περιστατικό ενοχλεί τη Σάρα, η οποία εκφράζει την επιθυμία της να αντικαταστήσει τη Μιρτλ στο έργο, νιώθοντας ότι είναι ψυχολογικά ανίκανη ώστε να παίξει τον ρόλο της. Αφού ορμάει έξω από το θέατρο κατά τη διάρκεια μιας πρόβας, η Μιρτλ επισκέπτεται το μέντιουμ της Σάρα για βοήθεια και εκεί έχει άλλη μια βίαιη συνάντηση με το όραμά της, τη Νάνσι, αυτή τη φορά αντεπιτίθεται και «σκοτώνει» το φάντασμα της Νάνσι. Η Μιρτλ επιχειρεί να αποπλανήσει τον Μορίς Άαρονς –ο πρωταγωνιστής του θεατρικού έργου και πρώην εραστής της– αλλά εκείνος αρνείται.

Η Μιρτλ αποτυγχάνει να φτάσει στην ώρα της για την νύχτα πρεμιέρας. Όταν τελικά φτάνει, η Μιρτλ είναι τόσο μεθυσμένη που μετά βίας αντέχει. Με το κοινό να γίνεται ανήσυχο, ο σκηνοθέτης Μάνι Βίκτορ απαιτεί να συνεχιστεί η παράσταση. Η Μιρτλ δυσκολεύεται στις εναρκτήριες σκηνές της παράσταση, καταρρέει πριν από την είσοδό της και ξανά στη σκηνή. Καθώς η παράσταση συνεχίζεται, η Μιρτλ βρίσκει κάτι σαν ρυθμό. Στο τέλος, αυτή και ο Μορίς ξεφεύγουν από το σενάριο και αυτοσχεδιάζουν την τελευταία πράξη, προς απογοήτευση των παραγωγών και το υπερενθουσιώδες χειροκρότημα του κοινού.


Γράφοντας σε μια αναδρομική έκθεση του 2018 για το Esquire, ο κριτικός Ντομ Νίρο περιγράφει το Νύχτα Πρεμιέρας ως ταινία τρόμου ή καλλιτεχνική ταινία τρόμου, γράφοντας: «Στον τρόπο που η σεκάνς του τίτλου του μεγεθύνει τις εγκόσμιες επευφημίες ενός κοινού σε έναν βίαιο εξαγριωμένο ήχο, παίρνει την πραγματικότητα μας και παρουσιάζει το ταυτόχρονο σκοτάδι μέσα του, όπως οι ταινίες τρόμου που βασίζονται στην αλήθεια, όπως το Τρέξε!. Στον τρόπο που ντύνεται η Τζίνα Ρόουλαντς με μακριές, μαύρες κάπες και γιακά που μοιάζουν με φάντασμα — και τον αρχέγονο κόσμο γύρω της χρωματισμένο με φωτεινά, ματωμένα κόκκινα — μετατρέπει έναν καθρέφτη του λούνα-Παρκ στα συντριπτικά, σχεδόν σατανικά τελετουργικά της κινηματογραφικής υποκριτικής και της κουλτούρας των αστεριών του κινηματογράφου, όπως στο Οδός Μαλχόλαντ. Στον τρόπο με τον οποίο η στοιχειωμένη και μινιμαλιστική μουσική είναι μια θύμηση της μουσικής του Τζον Κάρπεντερ, κάνει μια ψυχολογική ρήξη ως προαίσθημα ενός μασκοφόρου μπαμπούλα που στοιχειώνει εφήβους στα προάστια». [4]

Τα γυρίσματα έγιναν κυρίως στο Pasadena Civic Auditorium

Αν και διαδραματίζεται στο Νιου Χέιβεν και στη Νέα Υόρκη, το Νύχτα Πρεμιέρας γυρίστηκε επί τόπου στο Λος Άντζελες και στην Πασαντίνα της Καλιφόρνια. [5] Οι θεατρικές σεκάνς της ταινίας γυρίστηκαν στο Pasadena Civic Auditorium. [5]

Όπως και στις περιπτώσεις των προηγούμενων ταινιών του, ο Κασσαβέτης αγωνίστηκε να κάνει το Νύχτα Πρεμιέρας να διανεμηθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μετά από μια σειρά προβολών, κυκλοφόρησε στις 25 Δεκεμβρίου 1977, στο Fox Wilshire Theatre, στο Λος Άντζελες, όπου έπαιξε σχεδόν σε άδειες αίθουσες, και δεν προβάλλονταν μετά τον Φεβρουάριο χωρίς να προβληθεί ποτέ εμπορικά αλλού. Παρομοίως αγνοήθηκαν οι προβολές στη Νέα Υόρκη τον Μάρτιο. Την ταινία πήρε μόνο ένας Αμερικανός διανομέας το 1991, δύο χρόνια μετά τον θάνατο του Κασσαβέτη. [6]

Το 1978, συμμετείχε στο 28ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, όπου η Τζίνα Ρόουλαντς κέρδισε την Αργυρή Άρκτο Α' Γυναικείου Ρόλου. [7]

Η προβολή της ταινίας έγινε εκτός συναγωνισμού στο Φεστιβάλ των Καννών του 1992. [8]

Το Νύχτα Πρεμιέρας είχε επικριθεί στις ΗΠΑ κατά την διάρκεια κυκλοφορίας της. Η κριτική στο Variety που εμφανίστηκε μετά από μια προβολή για τον τύπο τελείωσε λέγοντας: «Κάποιος πρέπει να αναρωτηθεί εάν περισσότεροι από μια χούφτα θεατών του κινηματογράφου ενδιαφέρονται για την προσπάθεια, αν το κοινό δεν έχει ήδη δει αρκετούς από τους χαρακτήρες του Κασσαβέτη... Έχει κάνει αυτές τις ταινίες πριν και δεν έδειξαν πολλοί να ενδιαφέρον γι' αυτές». Όταν κυκλοφόρησε στη Νέα Υόρκη, η ταινία δεν αξιολογήθηκε καθόλου στις περισσότερες εφημερίδες και περιοδικά. [6]

Η ταινία έτυχε καλύτερης αποδοχής στην Ευρώπη, με την Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου του Χόλιγουντ να προτείνει τις Ρόουλαντς και Μπλοντέλ για τις Καλύτερες Ηθοποιούς Α' και Β', αντίστοιχα, στα 35α Βραβεία Χρυσής Σφαίρας. [9] [10]

Η φήμη του έχει βελτιωθεί από την αρχική της κυκλοφορία. Αυτή τη στιγμή κατέχει μία «φρέσκια» 96% βαθμολογία στο Rotten Tomatoes από 27 κριτικές. Η συναίνεση αναφέρει: «Το Νύχτα Πρεμιέρας είναι τόσο πυκνό και δύσκολο όσο θα περίμενε κανείς από τον Τζον Κασσαβέτης, αλλά ακόμη και οι επικριτές του σκηνοθέτη δεν θα μπορέσουν να αρνηθούν τη δύναμη της ερμηνείας της Τζίνα Ρόουλαντς». [11]

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 www.imdb.com/title/tt0079672/releaseinfo.
  2. (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0079672/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 11  Μαΐου 2022.
  3. «Opening Night (15)». British Board of Film Classification. 9 Μαΐου 1978. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2012. 
  4. Nero, Dom (10 Οκτωβρίου 2020). «Opening Night Is the Ultimate Arthouse Horror Film». Esquire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2020. 
  5. 5,0 5,1 «Opening Night». AFI Catalog of Feature Films. American Film Institute. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουνίου 2020. 
  6. 6,0 6,1 Carney, Ray (August 15, 2001), Cassavetes on Cassavetes, London: Faber and Faber (δημοσιεύθηκε 2001), σελ. 428–434, ISBN 0-571-20157-1, https://archive.org/details/cassavetesoncass00cass/page/428 
  7. «Berlinale 1978: Prize Winners». berlinale.de. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2010. 
  8. «Festival de Cannes: Opening Night». festival-cannes.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2009. 
  9. «Opening Night». Golden Globes. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2021. 
  10. «Pictures: Golden Globe Nominees». Variety (Los Angeles) 289 (11): 32. January 18, 1978. https://archive.org/details/sim_variety_1978-01-18_289_11/page/32. 
  11. «Opening Night». Rotten Tomatoes. Flixster. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2024. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]