Οίκος ντε Λα Τουρ ντ'Ωβέρν

Ο Οίκος του Λα Τουρ ντ'Ωβέρν, γαλλ.: Μaison de La Tour d'Auvergne, ήταν μια ευγενής γαλλική δυναστεία. Ο κύριος κλάδος του, που εξέλιπε το 1501, κατείχε δύο από τα τελευταία μεγάλα φέουδα, που μετά που απέκτησε το γαλλικό στέμμα, τις κομητείες τού Ωβέρν και τού Μπουλόν, για περίπου μισόν αιώνα. Ο πλάγιος κλάδος του, που εξέλιπε το 1802, κυβέρνησε το δουκάτο τού Μπουγιόν στις Νότιες Κάτω Χώρες από το 1594, και κατείχε τα δουκάτα τού Aλμπρέ και τού Σατώ-Τιερύ ως μέλος των ευγενών της Γαλλίας από το 1660. Το όνομα έφερε επίσης ο Φίλιππος ντ'Ωβέρν, υποτίθεται γνήσιος απόγονος των αρχικών κομήτων τού Ωβέρν, και ακόμη υιοθετήθηκε από τον διάσημο στρατιωτικό Θεόφιλο-Κορέ ντε Λα Τουρ ντ'Ωβέρν, ο οποίος ήταν απόγονος ενός νόθου τέκνου της οικογένειας.

Κύριος κλαδος: κόμητες του Ωβέρν και τού Μπουλόν

Ωβέρν

Κουρτεναί

Αν και διάφοροι Λα Τουρ αναφέρονται στα έγγραφα από τον 11ο και τον 12ο αι., η οικογενειακή ιστορία παραμένει ασαφής μέχρι τον 13ο αι., όταν κατείχαν την κυριότητα τού Λα Τουρ στην κομητεία τού Ωβέρν, εξ ου και το όνομα.

Η μεσαιωνική οικογένεια συνδέθηκε μέσω γάμων με άλλες αξιόλογες οικογένειες τού γαλλικού νότου, συμπεριλαμβανομένων των Βενταντούρ, Λα Ροσφουκώ και Λεβί-Μιρεπουά.

Οι Λα Τουρ ν τ'Ωβέρν διατήρησαν στενούς δεσμούς με τους πάπες της Αβινιόν και πολλοί από αυτούς έγιναν επίσκοποι και καρδινάλιοι, ιδιαίτερα μετά το 1352, όταν ο Γκυ ντε Λα Τουρ νυμφεύτηκε τη Mαρτ Ροζιέ τού Μπωφόρ, ανιψιά τού πάπα Γρηγόριου ΙΑ΄ και μικρανιψιά τού Κλήμη ΣΤ΄. Ο γιος τους Μπερτράν Δ΄ ντε Λα Τουρ (1375–1423) νυμφεύτηκε μία πλούσια κληρονόμο, τη Μαρία Α΄, κόμισσα του Ωβέρν το 1389, με τον γιο τους Μπερτράν Ε΄ ντε Λα Τουρ να τη διαδέχεται ως κόμης τού Ωβέρν και τού Μπουλόν το 1437.

Ο εγγονός τού Μπερτράν Ε΄, Ιωάννης Γ΄ ντε Λα Τουρ ντ'Ωβέρν (1467–1501) ήταν ο τελευταίος μεσαιωνικός κόμης τού Ωβέρν, τού Μπουλόν και τού Λωραγκαί. Με το γάμο του με τη Ιωάννα των Βουρβόνων-Βαντόμ, απέκτησε δύο κόρες:

Άννα, παντρεύτηκε τον Ιωάννη Στιούαρτ, 2ο δούκα τού Όλμπανυ, αλλά απεβίωσε χωρίς απογόνους.
Mαγδαληνή, παντρεύτηκε τον Λαυρέντιο Β΄ των Μεδίκων και γέννησε την Αικατερίνη των Μεδίκων, η οποία κληρονόμησε και το Ωβέρν και το Μπουλόν, όταν η Άννα απεβίωσε άτεκνη. Η Αικατερίνη έγινε επίσης βασίλισσα της Γαλλίας ως σύζυγος τού Ερρίκου Β΄ των Βαλουά.

Η μεγαλύτερη αδελφή τού Ιωάννη Γ΄, η Ιωάννα ντε Λα Τουρ ντ'Ωβέρν, παντρεύτηκε τον Aιμάρ ντε Πουατιέ. Ήταν οι γονείς τού Ιωάννη ντε Πουατιέ, πατέρα της Ντιάν ντε Πουατιέ, ερωμένης τού βασιλιά Ερρίκου Β΄ της Γαλλίας.

Ο πλάγιος κλάδος αυτής της οικογένειας, που εξέλιπε το 1497, κατείχε επίσης την κυριότητα τού Moνγκασκόν. Η Άννα, η τελευταία αυτού τού κλάδου και κληρονόμος αυτής της κυριότητας, παντρεύτηκε τρεις φορές:

πρώτα το 1506, με τον Κάρολο των Βουρβόνων, κόμη του Ρουσιγιόν.
έπειτα το 1510, με τον Ιωάννη τού Μονμορανσύ, κύριο του Σαντιγύ.
μετά το 1518, με τον μακρινό εξάδελφό της, Φραγκίσκο Β΄ ντε Λα Τουρ, υποκόμη τού Τυρέν. Για τους απογόνους της από τον τελευταίο γάμο, δείτε παρακάτω.

Νεότερος κλάδος: υποκόμητες του Tυρέν και πρίγκιπες του Σεντάν

Ο Μπερτράν ντε Λα Τουρ ντ'Ωβέρν, ιδιοκτήτης του Oλιέργκ και πολλών άλλων κυριοτήτων, ήταν ο αρχηγέτης της νεότερης σειράς της οικογένειας.

Απεβίωσε το 1329 και τάφηκε στο Κλερμόν-Φεράν. Ο δισεγγονός του Γουλιέλμος ντε Λα Τουρ έγινε επίσκοπος τού Ροντέζ και καθολικός πατριάρχης Αντιοχείας. Ο ανιψιός τού τελευταίου, Aγνός Δ΄ του Oλιέργκ, νυμφεύτηκε το 1444 την εξαδέλφη του, υποκόμισσα Άννα τού Μπωφόρ, και τη διαδέχθηκε στην επαρχία τού Τυρέν μετά το τέλος της.

Μεταξύ των παιδιών του, ο νεότερος, ο Aντώνιος-Ραϋμόνδος, κύριος τού Μυρά, έγινε ο πρόγονος της σκοτεινής γραμμής τού Λα Τουρ-Απψιέ, η οποία έγινε γνωστή λίγο πριν την εξάλειψή της τον 19ο αι.

Ο Ερρίκος ντε Λα Τουρ (1555-1623), στρατάρχης της Γαλλίας.

Ο πέμπτος και μεγαλύτερος επιζών γιος τού Αγνού Δ΄, ο Aντώνιος ντε Λα Τουρ, τον διαδέχθηκε ως υποκόμης τού Tυρέν και απέκτησε δύο παιδιά. Ο νεότερος, ο Ζιλ ντε Λα Τουρ, κύριος τού Λιμέγ, είχε απογόνους, συμπεριλαμβανομένης της Ιζαμπώ ντε Λιμέγ, γνωστης ως ερωμένης τού Λουδοβίκου Α΄ των Βουρβόνων πρίγκιπα τού Κοντέ και μητέρα των φυσικών του παιδιών.

Ο Φραγκίσκος Β΄ ντε Λα Τουρ ντ'Ωβέρν, υποκόμης τού Tυρέν (1497–1532) ήταν ο μεγαλύτερος γιος τού Αντωνίου ντε Λα Τουρ και σύζυγος της Άννας ντε Λα Τουρ ντε Μονγκασκόν (βλ. παραπάνω). Ο εγγονός τους, Ερρίκος ντε Λα Τουρ ντ'Ωβέρν, δούκας του Μπουγιόν (1555–1623), μνημονεύεται ως πιστός υποστηρικτής της παράταξης των Ουγενότων τού Ερρίκου Δ΄ και στρατάρχης της Γαλλίας. Η πρώτη του σύζυγος ήταν η Καρλόττα τού Λα Μαρκ, κληρονόμος τού πριγκιπάτου τού Σεντάν και τού δουκάτου τού Μπουγιόν. Μετά το τέλος της, ο Ερρίκος κληρονόμησε τους τίτλους και τις κυριαρχίες της και ξανανυμφεύτηκε την Ελισάβετ τού Νάσσαου, κόρη τού Γουλιέλμου Α΄ πρίγκιπα της Οράγγης.

Ελπίζοντας να διαδεχθούν τους Νάσσαου-Οράγγης ηγεμόνες της Κάτω Χωρών, ο γιος τους και διάδοχος Φρειδερίκος-Μαυρίκιος ντε Λα Τουρ ντ'Ωβέρν (1605–1652) παρέμεινε στην ολλανδική υπηρεσία μέχρι τον γάμο του με την Eλεονόρα-Αικατερίνη-Φερβρωνία ντε Βάσενααρ τού Μπεργκ, ο οποίος γάμος έγινε εναντίον της επιθυμίας της οικογένειάς του το 1634 και τον οδήγησε στη μεταστροφή του στον καθολικισμό.

Αν και συμμετείχε στη συνωμοσία των Πέντε-Μαρτίων (Cinq-Mars), τού δόθηκε χάρη, υπό την προϋπόθεση ότι θα ανταλλάξει τα πριγκιπάτα τού Σεντάν, Ζαμέτς και Ρωκούρ -εξαιρετικά σημαντικά στρατηγικά- με τους τίτλους τού δούκα τού Αλμπρέ και τού δούκα τού Σατώ-Τιερύ στη γαλλική τάξη ευγενών. Αυτή η ανταλλαγή επισημοποιήθηκε το 1651. Παρόλο που είχαν υποσχεθεί στον Φρειδερίκο-Μαυρίκιο να πάρει τον βαθμό ευγένειας από την αρχική δημιουργία τού δουκάτου τού Σατώ-Τιερύ για τον Ροβέρτο Γ΄ τού Λα Μαρκ το 1527, αυτό δεν μπόρεσε ποτέ να πραγματοποιηθεί λόγω της δια βοής αντίθεσης των άλλων δουκών-ομοτίμων ευγενών.

Ο μικρότερος αδελφός τού Φρειδερίκου-Μαυρίκιου, Ερρίκος ντε Λα Τουρ ντ'Ωβέρν, υποκόμης τού Τυρέν, (1611–1675), είναι αναμφίβολα το πιο επιφανές μέλος της οικογένειας ως ένας από τους πιο επιτυχημένους στρατηγούς στη γαλλική στρατιωτική ιστορία. Ένας ευγνώμων Λουδοβίκος ΙΔ΄ τίμησε τον Τυρέν με ταφή στο βασιλικό κοιμητήριο τού Σαιν-Ντενί και ο Ναπολέων Α΄ τον θεωρούσε ως τον μεγαλύτερο στρατιωτικό διοικητή όλων των εποχών.

Μεταγενέστερη ιστορία: Δούκες του Μπουγιόν και του Aλμπρέ

Ο γιος του Φρειδερίκου-Μαυρίκιου, ο Γοδεφρείδος-Μαυρίκιος (1641–1721), ήταν το πρώτο μέλος της οικογένειάς του που έγινε πραγματικά κυρίαρχος δούκας τού Μπουγιόν. Αυτό συνέβη το 1678, όταν το δουκάτο τού Μπουγιόν τελικά ανακτήθηκε από τους Ισπανούς από τον στρατάρχη ντε Κρεκύ. Εκτός από τους δουκικούς του τίτλους, ο Γοδεφρείδος-Μαυρίκιος είχε και τον τίτλο τού κόμη τού Εβρέ. Έγινε ο μεγάλος Επιμελητής της Γαλλίας το 1658 και κυβερνήτης τού Ωβέρν το 1662. Όλοι αυτοί οι τίτλοι θα παρέμεναν στην οικογένεια Λα Τουρ ντ'Ωβέρν για περισσότερο από έναν αιώνα.

Η οικογένεια κατατάχθηκε στους ξένους πρίγκιπες στη Γαλλία το 1651, και αυτό τους έδωσε το δικαίωμα στην επίκληση της [Γαληνοτάτης] Υψηλότητας στη γαλλική Αυλή, στην οποία ζούσαν.

Ο μικρότερος αδελφός τού Γοδεφρείδου-Μαυρικίου, ο Φρειδερίκος-Μαυρίκιος (1642–1707), ήταν εξέχων στρατηγός στην υπηρεσία των Ολλανδών. Νυμφεύτηκε την Ερριέττα των Χόεντσολερν (1648–1698), κληρονόμο της μαρκησίας τού Μπέργκεν-οπ-Τσουμ, τίτλος που πέρασε στα παιδιά τους. Μετά την εξάλειψη της γραμμής τους το 1732, το Μπέργκεν δόθηκε στον παλατινό κόμη Ιωάννη-Χριστιανό τού Ζούλτσμπαχ (1700–1733), ο οποίος είχε νυμφευτεί την κληρονόμο του Μπέργκεν, τη Μαρία-Ερριέττα-Λεοπολδίνα ντε Λα Τουρ ντ'Ωβέρν, το 1722.

Η σύζυγος τού Γοδεφρείδου-Μαυρικίου, η Mαρία-Άννα Μαντσίνι (1649–1714), που τη θυμόμαστε περισσότερο για τις λογοτεχνικές της αναζητήσεις και για την προστασία της τού Λα Φονταίν, ήταν ανιψιά τού καρδινάλιου Mαζαρέν. Ο μεγαλύτερος γιος τους, Λουδοβίκος, νυμφεύτηκε τη κληρονόμο τού δουκάτου τού Βενταντούρ, αλλά απεβίωσε πριν τους γονείς του. Το δουκάτο τού Μπουγιόν και άλλοι τίτλοι πέρασαν στον δεύτερο γιο τους, Εμμανουήλ-Θεοδόσιο (1668–1730), τού οποίου η 4η σύζυγος ήταν η Λουίζα-Ερριέττα-Φραγκίσκη της Λωρραίνης. Ένας άλλος γιος, ο Φρειδερίκος-Ιούλιος, ο πρίγκιπας τού Ωβέρν (1672–1733), νυμφεύτηκε μια Ιρλανδή που της άρεσαν οι περιπέτειες.

Ο Κάρολος-Γοδεφρείδος (1706–1771) ήταν γιος τού Εμμανουήλ-Θεοδοσίου και ο 5ος δούκας τού Μπουγιόν. Σύζυγός του ήταν η χήρα τού αδερφού του, Μαρία-Καρολίνα Σομπιέσκα, εγγονή τού βασιλιά Ιωάννη Γ΄ Σομπιέσκι της Πολωνίας. Η μοναχοκόρη τους, Μαρία-Λουίζα, ήταν διάσημη λάτρης της περιπέτειας και καταδικάστηκε στη γκιλοτίνα το 1793. Αν και επίσημα παντρεμένη με τον Ιούλιο ντε Ροάν, δούκα τού Μονμπαζόν, είχε έναν νόθο γιο (που απεβίωσε στη βρεφική ηλικία) από τον εξάδελφό της, Κάρολο-Εδουάρδο Στιούαρτ, Ιακωβίτη διεκδικητή των θρόνων της Αγγλίας και της Σκωτίας.

Ο αδελφός της, Γοδεφρείδος-Κάρολος-Ερρίκος (1728–1792), ήταν ο 6ος δούκας τού Μπουγιόν. Νυμφεύτηκε τη Λουίζα της Λωρραίνης, γνωστή πριν από το γάμο ως μαντμαζέλ ντε Μαρσάν. Υπηρέτησε με διάκριση στον Επταετή Πόλεμο και εξελέγη στη Βασιλική Ακαδημία Γλυπτικής και Ζωγραφικής το 1777. Μέσα σε μόλις τρεις μήνες, σπατάλησε σχεδόν ένα εκατομμύριο λίβρες για την ερωμένη του, τραγουδίστρια της όπερας, φέρνοντας έτσι την οικογένειά του στα πρόθυρα της καταστροφής. Αν και ο 6ος δούκας αγκάλιασε τη Γαλλική Επανάσταση με ενθουσιασμό, το δουκάτο τού Μπουιγόν προσαρτήθηκε από τη Δημοκρατία μέσα σε τρία χρόνια μετά το τέλος τού δούκα. Ο μοναδικός γιος του, Ιάκωβος-Λεοπόλδος-Κάρολος-Γοδεφρείδος, ανάπηρος από τροχαίο ατύχημα, απεβίωσε το 1802, χωρίς να αφήσει απογόνους από την σύζυγό του πριγκίπισσα της Έσσης-Ράινφελς. Ως αποτέλεσμα, η κύρια γραμμή της οικογένειας Λα Τουρ ντ'Ωβέρν εξέλιπε.

Η διαδοχή στο Μπουγιόν

Το 1780, ο 6ος δούκας τού Μπουγιόν ανέπτυξε φιλία με τον Φίλιππο ντ'Ωβέρν, έναν Βρετανό αξιωματικό τού ναυτικού, που είχε φυλακιστεί στη Γαλλία. Όπως έλεγε ένας οικογενειακός μύθος, η οικογένεια ντ'Ωβέρν αντιπροσώπευε έναν παράπλευρο κλάδο των αρχαίων κομήτων ντ'Ωβέρν, οι οποίοι είχαν μετακομίσει στο νησί Τζέρσεϊ κάποια στιγμή τον 13ο αι. Το 1787, ο 6ος δούκας αναγνώρισε αυτή τη θρυλική σύνδεση και υιοθέτησε τον Φίλιππο ντ'Ωβέρν, καλώντας τον να διαδεχθεί τον δικό του γιο, στην περίπτωση που ο τελευταίος απεβίωνε χωρίς άρρενες απογόνους.

Το 1809 ο Ναπολέων Α΄ ενέκρινε μία συμφωνία, σύμφωνα με την οποία τα κτήματα Λα τουρ και οι υποχρεώσεις που αφορούσαν την ανταλλαγή τού 1651 ανατέθηκαν στο γαλλικό κράτος. Το Σατώ ντε Ναβάρ τού 6ου δούκα και το Οτέλ ντ'Εβρέ στο Παρίσι κληροδοτήθηκαν στην αυτοκράτειρα Ιωσηφίνα και στους συγγενείς της. Το Οτέλ ντ'Εβρέ μετονομάστηκε στη συνέχεια σε ανάκτορο των Ηλυσίων και σήμερα λειτουργεί ως η επίσημη κατοικία τού Προέδρου της Γαλλίας. Όσο για το δουκάτο τού Μπουιγόν, οι πολίτες του αναγνώρισαν τον Φίλιππο ντ'Ωβέρν ως νόμιμο ηγεμόνα και δούκα τους.

Το Συνέδριο της Βιέννης, ωστόσο, ανέθεσε την κυριαρχία τού δουκάτου στον βασιλιά των Κάτω Χωρών, ενώ οι ιδιωτικές περιουσίες των πρώην δουκών επρόκειτο να αναδιανεμηθούν με ειδική διαιτησία είτε στον Φίλιππο ντ'Ωβέρν είτε σε έναν Αυστριακό διεκδικητή, τον Κάρολο-Αλαίν-Γαβριήλ ντε Ροάν-Γκυεμενέ, ο οποίος ήταν ο πιο στενός συγγενής τού τελευταίου δούκα στην εκ θηλυγονίας γραμμή. Το θέμα τελικά διευθετήθηκε υπέρ τού Ροάν. Ο Φίλιππος ν'Ωβέρν αυτοκτόνησε στις 16 ή 18 Σεπτεμβρίου 1816, στο Χολμς Χοτέλ, ένα μικρό ξενοδοχείο που βρίσκεται στην Γκρέιτ Σμιθ Στρητ στο Γουέστμινστερ.

Το 1817, ο Ροάν μήνυσε άλλους ενάγοντες στο κτήμα Λα Τουρ ντ'Ωβέρν, συμπεριλαμβανομένου τού δούκα τού Μπουρμόν-Κοντέ, του δούκα ντε Λα Τρεμουάλ, της πριγκίπισσας των Βουρβόνων-Κοντέ και της πριγκίπισσας ντε Πουά. Όλοι είχαν σχέση με τον 7ο δούκα τού Μπουγιόν από τη μητρική του πλευρά. Επτά χρόνια αργότερα, οι αξιώσεις τους επικυρώθηκαν από δικαστήριο στη Λιέγη και ο Ροάν έπρεπε να παραιτηθεί από δούκας.

Στη δεκαετία τού 1820, το όνομα και η κληρονομιά Λα Τουρ αμφισβητήθηκαν μεταξύ των οικογενειών τού Λα Τουρ ντ'Ωβέρν ντ'Απσιέ, που αντιπροσώπευε την τελευταία γνωστή σωζόμενη γραμμή των Λα Τουρ ντ'Ωβέρν πριν από την τελική της εξάλειψη το 1896, και το "Λα Τουρ ντ'Ωβέρν-Λωραγκαί», μία οικογένεια της οποίας η συγγένεια με τους δούκες τού Μπουγιόν δεν έχει εδραιωθεί. Από την τελευταία οικογένεια, ο πρίγκιπας Ερρίκος ντε Λα Τουρ ντ'Ωβέρν-Λωραγκαί (1876–1914) νυμφεύτηκε το 1904 την Eλισάβετ Μπερτιέ ντε Βαγκράμ (1885–1960), κόρη τού 3ου πρίγκιπα ντε Βαγκράμ και εκ θηλυγονίας απόγονο της οικογένειας Ρότσιλντ.