Οινοχόη του Διπύλου

Οινοχόη του Διπύλου
 
ΟνομασίαΟινοχόη του Διπύλου
Έτος δημιουργίας740 π.Χ
Είδοςοινοχόη
Διαστάσεις22,5 εκ.
ΜουσείοΕθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Αριθμός καταλόγου192
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η οινοχόη του Διπύλου που φιλοξενείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στην Αθήνα, φέρει την αρχαιότερη ελληνική επιγραφή μετά τις μυκηναϊκές πινακίδες. Βρέθηκε στον αρχαιολογικό χώρο του Διπύλου.

Η οινοχόη είναι διακοσμημένη με αγγειογραφία που εικονίζει μια φόρμιγγα. Αρχίζοντας αριστερά από την λαβή φέρει την εξής επιγραφή:(ΗΟΣΝΥΝΟΡΧΕΣΤΟΝΠΑΝΤΟΝΑΤΑΛΟΤΑΤΑΠΑΙΖΕΙΤΟΤΟΔΕΚΛΜΙΝ - ὃς νῦν | ὀρχη|στῶν πάν|των ἀτα|λώτατα | παίζει τῶ τόδε ...), που σημαίνει σήμερα, ότι «την κανάτα αυτή θα την πάρει ο χορευτής που θα χορέψει πιο χαριτωμένα». Ήταν δηλαδή έπαθλο χορευτικών αγώνων.

Η ανάγνωση και ερμηνεία της επιγραφής απασχολεί επιγραφικούς και φιλολόγους από το 1880.

Το αγγείο χρονολογείται στα 740 π.Χ. Η επιγραφή είναι χαραγμένη λίγο μετά από το ψήσιμο του αγγείου. Είναι ιστορικής σημασίας διότι καινοτομεί ως προς τα γράμματα. Το Χ πρωτοεμφανίζεται στο ελληνικό αλφάβητο, μαζί με το Φ και Ψ που είναι άγνωστα στο φοινικικό αλφάβητο. Το Η και το Ω αποδίδονται ως Ε και Ο.

  • Άντολφ Φουρτβένγκλερ (1853-1907) (1881). Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών, επιμ. Mitteilungen, Τόμος 6. Αθήνα. σελίδες 106-119 και πίνακας ΙΙΙ. 
  • Νικόλαος Καλτσάς (2007). Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Αθήνα: ΟΛΚΟΣ, ISBN 978-960-89339-1-0. σελίδες 158. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Δεκεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2011. 
  • Χρήστος Μπουλιώτης. Η οινοχόη του Διπύλου (PDF). Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2021.