Πάλη με λάδι

6-Αυγ-2006 Πρωτάθλημα πάλης με λάδι στην Κωνσταντινούπολη.
Πάλης με λάδι / τοποθεσία Αλάν Τεπέ 11 Σεπτεμβρίου 2011 (στο νομό Ροδόπης): ο νικητής ανακηρύσσεται αυτός που πετυχαίνει οι ώμοι του αντιπάλου να ακουμπήσουν στο έδαφος (τελική εικόνα).

Η πάλη με λάδι (Τουρκικά: yağlı güreş) ένα είδος Ελληνορωμαϊκής/Ελεύθερης Πάλης - περισσότερο ελεύθερης, όπου οι παλαιστές παλεύουν λαδωμένοι. Στη συγκεκριμένη πάλη, όταν οι ώμοι του αντιπάλου ακουμπήσουν στο έδαφος, αυτός χάνει.[1] Οι παλαιστές ονομάζονται πεχλιβάνηδες (από την Περσική λέξη پهلوان ή pehlevān, που σημαίνει «ήρωας» ή «πρωταθλητής») και φοράνε στενά δερμάτινα χειροποίητα παντελόνια πάλης που ονομάζονται κισπέτια ή κιουσπέτια (kispet ή kispet) τα οποία κατασκευάζονται από δέρματα ζώων όπως βουβαλιών ή μοσχαριών[2][3]. Η συγκεκριμένη πάλη θεωρείται εθνικό άθλημα της Τουρκίας και συσχετίζεται με την πάλη Kurash των Ουζμπέκων, την πάλη Khuresh της Τούβας αλλά και την πάλη Köräş των Τατάρων.

Ένα από τα παλαιότερα πρωταθλήματα πάλης με λάδι, το πρωτάθλημα Κιρκπινάρ (μεταφράζεται από τα Τούρκικα ως οι σαράντα πηγές[3]) γίνεται κάθε χρόνο το καλοκαίρι στην Αδριανούπολη της Τουρκίας συνεχόμενα από το 1361. Το 2010 η UNESCO συμπεριέλαβε τους αγώνες πάλης με λάδι στην περιοχή του Κιρκπινάρ στον Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας, ύστερα από αίτηση της Τουρκίας.[4]

Τα τελευταία χρόνια η πάλη με λάδι έχει αποκτήσει οπαδούς και σε δυτικές χώρες όπως την Ολλανδία και την Ιαπωνία. Στην Ελλάδα πανηγύρια πάλης με λάδι οργανώνονται στην περιοχή των Νομών Ροδόπης-Έβρου και στην περιοχή του Νομού Σερρών[5] και στον Σοχό Θεσσαλονίκης.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με μια θεωρία ο όρος Πεχλιβάνης χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά την περίοδο των Πάρθων του Ιράν (238 π.Χ. - 224 μ.Χ.). Η ιστορία των αγώνων πάλης με λάδι ανάγεται επίσης στην Περσική εποχή μετά το 1065 μ.Χ. για τους οποίους γίνεται αναφορά στο επικό ποίημα Σαχναμέχ (Φαρσί: شاهنامه) του Πέρση ποιητή Φερντοσί. Την εποχή εκείνη ο Ροστάμ, ένας παλαιστής, έσωζε τη χώρα του από τις δυνάμεις του κακού. Η διείσδυση του αθλήματος στα Βαλκάνια και στη Μικρά Ασία έγινε κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Κατά την κατάληψη της Θράκης το πρωτάθλημα πάλης με λάδι Κιρκπινάρ καθιερώθηκε.[3][6]

Πρωτάθλημα πάλης Κιρκπινάρ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία του πρωταθλήματος ξεκινά από το 1361, όταν οι Οθωμανοί κατέλαβαν την Αδριανούπολη. Το πρωτάθλημα διοργανώνεται κάθε χρόνο και το 2011 (μεταξύ 4-10 Ιουλίου) οργανώθηκε το 650ο πρωτάθλημα.[6]

Το φεστιβάλ το επισκέπτονται χιλιάδες επισκέπτες διαφορετικών ηλικιών από την ευρύτερη περιοχή. Το φεστιβάλ είναι ανοικτό σε όλους ανεξάρτητα τη θρησκεία, τη φυλή και τη χώρα προέλευσης. Οι πεχλιβάνιδες (παλαιστές) παλεύουν για το έπαθλο της χρυσής ζώνης και το τίτλο του αφέντη πεχλιβάνη. Στο φεστιβάλ ξεκινά κάθε χρόνο υπό την καθοδήγηση του Αγά, με ειδική τελετή στην οποία συμμετέχουν σαράντα μπάντες μουσικών με νταούλια (τύμπανα) και ζουρνάδες. Το έπαθλο της χρυσής ζώνης μεταφέρεται με πομπή πιστών από το Τέμενος Σελιμιγιέ της Αδριανούπολης. Πριν από τον αγώνα πάλης, ανακοινώνεται το όνομα του κάθε πεχλιβάνη και των προσόντων του. Κατά των αγώνα οι μπάντες με τα τα νταούλια και τους ζουρνάδες συνοδεύουν την πάλη με μουσική. Ο τίτλος του πεχλιβάνη είναι τιμητικός και οι πεχλιβάνηδες θεωρούνται αξιέπαινοι για τη γενναιοδωρία, την ειλικρίνεια αλλά και τον σεβασμό στην παράδοση και τα έθιμα.[2]

Πανηγύρια πάλης στην Ελλάδα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περιοχή της Θράκης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην περιοχή της ορεινής Ροδόπης κάθε χρόνο οργανώνονται πανηγύρια με πολιτιστικές εκδηλώσεις και υπαίθριους αγώνες παραδοσιακής πάλης με λάδι. Στις συγκεκριμένες εκδηλώσεις πάλης συμμετέχουν αθλητές από τη Βόρεια Ελλάδα και τις γειτονικές χώρες όπως τη Βουλγαρία και την Τουρκία.[7]

  • Το εισιτήριο από το πανηγύρι στο Αλάντεπε.
    Το εισιτήριο από το πανηγύρι στο Αλάντεπε.
  • 27-Αυγ-2006 από τις εκδηλώσεις πάλης στο Αλάντεπε.
    27-Αυγ-2006 από τις εκδηλώσεις πάλης στο Αλάντεπε.
  • 27-Αυγ-2006 από τις εκδηλώσεις πάλης στο Αλάντεπε.
    27-Αυγ-2006 από τις εκδηλώσεις πάλης στο Αλάντεπε.
  • 26-Αυγ-2007 από τις εκδηλώσεις πάλης στο Αλάντεπε.
    26-Αυγ-2007 από τις εκδηλώσεις πάλης στο Αλάντεπε.
  • 27-Αυγ-2005 από τις εκδηλώσεις πάλης στην τοποθεσία Χίλια.
    27-Αυγ-2005 από τις εκδηλώσεις πάλης στην τοποθεσία Χίλια.

Κάθε Αύγουστο, συνήθως αρχές Αυγούστου, οργανώνεται το πανηγύρι παραδοσιακής πάλης στην τοποθεσία Χίλια και τέλος Αυγούστου το πανηγύρι παραδοσιακής πάλης στην τοποθεσία Αλάντεπε από φορείς της μειονότητας. Τα πανηγύρια αυτά τα επισκέπτονται πολλές φορές Έλληνες και Τούρκοι πολιτικοί όπου κάνουν πολιτικές ομιλίες - τοποθετήσεις.[8]

Πολιτιστικές εκδηλώσεις και παραδοσιακή πάλη με λάδι οργανώνεται επίσης και από ποντιακούς-θρακικούς συλλόγους κάθε χρόνο στις εκδηλώσεις των «Παρχαρίων» στην περιοχή της Ροδόπης.[1]

Τοποθεσία Χίλια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην τοποθεσία Χίλια κοντά στο χωριό Μ. Δέρειο (ορεινή Ροδόπη, στον Έβρο στα σύνορα με το νομό Ροδόπης), στις αρχές Αυγούστου κάθε χρόνο, γίνεται το πανηγύρι των Χιλίων. Τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με τους αγώνες πάλης, το πανηγύρι έχει εξελιχθεί σε ένα υπαίθριο παζάρι με προβολές πολιτιστικών εκδηλώσεων.[8][9]

Τοποθεσία Αλαν Τεπέ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην τοποθεσία Αλαν Τεπέ (Στην Κοινότητα Οργάνης κοντά στο χωριό Κατω Βυρσίνη / ορεινή Ροδόπη 41°12′49″N 25°38′24″E / 41.213667°N 25.639873°E / 41.213667; 25.639873) κάθε χρόνο, τέλη Αυγούστου γίνεται το ιστορικό πανηγύρι του Αλαν Τεπέ.[10] Αρχικά στο πανηγύρι (εκτός των εκδηλώσεων πάλης) υπήρχε ένα τεράστιο υπαίθριο παζάρι όπου δινόταν η ευκαιρία να συναντηθούν οι κάτοικοι της περιοχής και να ανταλλάξουν νέα και να συζητήσουν τα προβλήματά τους. Σήμερα το πανηγύρι έχει εξελιχθεί σε χώρο προβολής πολιτιστικών εκδηλώσεων και αγώνων πάλης.

Αντιδράσεις για τα πανηγύρια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έντυπα μέσα όπως η εφημερίδα «ο Χρόνος» στην Κομοτηνή θεωρούν αυτά τα «εκτουρκισμένα» πανηγύρια ως Τούρκικη πολιτιστική «εισβολή» στα πομακοχώρια. Το 2006 την ίδια περίοδο με τον πανηγύρι στα Χίλια αναβιώθηκε το πανηγύρι «Γιαλά» των Μπεκτασίδων Πομάκων στο Μ. Δέρειο στο ύψωμα Σιλό ως αντίδραση στο «εκτουρκισμένο» πανηγύρι των Χιλίων.[11]

Σύμφωνα με τις δηλώσεις του πρόεδρου της τοπικής επιτροπής πάλης Αν. Μακεδονίας-Θράκης στην ποντιακή εκδήλωση των «Παρχαρίων» στη Ροδόπη οι εκδηλώσεις πάλης με λάδι στα «Χίλια» είναι αντιγραφή της παραδοσιακής πάλης με λάδι (χριστιανών) που γίνεται στις Σέρρες.[1]

Περιοχή Νομού Σερρών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η παραδοσιακή πάλη με λάδι στην περιοχή του Νομού Σερρών είναι συνδεδεμένη με χριστιανικά πανηγύρια, όπως το πανηγύρι της Ηράκλειας (τέλος Αυγούστου)[12] και της Σκοτούσσας (αρχές Σεπτεμβρίου)[13], καθώς επίσης και στις 17/7 της Αγίας Μαρίνας, στον συνοικισμό Πύργος της Μαυροθάλασας, τα πανηγύρια της Νιγρίτας (το Πάσχα και το καλοκαίρι)[14][15] ,του Σκουτάρεως[16][5] και της Κάτω Καμήλας.

Στον κινηματογράφο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην ταινία του Ζυλ Ντασσέν «Τοπκαπί» απεικονίζεται το πρωτάθλημα πάλης με λάδι στην Κωνσταντινούπολη, όπου διαδραματίζεται η υπόθεση.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 11-Ιουλ-2005: Άρθρο στην εφημερίδα Ο Χρόνος Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine.: "Παραδοσιακοί παλαιστικοί αγώνες με διακεκριμένους αθλητές".
  2. ↑ 2,0 2,1 «Kırkpınar oil wrestling festival». UNESCO. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2011. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Σκουλούδης Ερρίκος (29 Απριλίου 2011). «Τα κισπέτια. Η πάλη με λάδι της Αδριανούπολης». Άρθρο στην ιστοσελίδα palema.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2011. 
  4. ↑ Oil-wrestling, scissor dancing vie for UNESCO status, Reuters, 15/11/2010
  5. ↑ 5,0 5,1 «Λαϊκός Πολιτισμός Νομού Σερρών». Ιστοσελίδα Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Σερρών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2011. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «Kırkpınar oil-wrestling competitions begins 650th edition». Hurriyet Daily News. 2011-07-11. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-09-07. https://web.archive.org/web/20110907173931/http://www.hurriyetdailynews.com/n.php?n=kirkpinar-oil-wrestling-competitions-kick-off-2011-07-05. Ανακτήθηκε στις 2011-09-17. 
  7. ↑ 28-Ιουλ-2005 Άρθρο στην Εφημερίδα ο Χρόνος Αρχειοθετήθηκε 2011-11-05 στο Wayback Machine.: Στα «Χίλια» Δερίου το πρώτο επίσημο πρωτάθλημα πάλης με λάδι.
  8. ↑ 8,0 8,1 7-Αυγ-2007 Άρθρο στην εφημερίδα Ο Χρόνος Αρχειοθετήθηκε 2011-11-05 στο Wayback Machine.: Υποτονική η προσέλευση του κόσμου στα 'Χίλια' - Πανηγύρι πάλης και ελεύθερης διακίνησης ιδεών".
  9. ↑ Δημήτρης Βραχιόλογλου (16 Νοεμβρίου 2009). «Η γιορτή και οι αγώνες πάλης στο Χίλια». Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ροδόπης Έβρου. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2011. 
  10. ↑ Μίνα Μαχαιροπούλου (2 Νοεμβρίου 2006). «Πανηγύρι της Πάλης στο Αλάν Τεπέ». Οδηγός Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2011. 
  11. ↑ 27-Ιουλ-2006 άρθρο στην εφημερίδα Ο Χρόνος Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine.: "Πού θα πάνε οι ελληνικές αρχές;".
  12. ↑ Χρήστος Παγγέας (29 Αυγούστου 2009). «Συνέντευξη του πρόεδρου της παραδοσιακής πάλης στο πανηγύρι της Ηράκλειας». Ιστοσελίδα palema.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2011. [νεκρός σύνδεσμος]
  13. ↑ «Πανηγύρι Σκοτούσσας 2019: Πότε ξεκινάει – Όλες οι εκδηλώσεις». Επιλογές. 6 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2020. 
  14. ↑ Ιωάννης Θ. Μπάκας (17 Νοεμβρίου 2010). «Το πανηγύρι του Αγίου Αθανασίου». Ιστοσελίδα palema.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2011. [νεκρός σύνδεσμος]
  15. ↑ «Πανηγύρι Αγίου Αθανασίου Νιγρίτας». Ιστοσελίδα Σερραϊκής Τηλεόρασης. 12 Μαΐου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2011. 
  16. ↑ «Παραδοσιακή πάλη στο Σκούταρι 14-6-2011». Ιστοσελίδα Δήμου Σερρών. 19 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2011. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]