Πάνω Κυβίδες

Συντεταγμένες: 34°47′43″N 32°57′53″E / 34.79528°N 32.96472°E / 34.79528; 32.96472

Πάνω Κυβίδες
Κοινότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας
Πάνω Κυβίδες
Το έμβλημα του κοινοτικού συμβουλίου.
Χώρα	Κύπρος[1][2]
Διοικητική μονάδα	Επαρχία Λεμεσού[1][2]
Γεωγραφική περιφέρεια	Κρασοχώρια Επαρχίας Λεμεσού[3]
Διοίκηση
• Σώμα	Κοινοτικό Συμβούλιο Πάνω Κυβίδων[4]
• Κοινοτάρχης Πάνω Κυβίδων	Κωνσταντίνος Παπαθεοδώρου (από 2017)[4]
• Μέλος του/της	Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου[5][6]
Έκταση	17,5998 km²[7][8]
Υψόμετρο	530 μέτρα[9]
Πληθυσμός	707 (2011)[10][11]
Γ.Κ.	5304[2][1]
Τ.Κ.	4714[12] και 4715[13]
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)
Ιστοσελίδα	Επίσημος ιστότοπος
δεδομένα

Οι Πάνω Κυβίδες (γνωστές και ως Κυβίδες) είναι κοινότητα της Επερχίας Λεμεσού στην Κύπρο

Τοποθεσία

Οι Πάνω Κυβίδες βρίσκεται 25 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Λεμεσού,^[14] στη γεωγραφική περιφέρεια των Κρασοχωρίων Επαρχίας Λεμεσού.^[15] Βρίσκεται σε υψόμετρο 530 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.^[16]

Μέχρι το 1970 το χωριό ήταν κτισμένο τρία χιλιόμετρα δυτικότερα. Λόγω των πολλών πλημμυρών και της διάβρωσης των σπιτιών που κατέρρεαν, η κυπριακή κυβέρνηση μετέφερε το χωριό στο σημερινό χώρο.^[14][17][18]

Στα δυτικά συνορεύει με τον Άγιο Αμβρόσιο, στα βόρεια με τον Άγιο Θεράπων, στα ανατολικά με τις Κάτω Κυβίδες και την κοινότητα Σούνι-Ζανατζιά και στα νότια με τη Σωτήρα.

Ιστορία

Οι πρώτες γραπτές αναφορές για τις Πάνω Κυβίδες προέρχονται από την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Πιθανόν το χωριό να άνηκε στον Έκτωρ ντε Κιβίδες, αξιωματούχο του βασιλείου. Το 1461 ο Έκτωρ ντε Κιβίδες θανατώθηκε ως προδότης από τον βασιλιά Ιάκωβο Β΄ επειδή είχε ταχθεί με το μέρος της βασίλισσας Καρλόττας, αντιπάλου του βασιλιά. Το 1468 οι Πάνω Κυβίδες, μαζί με άλλα χωριά, δωρήθηκαν από τον βασιλιά Ιάκωβο Β΄ στη μητέρα του Μαριέττα της Πάτρας.^[14][19]

Σύμφωνα με τον Λουί ντε Μας Λατρί, σε κάποια περίοδο, το χωριό άνηκε στους κόμητες της Έδεσσας.^[14][18] Επιπλέον, ο Φλώριος Βουστρώνιος αναφέρει ότι την περίοδο 1464-1468 οι Κυβίδες άνηκαν στον Μόρφο ντε Γκρινιέρ.^[18][19]

Το 1530 οι Πάνω Κυβίδες αγοράστηκαν από τον Αντωνέλλο Βον, ο οποίος ήταν γραμμετέας της βενετικής διοίκησης στην Κύπρο.^[19]

Ονομασία

Η κύρια εκδοχή για την προέλευση της ονομασίας Κυβίδες αναφέρει ότι το χωριό πήρε το όνομα του από την μεσαιωνική οικογένεια ευγενών της Κύπρου ντε Κιβίδες (de Quevides ή de Chivides). Δεν είναι όμως βέβαιο αν το χωριό πήρε το όνομα από την οικογένεια αυτή ή η αν οικογένεια πήρε το όνομα της από το χωριό, αν και πιθανότερο θεωρείται το πρώτο.^[14][18][19]

Μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι το όνομα προέρχεται από την κυβιδιώτικη πέτρα που έβγαινε από τη γη με φυσικό τρόπο, με την μορφή κύβου.^[20]

Επιπλέον, σύμφωνα με τον γλωσσολόγο Μενέλαο Χριστοδούλου η ονομασία Κιβίδες προέρχεται από την παλαιά γαλλική λέξη Guivides που σημαίνει μεγάλοι αμπελώνες ή μεγάλα δάση. Στην περίπτωση αυτή η γραφή της λέξης Κιβίδες είναι με γιώτα.^[19]

Σε επίσημους χάρτες το χωριό είναι γραμμένο ως Κυβίδες, ενώ στον επίσημο κατάλογο των κυπριακών τοπωνυμιών (1982) είναι γραμμένο ως Κιβίδες. Σε έγγραφο του Αρχιμανδρίτη Κυπριανού το όνομα αναγράφεται ως Κυβήδες.^[14]

Πληθυσμός

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός του χωριού γνώρισε αρκετές αυξομειώσεις. Τις τελευταίες δεκαετίες ο πληθυσμός έχει αυξητικές τάσεις. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό των Πάνω Κυβίδων όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

Ιστορικό απογραφών	Διάγραμμα Εξέλιξης Πληθυσμού
Ιστορικό απογραφών [21] Απογραφή Πληθυσμός %± Άνδρες Γυναίκες 1881 216[22] —   119 97 1891 282[23] 30.6% 160 122 1901 311[24] 10.3% 172 139 1911 407[25] 30.9% 199 208 1921 495[26] 21.6% 271 224 1931 437[27] -11.7% 229 208 1946 504[28] 15.3% 1960 456[29] -9.5% 234 222 1973 539[30] 18.2% 271 268 1976 493[31][32] -8.5% 243 250 1982 509[33] 3.2% 244 265 1992 609[34][35] 19.6% 300 309 2001 694[36][37] 14.0% 342 352 2011 707[10][11] 1.9% 352 355
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Φωτογραφίες

• 
• 

Παραπομπές

1. «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Ελληνικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
2. «STATISTICAL CODES OF MUNICIPALITIES/COMMUNITIES AND QUARTERS OF CYPRUS, 2015». (Αγγλικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
3. «Πιλοτικό Τοπικό Αναπτυξιακό Σχέδιο Κρασοχωριών Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Ιανουαρίου 2018.
4. «Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3  Ιανουαρίου 2018.
5. «Union of Cyprus Communities - District of Limassol». (Αγγλικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29  Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29  Δεκεμβρίου 2019.
6. «Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου - Επαρχία Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29  Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29  Δεκεμβρίου 2019.
7. «ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
8. «CLASSIFICATION FOR THE DEGREE OF URBANISATION IN CYPRUS». (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
9. «Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών». (Ελληνικά, Αγγλικά) Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4  Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Απριλίου 2018. σελ. 10.
10. «Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
11. «Census of population 2011». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
12. «Kivides Kato». (Αγγλικά) Ταχυδρομικός Κώδικας Έρευνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Μαΐου 2018.
13. «Kivides Pano». (Αγγλικά) Ταχυδρομικός Κώδικας Έρευνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Μαΐου 2018.
14. «Ιστορία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2016. 
15. «Αναπτυξιακό Σχέδιο Κρασοχωρίων Λεμεσού». www.winevillagesldpp.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
16. «Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών» (PDF). Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. σελ. 10. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. 
17. «Από τις παλιές στις νέες Κυβίδες» (PDF). σελ. 5. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 29 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
18. Καρούζης 2001, σελ. 203-205
19. Παταπίου, Νάσα (7 Απριλίου 2019). «Πάνω και Κάτω Κιβίδες:Η οικογένεια Κιβίδες της Κύπρου και τα ομώνυμα χωριά». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2019. 
20. «Από τις παλιές στις νέες Κυβίδες» (PDF). σελ. 3. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 29 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
21. Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα Wikidata.
22. «Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881. 4  Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 13.
23. «Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891. 6  Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
24. «Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901. 31  Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
25. «Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911. 2  Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
26. «Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921. 24  Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 10.
27. «Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931. 27  Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
28. «Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946. 10  Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
29. «Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960. 11  Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 15.
30. «Cyprus census 1973» (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
31. «Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30  Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
32. «Census of households, 1976». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30  Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
33. «Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
34. «Απογραφή πληθυσμού 1992». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
35. «Census of population 1992». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
36. «Απογραφή πληθυσμού 2001». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 62.
37. «Census of population 2001». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 62.

Πηγές

• «Ιστορία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2016. 
• «Από τις παλιές στις νέες Κυβίδες» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 29 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
• «Πάνω Κυβίδες». Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
• «Παρεκκλήσι Αγίων Ακινδύνων (Πάνω Κυβίδες)». allaboutlimassol.com. 22 Απριλίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
• «Κυβίδες». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 

Βιβλιογραφία

• Καρούζης, Γιώργος (2001). Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (πόλη και επαρχία) (πρώτη έκδοση). Λευκωσία: ΣΕΛΑΣ Κεντρο Μελετων Ερευνων & Εκδοσεων. σελ. 203-206. ISBN 9963-566-67-7. 

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

εικονίδιο Κύπρος

Πύλη Κύπρος

• Βύρωνος, Δήμος (2001). Από τις παλιές στις νέες Κυβίδες (πρώτη έκδοση). Λεμεσός. ISBN 9963-8332-17. 

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Πάνω Κυβίδες