Παρατηθύς

Παλαιογεωγραφική αναπαράσταση των αυξομειώσεων της Παρατηθύος Θάλασσας κατά το ύστερο Μειόκαινο. Στις φάσεις υποχώρησης των υδάτων, η Παρατηθύς έχασε το το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειάς της. Τα εναπομείναντα νερά χωρίστηκαν μεταξύ της λεκάνης της Μαύρης Θάλασσας (κόκκινο περίγραμμα) και περιφερειακών περιοδικών λεκανών με σημαντικότερη της Κασπίας (ανοιχτό μπλε περίγραμμα)

Η Παρατηθύς θάλασσα ή Παρατηθύς ωκεανός ή απλά Παρατηθύς ήταν μια μεγάλη ρηχή εσωτερική θάλασσα που εκτεινόταν από την περιοχή βόρεια των Άλπεων, την Κεντρικής Ευρώπης έως την Αράλη στην Κεντρική Ασία.

Η Παρατηθύς ήταν ιδιαίτερη λόγω της παλαιογεωγραφίας της: αποτελούνταν από μια σειρά βαθιών λεκανών, που σχηματίστηκαν κατά το Οξφόρδιο στάδιο της Ύστερης Ιουρασικής περιόδου ως προέκταση του ρήγματος που σχημάτιζε τον Κεντρικό Ατλαντικό Ωκεανό. Αυτές οι λεκάνες συνδέονταν μεταξύ τους καθώς και με τον Παγκόσμιο Ωκεανό με στενούς και ρηχούς θαλάσσιους δρόμους που συχνά περιόριζαν την ανταλλαγή νερού και προκαλούσαν εκτεταμένη μακροχρόνια ανοξία.

Κατά τη διάρκεια του ύστερου Μειόκαινου, η τεκτονικά παγιδευμένη πλέον θάλασσα μετατράπηκε σε μεγαλίμνη με όρια από τις Ανατολικές Άλπεις έως το σημερινό Καζακστάν.[1] Ήταν χαμηλής αλατότητας θάλασσα και αποτέλεσε το καθοριστικό μέσο για την εξάπλωση των ειδών των εσωτερικών υδάτων. Από το Πλειόκαινο και έπειτα, η Παρατηθύς σταδιακά γινόταν όλο κ ρηχότερη. Σήμερα η Μαύρη Θάλασσα, η Κασπία Θάλασσα, η Θάλασσα Αράλη, η λίμνη Ούρμια, η λίμνη Ναμάκ καθώς και άλλα μικρότερα υδάτινα σώματα είναι απομεινάρια της τότε Παρατηθύος θάλασσας.[2]

Θαλάσσια Πανίδα και Χλωρίδα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πλάγια όψη κητοθηρίου.

Η Παρατηθύς σύντομα έγινε σπίτι σε μια μεγάλη ποικιλία μαλακίων, καρκινοειδών και θαλάσσιων θηλαστικών που δεν βρέθηκαν πουθενά αλλού στη Γη. Οι φάλαινες, τα δελφίνια και οι φώκιες που ζούσαν εκεί ήταν μικρότερες παραλλαγές εκείνων που μπορούσε να βρει κανείς στην ανοιχτή θάλασσα και τους ωκεανούς. Ένα είδος μικροφάλαινας, ήταν το κητοθήριο (Cetotherium riabinini), μήκους 3 μέτρων (δηλ. 1 μέτρο μικρότερη από κάποια σημερινά δελφίνια) η μικρότερη φάλαινα που έχει βρεθεί ποτέ στα αρχεία απολιθωμάτων.[1]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 PERKINS, SID (4 Ιουνίου 2021). «The rise and fall of the world's largest lake». Science. 
  2. ↑ Οικονόμου, Ανθή (2016). «ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΒΙΟΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑΤΩΝ ΙΧΘΥΩΝ ΤΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΔΑΤΩΝΤΗΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ - ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ». ΙΩΑΝΝΙΝΑ: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Paratethys Ocean στο Wikimedia Commons