Πεντοξείδιο του αντιμονίου

Πεντοξείδιο του αντιμονίου
Γενικά
Όνομα IUPAC Πεντοξείδιο του αντιμονίου
Χημικά αναγνωριστικά
Χημικός τύπος Sb2O5
Μοριακή μάζα 323,517 amu
Αριθμός CAS 1314-60-9
SMILES O=[Sb](=O)O[Sb](=O)=O
InChI 1S/5O.2Sb
PubChem CID 14813
ChemSpider ID 14129
Δομή
Κρυσταλλική δομή
στερεού		 Κυβικό σύστημα
Φυσικές ιδιότητες
Σημείο τήξης 380 °C (διασπάται)
Πυκνότητα 3,78 gr/cm3
Διαλυτότητα
στο νερό		 0,3 gr/100 ml
Διαλυτότητα
σε άλλους διαλύτες		 αδιάλυτο στο νιτρικό οξύ
Εμφάνιση κίτρινη σκόνη
Χημικές ιδιότητες
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa).

Το πεντοξείδιο του αντιμονίου είναι ανόργανη χημική ένωση των στοιχείων αντιμόνιο και οξυγόνο. Ο χημικός τύπος της είναι Sb2O5, αλλά απαντάται σχεδόν πάντα στην ένυδρη μορφή της, Sb2O5·nH2O.

Κρυσταλλική δομή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πεντοξείδιο του αντιμονίου έχει την ίδια μοριακή δομή με τη μορφή B του πεντοξειδίου του νιοβίου, που μπορεί να προκύψει από τη δομή του ρουτιλίου: Το κάθε άτομο αντιμονίου περιβάλλεται από 6 άτομα οξυγόνου σε διάταξη παραμορφωμένου οκταέδρου. Αυτά τα οκτάεδρα μοιράζονται κορυφές και ακμές με τα γειτονικά τους[1]:

Μεμονωμένο οκτάεδρο
Μοίρασμα ακμών sharing
Μοίρασμα κορυφών

Σύνθεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ένυδρο οξείδιο παρασκευάζεται με υδρόλυση του πενταχλωριούχου αντιμονίου, ή με προσθήκη οξέος σε εξαϋδροξοαντιμονικό κάλιο. Μπορεί επίσης να παρασκευασθεί με οξείδωση του τριοξειδίου του αντιμονίου με νιτρικό οξύ.[2]

Χρήσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Sb2O5 βρίσκει χρήση ως επιβραδυντικό πυρός στο ABS και άλλα πλαστικά, ως παράγοντας καθιζήσεως στην παραγωγή διοξειδίου του τιτανίου, και κάποιες φορές στην παραγωγή γυαλιού, βαφών και κόλλας.[3][4]

Χρησιμοποιείται επίσης ως ρητίνη ανταλλαγής ιόντων για μερικά κατιόντα σε όξινο διάλυμα, όπως το Na+ (ιδιαίτερα για την επιλεκτική κατακράτησή τους), καθώς και ως καταλύτης πολυμερισμού και οξειδώσεως.

Χημικές ιδιότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ένυδρο οξείδιο είναι αδιάλυτο στο νιτρικό οξύ, αλλά διαλύεται σε πυκνό διάλυμα υδροξειδίου του καλίου δίνοντας KSb(OH)6 (εξαϋδροξοαντιμονικό κάλιο).[5]

Θερμαινόμενο στους 700 °C το ένυδρο πεντοξείδιο του αντιμονίου (κίτρινη σκόνη) μετατρέπεται σε άνυδρο λευκό στερεό με χημικό τύπο Sb6O13 , το οποίο περιέχει και τρισθενές και πεντασθενές αντιμόνιο. Παραπέρα θέρμανση, στους 900 °C, παράγει μια λευκή αδιάλυτη σκόνη Sb2O4 , που αποτελείται από δύο κρυσταλλικές μορφές α και β. Η μορφή β αποτελείται από πεντασθενές Sb σε διακρυσταλλικά οκτάεδρα και πυραμιδοειδείς μονάδες Sb(III) O4.

Το πεντοξείδιο του αντιμονίου μπορεί να αναχθεί σε μεταλλικό αντιμόνιο, αν θερμανθεί με υδρογόνο ή κυανιούχο κάλιο.[6]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ M. Jansen (March 1979). «Die Kristallstruktur von Antimon(V)-oxid». Acta Crystallogr. B 35 (3): 539–542. doi:10.1107/S056774087900409X. 
  2. ↑ Pradyot Patnaik: Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, 2002, ISBN 0-07-049439-8
  3. ↑ Bartlett, Jeffrey (19 Μαρτίου 1997). «Colloidal Antimony Pentoxide in Flame Retarded ABS». Nyacol Products, Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2006. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2006. 
  4. ↑ «ANTIMONY PENTOXIDE». chemicalLAND21.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Αυγούστου 2006. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2006. 
  5. ↑ Pradyot Patnaik (2002). Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill. σελ. 54. ISBN 0-07-049439-8. 
  6. ↑ Κεφάλαιο "Antimony" στο Handbook of Preparative Inorganic Chemistry, 2η έκδ., επιμ. G. Brauer, Academic Press, Νέα Υόρκη 1963. Τόμ. 1, σελ. 606.