Το πιλάτες είναι ένας τύπος άσκησης του νου και του σώματος που αναπτύχθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα από τον Γερμανό γυμναστή Γιόζεφ Πιλάτες, από τον οποίο πήρε το όνομά του. Ο ίδιος ο Πιλάτες είχε ονομάσει τη μέθοδό του "ελεγχολογία".[1][2] Εφαρμόζεται παγκοσμίως, ειδικά σε χώρες όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Νότια Κορέα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Από το 2005, 11 περίπου εκατομμύρια άνθρωποι έκαναν τακτικά πιλάτες και μόνο στις ΗΠΑ υπήρχαν 14.000 εκπαιδευτές.[3]
Το πιλάτες αναπτύχθηκε στον απόηχο της σωματικής κουλτούρας του τέλους του 19ου αιώνα με γνώμονα την άσκηση για την αποκατάσταση της κακής υγείας. Υπάρχουν, ωστόσο, περιορισμένα στοιχεία που υποστηρίζουν τη χρήση του πιλάτες για την ανακούφιση προβλημάτων όπως η οσφυαλγία.[4] Ενώ οι μελέτες έχουν δείξει ότι οι τακτικές συνεδρίες βελτιώνουν την ισορροπία και μπορούν να βοηθήσουν τη μυϊκή προετοιμασία σε υγιείς ενήλικες (σε σύγκριση με την απουσία άσκησης), δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματική θεραπεία για οποιαδήποτε πάθηση.[5][6]
Το πιλάτες αναπτύχθηκε από τον Γιόζεφ Πιλάτες από το Μενχενγκλάντμπαχ της Γερμανίας. Ο πατέρας του ήταν γυμναστής και η μητέρα του φυσικοπαθητικός.
Ο Πιλάτες ανέπτυξε ένα σύστημα ασκήσεων κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου[7] με σκοπό να ενισχύσει το ανθρώπινο μυαλό και το σώμα, πιστεύοντας ότι η ψυχική και η σωματική υγεία ήταν αλληλένδετες.[8]
Στα νιάτα του, έκανε πολλά από τα προγράμματα σωματικής άσκησης που ήταν διαθέσιμα στη Γερμανία και από αυτά ανέπτυξε τη δική του μέθοδο. Έχει σαφείς συνδέσεις με τη σωματική κουλτούρα του τέλους του 19ου αιώνα, όπως η χρήση ειδικών συσκευών, και ισχυριζόταν ότι οι ασκήσεις θα μπορούσαν να αποκαταστήσουν την κακή υγεία. Το πιλάτες σχετίζεται και με την παράδοση της «διορθωτικής άσκησης» ή της «ιατρικής γυμναστικής» όπως χαρακτηρίζεται από τον Περ Χένρικ Λινγκ.
Ο Πιλάτες είπε ότι εμπνεύστηκε τη μέθοδό στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ κρατούνταν στο στρατόπεδο εγκλεισμού Νόκαλο στη Νήσο του Μαν.[9] Πέρασε τέσσερα χρόνια εκεί αναπτύσσοντας τη μέθοδό του, δουλεύοντας πάνω σε άλλους έγκλειστους.[9]
Ο Πιλάτες συνόδευσε τη μέθοδό του με μια ποικιλία εξοπλισμού, τις οποίες ονόμασε «συσκευές». Κάθε συσκευή σχεδιάστηκε για να βοηθά στην επιτάχυνση της διάτασης, ενδυνάμωσης, ευθυγράμμισης του σώματος και αυξημένης δύναμης του κέντρου που ξεκίνησε με άσκηση πάνω σε στρώμα. Η πιο γνωστή και πιο δημοφιλής συσκευή σήμερα, το reformer, εύστοχα πήρε το όνομά του από την «καθολική αναμόρφωση του σώματος, "reform"». Τελικά ο Πιλάτες σχεδίασε και άλλες συσκευές, όπως Cadillac, Wunda Chair, High "Electric" Chair, Spine Corrector, Ladder Barrel και Pedi-Pole.[8]
Δημοσίευσε δύο βιβλία που σχετίζονται με την εκπαιδευτική του μέθοδο: Your Health: A Corrective System of Exercising That Revolutionizes the Entire Field of Physical Education (1934) και Return to Life Through Contrology (1945).
Οι πρώτοι μαθητές του συνέχισαν να διδάσκουν τις μεθόδους του. Το σύγχρονο πιλάτες προέρχεται εν μέρει από τη διδασκαλία ορισμένων μαθητών πρώτης γενιάς, ενώ το κλασικό πιλάτες στοχεύει στη διατήρηση του πρωτότυπου έργου όπως το δίδαξε ο Γιόζεφ Πιλάτες.
Μια συστηματική ανασκόπηση του πιλάτες το 2012 εξέτασε τη βιβλιογραφία για να καταλήξει σε μια περιγραφή και διαπίστωσε ότι θα μπορούσε να περιγραφεί ως «άσκηση μυαλού και σώματος που απαιτεί σταθερότητα, δύναμη και ευελιξία του κέντρου καθώς και προσοχή στον έλεγχο των μυών, τη στάση του σώματος και στην αναπνοή".[10]
Στο βιβλίο του Return to Life through Contrology,[1] ο Γιόζεφ Πιλάτες παρουσίασε τη μέθοδό του ως την τέχνη των ελεγχόμενων κινήσεων, οι οποίες πρέπει να φαίνονται και να δίνουν την αίσθηση άσκησης (όχι θεραπείας) όταν γίνονται σωστά. Εάν γίνεται με συνέπεια, το πιλάτες βελτιώνει την ευλυγισία, ενισχύει τη δύναμη και αναπτύσσει τον έλεγχο και την αντοχή σε ολόκληρο το σώμα.[11] Δίνει έμφαση στην ευθυγράμμιση, την αναπνοή, την ανάπτυξη ενός ισχυρού κέντρου και τη βελτίωση του συντονισμού και της ισορροπίας. Το κέντρο, που αποτελείται από τους μυς της κοιλιάς, της μέσης και των γοφών, αποκαλείται συχνά «η δύναμη» και θεωρείται ότι είναι το κλειδί για τη σταθερότητα ενός ατόμου.[12] Το πιλάτες επιτρέπει την τροποποίηση των ασκήσεων σε επίπεδο δυσκολίας, από αρχάριους έως προχωρημένους ή οποιοδήποτε άλλο επίπεδο, και να εξυπηρετεί τους στόχους ή/και τους περιορισμούς του εκπαιδευτή και του ασκούμενου. Η έντασή τους μπορεί να αυξηθεί καθώς το σώμα προσαρμόζεται στις ασκήσεις.[11]
Σήμερα διδάσκονται διάφορες εκδοχές του πιλάτες, οι περισσότερες από τις οποίες βασίζονται σε έως και εννέα αρχές.[12]
Το 2015 το Υπουργείο Υγείας της Αυστραλιανής Κυβέρνησης δημοσίευσε μια μεταμελέτη η οποία έκανε ανασκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας για 17 εναλλακτικές θεραπείες, μεταξύ των οποίων και το πιλάτες, για να καθορίσει εάν κάποιες ήταν κατάλληλες για κάλυψη από ασφαλιστιές εταιρείες. Η ανασκόπηση διαπίστωσε ότι λόγω του μικρού αριθμού και της μεθοδολογικά περιορισμένης φύσης των υφιστάμενων μελετών, η αποτελεσματικότητα του πιλάτες ήταν αβέβαιη.[13] Αντίστοιχα, το 2017, η αυστραλιανή κυβέρνηση ονόμασε το πιλάτες πρακτική που δεν πληροί τις προϋποθέσεις για ασφαλιστική κάλυψη, λέγοντας ότι αυτό το βήμα θα «διασφάλιζε ότι τα κεφάλαια των φορολογουμένων δαπανώνται κατάλληλα και δεν κατευθύνονται σε θεραπείες που στερούνται αποδεικτικών στοιχείων».[14]
Για τη θεραπεία της οσφυαλγίας, μη αξιόπιστα στοιχεία υποδηλώνουν ότι ενώ το πιλάτες είναι καλύτερο από το τίποτα, δεν είναι πιο αποτελεσματικό από άλλες μορφές σωματικής άσκησης.[15][4] Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι οι τακτικές συνεδρίες μπορεί να βοηθήσουν στην κατάσταση των κοιλιακών μυών υγιών ατόμων, σε σύγκριση με το να μην κάνουν καμία άσκηση.[6] Δεν υπάρχουν καλές ενδείξεις ότι βοηθά στη βελτίωση της ισορροπίας στους ηλικιωμένους.[16]
Η σύγχρονη γιόγκα, όπως και το πιλάτες, συνδυάζει τον νου και το σώμα, αν και τα μαθήματα γιόγκα είναι πιο πιθανό να κλίνουν προς τις πνευματικές πτυχές της πρακτικής. Ορισμένες στάσεις είναι παρόμοιες και στα δύο. Για παράδειγμα, η ισορροπία με ανοιχτό πόδι μοιάζει πολύ με τη Navasana. Και οι δύο κλάδοι αναπτύσσουν δύναμη, ευελιξία και φυσική κατάσταση. Το πιλάτες, ωστόσο, δίνει έμφαση στη δύναμη του κέντρου, ενώ η γιόγκα δίνει έμφαση στην ευελιξία.[17]
Για το πιλάτες δεν υφίσταται επαγγελματική αναγνώριση.[18]
Τον Οκτώβριο του 2000 το πιλάτες κρίθηκε γενικός όρος από ομοσπονδιακό δικαστήριο των ΗΠΑ, γεγονός που αφήνει περιθώριο για απεριόριστη χρήση του όρου.[19] Ως αποτέλεσμα της δικαστικής απόφασης, ο σύνδεσμος δασκάλων πιλάτες δημιουργήθηκε ως επαγγελματική ένωση.[20]