Πλατανιστάσα

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|2|03|2025}}

Συντεταγμένες: 34°56′45.97163″N 33°2′50.32280″E / 34.9461032306°N 33.0473118889°E / 34.9461032306; 33.0473118889

Πλατανιστάσα
Κοινότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας
Η τοποθεσία της Πλατανιστάσας στην Επαρχία Λευκωσίας.
Τοποθεσία στον χάρτη της χώρας.
Τοποθεσία στον χάρτη της χώρας.
Πλατανιστάσα
ΧώραΚυπριακή Δημοκρατία[1][2]
Διοικητική μονάδαΕπαρχία Λευκωσίας[1][2]
Γεωγραφική περιφέρειαΠιτσιλιά
 • Μέλος του/τηςΈνωση Κοινοτήτων Κύπρου[3]
Έκταση20,628 km²[4][5]
Υψόμετρο940 μέτρα[6]
Πληθυσμός117 (2011)[7][8]
Γ.Κ.1309[2][1]
Ζώνη ώραςUTC+02:00 (επίσημη ώρα)
UTC+03:00 (θερινή ώρα)
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
δεδομένα

Η Πλατανιστάσα είναι κοινότητα της επαρχίας Λευκωσίας στην Κύπρο.

Βρίσκεται στην Πιτσιλιά και απέχει από τη Λευκωσία περίπου 40 χιλιόμετρα. Η Πλατανιστάσα είναι κτισμένη, σε μέσο υψόμετρο 940 μέτρων. Το τοπίο γύρω από το χωριό είναι τραχύ βουνίσιο, με στενές βαθιές κοιλάδες και απότομες βουνοκορφές, το ύψος των οποίων ξεπερνά τα 1000 μέτρα.

Αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν πόσο βαθιά φθάνει η ιστορία του χωριού. Ομηρικές αυθεντικές λέξεις, όπως νόστος, ληνός, δόμη, δώμα, όρνιθα, αίγα, ρίφι, ρούς και άλλες, καθημερινές μέχρι σήμερα στην τοπολαλιά του χωριού, μαρτυρούν την ελληνικότητα του χωριού αυτού από τα βάθη της ιστορίας.[9]

Υπάρχουν τρεις εκδοχές ως προς την ονομασία του χωριού:

Πρώτη εκδοχή - φυτώνυμη:

Από το δένδρο πλάτανος. Πλατανιστάσα σημαίνει τοποθεσία κατάφυτη από πλατάνια.

Δεύτερη εκδοχή:

Το χωριό πήρε το όνομά του από το «Παλάτι» που ήταν το εξοχικό μέγαρο των Φράγκων ευγενών και της βασιλικής οικογένειας που βρισκόταν εκεί. Παλατιστάσα > Πλατανιστάσα.

Τρίτη εκδοχή - σχηματική:

Η τρίτη εκδοχή είναι σχετική με το πεταλοειδές σχήμα του χωριού. Πλατάνα είναι ένα μέταλλο που τοποθετείτο στο κάτω και πίσω μέρος των «ποδίνων» και των «τσαγκαροποδίνων», τοπικών υποδημάτων των κατοίκων της περιοχής Πιτσιλιάς την παλιά εποχή.[9]

Σε παλιούς χάρτες το χωριό εντοπίζεται ως «Platanista» ή «Piatanista».[10]

Αξιοθέατα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Πλατανιστάσα υπάρχουν αρκετά για να δει κανείς σε μια εκδρομή του στο χωριό.

Στον χώρο όπου σήμερα βρίσκεται το Μουσείο Λαϊκής Παράδοσης υπήρχε ένα παραδοσιακό ελαιοτριβείο, μέσω της ιστορίας του οποίου μπορεί κανείς να μάθει για την καθημερινότητα των παλιών κατοίκων του χωριού.[11]

Πριν την είσοδο του χωριού, βρίσκεται ένας καλά διατηρημένος νερόμυλος, που για πολλά χρόνια πριν εμφανιστούν τα άλλα μέσα παραγωγής αλευριού-πουργουριού, εξυπηρετούσε τις ανάγκες των κατοίκων της περιοχής και όχι μόνο του χωριού.[12]

Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης βρίσκεται στον χώρο του πλαιού ελαιοτριβείου. Ξεκίνησε να λειτουργεί το 2000, ενώ την ανέγερση του Μουσείου ανέλαβαν το Κοινοτικό Συμβούλιο του χωριού, οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και το Γραφείο Επάρχου Λευκωσίας.[13]

Εκκλησία Αρχαγγέλου Μιχαήλ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο κέντρο του χωριού, βρίσκεται η μεγάλη εκκλησία του χωριού που είναι αφιερωμένη στον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Πρόκειται για ένα κτίσμα του 19ου αιώνα, το οποίο έχει οικοδομηθεί στη θέση άλλης μικρότερης η οποία λειτουργούσε σαν ναός κοιμητηρίου. Έχει σχήμα τρίκλιτης βασιλικής και έχει ξύλινη, έντονα οξυκόρυφη και κεραμοσκεπή στέγη. Μπορεί κάποιος να θαυμάσει το υπέροχο τέμπλο της εκκλησίας αυτής όταν βρεθεί εκεί και τις εξαίρετες φορητές εικόνες του που χρονολογούνται στο 1883.[14][15]

Πληθυσμός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του χωριού όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

Ιστορικό απογραφών Διάγραμμα Εξέλιξης Πληθυσμού
Ιστορικό απογραφών [16]
Απογραφή Πληθυσμός %± Άνδρες Γυναίκες
1881234[17]—  106128
1891274[18]17.1%123151
1901293[19]6.9%127166
1911379[20]29.4%182197
1921406[21]7.1%181225
1931407[22]0.2%194213
1946571[23]40.3%
1960590[24]3.3%264326
1973561[25]-4.9%259302
1976663[26][27]18.2%308355
1982390[28]-41.2%183207
1992201[29][30]-48.5%88113
2001172[31][32]-14.4%7597
2011117[7][8]-32.0%4968
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «STATISTICAL CODES OF MUNICIPALITIES/COMMUNITIES AND QUARTERS OF CYPRUS, 2015». (Αγγλικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Ελληνικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  3. ↑ «Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Λευκωσίας». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3  Σεπτεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3  Σεπτεμβρίου 2018.
  4. ↑ 4,0 4,1 «ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  5. ↑ 5,0 5,1 «CLASSIFICATION FOR THE DEGREE OF URBANISATION IN CYPRUS». (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  6. ↑ 6,0 6,1 «Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών». (Ελληνικά, Αγγλικά) Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4  Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Απριλίου 2018. σελ. 3.
  7. ↑ 7,0 7,1 «Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 11  Ιανουαρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2018.
  8. ↑ 8,0 8,1 «Census of population 2011». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 11  Ιανουαρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2018.
  9. ↑ 9,0 9,1 «Το Χωριό – Πλατανιστάσα». Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2023. 
  10. ↑ «Πλατανιστάσα». 
  11. ↑ «Ελιόμυλος». 
  12. ↑ «Νερόμυλος». 
  13. ↑ «Μουσείο Λαϊκής Τέχνης». 
  14. ↑ «Εκκλησία Αρχαγγέλου Μιχαήλ». 
  15. ↑ «Εκκλησία Αρχαγγέλου Μιχαήλ». 
  16. ↑ Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα Wikidata.
  17. ↑ 17,0 17,1 «Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881. 4  Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2018. σελ. 7.
  18. ↑ «Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891. 6  Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Αυγούστου 2018. σελ. 8.
  19. ↑ «Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901. 31  Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 7.
  20. ↑ «Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911. 2  Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 7.
  21. ↑ «Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921. 24  Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5  Αυγούστου 2018. σελ. 7.
  22. ↑ «Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931. 27  Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 5.
  23. ↑ «Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946. 10  Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 4.
  24. ↑ «Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960. 11  Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018. σελ. 6.
  25. ↑ «Cyprus census 1973» (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
  26. ↑ «Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30  Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10  Αυγούστου 2018.
  27. ↑ «Census of households, 1976». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30  Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10  Αυγούστου 2018.
  28. ↑ «Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10  Αυγούστου 2018.
  29. ↑ «Απογραφή πληθυσμού 1992». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2018.
  30. ↑ «Census of population 1992». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2018.
  31. ↑ «Απογραφή πληθυσμού 2001». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2018. σελ. 50.
  32. ↑ «Census of population 2001». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2018. σελ. 50.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]