Πολιορκία της Μαδρίτης

Πολιορκία της Μαδρίτης
Eθνικιστές στρατιώτες στην Μαδρίτη
ΗμερομηνίαΟκτώβριος του 1936 - Μάρτιος 1939
ΤόποςΜαδρίτη
ΣτόχοιΚατάληψη της πόλης
ΑποτέλεσμαΝίκη των εθνικιστών
Εμπλεκόμενες πλευρές
Ηγετικά πρόσωπα
Αριθμός
42,000 Στρατιώτες
50 άρματα μάχης
70 πυροβόλα
20,000 Στρατιώτες
30 άρματα μάχης
120 αεροπλάνα[1]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Πολιορκία της Μαδρίτης ή Μάχη της Μαδρίτης ήταν μια πολιορκία δυόμισι ετών της Iσπανικής πρωτεύουσας της Μαδρίτης, κατά τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο 1936-1939. Η πόλη, πολιορκούνταν από τον Οκτώβριο του 1936 και κατελήφθη τελικά στα στρατεύματα του Φρανθίσκο Φράνκο στις 28 Μαρτίου 1939. Η άμυνα της Μαδρίτης διεξήχθη από διάφορες δυνάμεις, πιστές στην Ισπανική δημοκρατία και πολιορκήθηκε και υποβλήθηκε σε εναέριο βομβαρδισμό από την εθνικιστική παράταξη του στρατηγού Φράνκο. Η πολιορκία της Μαδρίτης το Νοέμβριο του 1936 ήταν μία από τις πιο έντονες συγκρούσεις μέσα και γύρω από την πόλη όταν οι εθνικιστές επιτέθηκαν την αποφασιστικά για να καταλάβουν την πρωτεύουσα.[2]

Τα υψηλότερα στρατιωτικά παράσημα της Ισπανικής Δημοκρατίας, το παράσημο της Μαδρίτης (ισπανικά: Placa Laureada de Madrid) και το αριστείο της Μαδρίτης (ισπανικά: Distintivo de Madrid) που καθόρισε η δημοκρατική κυβέρνηση προκειμένου να ανταμείψει το θάρρος των δημοκρατικών και κομμουνιστών πήραν το όνομά τους από την πρωτεύουσα της Ισπανίας λόγω της πόλης που συμβόλιζε την ανόρθωση και την αντιφασιστική αντίσταση κατά τη διάρκεια της μακράς πολιορκίας σε ολόκληρο τον εμφύλιο πόλεμο.[3][4]

Το πραξικόπημα στην Μαδρίτη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο στρατηγός Χοακίν Φανχούλ, διοικητής της στρατιωτικής φρουράς που έδρευε στο στρατόπεδο Montaña στη Μαδρίτη, προετοιμαζόταν να ξεκινήσει τη στρατιωτική εξέγερση στην πόλη. Ωστόσο, όταν προσπάθησε να βγει από τους στρατώνες, τα 2.500 στρατεύματά του αναγκάστηκαν να επιστρέψουν από τα εχθρικά πλήθη και τους ένοπλους συνδικαλιστές.[5] Οι στρατώνες πολιορκήθηκαν από εργαζομένους και την "Guardias de Asalto" (αστυνομικοί δυνάμεις), πιστούς στην κυβέρνηση, καθώς και πέντε τάγματα του αντιφασιστικού εργατών (MAOC) - ένα από αυτά τα τάγματα έγινε το διάσημο "Πέμπτο Σύνταγμα" συνολικά περίπου 10.000 μαχητές. Οι μάχες ήταν σφοδρές και σε αρκετές περιπτώσεις μερικοί στρατιώτες στο στρατόπεδο έδειξαν την προθυμία τους να παραδοθούν και κάποιοι άλλοι σνα συνεχίσουν να μάχονται.[6]

Τελικά οι στρατώνες έπεσαν όταν η "Guardias de Asalto" έφερε ένα πεδινό πυροβόλο 75 mm για να βομβαρδίσει το συγκρότημα και η πύλη του ανοίχτηκε από έναν λοχία που ήταν συμπαθών τις πλευράς των δημοκρατικών. Ο λοχίας σκοτώθηκε από έναν από τους αξιωματικούς του, αλλά η δράση του επέτρεψε στους Ρεπουμπλικάνους να παραβιάσουν τους τοίχους. Ένας αριθμός στρατιωτών σφαγιάστηκε από το πλήθος, μετά την πτώση των στρατώνων.[1][7]

Στη συνέχεια και για το υπόλοιπο του πολέμου, η Μαδρίτη κρατήθηκε από τους δημοκρατικούς. Ωστόσο, ο πληθυσμός της περιείχε σημαντικό αριθμό εθνικιστών. Πάνω από 20.000 εθνικιστές κατέφυγαν σε ξένες πρεσβείες στην πόλη. Τις εβδομάδες που ακολούθησαν την εξέγερση του Ιουλίου, είδαν πολλούς φασίστες (όπως οι αριστεροί τους ονόμαζαν) να δολοφονούνται στη Μαδρίτη από δημοκρατικούς. Για παράδειγμα, στις 23 Αυγούστου, 70 φυλακισμένοι από την Πρότυπη Φυλακή τις πόλης σφαγιάστηκαν για εκδίκηση για τις εκτελέσεις από τους εθνικιστές περισσότερων από 1.500 δημοκρατικών μετά την μάχη του Μπαδαχόθ.[8]

Οι εθνικιστές προελαύνουν προς την Μαδρίτη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αρχική στρατηγική του σχεδίου ήταν να καταληφθεί η εξουσία σε όλη τη χώρα με στρατιωτικό πραξικόπημα. Ωστόσο, η αντίσταση στο πραξικόπημα από τους δημοκρατικούς σήμαινε ότι αντί αυτού, ο Φράνκο και οι σύμμαχοί του θα έπρεπε να κατακτήσουν τη χώρα με την βία εάν ήθελαν να καταλάβουν την εξουσία. Ο ίδιος ο Φράνκο είχε προσγειωθεί στην νότια Ισπανία με Μαροκινά στρατεύματα από τον Ισπανικό στρατό της Αφρικής. Ο Εμίλιο Μόλα, ο οποίος ήταν επιφορτισμένος με τα αποικιακά στρατεύματα, καθώς και με την Ισπανική ξένη λεγεώνα, τους Καρλιστές και τη πολιτοφυλακή των Φαλαγγιτών. Μαζί, σχεδίασαν μια πορεία προς την Μαδρίτη για να καταλάβουν την ισπανική πρωτεύουσα, ο Φράνκο προχωρώντας από την Μπαδαχόθ και ο Mόλα από το Burgos. Τα αποικιακά στρατεύματα του Φράνκο, oι Regulars (εθελοντικό πεζικό), κάτω από τον στρατηγό Χουάν Γιάγκε, μαζί με την αεροπορική κάλυψη που παρείχε η Λουφτβάφε, έφεραν τις δημοκρατικές πολιτοφυλακές στην πορεία τους. Ο Χουάν Γιάγκε υποστήριξε μια γρήγορη προέλαση στη Μαδρίτη, αλλά ο Φράνκο τον παρέκάμψε υπέρ της ανακούφισης των εθνικιστικών στρατευμάτων που πολιορκούνταν στο Τολέδο. Αυτή η εκτροπή κράτησε την επίθεσή στη Μαδρίτη μέχρι ένα μήνα - δίνοντας στους δημοκρατικούς χρόνο να προετοιμάσουν την άμυνα τους.[9][10]

Εν τω μεταξύ, στην πόλη, η δημοκρατική κυβέρνηση είχε αλλάξει υπό την ηγεσία του σοσιαλιστή ηγέτη Francisco Largo Caballero. Η κυβέρνηση Caballero περιλάμβανε έξι υπουργούς του σοσιαλιστικού κόμματος, δύο κομμουνιστές, δύο από το κόμμα της δημοκρατικής Αριστεράς, έναν από το κόμμα της Αριστεράς των Καταλανών, ένα Εθνικό Κόμμα των Βάσκων και έναν υπουργό των Δημοκρατικών. Αν και οι κομμουνιστές ήταν μια μειοψηφία στην κυβέρνηση, απόκτησαν επιρροή μέσω της πρόσβασής τους σε όπλα από την ΕΣΣΔ και των ξένων εθελοντών στις Διεθνείς Ταξιαρχίες. Ο δημκρατικός στρατιωτικός διοικητής στη Μαδρίτη ήταν ο Ισπανός στρατηγός, ο Xοσέ Μιάχα, αλλά το σοβιετικό στρατιωτικό προσωπικό ήταν ίσως πιο σημαντικό. Ο στρατηγός Γκόριεφ ήταν ο γενικός διοικητής τους. Ο στρατηγός Σμουσκίκιτς διοικούσε τις Σοβιετικές αεροπορικές δυνάμεις που απεστάλησαν από την ΕΣΣΔ και ο στρατηγός Ντιμίτρι Παβλόφ διοικούσε τις θωρακισμένες δυνάμεις τους. Οι περισσότεροι από τους δημοκρατικούς υπερασπιστές της Μαδρίτης (το 90%) ήταν πολιτοφύλακες. Η δημοκρατική διοίκηση είχε σχετικά μικρό έλεγχο επί των εν λόγω μονάδων στην πρώιμη φάση του εμφυλίου πολέμου.[9]

Από την άλλη πλευρά, η Ναζιστική Γερμανία όσο και η Φασιστική Ιταλία προμήθευαν τον Φράνκο με στρατιωτικό υλικό για την επίθεσή του στη Μαδρίτη, ενώ οι μονάδες Λουφτβάφε στην Ισπανία, η Λεγεώνα Κόνδορ, διοικούνταν ανεξάρτητα από τους αξιωματικούς του Φράνκο. Οι εθνικιστές έφθασαν στη Μαδρίτη στις αρχές Νοεμβρίου του 1936, πλησιάζοντάς από το βορρά (κατά μήκος της οδού Corunna). Στις 29 Οκτωβρίου, μια δημοκρατική αντεπίθεση από το 5ο (κομμουνιστικό) σύνταγμα υπό τον Enrique Lister χτυπήθηκε στο Parla. Ο Μόλα είπε σε έναν Βρετανό δημοσιογράφο ότι θα έπαιρνε τη Μαδρίτη με τις 4 φάλαγγες του, τους Regulars και τα μαροκινά στρατεύματα από τη νοτιοδυτική Ισπανία, έξω από την πόλη και την " Πέμπτη Φάλαγγα "- αποτελούμενη από δεξιούς συμπαθούντες μέσα σε αυτήν. Ο όρος "πέμπτη Φάλαγγα" έγινε συνώνυμο για τους κατασκόπους ή τους προδότες από την πλευρά των δημοκρατικών και η παράνοια τους οδήγησε στη σφαγή εθνικιστών αιχμαλώτων στη Μαδρίτη κατά τη διάρκεια της μάχης που ακολούθησε. Ο στρατηγός Mιάχα και οι πολιτικοί ηγέτες που παρέμειναν σχημάτισαν τη "Junta de Defensa" (επιτροπή υπεράσπισης της Μαδρίτης) για να οργανώσει τους δημοκρατικούς υπερασπιστές.[9][10]

Νοέμβριος 1936

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι δημοκρατικοί είχαν ένα γεωγραφικό πλεονέκτημα για την υπεράσπιση της Μαδρίτης: ο ποταμός Manzanares εμπόδιζε τους εθνικιστές από το κέντρο της πόλης, αντιπροσωπεύοντας ένα τρομερό φυσικό εμπόδιο. Ο Mόλα σχεδίασε την επίθεσή του στη Μαδρίτη για τις 8 Νοεμβρίου 1936. Προτίμησε να επιτεθεί μέσω του πάρκου Casa de Campo (μπροστά από μόλις 1 χλμ. Πλάτος 0,62 μίλια) για να αποφύγει την μάχη εντός κατοικημένων περιοχών καθώς το πάρκο ήταν ανοιχτό ακριβώς απέναντι από το ποτάμι από το κέντρο της πόλης. Η αρχική πρόθεση του Mόλα ήταν να πάρει την Πανεπιστημιούπολη, ακριβώς βόρεια του κέντρου της πόλης, δημιουργώντας έτσι μια γέφυρα πάνω από τους Manzanares. Στις 7 Νοεμβρίου, οι δημοκρατικοί είχαν καταλάβει τα σχέδια επίθεσης που βρέθηκαν στο πτώμα ενός ιταλού αξιωματικού σε μια καταστραμμένη δεξαμενή από τις μονάδες πολιτοφυλακής και επομένως κατάφεραν να συγκεντρώσουν τα στρατεύματά τους στο Casa de Campo για να αντιμετωπίσουν την κύρια επίθεση. Λόγω της στρατηγικής του θέσης στον ποταμό Manzanares, η Γέφυρα των Γάλλων ήταν ζωτικής σημασίας. Ο συνταγματάρχης Ρομέρο διοικούσε τις δημοκρατικές δυνάμεις εκεί, απωθώντας αποτελεσματικά τις προσπάθειες των εθνικιστών να περάσουν και να αποκτήσουν πρόσβαση στο κέντρο της πόλης της Μαδρίτης.

Πρώτη επίθεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μόλα επιτέθηκε στις 8 Νοεμβρίου με 20.000 στρατιώτες, κυρίως μαροκινούς regulars, υποστηριζόμενους από ιταλικό ελαφρύ πεζικό και γερμανικά άρματα μάχης Panzer I υπό τον Γερμανό αξιωματικό Wilhelm von Thoma. Η γερμανική Λεγεώνα Κόνδορ παρείχε επίσης αεροπορική υποστήριξη.

Οι δημοκρατικοί είχαν αναπτύξει 12.000 στρατιώτες στο Carabanchel και 30.000 περισσότεροι για να αντιμετωπίσουν την κύρια επίθεση στο Casa de Campo. Παρά την υπεροχή τους σε αριθμούς, ήταν άθλια εξοπλισμένοι, έχοντας ως επί το πλείστον μόνο ελαφρά όπλα. Επιπλέον, οι περισσότεροι από αυτούς δεν είχαν ποτέ εκπαιδευτεί στη χρήση όπλων, πόσο μάλλον σε έμπειρους αγώνες. Εντούτοις, έκρυψαν την εθνικιστική επίθεση στην Casa de Campo. Οι Regulars τελικά έσπασαν στη Φυλακή Modelo, αλλά η επίθεση σταμάτησε στο δυτικό περιθώριο της πόλης. Ο Δημοκρατικός στρατηγός Μιάχα ο οποίος, ο ίδιος, αγωνιζόταν να φτάσει στα κατεστραμμένα κτίρια όπου τα δημοκρατικά στρατεύματα βρίσκονταν και με το πιστόλι στο χέρι, κάλεσε τα στρατεύματα που υποχωρούσαν να πεθάνουν μαζί του, αντί να φύγουν σαν δειλοί.

Καθ 'όλη τη διάρκεια της ημέρας, το ραδιόφωνο της πόλης καλούσε τους πολίτες της πόλης να κινητοποιήθούν και να υποστηρίξουν το μέτωπο, με το σλόγκαν "Νο pasarán!" («Δεν θα περάσουν!»). Αργά στις 8 Νοεμβρίου, η πρώτη διεθνής ταξιαρχία, η οποία αριθμούσε συνολικά 1.900 άνδρες, έφτασε στο μέτωπο, περνώντας από τη Gran Via στο κέντρο της πόλης. Η άφιξή τους ήταν μια σημαντική ώθηση για τους υπερασπιστές της Μαδρίτης. Τα ξένα στρατεύματα, ήταν στην πραγματικότητα ένα μείγμα εθελοντών από τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Βρετανία και διάφορα άλλα έθνη - συμπεριλαμβανομένου του ανιψιού του Ουίνστον Τσόρτσιλ, Esmond Romilly. Οι δημοκρατικοί υποδέχτηκαν με κραυγές το σοβιετικό πεζικό.[9][10]

Παύση και αντεπιθέσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 9 Νοεμβρίου, οι εθνικιστές άλλαξαν το επίκεντρο της επίθεσης τους προς το προάστιο της Καραμπανσέλ, αλλά ο τρόπος που ήταν χτισμένη η αστική αυτή περιοχή αποδείχτηκε πολύ δύσκολο εμπόδιο. Τα αποικιακά μαροκινά στρατεύματα συνεπλάκησαν σε μάχες σε αστικό περιβάλλον (στο οποίο είχαν μικρή προηγούμενη εμπειρία, η μεγαλύτερη δύναμή τους ήταν σε πόλεμο ανοιχτών χωρών) με πολλές απώλειες.

Το βράδυ της 9ης Νοεμβρίου, ο στρατηγός Kléber ξεκίνησε μια επίθεση της XI Διεθνούς Ταξιαρχίας στις εθνικιστικές θέσεις στο Casa de Campo, η οποία διήρκεσε όλη τη νύχτα και μέρος του επόμενου πρωινού. Στο τέλος του αγώνα, τα εθνικιστικά στρατεύματα είχαν αναγκαστεί να υποχωρήσουν, εγκαταλείποντας όλες τις ελπίδες μιας άμεσης επίθεσης και επικράτησης στη Μαδρίτη μέσω του Casa de Campo, ενώ η ΧΙ ταξιαρχία είχε χάσει το ένα τρίτο των ανδρών της. Εν τω μεταξύ, τα δημοκρατικά στρατεύματα προέλασαν σε όλη τη διάρκεια της μάχης στη Μαδρίτη, στις 9, 10 και 17 Νοεμβρίου, οδηγώντας τους εθνικιστές σε κάποιες θέσεις, αλλά δεχόμενοι σοβαρές απώλειες κατά την διαδικασία.

Την 10η, 4.000 αναρχικοί στρατιώτες της CNT υπό τον αναρχικό πρωθυπουργό της πρωτεύουσας, Μπουεναβεντούρα Ντουρρούτι, έφτασαν από το μέτωπο της Αραγονίας ως ενισχύσεις για την υπεράσπιση της πρωτεύουσας. Στις 11 Νοεμβρίου, ξεκίνησαν Σφαγή Παρακουέγιος από την δημοκρατική πλευρά, όταν 1.029 εθνικιστές αιχμάλωτοι από την φυλακή Μοντέλο και εκτελέστηκαν στην κοιλάδα Χαράμα από το Δημοκρατικό 5ο σύνταγμα ως πιθανοί συμπαθούντες της εθνικιστικής πλευράς.[11]Υποστηρίχθηκε ότι οι δολοφονίες διατάχθηκαν από τον κομμουνιστή ηγέτη Σαντιάγο Καρρίλο, αλλά αυτό δεν αποδείχθηκε ποτέ. Σύμφωνα με τον Άντονυ Μπίβορ, η διαταγή για τη σφαγή προήλθε είτε από τον José Cazorla Maure, τον αναπληρωτή του Carrillo, είτε από τον σοβιετικό σύμβουλο Μιχαήλ Κολτσόφ. Οι εκτελέσεις καταδικάστηκαν από τον αναρχικό διευθυντή φυλακισμένων, Melchor Rodriguez.[12][13][11]

Στις 12, η νεοαφιχόμενη XII Διεθνής Ταξιαρχία, υπό τον στρατηγό Mate "Lukacs" Zalka (γερμανικά, σκανδιναβικά, γαλλικά, βελγικά και ιταλικά στρατεύματα), ξεκίνησε επίθεση στις εθνικιστικές θέσεις στο λόφο Cerro de los Ángeles, νότια της πόλης, για να αποφευχθεί η αποκοπή του δρόμου της Βαλένθια. Η επίθεση κατέρρευσε λόγω προβλημάτων γλώσσας και επικοινωνίας και ανεπαρκούς υποστήριξης πυροβολικού. Ωστόσο, ο δρόμος προς τη Βαλένθια παρέμεινε ανοικτός.

Η τελική επίθεση των εθνικιστών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την 19η, οι εθνικιστές έκαναν την τελική μετωπική επίθεση και, υπό την κάλυψη του πυροβολικού, στρατεύματα του Μαρόκου και της Ισπανικής Ξένης Λεγεώνας πολέμησαν στην πανεπιστημιακή συνοικία της Μαδρίτης. Οι πολεμικές μάχες του δρόμου ακολούθησαν. Ο Ντουρρούτι, ο αναρχικός ηγέτης, σκοτώθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες από φίλια πυρά. Παρά τις άγριες αντεπιθέσεις της XI Διεθνούς Ταξιαρχίας και των ισπανικών Δημοκρατικών μονάδων, οι Εθνικιστές συνέχισαν να παραμένουν στην Πανεπιστημιακή Πόλη και μέχρι το τέλος της μάχης είχαν στην κατοχή τους τρία τέταρτα του συγκροτήματος. Ωστόσο, η προσπάθειά τους να κατακλύσουν τη Μαδρίτη είχε αποτύχει, ενόψει της απροσδόκητα σκληρής αντίστασης των δημοκρατικών.

Αεροπορικοί βομβαρδισμοί

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αεροσκάφη που βομβαρδίζουν τις θέσεις των δημοκρατικών (1936).

Αφού απέτυχε να καταλάβει τη Μαδρίτη με επίθεση, ο Φράνκο διέταξε τον εναέριο βομβαρδισμό των αστικών περιοχών της πόλης, με εξαίρεση την περιοχή της πρώτης τάξης Σαλαμάνκα (η οποία υποτίθεται ότι περιέχει πολλούς εθνικιστές υποστηρικτές) με σκοπό να τρομοκρατήσει τον άμαχο πληθυσμό να παραδοθεί. Ο Φράνκο ανέφερε ότι «θα καταστρέψω τη Μαδρίτη αντί να την αφήνω στους κομμουνιστές». Γερμανικά βομβαρδιστικά χτύπησαν την υπόλοιπη πόλη από τις 19 έως τις 23 Νοεμβρίου.[14] Αναμφισβήτητα, αυτή η τακτική του Φράνκο ήταν λάθος, καθώς ο πληθυσμός στη Μαδρίτη δεν παραδίδονταν και ο εναέριος βομβαρδισμός πολιτών (ένας από τους πρώτους στην ιστορία του πολέμου) επικρίθηκε έντονα από ξένους δημοσιογράφους, μεταξύ των οποίων και ο Έρνεστ Χέμιγουεϊ. Τα θύματα από τον εναέριο βομβαρδισμό φαίνεται να ήταν σχετικά λίγα εντούτοις, ωστόσο, σύμφωνα με τον Hugh Thomas, ο αριθμός των νεκρών ήταν περίπου 2000.[14]

Το μέτωπο σταθεροποιείται

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Δεκέμβριο, και οι δύο πλευρές είχαν εξαντληθεί και το μέτωπο είχε σταθεροποιηθεί στην πόλη, που ξεκινά από το Εθνικιστικό τομέα πάνω από τον ποταμό Manzanares, στην Πανεπιστημιακή Πόλη, μέσω του πάρκου Casa de Campo και στους δρόμους της περιοχής Carabanchel. Ο πληθυσμός της Μαδρίτης υποβλήθηκε σε ένα σποραδικό βομβαρδισμό από το πυροβολικό και εναέριο βομβαρδισμό και τα διαθέσιμα τρόφημα ξοδεύονταν καθώς ο χειμώνας συνεχίστηκε. Η ένωση UGT μεταβίβασε ορισμένες ζωτικής σημασίας βιομηχανίες σε σήραγγες του μετρό κάτω από την πόλη. Η τελική δράση του Φράνκο το 1936 ήταν να προσπαθήσει να αποκόψει το δρόμο προς την Κορουνία, βορειοανατολικά της Μαδρίτης, ως το πρώτο βήμα προς την περιπέτεια της ισπανικής πρωτεύουσας. Η Μάχη της οδού Corunna οδήγησε επίσης σε ένα αδιέξοδο. Τα θύματα που προκλήθηκαν στη μάχη της Μαδρίτης δεν υπολογίστηκαν ποτέ με ακρίβεια, αλλά ο Βρετανός ιστορικός Hugh Thomas εκτιμά ότι έφτασαν τις 10.000 μεταξύ των δύο πλευρών και του άμαχου πληθυσμού.

Μάχες στην Μαδρίτη (1937)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τη Μάχη της Μαδρίτης, η δημοκρατική κυβέρνηση προσπάθησε να αναδιοργανώσει τις ένοπλες δυνάμεις της με πολιτοφύλακες σε έναν τακτικό στρατό, τον Λαϊκό Δημοκρατικό Στρατό. Αυτό επιτεύχθηκε με την ενσωμάτωση των πολιτοφυλακών στον προπολεμικό στρατό που είχε μεσολαβήσει με τη Δημοκρατία. Αν και θεωρητικά αυτό μείωσε τη δύναμη των πολιτικών κομμάτων σε σχέση με την κυβέρνηση, στην πράξη αύξησε την επιρροή του Κομμουνιστικού Κόμματος, το οποίο οδήγησε στην εφαρμογή αυτής της πολιτικής μέσω των πιστών, πειθαρχημένων και στρατιωτικών μονάδων του Αντιφασιστικού Εργατικού και Αγροτικού Militias (MAOC ). Επίσης, κοντά στο Κομμουνιστικό Κόμμα υπήρχαν οι σοβιετικοί πάροχοι όπλων και ξένοι εθελοντές και σύμβουλοι (και οι δύο ομάδες παρείχαν μεγάλο μέρος της πρακτικής στρατιωτικής εμπειρίας από τη δημοκρατική πλευρά). Ως εκ τούτου, το κόμμα είχε δυσανάλογη επίδραση στον διορισμό στρατιωτικών διοικητών και στον καθορισμό στρατιωτικής πολιτικής και στρατηγικής.[15] Το έτος 1937 σημειώθηκαν δύο μεγάλες μάχες στην άμεση περιοχή γύρω από τη Μαδρίτη, η μάχη του Jarama (Ιανουάριος-Φεβρουάριος) και η μάχη του Brunete τον Ιούλιο. Επιπλέον, δύο άλλες μάχες διεξήχθησαν μακρύτερα στο πλαίσιο της εκστρατείας του Φράνκο για την ανάληψη της πρωτεύουσας: το Μάρτιο, στη Γκουανταλαχάρα και στο τέλος Δεκεμβρίου στο Teruel, και τα δύο βορειοανατολικά της Μαδρίτης. Στην πρώτη από αυτές τις μάχες, στις αρχές του 1937 ο Φράνκο προσπάθησε να διασχίσει τον ποταμό Jarama για να κόψει το δρόμο μεταξύ Μαδρίτης και Βαλένθια, όπου οι δημοκρατικοί είχαν μεταφέρει την κυβέρνησή τους. Τα στρατεύματα του Φράνκο κατάφεραν να φτάσουν στην ανατολική όχθη του Jarama, αλλά απέτυχαν να διακόψουν τις επικοινωνίες μεταξύ Μαδρίτης και Βαλένθια. Οι απώλειες και στις δύο πλευρές ήταν μεγάλες, εκτιμώντας από 6.000 έως 20.000 σε κάθε πλευρά. Τον Μάρτιο, η μάχη της Γουαδαλαχάρα διεξήχθη περίπου 60 χλμ. Βορειοανατολικά της Μαδρίτης, όταν οι δημοκρατικοί στρατιώτες διεύθυναν μια προσπάθεια Ιταλών να διασχίσουν τον ποταμό Jarama, περικλείοντας τις άμυνες της Μαδρίτης και να ξεκινήσουν μια επίθεση στην πόλη.[16] Τον Μάιο, οι δημοκρατικές δυνάμεις του πολωνού κομμουνιστή αξιωματικού Karol Świerczewski προσπάθησαν να ξεφύγουν από τη Μαδρίτη σε μια θωρακισμένη επίθεση, αλλά απωθήθηκαν. Μια πολύ πιο φιλόδοξη βόρεια επίθεση ξεκίνησε από τους δημοκρατικούς τον Ιούλιο, με σκοπό να περικυκλωθούν οι εθνικιστές. Ωστόσο, η επακόλουθη Μάχη του Μπρουνέ ήταν αιματηρή. Η αρχική δημοκρατική επίθεση πήρε το Μπρουνέ και έσπρωξε πίσω το εθνικιστικό μέτωπο περίπου 12 χιλιόμετρα, αλλά οι αποφασισμένες εθνικιστικές αντεπιθέσεις ανακατέλαβαν αυτή την επικράτεια μέχρι το τέλος των μαχών. Στην περίπτωση αυτή, οι Δημοκρατικές απώλειες ήταν σημαντικά υψηλότερες από αυτές των εθνικιστών. Στα τέλη του 1937, οι εθνικιστές έλαβαν μεγάλο μέρος της βόρειας Ισπανίας της βιομηχανικής καρδιάς της χώρας.

Πτώση της Μαδρίτης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1938, η πολιορκία της Μαδρίτης έγινε πιο στενή και ο πληθυσμός της υπέφερε όλο και περισσότερο από έλλειψη φαγητού, ζεστά ρούχα και όπλα και πυρομαχικά. Ωστόσο, ο Φράνκο από αυτό το σημείο είχε εγκαταλείψει την ιδέα μιας ακόμη μετωπικής επίθεσης στην πόλη και αντ' αυτού συνέχισε τον βομβαρδισμό της πόλης.

Την άνοιξη του 1939, μετά την κατάρρευση των δημοκρατικών δυνάμεων στα άλλα μέτωπα, ήταν σαφές ότι η δημοκρατική υπόθεση στη Μαδρίτη ήταν και αυτή καταδικασμένη ρίχνοντας το ηθικό των δημοκρατικών. Από τη μια πλευρά υπήρξε ο πρωθυπουργός Χουάν Νεγρίν, άλλοι κυβερνητικοί υπουργοί και το Κομμουνιστικό Κόμμα, που ήθελαν να πολεμήσουν μέχρι το τέλος. Αντιτάχθηκαν στον δημοκρατικό συνταγματάρχη Segismundo Casado και άλλους, οι οποίοι ήθελαν να διαπραγματευτούν την παράδοση της Μαδρίτης για να απαλλάξουν τους δημοκρατικούς από τη χειρότερη εθνικιστική τιμωρία. Στις 5 Μαρτίου, οι άνδρες του Casado συνέλαβαν τους κομμουνιστές συντρόφους τους, στη Μαδρίτη, αποδυναμώνοντας τις δυνάμεις τους και απέρριψαν τον Nεγρίν, δημιουργώντας το Εθνικό Συμβούλιο Άμυνας (Consejo Nacional de Defensa) προκειμένου να διαπραγματευτούν μια ειρηνευτική συμφωνία με τον Φράνκο.[17][18][19] Λίγο αργότερα, οι κομμουνιστές ηγέτες και ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Nεγρίν εγκατέλειψαν την Ισπανία από την περιοχή Έλντα, παρόλα αυτά τα κομμουνιστικά στρατεύματα εγκαταστάθηκαν στη Μαδρίτη απέρριψαν την εξουσία του Συμβουλίου και μπήκαν στη Μαδρίτη. Υπήρξαν κάποιες ημέρες μαχών στους δρόμους μεταξύ κομμουνιστικών και εθνικιστικών στρατευμάτων, καταλήγοντας με την ήττα των κομμουνιστών και την εκτέλεση του ηγέτη τους Luis Barcelo.[17][18][19]

Παρόλο που o στρατηγός Casado να προσπαθήσει να διαπραγματευτεί τους όρους παράδοσης με τον Φράνκο. Ωστόσο, ο εθνικιστής ηγέτης επέμεινε ότι η άνευ όρων παράδοση ήταν ό, τι θα δεχόταν. Στις 26 Μαρτίου, ο Φράνκο διέταξε μια γενική πρόοδο στη Μαδρίτη και στις 27, το μέτωπο κατέρρευσε - πολλά από τα στρατεύματά τους παραδόθηκαν ή απλώς έριξαν τα όπλα και ξεκίνησαν για το σπίτι. Στις 28 Μαρτίου 1939, η Μαδρίτη έπεσε τελικά στις δυνάμεις του Φράνκο. Παρά τις προσπάθειες της Casado για διαπραγματεύσεις, πολλοί από τους δημοκρατικούς υπερασπιστές της Μαδρίτης ήταν μεταξύ των 200.000 ανθρώπων που εκτελέστηκαν ή έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της φυλάκισης από το καθεστώς του Φράνκο μεταξύ 1939 και 1943.[20]

Η πολιορκία της Μαδρίτης έγινε ένα σχεδόν μυθικό θέμα στη λαϊκή φαντασία κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου πολέμου έγινε το θέμα των τραγουδιών, όπως ο Los Emboscados - μια έκδοση του Si me quieres escribir, και ποιήματα όπως αυτό από τον διάσημο ποιητή Ραφαέλ Αλμπέρτι της Μαδρίτης, Corazón de España.[21][22]

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Thomas 1961, σελ. 515.
  2. ↑ Legislacíón sobre la Placa Laureada de Madrid y Distintivo de Madrid, Revista de historia militar, ISSN 0482-5748, Nº Extra 2, 2011, pp. 299-316
  3. ↑ Luis Grávalos & José Luis Calvo, Condecoraciones Militares Españolas, Editorial San Martin, 1988, (ISBN 8471402661)
  4. ↑ Second Spanish Republic 23 January 1938 Decree
  5. ↑ Comín Colomer, Eduardo (1973); El 5º Regimiento de Milicias Populares. Madrid.
  6. ↑ Salas Larrazábal, Ramón, Historia del Ejército Popular de la República. Editora Nacional, Madrid (España) (ISBN 84-276-1107-2), p. 1524, 1579.
  7. ↑ Thomas 1961, σελ. 404.
  8. ↑ Beevor 2006.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Colodny, Robert G. «The International Bridgades» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 27 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2008. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Beevor 1999, σελ. 137.
  11. ↑ 11,0 11,1 Beevor 1999, σελ. 133.
  12. ↑ Boadilla by Esmond Romilly, The Clapton Press, London. 2018. (ISBN 978-1999654306)
  13. ↑ Historia del Ejército Popular de la Republica, op.cit. Editora Nacional, p. 784, note 5.
  14. ↑ 14,0 14,1 "Chewed Up" Αρχειοθετήθηκε 2013-08-28 στο Wayback Machine. - Time, Monday, 5 April 1937
  15. ↑ De Miguel, Jesús y Sánchez, Antonio: Batalla de Madrid, in his Historia Ilustrada de la Guerra Civil Española. Alcobendas, Editorial LIBSA, 2006, pp. 189-221.
  16. ↑ Business & Blood Αρχειοθετήθηκε 2009-01-16 στο Wayback Machine. - Time, Monday, 19 April 1937
  17. ↑ 17,0 17,1 Thomas 1961, σελ. 882.
  18. ↑ 18,0 18,1 Thomas 1961, σελ. 883.
  19. ↑ 19,0 19,1 Thomas 1961, σελ. 884.
  20. ↑ Jackson, Gabriel. The Spanish Republic and the Civil War, 1931-1939. Princeton University Press. 1967. Princeton. p.539
  21. ↑ Romance de la defensa de Madrid - Poesía española
  22. ↑ «Si me quieres escribir - Ya sabes mi paradero - El Frente de Gandesa - Los emboscados». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2018. 

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συντεταγμένες: 40°25′08″N 3°41′31″W / 40.41889°N 3.69194°W / 40.41889; -3.69194