Το πολίτευμα των Μαλδίβων είναι Προεδρική Δημοκρατία. Η εκτελεστική εξουσία ασκείται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος είναι και αρχηγός της κυβέρνησης. Το Κοινοβούλιο αποτελείται από 50 μέλη, η θητεία των οποίων διαρκεί 5 χρόνια. Ως τον Ιούνιο του 2005 δεν επιτρεπόταν να υπάρχουν πολιτικά κόμματα. Η ιστορία της χώρας έχει ταυτιστεί με το μονοπώλιο στην εξουσία του Μαουμούν Αμπντούλ Γκαγιούμ. Το πρώτο Σύνταγμα άρχισε να ισχύει στις 2 Δεκεμβρίου του 1932 και το δεύτερο ψηφίστηκε το 2008. Η Δικαιοσύνη βασίζεται στην παραδοσιακή νομοθεσία του Ισλάμ.
Ο Πρόεδρος, ο οποίος διορίζει το υπουργικό συμβούλιο, εκλέγεται για πενταετή θητεία με μυστική ψηφοφορία από το Κοινοβούλιο και η εκλογή αυτή επιβεβαιώνεται με ψήφο από το λαό. Αυτό γινόταν ως το 2008, με δημοψήφισμα. Στο δημοψήφισμα, στις 17 Οκτωβρίου του 2003[1], το 90,28 % των ψηφοφόρων ενέκριναν τoν Γκαγιούμ για μια ακόμα θητεία, με συμμετοχή 77 %. Ο Μοχάμετ Νασίντ εξελέγη πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος, στις πολυκομματικές εκλογές του 2008. Στις εκλογές του 2018, νικητής αναδείχθηκε ο Ιμπραΐμ Μοχάμετ Σολίχ.
Για τους μονάρχες των Μαλδίβων, δες Κατάλογος Μοναρχών των Μαλδίβων.
Στις βουλευτικές εκλογές, που διεξήχθησαν στις 22 Ιανουαρίου του 2005, εξελέγησαν μόνο ανεξάρτητοι. Δεν υπήρχαν έως τότε νόμιμα πολιτικά κόμματα, παρά μόνο το κυβερνών Δημοκρατικό Κόμμα των Μαλδίβων. Στις 2 Ιουνίου του 2005 το Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της δημιουργίας πολυκομματικού συστήματος. Έτσι, σταδιακά αναγνωρίστηκαν το Κόμμα του Λαού των Μαλδίβων, το Ισλαμικό Δημοκρατικό Κόμμα και το Κόμμα Adhaalath. Ακολούθησε η διεξαγωγή δημοψηφίσματος στις 18 Αυγούστου του 2007, στο οποίο οι ψηφοφόροι ενέκριναν, με ποσοστό 61,9% υπέρ της πρότασης, ένα προεδρικό σύστημα[2]. Το 38% των ψηφισάντων υποστήριξε την πρόταση της Αντιπολίτευσης για κοινοβουλευτικό σύστημα. Η Αντιπολίτευση κατήγγειλε νοθεία, ενώ η συμμετοχή στο δημοψήφισμα έφτασε το 77%. Στις 7 Αυγούστου του 2008 επικυρώθηκε από τον πρόεδρο ένα νέο Σύνταγμα[3] και με βάση αυτό, σε δύο μήνες διεξήχθησαν προεδρικές εκλογές.
Η θέση θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά το 1953 και ο αντιπρόεδρος διοριζόταν από τον Πρόεδρο. Πρώτος και μοναδικός διορισμένος αντιπρόεδρος ήταν ο Ιμπραχίμ Μουχάμαντ Ντιντί από την 1η Ιανουαρίου 1953 ως την κατάργηση της θέσης, στις 2 Σεπτεμβρίου του ίδιου χρόνου. Το 2008 με τις συνταγματικές αλλαγές η θέση επανασυστάθηκε και έγινε αιρετή από το λαό. Ο Δρ Μοχάμεντ Γουαχίντ Χασάν ήταν ο πρώτος εκλεγμένος αντιπρόεδρος των Μαλδίβων, από το 2008 ως το 2012.[4] Στη συνέχεια ανέλαβε αντιπρόεδρος ο Μοχάμεντ Γουαχίντ Ντιν (2012-13) και μετά ο Δρ Μοχάμεντ Τζαμίλ Αχμέντ (2013-15).Μετά την απομάκρυνση του τελευταίου με απόφαση του κοινοβουλίου, αντιπρόεδρος έγινε ο Αχμέντ Αντίμπ στις 22 Ιουλίου 2015 και μέχρι το 2016, ακολουθούμενος από τον Αμπντάλα Τζιχάντ (2016-18). Σημερινός αντιπρόεδρος είναι ο Φαϊζάλ Νασίμ από τις 17 Νοεμβρίου 2018.
Στις 8 Οκτωβρίου του 2008 διεξήχθησαν οι πρώτες προεδρικές εκλογές στην ιστορία της χώρας με δημοκρατικό σύστημα και τη συμμετοχή περισσοτέρων του ενός υποψηφίων.[5] Οι εκλογές θεωρήθηκαν δοκιμασία για το καθεστώς του Μαουμούν Αμπντούλ Γκαγιούμ, του επί 30 χρόνια ηγέτη της χώρας[6].
Για λόγους διοικητικής διαίρεσης, οι Μαλδίβες έχουν οργανωθεί σε 21 διοικητικές περιοχές, που είναι 20 "ατόλλες" (atholu), και η πόλη Μαλέ. Οι "ατόλλες" αυτές διαφέρουν από τις φυσικές ατόλλες.
Η κάθε διοικητική ατόλλη έχει τα εξής:
Κάθε ατόλλη διοικείται από τον αρχηγό (Atholhu Veriyaa) που διορίζεται από τον Πρόεδρο. Κυβερνήτης κάθε νησιού είναι ο Αρχηγός του Νησιού (Island Chief , στην τοπική γλώσσα: Katheeb), ο οποίος διορίζεται από τον πρόεδρο και ανώτερός του είναι ο Atholhu Veriyaa.
Λατινικό γράμμα | Βραχυγραφ. κωδικού. | Τοπικό γράμμα | Κωδικός ονόματος | Επίσημο όνομα | Πρωτεύουσα |
A | HA | ހއ | Haa Alif | Thiladhunmathi Uthuruburi | Didhdhoo |
B | HDh | ހދ | Haa Dhaalu | Thiladhunmathi Dhekunuburi | Kulhudhuffushi |
C | Sh | ށ | Shaviyani | Miladhunmadulu Uthuruburi | Funadhoo |
D | N | ނ | Noonu | Miladhunmadulu Dhekunuburi | Manadhoo |
E | R | ރ | Raa | Maalhosmadulu Uthuruburi | U'ngoofaaru |
F | B | ބ | Baa | Maalhosmadulu Dhekunuburi | Eydhafushi |
G | Lh | ޅ | Lhaviyani | Faadhippolhu | Naifaru |
H | K | ކ | Kaafu | Malé | Thulusdhoo |
U | AA | އއ | Alif | Ari Atoll Uthuruburi | Meow |
I | ADh | އދ | Alif Dhaal | Ari Atoll Dhekunuburi | Mahibadhoo |
J | V | ވ | Vaavu | Felidhu | Felidhoo |
K | M | މ | Meemu | Mulak | Muli |
L | F | ފ | Faafu | Nilandhe Atholhu Uthuruburi | Magoodhoo |
M | Dh | ދ | Dhaalu | Nilandhe Atholhu Dhekunuburi | Kudahuvadhoo |
N | Th | ތ | Thaa | Kolhumadulu | Veymandoo |
O | L | ލ | Laamu | Haddhunmathi | Fonadhoo |
P | GA | ގއ | Gaafu Alif | Huvadhu Atholhu Uthuruburi | Villingili |
Q | GDh | ގދ | Gaafu Dhaalu | Huvadhu Atholhu Dhekunuburi | Thinadhoo |
R | Gn | ޏ | Gnaviyani | Fuvammulah | Fuamulaku |
S | S | ސ | Seenu | Addu | Hithadhoo |
T | - | - | - | Malé | Μαλέ |
Οι Μαλδίβες έχουν πολύ κακές επιδόσεις σε δείκτες ελευθερίας. Στο δείκτη της "Ελευθερίας στον Κόσμο" ("Freedom in the World") που δημοσιεύεται από το Freedom House, οι Μαλδίβες αναφέρονται ως "μη ελεύθερες", ενώ ο παγκόσμιος δείκτης για την ελευθεροτυπία "Worldwide Press Freedom Index", που ανακοινώνουν οι "Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα" (Reporters Without Borders), κατατάσσουν τις Μαλδίβες στις χώρες όπου είναι "πολύ σοβαρή η κατάσταση" (την ίδια αξιολόγηση έχουν και οι Λιβύη, Κίνα και Κούβα).
Στις 20 Σεπτεμβρίου του 2003 ξέσπασαν βίαια επεισόδια μετά το θάνατο στα κρατητήρια του Εβάν Νασίμ, ενός έγκλειστου, ο οποίος πέθανε από βασανιστήρια, πιθανότατα από τους δεσμοφύλακές του. Η προσπάθεια να συγκαλυφθεί ο θάνατος του νεαρού Νασίμ απέτυχε όταν η μητέρα του νεκρού αποκάλυψε ίχνη βασανιστηρίων στο σώμα του και γνωστοποίησε το γεγονός. Ακολούθησαν ταραχές στη φυλακή, με συνέπεια την επέμβαση της αστυνομίας, που σκότωσε τρία άτομα με πυροβολισμούς. Έπειτα από την κατακραυγή, οι κατώτεροι αστυνομικοί που κατηγορήθηκαν για το θάνατο του Νασίμ δικάστηκαν και καταδικάστηκαν το 2005 σε μια παρωδία δίκης, όπως πιστεύεται. Για λόγους "εθνικής ασφαλείας" το πόρισμα για το θάνατο του κρατουμένου λογοκρίθηκε από την κυβέρνηση,
Στις 13 Αυγούστου του 2004 ("Μαύρη Παρασκευή") έγιναν νέες ταραχές, με συμμετοχή περί των 5.000 διαδηλωτών. Έπειτα από το μαχαίρωμα δύο αξιωματικών της αστυνομίας, το οποίο θεωρήθηκε ότι ήταν προβοκάτσια, ο πρόεδρος Γκαγιούμ κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και κατεστάλη η διαδήλωση της Αντιπολίτευσης. Ακολούθησε η σύλληψη τουλάχιστον 250 διαδηλωτών που ήταν υπέρ του εκσυγχρονισμού της χώρας. Στη διάρκεια εκείνης της περιόδου, απαγορεύτηκαν οι διαδηλώσεις και εμποδίστηκε η ελεύθερη πρόσβαση στο Διαδίκτυο και σε ορισμένες υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας, στις 13 και 14 Αυγούστου του 2004.
Οι Μαλδίβες είναι μέλος πολλών οργανισμών, όπως AsDB, C, CCC, CP, ESCAP, FAO, G-77, IBRD, ICAO, IDA, IDB, IFAD, IFC, IMF, IMO, Intelsat (δεν υπέγραψε), Interpol, IOC, ITU, NAM, OIC, OPCW, SAARC, ΟΗΕ, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UPU, WHO, WMO, WToO, WTrO.
Ο στρατός αποτελείται από την Εθνική Δύναμη Άμυνας των Μαλδίβων (Maldives National Defence Force), της οποίας επικεφαλής είναι ο πρόεδρος Μαουμούν Αμπντούλ Γκαγιούμ και συμπεριλαμβάνει παραρτήματα ασφαλείας (χερσαίες δυνάμεις), στοιχεία της Αεροπορίας, Ακτοφυλακή και μάχιμες δυνάμεις. Το 2005 υπήρχαν 71.774 κατά υπολογισμούς άνδρες κληρωτοί, ηλικίας 15-49 ετών. Η υποχρεωτική ηλικία στράτευσης είναι τα 18 χρόνια. Οι αμυντικές δαπάνες της χώρας έφτασαν τα 45,07 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2005, τα οποία αντιστοιχούσαν στο 5,5% του ΑΕΠ της χώρας.