Πολωνός ευγενής

Πολωνός ευγενής
ΟνομασίαΠολωνός ευγενής
ΔημιουργόςΡέμπραντ
Έτος δημιουργίας1637
ΕίδοςΕλαιογραφία
Ύψος96,7 εκ.
Πλάτος66,1 εκ.
ΜουσείοΕθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον
Χάρτης
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Πολωνός ευγενής είναι πίνακας ζωγραφικής του 1637 του Ρέμπραντ, ο οποίος απεικονίζει έναν άνδρα με κοστούμι Πολωνού σλάχτα (ευγενής). Η ταυτότητα του θέματος του πίνακα είναι ασαφής και έχει προκαλέσει πολλές διαφορετικές ερμηνείες. Η άποψη ότι η ένδυση της φιγούρας είναι ξεκάθαρα πολωνική δεν είναι καθολική και μπορεί να ήταν αυτοπροσωπογραφία.

Ο πίνακας έχει αλλάξει ιδιοκτήτες αρκετές φορές, με τους προηγούμενους ιδιοκτήτες του να συμπεριλαμβάνουν την Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας και τον Άντριου Μέλον. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης της Ουάσιγκτον.

Περιγραφή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η προσωπογραφία αναπαριστά έναν άνδρα, που κάποιοι υπολογίζουν ότι είναι 45 ετών, να στέκεται γυρισμένος στα δεξιά του θεατή, κοιτάζοντας τον θεατή με μια επιβλητική έκφραση. Στο ανασηκωμένο δεξί του χέρι κρατά μια σκυτάλη με χρυσό κάλυμμα. Έχει πυκνό μουστάκι και φοράει ψηλό γούνινο σκουφάκι, στο οποίο υπάρχει μια χρυσή αλυσίδα με πολύτιμους λίθους και ένα οικόσημο στο κέντρο. Από το αυτί του ένα μεγάλο μαργαριτάρι σε σχήμα αχλαδιού κρέμεται από ένα χρυσό κρεμαστό σκουλαρίκι. Φορά έναν κοκκινοκαφέ μανδύα με ένα φαρδύ γούνινο γιακά και, από πάνω, μια βαριά χρυσή αλυσίδα από την οποία κρέμεται το τάγμα των τριών ουρών αλόγων, τοποθετημένες σε πλούσια μενταγιόν, στον δεξιό του ώμο. Ένα πλήρες φως από τα αριστερά πέφτει στη δεξιά πλευρά του προσώπου του. Το φόντο είναι καφέ-γκρι.[1]

Ιστορία και προέλευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πίνακας δημιουργήθηκε από τον Ρέμπραντ το 1637.[2] Δεν του δόθηκε επίσημος τίτλος. Ο σημερινός είναι το πιο πρόσφατος, ευρέως αποδεκτός. Προηγούμενα και εναλλακτικά ονόματα περιλαμβάνουν Πορτρέτο ενός Σλάβου Πρίγκιπα,[2] Πορτρέτο ενός Τούρκου[3] και Άνθρωπος με ρωσική φορεσιά.[4] Η αυθεντικότητά του επιβεβαιώθηκε από μια ανάλυση του ξύλου του πάνελ, η οποία έδειξε ότι κόπηκε από ένα δέντρο γύρω στο 1635 που χρησιμοποιήθηκε επίσης στο Τοπίο ποταμού με ερείπια (1650) του ζωγράφου. Ο πίνακας υποβλήθηκε σε αποκατάσταση το 1985 και έχει υποβληθεί σε ακτινογραφία.[3]

Ο πρώτος ιδιοκτήτης ή οι ιδιοκτήτες του πίνακα δεν είναι ξεκάθαροι, αλλά μπορεί να ανήκε σε κάποιον Χάρμαν φαν Σβόλε. Ήταν μέρος της εκτεταμένης συλλογής του Γιόχαν Καρλ Φίλιπ φον Κόμπενσλ, ενός ευγενή από την Καρνιόλα, ο οποίος υπηρέτησε ως πληρεξούσιος της Μαρίας Θηρεσίας στις Αυστριακές Κάτω Χώρες.[5] Μετά την πτώχευση του Κόμπενσλ, αγοράστηκε το 1768 από την Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας και κρατήθηκε στο Μουσείο Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη. Αγοράστηκε από τον Άντριου Μέλον το 1931 και δόθηκε από τον Μέλον στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον το 1937. Ο πίνακας ήταν ένα από τα πολλά έργα τέχνης που ο Μέλον είχε αγοράσει από το Ερμιτάζ τη δεκαετία του 1930. Αρνήθηκε ότι έκανε αυτές τις αγορές για αρκετά χρόνια, καθώς οι ΗΠΑ βρίσκονταν σε μεγάλη ύφεση – που θα έκανε τις εξαγορές να φαίνονται υπερβολικές – και σε αντίθεση με τη σοβιετική κυβέρνηση. Τα έργα διατηρήθηκαν για κάποιο χρονικό διάστημα σε ένα μη δημόσιο τμήμα της Πινακοθήκης Τέχνης Κόρκοραν στην Ουάσιγκτον.[6]

Ανάλυση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυτό το έργο χαρακτηρίστηκε από μερικούς κριτικούς τέχνης ως tronie, πίνακας με υπερβολική έκφραση προσώπου ή χαρακτήρας καταγωγής στο κοστούμι. Για παράδειγμα, η Μελίσα Πέρσιβαλ σημειώνει ότι σε αυτόν τον συγκεκριμένο πίνακα ο θεατής μπορεί να παρατηρήσει μια υπερβολική γούνινη κάπα, λοξό καπέλο, φουντωτό μουστάκι και παρόμοια σύνεργα, όλα δίνοντας «την εντύπωση ότι ο πίνακας δεν πρέπει να ληφθεί πολύ στα σοβαρά».[7]

Οι μελετητές προσπάθησαν για περισσότερο από έναν αιώνα να καταλάβουν ποιος απεικονίζεται σε αυτόν τον πίνακα.[2] Προηγούμενες προτάσεις ότι το θέμα ήταν ο Γιαν Γ΄ Σομπιέσκι (ο οποίος θα ήταν οκτώ ετών το 1637) ή ο Στέφανος Μπάτορυ (που πέθανε το 1586) έχουν απαξιωθεί.[3] Σύμφωνα με τον Τσέχο ιστορικό Οτακάρ Οντλοζιλίκ, ενώ ο άνδρας στον πίνακα φορά εμφανώς πολωνική ενδυμασία, δεν είναι σίγουρο ούτε ποιος είναι, ούτε αν είναι Πολωνός. Η έρευνα του Οντλοζιλίκ για αυτό το θέμα έδειξε ότι ο πίνακας μπορεί να είναι του Άντζεϊ Ρέι, ενός Πολωνού ευγενή και διπλωμάτη εκείνης της εποχής που πέρασε από το Άμστερνταμ της Ολλανδίας, όπου δούλευε ο Ρέμπραντ, την εποχή που δημιουργήθηκε ο πίνακας.[2] Ωστόσο, χωρίς κανένα έγγραφο από εκείνη την εποχή που να αναγνωρίζει ξεκάθαρα αυτό το γεγονός, όπως σημείωσε ο Οντλοζιλίκ, μπορεί να μη γίνει ποτέ γνωστό με βεβαιότητα ποιος είναι πραγματικά το θέμα.[2]

Ο Οντλοζιλίκ συμπέρανε (γράφοντας το 1963) ότι οι περισσότεροι μελετητές συμφωνούν ότι ο Ρέμπραντ απεικόνιζε έναν πραγματικό Πολωνό ευγενή.[2] Επικαλέστηκε έρευνα του Γερμανού ιστορικού τέχνης Κουρτ Μπάουχ, ο οποίος υποστήριξε ότι μπορεί να είναι ο αδερφός του Ρέμπραντ, Άντριεν, που έκανε το μοντέλο, αλλά το έκρινε απίθανο.[2] Άλλες απόψεις έχουν προκύψει μετά τη δημοσίευση του άρθρου του. Το 1979, ο Βρετανός ιστορικός τέχνης Κένεθ Κλαρκ γνωμοδότησε ότι ήταν μια αυτοπροσωπογραφία, εξιδανικευμένη και «σηκωμένη με φανταχτερή ενδυμασία». Ο Γουόλτερ Λίντκε του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης που γράφτηκε το 2001 προσδιορίζει το καπέλο ως ρωσικό και η Μαριέκε ντε Βίνκελ το 2006 υποστήριξε ότι «...ο άνδρας δεν μπορεί να αναγνωριστεί ως Πολωνός αλλά ως Μοσχοβίτης βογιάρος».[8] Ο ιστότοπος της Εθνικής Πινακοθήκης αναφέρει ότι «μάλλον δεν είναι πορτρέτο ενός συγκεκριμένου ατόμου», αλλά σημειώνει έντονη ομοιότητα με τον ίδιο τον Ρέμπραντ και προτείνει με τη σειρά του ότι μπορεί να είναι αυτοπροσωπογραφία. Μια αντίρρηση για την κατάταξή του ως αυτοπροσωπογραφία, ότι τα μάγουλα του θέματος ήταν πολύ έντονα, αντιμετωπίστηκε από μια ανάλυση ακτίνων Χ που έδειξε ότι ο Ρέμπραντ τροποποίησε τον πίνακα κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του.[3]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ The description is based on Wilhelm Bode and C. Hofstede de Groot, The Complete Works of Rembrandt, Παρίσι 1899, Τομ. Ill, no. 228, όπως αναφέρεται από τον Odlozilik στο "Rembrandt's Polish Nobleman".
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Odlozilik, Otakar (1963). «Rembrandt's Polish Nobleman». The Polish Review 8 (4): 3–32. https://archive.org/details/sim_polish-review_autumn-1963_8_4/page/3. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Rembrandt van Rijn - A Polish Nobleman» (PDF). Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2016. 
  4. ↑ Ernst van de Wetering (11 Νοεμβρίου 2014). A Corpus of Rembrandt Paintings VI: Rembrandt's Paintings Revisited - A Complete Survey. Springer. σελ. 559. ISBN 978-94-017-9240-0. 
  5. ↑ Jaques, Susan (15 Απριλίου 2016). The Empress of Art: Catherine the Great and the Transformation of Russia. ISBN 9781681771144. 
  6. ↑ Meryle Secrest. Duveen: A Life in Art. University of Chicago Press, 2005. σελ. 316.
  7. ↑ Percival, Melissa (2012). Fragonard and the Fantasy Figure: Painting the Imagination. Ashgate Publishing, Ltd. σελ. 60. ISBN 978-1-4094-0137-7. 
  8. ↑ Liedtke, Walter A. (2001). Vermeer and the Delft School. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (Νέα Υόρκη). σελ. 255. ISBN 9780870999734. 

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Phillips, Catherine. «Η προέλευση του «Πολωνού ευγενή» του Ρέμπραντ (1637) στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον». Burlington Magazine 151 (Φεβρουάριος 2009): 84-85