Τα Πούμσε (poomsae) ή φόρμες, αποτελούν μέρος της εκπαιδευτικής ύλης του Κορεάτικου αθλήματος Τάε Κβον Ντο [1]. Πρόκειται για έναν προκαθορισμένο συνδιασμό τεχνικών (χεριών και ποδιών) που εκτελούνται στον αέρα χωρίς αντίπαλο και επαφή.
Τα Πούμσε (Poomse ή Poomsae) είναι μέρος της βασικής εξεταστικής ύλης του Τάε Κβον Ντο μαζί με το αγωνιστικό μέρος (Gyorugi), τις αυτοάμυνες (Hosinsul) και τα σπασίματα (Kyopka), όπως αυτά έχουν καθοριστεί από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Ταεκβοντό [2]. Τα Πούμσε τα τελευταία χρόνια έχουν αποσπαστεί από το αγωνιστικό τμήμα και αποτελούν πλέον ξεχωριστή κατηγορία πρωταθλημάτων σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Οι αθλητές εκτελούν προκαθορισμένα Πούμσε ανάλογα με την ηλικιακή τους κατηγορία και βαθμολογούνται με αρνητική αφαίρεση βαθμών για κάθε λάθος στην εκτέλεση και την παρουσίαση.
Τα Πούμσε αποτελούν μέρος της εξεταστικής ύλης για την απόκτηση μιας ζώνης στο Τάε Κβον Ντο. Κάθε Πούμσε αντιστοιχεί στο επίπεδο και στην δυσκολία της ζώνης (ή βαθμού ΚΟΥΠ) του αθλητή [3]. Υπάρχουν 2 συστήματα Τάε Κβον Ντο αναγνωρισμένα παγκοσμίως το ITF[4] και το WTF[5] με διαφορές στην έμφαση (παραδοσιακό έναντι αγωνιστικού) και παραλλαγές σε τεχνικά στοιχεία. Το αγωνιστικό μέρος του WTF αποτελεί το αναγνωρισμένο Ολυμπιακό Αγώνισμα (από το 2000) και είναι το πλέον διαδεδομένο στην Ελλάδα. Οι ζώνες του Τάε Κβον Ντο συμβολίζουν την εξέλιξη του αθλητή στο άθλημα (ή Πολεμική Τέχνη) και σε κάθε ζώνη αντιστοιχεί ένα Πούμσε, όπως έχει καθοριστεί από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Ταεκβοντό[6].
| Ζώνη | Πούμσε |
|---|---|
| Άσπρη & Μισή Κίτρινη | - |
| Κίτρινη | Ιλ Τζανγκ - Taeguk 1 |
| Μισή Πράσινη | Η Τζανγκ - Taeguk 2 |
| Πράσινη | Σαμ Τζανγκ - Taeguk 3 |
| Μισή Μπλέ | Σα Τζανγκ - Taeguk 4 |
| Μπλέ | Ο Τζανγκ - Taeguk 5 |
| Μισή Κόκκινη | Γιούκ Τζανγκ - Taeguk 6 |
| Κόκκινη | Τσιλ Τζανγκ - Taeguk 7 |
| Μισή Μαύρη | Παλ Τζανγκ - Taeguk 8 |
| Μαύρη (1ο Νταν) | Κόρυο - Koryo |
| Μαύρη (2ο Νταν) | Κούμγκαν - Keumgang |
| Μαύρη (3ο Νταν) | Τέμπεκ - Taebaek |
| Μαύρη (4ο Νταν) | Πιονγκβόν - Pyongwon |
| Μαύρη (5ο Νταν) | Σίπτζιν - Sipjin |
| Μαύρη (6ο Νταν) | Τζιτέ - Jitae |
| Μαύρη (7ο Νταν) | Τσόνγκβον - Chonkwon |
| Μαύρη (8ο Νταν) | Χάνσου - Hansu |
| Μαύρη (9ο Νταν) | Ίλυο - Ilyeo |
Εκτός από υποχρεωτική εξεταστική ύλη για το Κορεάτικο άθληματο του Τάε Κβον Ντο, τα Πούμσε αποτελούν τα τελευταία χρόνια μια ξεχωριστή αγωνιστική ενότητα, τα Τεχνικά Πρωταθλήματα. Το πρώτο Τεχνικό Πρωτάθλημα Πούμσε διοργανώθηκε από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Ταεκβοντό το 2006 και αποτελεί ετήσιο γεγονός με επιπλέον πρωταθλήματα να διοργανώνονται περιοδικά όπως το Πανευρωπαϊκό και το Πανασιατικό πρωτάθλημα. Οι κανονισμοί και οι λεπτομέρειες διεξαγωγής των πρωταθλημάτων ορίζονται από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Ταεκβοντό. Ο κάθε αθλητής εκτελεί τα προκαθορισμένα Πούμσε σε συγκεκριμένο οριοθετημένο χώρο ειδικού δαπέδου (τερέν) 12μ. επί 12μ. και σε κάθε τερέν υπάρχουν οι κριτές (4 ή 6 κριτές ανάλογα με την διοργάνωση) που βαθμολογούν τον αθλητή και ο διαιτητής [7]. Τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί νέα κατηγορία στα πρωταθλήματα και ενσωματώνεται σιγά σιγά και στα περισσότερα διεθνή και τοπικά πρωταθλήματα, το Δημιουργικό Πούμσε, όπου ο αθλητής παρουσιάζει Πούμσε που έχει δημιουργήσει και συνθέσει ο ίδιος εκτός της υπάρχουσας ύλης των Πούμσε. Η πρώτη επίσημη παρουσίαση Δημιουργικών Πούμσε έγινε στο Παγκόσμιο Τεχνικό Πρωτάθλημα του 2012 στην Κολομβία [8].
Συμμετοχή στους αγώνες έχουν οι αθλητές του Τάε Κβον Ντο που πληρούν τις προϋποθέσεις ηλικίας και ζώνης ανάλογα με το είδος του κάθε πρωταθλήματος. Έτσι σε εθνικά επίπεδα συνήθως οργανώνονται Τεχνικά Πρωταθλήματα έγχρωμων ή μαύρων ζωνών και αντίστοιχων ηλικιακών κατηγοριών όπως ορίζονται από την ομοσπονδία. Στα Τεχνικά Πρωταθλήματα υπάρχει η ατομική συμμετοχή, η ομαδική συμμετοχή (συνήθως 3 αθλητές) και η συμμετοχή σε ζευγάρι με την προϋπόθεση να πληρούνται τα όρια ηλικίας για τις συμμετοχές άνω του ενός αθλητή. Οι ηλικιακές κατηγορίες ορίζουν και τα υποψήφια εξεταζόμενα Πούμσε. Έτσι οι αθλητές έχουν να εκτελέσουν Πούμσε μέσα από ένα συγκεκριμένο πλήθος. Τα Πούμσε που θα εκτελέσουν οι αθλητές είναι κοινά κατόπιν κλήρωσης, κάτι που δεν ίσχυε τα πρώτα χρόνια διοργάνωσης των Τεχνικών Πωταθλημάτων όπου οι αθλητές είχαν την δυνατότητα επιλογής, τουλάχιστον στους προκριματικούς γύρους. Οι γύροι και το πλήθος των Πούμσε που θα εκτελεστούν εξαρτάται από το πλήθος των αθλητών που συμμετέχουν στο κάθε πρωτάθλημα, με τυπικούς γύρους τον προκριματικό, τον ημιτελικό και τον τελικό. Οι κανονισμοί αξιολόγησης των Τεχνικών Πρωταθλημάτων αναναιώνονται συχνά από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Τάεκβοντο [9].
Οι αθλητές αξιολογούνται για την εκτέλεση των Πούμσε σε δύο τομείς, την Τεχνική εκτέλεση και την Παρουσίαση, και για κάθε λάθος γίνεται αφαίρεση βαθμού (ή ποινή) από την αρχική αξία εκτέλεσης του Πούμσε. Ο αθλητής με την μεγαλύτερη βαθμολογία δηλαδή με τις λιγότερες αφαιρέσεις προηγείται. Η αφαίρεση 0.1, 0.3 ή 1 βαθμού εξαρτάται από την σοβαρότητα του λάθους (π.χ. αστάθεια ή λάθος εκτέλεση τεχνικής). Στον τομέα της Παρουσίασης ο αθλητής αξιολογείται για τα στοιχεία του Πούμσε, όπως η ροή, η ταχύτητα, η εκρηκτικότητα και η συνολική παρουσίαση.
Οι ηλικιακές κατηγορίες για τις ατομικές συμμετοχές έχουν ως εξής: 14-18 ετών έφηβοι/νεάνιδες, 19-30 ετών 1η κατηγορία ανδρών/γυναικών, 31-40 ετών 2η κατηγορία ανδρών/γυναικών, 41-50 ετών 1η κατηγορία βετεράνων και 51 ετών και άνω 2η κατηγορία βετεράνων. Στα ζευγάρια και στις ομάδες τα ηλικιακά όρια είναι μεγαλύτερα και συγκεκριμένα 14-35 ετών 1η κατηγορία και 36 και άνω 2η κατηγορία [7].
Τα Πούμσε που μπορούν να εκτελέσουν οι αθλητές είναι ανάλογα με την κατηγορία και τον γύρο πρόκρισης του κάθε πρωταθλήματος. Στον παρακάτω πίνακα αναφέρονται τα πούμσε ανεξάρτητα από τον γύρο.
| κατηγορία | πούμσε |
|---|---|
| 14-18 ετών
έφηβοι/νεάνιδες |
από Σα Τζανγκ - Taeguk 4
εως Τέμπεκ - Taebaek |
| 19-30 ετών
1η κατηγορία ανδρών/γυναικών |
από Γιούκ Τζανγκ - Taeguk 6
εως Σίπτζιν - Sipjin |
| 31-40 ετών
2η κατηγορία ανδρών/γυναικών |
από Γιούκ Τζανγκ - Taeguk 6
εως Σίπτζιν - Sipjin |
| 41-50 ετών
1η κατηγορία βετεράνων |
από Παλ Τζανγκ - Taeguk 8
εως Τσόνγκβον - Chonkwon |
| 51 ετών και άνω
2η κατηγορία βετεράνων |
από Κόρυο - Koryo
εως Χάνσου - Hansu |
| ζευγάρι 14-35 ετών
1η κατηγορία |
από Γιούκ Τζανγκ - Taeguk 6
εως Σίπτζιν - Sipjin |
| ζευγάρι 35 ετών και άνω
2η κατηγορία |
από Παλ Τζανγκ - Taeguk 8
εως Τσόνγκβον - Chonkwon |
| ομάδα 14-35 ετών
1η κατηγορία |
από Γιούκ Τζανγκ - Taeguk 6
εως Σίπτζιν - Sipjin |
| ομάδα 35 ετών και άνω
2η κατηγορία |
από Παλ Τζανγκ - Taeguk 8
εως Τσόνγκβον - Chonkwon |