Προυντένσια Αγιάλα | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Prudencia Ayala (Ισπανικά) |
Γέννηση | 28 Απριλίου 1885 Sonzacate |
Θάνατος | 11 Ιουλίου 1936 Σαν Σαλβαδόρ |
Χώρα πολιτογράφησης | Ελ Σαλβαδόρ |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Ομιλούμενες γλώσσες | Ισπανικά |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | συγγραφέας δημοσιογράφος σουφραζέτα πολιτικός |
Υπογραφή | |
Σχετικά πολυμέσα | |
Αυτό το λήμμα είναι ορφανό καθώς λίγα ή και καθόλου λήμματα συνδέουν σε αυτό. Παρακαλούμε βοηθήστε βάζοντας συνδέσμους προς αυτό σε λήμματα για σχετικά θέματα. |
Η Προυντένσια Αγιάλα (ισπανικά: Prudencia Ayala, 1885-1936) υπήρξε Σαλβαδοριανή συγγραφέας και κοινωνική ακτιβίστρια, που αγωνίστηκε για την προάσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών στο Ελ Σαλβαδόρ.
Κατάγεται από μια οικογένεια αυτοχθόνων. Σε ηλικία 10 ετών, μετακόμισε με την οικογένειά της στη Σάντα Άνα, όπου συνέχισε τις πρωτοβάθμιες σπουδές της στο δημοτικό σχολείο «Maria Luisa de Cristofine».[1] Δεν ολοκλήρωσε όμως το σχολείο, γιατί δεν μπορούσε να ανταποκριθεί η οικογένειά της στα δίδακτρα του εκπαιδευτικού ιδρύματος.[2] Έκτοτε συνέχισε ως αυτοδίδακτη.
Εργάστηκε ως μοδίστρα και ασχολήθηκε παράλληλα με τα μελλοντικά της σχέδια. Σύμφωνα με την ίδια, είχε μαντικές ικανότητες αφού μπορούσε να ακούσει «μυστηριώδεις φωνές»,[2][3] κερδίζοντας έτσι την προσοχή και τον θαυμασμό από τους οικείους και τους περιοίκους της, αλλά την αποδοκιμασία άλλων που θεωρούσαν ότι εκμεταλεύεται αδαείς ανθρώπους με τις προβλέψεις της.[1]
Οι εκτιμήσεις της δημοσιεύονταν σε εφημερίδες της εποχής και είχε αποκτήσει τη φήμη της «Σίβυλλας της Σάντα Άνα». Από το 1914, είχε προβλέψει την παραίτηση του κάιζερ Γουλιέλμος Β΄ της Γερμανικής Αυτοκρατορίας και την είσοδο των Ηνωμένων Πολιτειών στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.[1] Από τούδε και το εξής, το όνομά της συνδεόταν με τις φεμινιστικές της απόψεις και τις εσωτεριστικές της ανησυχίες.
Από το 1913, άρχισε να δημοσιεύει άρθρα γνώμης στην εφημερίδα «Diario de Occidente» που κυκλοφορούσε στη Δυτική επαρχία του Ελ Σαλβαδόρ, όπου υποστήριζε τις απόψεις της πάνω αντιιμπεριαλισμό, τον φεμινισμό και τον συνδικαλισμό στην Κεντρική Αμερική, καθώς εξέφρασε την αντίθεσή της στην εισβολή των Ηνωμένων Πολιτειών στη Νικαράγουα. Επίσης, δημοσίευσε ποιήματα σε αρκετά περιοδικά έντυπα της χώρας.
Φυλακίστηκε το 1919 για συκοφάντηση, αφού σε δημοσιεύματά της κατηγορούσε τον δήμαρχο της πόλης Αντικισάγια, καθώς στη Γουατεμάλα για αρκετούς μήνες, με την κατηγορία της συνεργασίας σε σχεδιασμό πραξικοπήματος.[1] Το 1921 που δημοσίευσε το βιβλίο «Escible. Aventuras de un viaje a Guatemala», όπου εξιστορεί τους τελευταίους μήνες του ταξιδιού της στη χώρα επί δικτατορίας του Μανουέλ Εστράντα Καμπρέρα. Στη συνέχεια εξέδωσε τα βιβλία «Immortal, Amores de Loca» (1925) και «Fumada Mota» (1928). Στα τέλη της δεκαετίας του 1920, ίδρυσε και διηύθυνε το γυναικείο περιοδικό «Redención femenina», που υπερασπιζόταν τα δικαιώματα των γυναικών.[4]
Το 1930, επιδίωξε να κατέλθει ως υποψήφια ως Πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ στις προεδρικές εκλογές του επόμενου έτους, αν και το σύνταγμα της χώρας δεν επέτρεπε μέχρι τότε το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις γυναίκες.[5] Το κυβερνητικό της πρόγραμμα περιελάμβανε την στήριξη των συνδικάτων, την ειλικρίνεια και τη διαφάνεια στη δημόσια διοίκηση, τον περιορισμό της διανομής και της κατανάλωσης των αλκοολούχων ποτών, το σεβασμό της θρησκευτικής ελευθερίας και την αναγνώριση των «νόθων παιδιών», δηλαδή των παιδιών εκτός γάμου.[1] Μια δημόσια αντιπαράθεση ξεκίνησε ώστε να υποστηριχθεί ή να αποδομηθεί νομικά και πολιτικά το δικαίωμά των γυναικών στην προεδρική εκλογή. Ένας από τους υποστηρικτές της υποψηφιότητάς της, ήταν ο φιλόσοφος, συγγραφέας και βουλευτής Αλμπέρτο Μασφερέ, ο οποίος δήλωσε στην εφημερίδα «Patria»:
Η Προυντένσια Αγιάλα υπερασπίζεται ένα δίκαιο και ευγενή σκοπό, που είναι το δικαίωμα των γυναικών να είναι ψηφοφόρες και καταλαμβάνουν σημαντικές θέσεις. Το κυβερνητικό της πρόγραμμα δεν έχει λιγότερη σαφήνεια, πρακτικότητα και ευαισθησία από αντίστοιχα προγράμματα άλλων υποψηφίων που θεωρούνται σοβαρές προσωπικότητες.[6]
Τελικώς, η υποψηφιότητά της απορρίφθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο, αλλά προκάλεσε την κινητοποίηση του φεμινιστικού κινήματος, με αποτέλεσμα να κατοχυρωθεί μερικώς το δικαίωμα ψήφου για τις γυναίκες το 1939.[7] Με το σύνταγμα του 1950, κατοχυρώθηκε το δικαίωμα ψήφου χωρίς τους περιορισμούς που ίσχυαν όπως η μόρφωση και η ηλικία,[5] ενώ με το σύνταγμα του 1963, εξασφαλίστηκε το δικαίωμα του εκλέγειν σε όλες τις γυναίκες.[8][9]
Η Προυντένσια Αγιάλα πέθανε στις 11 Ιουλίου 1936, μακριά από την πολιτική αρένα αλλά κοντά στη κοινωνία και στα κοινωνικά κινήματα. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι συμμετείχε στις εργατικές κινητοποιήσεις του 1932, αλλά πιστεύεται ότι συνεργαζόταν με τους διαδηλωτές.[10] Στο κέντρο του Σαν Σαλβαδόρ, υπάρχει πλατεία που φέρει το όνομά της, κοντά στο Μητροπολιτικό Ναό της πόλης. Σε αυτήν, υπάρχει επιγραφή που αναφέρει:
Προυντένσια Αγιάλα, Σαλβαδορινή και αυτόχθων, πρωτοπόρος του αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών.[11]
Υπάρχουν διάφορες οργανώσεις που φέρουν το όνομά της, όπως η «Concertación Feminista Prudencia Ayala».[12] Τον Μάρτιο του 2009, στα πλαίσια του εορτασμού της ημέρας της γυναίκας, ανέβηκε η παράσταση «Prudencia en tiempos de brujería».[13]