Πρωθυπουργός της Δημοκρατίας της Εσθονίας
Eesti Vabariigi peaminister | |
---|---|
Κατοικία | Μέγαρο Στένμποκ, Τάλιν |
Διορισμός από | Πρόεδρος της Εσθονίας |
Αρχικός κάτοχος | Κονσταντίν Πατς |
Δημιουργία | 1918 |
Ιστοσελίδα | επίσημη ιστοσελίδα |
Ο Πρωθυπουργός της Εσθονίας (εσθονικά: Eesti Vabariigi peaminister) είναι ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Εσθονίας.[1][2] Ο πρωθυπουργός διορίζεται από τον Πρόεδρο, μετά από κατάλληλες διαβουλεύσεις με τις κοινοβουλευτικές ομάδες, και λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης από το Κοινοβούλιο.[2] Σε περίπτωση διαφωνίας, το Κοινοβούλιο μπορεί να απορρίψει την πρόταση διορισμού από τον Πρόεδρο και να επιλέξει άλλο υποψήφιο.[2] Ο πρωθυπουργός είναι συνήθως ο ηγέτης του μεγαλύτερου κόμματος της κυβερνητική πλειοψηφίας.
Ο πρωθυπουργός χρησιμεύει ως ο επικεφαλής της κυβέρνησης.[2] Δεν διευθύνει κάποιο συγκεκριμένο υπουργείο, αλλά είναι, σύμφωνα με το σύνταγμα, ο επόπτης των εργασιών της κυβέρνησης.[2] Η σημασία του ρόλου του πρωθυπουργού και οι σχέσεις του με άλλους υπουργούς εξαρτώνται συχνά από τη θέση του κόμματός του, σε πιθανή κυβέρνηση συνασπισμού, και από το ποσό της επιρροής που ο πρωθυπουργός κατέχει μέσα στο κόμμα του.[2] Εάν ο πρωθυπουργός έχει μια ισχυρή θέση μέσα στο κόμμα του και αν η κυβέρνηση αποτελείται από αντιπροσώπους μόνο εκείνου του κόμματος, τότε μπορεί να απολαύσει ιδιαίτερη θέση εντός της κυβέρνησης. Σε όλες τα κρίσιμα εθνικά ερωτήματα, εντούτοις, η τελική απόφαση λαμβάνεται από το κοινοβούλιο ως τη νομοθετική δύναμη της Εσθονίας.[2][3]
Η Εσθονία κυβερνήθηκε από έναν πρωθυπουργό, κατά τη διάρκεια των πρώτων δύο ετών της ανεξαρτησίας της (1918-1920), μετά από την κατάρρευση της Ρωσικής Αυτοκρατορίας.[4]
Υπό το εσθονικό σύνταγμα του 1920, ο επικεφαλής της κυβέρνησης και αρχηγός του κράτους αποκαλούνταν «Πρεσβύτερος του Κράτους» (riigivanem).[5][6] Με αυτό το σύστημα διακυβέρνησης η Εσθονία ελεγχόταν από ένα ριζικά κοινοβουλευτικό καθεστώς, καθώς ο Πρεσβύτερος μπορούσε να απομακρυνθεί από τη θέση του με απόφαση της απλής πλειοψηφίας του Κοινοβουλίου. Επιπλέον, ο Πρεσβύτερος δεν ήταν ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, ούτε μπορούσε να επικυρώσει νόμους ή να διαλύσει το Κοινοβούλιο. Η διάλυση του Κοινοβουλίου ήταν μόνο δυνατή μέσω ενός δημοψηφίσματος.[7]
Με το νέο σύνταγμα που επικυρώθηκε με το δημοψήφισμα του 1933, ανασυστάθηκε η θέση του πρωθυπουργού ως επικεφαλής της κυβέρνησης, το 1934, ενώ η χώρα απέκτησε ένα καθεστώς που έμοιαζε περισσότερο με προεδρική δημοκρατία.[8] Κάτω από αυτό το σύνταγμα, ο Πρόεδρος μπορούσε να διορίζει και να απομακρύνει τον πρωθυπουργό και το υπουργικό συμβούλιο, να βάζει βέτο σε νόμους, να εκδίδει διατάγματα και να διαλύει το Κοινοβούλιο. Ο Κονσταντίν Πατς, που κατείχε τη θέση του Πρεσβύτερου, διόρισε τον εαυτό του στη θέση του πρωθυπουργού και με αυτή τη θέση κατέστη ικανός να αναστείλει τις εκλογές για την ανάδειξη του Πρεσβύτερου και για την ανάδειξη των αντιπροσώπων στο εσθονικό κοινοβούλιο.[9][10] Ο ίδιος παρέμεινε πρωθυπουργός, με τον τίτλο του Πρόεδρου-Αντιβασιλέα (Riigihoidja), ως το 1938, όταν πραγματοποιήθηκαν οι εκλογές με ένα νέο σύνταγμα και εκλέχτηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας.[11]
Πορτρέτο | Όνομα | Διάρκεια θητείας | Πολιτικό κόμμα | Κυβέρνηση | Riigikogu (εκλογή) |
Αυτόνομος Αρχηγός Κράτους | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Από | Έως | Ημέρες | |||||||
Το εκτελεστικό διάταγμα της Προσωρινής Κυβέρνησης και του Συμβουλίου των Πρεσβυτέρων της Επαρχιακής Συνέλευσης αντικατέστησαν τη θέση του Προέδρου του Συμβουλίου Υπουργών. | |||||||||
— | Κονσταντίν Πατς(Konstantin Päts) (1874–1956) Πρόεδρος του Συμβουλίου Υπουργών της Προσωρινής Κυβέρνησης |
24 Φεβρουαρίου 1918 | 12 Νοεμβρίου 1918 | 1 έτος και 74 ημέρες | Λαϊκή Ένωση της Υπαίθρου (EMRL) |
Πατς I Προσωρινή EMRL–ETE–EDE–ESDTP |
Προσωρινή Επαρχιακή Συνέλευση (1917) |
Κανείς | |
Πρωθυπουργός της Προσωρινής Κυβέρνησης |
12 Νοεμβρίου 1918 | 27 Νοεμβρίου 1918 | Πατς II Προσωρινή EMRL–ETE–EDE EMRL–ETE–EDE–ESDTP[α] | ||||||
27 Νοεμβρίου 1918 | 9 Μαΐου 1919 | Πατς III Προσωρινή EMRL–ETE–EDE–ESDTP EMRL–ETE–EDE–ESDTP–SEE EMRL–ETE–EDE–ESDTP–SEE–VKK EMRL–ETE–ERE–ESDTP–SEE–VKK[β] | |||||||
1 | Ότο Άουγκουστ Στράντμαν (1875–1941) 1ος Πρωθυπουργός |
9 Μαΐου 1919 | 18 Νοεμβρίου 1919 | 193 ημέρες | Εργατικό Κόμμα (ETE) |
Στράντμαν I ETE–ESDTP–ERE ETE–ESDTP[γ] |
Συντακτική Συνέλευση (1919) | ||
2 | Γιαν Τόνισον (Jaan Tõnisson) (1868–1941?) 2ος Πρωθυπουργός |
18 Νοεμβρίου 1919 | 28 Ιουλίου 1920 | 253 ημέρες | Λαϊκό Κόμμα (ERE) |
Τόνισον I ERE–ETE–ESDTP ERE–ETE–(ESDTP)[δ] | |||
3 | Άντο Μπιρκ (1883–1942) 3ος Πρωθυπουργός |
28 Ιουλίου 1920 | 30 Ιουλίου 1920 | 2 ημέρες | Λαϊκό Κόμμα (ERE) |
Μπιρκ ERE–ETE–KRE | |||
4 | Γιαν Τόνισον Jaan Tõnisson (1868–1941?) 4ος Πρωθυπουργός (2η θητεία) |
30 Ιουλίου 1920 | 26 Οκτωβρίου 1920 | 88 ημέρες | Λαϊκό Κόμμα (ERE) |
Τόνισον II ERE | |||
5 | Αντς Πιπ (Ants Piip) (1884–1942) 5ος Πρωθυπουργός |
26 Οκτωβρίου 1920 | 20 Δεκεμβρίου 1920 | 55 ημέρες | Εργατικό Κόμμα (ETE) |
Πιπ ETE | |||
Το Σύνταγμα του 1920 αντικατέστησε το αξίωμα με εκείνο του Πρεσβύτερου του Κράτους. |
Πορτρέτο | Όνομα | Διάρκεια θητείας | Πολιτικό κόμμα | Κυβέρνηση | Riigikogu (Εκλογή) |
Αυτόνομος Αρχηγός Κράτους | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Από | Έως | Ημέρες | |||||||
Το σύνταγμα του 1934 διαχώρισε τη θέση του Πρεσβύτερου του Κράτους μεταξύ μιας νέας θέσης ονόματι Κρατικός Πρεσβύτερος και ενός Πρωθυπουργού. | |||||||||
6 | Κονσταντίν Πατς (1874–1956) 6ος Πρωθυπουργός(καθήκοντα Κρατικού Πρεσβύτερου) |
24 Ιανουαρίου 1934 | 3 Σεπτεμβρίου 1937 | 3 έτη και 222 ημέρες | Συνελεύσεις των Αγροτών (PK)[ε] |
Πατς V μη κομματικός συνασπισμός[ζ] |
V (1932) |
Πρωθυπουργός με καθήκοντα Κρατικού Πρεσβύτερου Κονσταντίν Πατς | |
Κανένα[η] | [Διάλυση Κοινοβουλίου[θ] | ||||||||
Με το Σύνταγμα του 1938 συγχωνεύτηκαν προσωρινά οι θέσεις του Κρατικού Πρεσβύτερου και του Πρωθυπουργού σε έναν Πρόεδρο Αντιβασιλέα. |
Πορτρέτο | Όνομα | Διάρκεια θητείας | Πολιτικό κόμμα | Κυβέρνηση | Riigikogu (Εκλογή) |
Αυτόνομος Αρχηγός Κράτους | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Από | Έως | Ημέρες | |||||||
Με το Σύνταγμα του 1938 το αξίωμα του Προέδρου Αντιβασιλέα χωρίστηκε σε Πρόεδρο και σε Πρωθυπουργό. | |||||||||
7 | Κάαρελ Εενπάλου (πριν Καρλ Άουγκουστ Άινμπουντ) (1888–1942) Υπηρεσιακός Πρωθυπουργός |
24 Απριλίου 1938 | 9 Μαΐου 1938 | 1 έτος και 171 ημέρες | Κανένα |
Πατς V (συνέχεια) μη κομματικός συνασπισμός |
Διάλυση Κοινοβουλίου |
Πρόεδρος Κονσταντίν Πατς (1938–1940) | |
7ος Πρωθυπουργός (2η θητεία) |
9 Μαΐου 1938 | 12 Οκτωβρίου 1939 | Εενπάλου II μη κομματικός συνασπισμός[ι] |
VI (1938) | |||||
8 | Γιούρι Ούλουοτς (1890–1945) 8ος Πρωθυπουργός |
12 Οκτωβρίου 1939 | 21 Ιουνίου 1940[κ] | 253 ημέρες | Κανένα[η] | Ούλουοτς μη κομματικός συνασπισμός | |||
Γερμανική Κατοχή (1941–1944) | |||||||||
— | Ότο Τιφ (1889–1976) Υπηρεσιακός Πρωθυπουργός |
18 Σεπτεμβρίου 1944[λ] | 25 Σεπτεμβρίου 1944 |
7 ημέρες | Κανένα | Τιφ μη κομματικός συνασπισμός |
Διάλυση Κοινοβουλίου | Πρωθυπουργός που άσκησε τα καθήκοντα του Προέδρου Γιούρι Ούλουοτς[μ] | |
Πορτρέτο | Όνομα | Διάρκεια θητείας | Πολιτικό κόμμα | Κυβέρνηση | Riigikogu (Εκλογή) |
Αυτόνομος Αρχηγός Κράτους | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Από | Έως | Ημέρες | |||||||
2η Σοβιετική Κατοχή | |||||||||
— | Έντγκαρ Σαβισάαρ (1950-) 1ος Πρωθυπουργός της Μεταβατικής Κυβέρνησης |
3 Απριλίου 1990[ν] | 29 Ιανουαρίου 1992 | 1 έτος και 301 ημέρες | Λαϊκό Μέτωπο της Εσθονίας (ERR)[ξ] Το Εσθονικό Λαϊκό Κεντρώο Κόμμα (ERKE) |
Μεταβατική κυβέρνηση Σαβισάαρ ποικίλοι εταίροι του συνασπισμού |
Ανώτατο Σοβιέτ (1990)[ο] |
Πρόεδρος του Ανωτάτου Σοβιέτ | |
Πρόεδρος του Ανώτατου Συμβουλίου Άρνολντ Ρίτελ[ο] | |||||||||
— | Τιίτ Βάχι (1947-) 2ος Πρωθυπουργός της Μεταβατικής Κυβέρνησης |
29 Ιανουαρίου 1992 | 21 Οκτωβρίου 1992 | 266 ημέρες | Κανένα | Μεταβατική κυβέρνηση Βάχι ποικίλοι εταίροι στο συνασπισμό | |||
Πρόεδρος Λέναρτ Μέρι (1992–2001)[π] | |||||||||
9 | Μαρτ Λάαρ (1960-) 9ος Πρωθυπουργός |
21 Οκτωβρίου 1992 | 8 Νοεμβρίου 1994 | 2 έτη και 18 ημέρες | Pro Patria (I)[ρ] Εθνικός Συνασπισμός Πατρίδα (RKEI) |
Λάαρ I
I–M–ERSPRKEI–M–ERSPRKEI–M–ERSP–ELDPRKEI–M–ERSP–(ELDP)RKEI–M–ERSP–ELDP[σ][τ] |
VII (1992) | ||
10 | Άντρες Τάραντ (1940-) 10ος Πρωθυπουργός |
8 Νοεμβρίου 1994 | 17 Απριλίου 1995 | 160 ημέρες | Μετριοπαθείς (M)[σ] |
Tarand M–RKEI–ERSP–ELDP–VKRE[σ] | |||
11 | Τιίτ Βάχι (1947-) 11ος Πρωθυπουργός (2η θητεία) |
17 Απριλίου 1995 | 6 Νοεμβρίου 1995 | 1 έτος και 334 ημέρες | Κόμμα Συνασπισμού και Λαϊκή Συμμαχία Υπαίθρου (KMÜ) |
Vähi I KMÜ–EKE |
VIII (1995) | ||
6 Νοεμβρίου 1995 | 17 Μαρτίου 1997 | Βάχι II KMÜ–ERE KMÜ KMÜ–AP[υ] | |||||||
12 | Μαρτ Σίμαν (1946-) 12ος Πρωθυπουργός |
17 Μαρτίου 1997 | 25 Μαρτίου 1999 | 2 έτη και 8 ημέρες | Κόμμα Συνασπισμού and Λαϊκή Συμμαχία Υπαίθρου (KMÜ) |
Siimann KMÜ–AP | |||
13 | Μαρτ Λάαρ (1960-) 13ος Πρωθυπουργός (2η θητεία) |
25 Μαρτίου 1999 | 28 Ιανουαρίου 2002 | 2 έτη και 309 ημέρες | Ένωση Πατρίδα (IL) |
Λάαρ II IL–RM–ERE |
IX (1999) | ||
Πρόεδρος Άρνολντ Ρίτελ (2001–2006)[π] | |||||||||
14 | Σίιμ Κάλλας (1948-) 14ος Πρωθυπουργός |
28 Ιανουαρίου 2002 | 10 Απριλίου 2003 | 1 έτος και 72 ημέρες | Μεταρρυθμιστικό Κόμμα (ERE) |
Σ. Κάλλας ERE–EKE | |||
15 | Γιούχαν Παρτς (1966-) 15ος Πρωθυπουργός |
10 Απριλίου 2003 | 12 Απριλίου 2005 | 2 έτη και 2 ημέρες | Κόμμα Res Publica (RP) |
Εταίροι RP–ERE–ERL |
X (2003) | ||
16 | Άντρους Άνσιπ (1956-) 16ος Πρωθυπουργός |
12 Απριλίου 2005 | 5 Απριλίου 2007 | 8 έτη και 348 ημέρες | Μεταρρυθμιστικό Κόμμα (ERE) |
Άνσιπ I ERE–EKE–ERL | |||
Πρόεδρος Τόμας Χέντρικ Ίλβες (2006–2016)[π] | |||||||||
5 Απριλίου 2007 | 6 Απριλίου 2011 | Άνσιπ II ERE–IRL–SDE ERE–IRL[φ] |
XI (2007) | ||||||
6 Απριλίου 2011 | 26 Μαρτίου 2014 | Άνσιπ III ERE–IRL |
XII (2011) | ||||||
17 | Τάαβι Ρούιβας (1979-) 17ος Πρωθυπουργός |
26 Μαρτίου 2014 | 9 Απριλίου 2015 | 2 έτη και 242 ημέρες | Μεταρρυθμιστικό Κόμμα (ERE) |
Ρούιβας I ERE–SDE | |||
9 Απριλίου 2015 | 23 Νοεμβρίου 2016 | Ρούιβας II ERE–SDE–IRL |
XIII (2015) | ||||||
Πρόεδρος Κέρστι Κάλιουλαϊντ (2016–2021) | |||||||||
18 | Γιούρι Ράτας (1978-) 18ος Πρωθυπουργός |
23 Νοεμβρίου 2016 | 29 Απριλίου 2019 | 4 έτη και 64 ημέρες | Κεντρώο Κόμμα (EKE) |
Ράτας I EKE–SDE–IRL EKE–SDE–I[χ] | |||
29 Απριλίου 2019 | 26 Ιανουαρίου 2021 | Ράτας II EKE–EKRE–I |
XIV (2019)
| ||||||
19 | Κάγια Κάλλας (1977-) 19η Πρωθυπουργός |
26 Ιανουαρίου 2021 | 14 Ιουλίου 2022 | 1393 | Μεταρρυθμιστικό Κόμμα (ERE) |
Κάλλας I ERE–EKE ERE [ψ] | |||
Πρόεδρος Άλαρ Κάρις (2021–σήμερα) | |||||||||
18 Ιουλίου 2022 | 17 Απριλίου 2023 | Κάλλας II ERE–ΣΔΕ–Πατρίδα | |||||||
17 Απριλίου 2023 | 23 Ιουλίου 2024 | Κάλλας III ERE–E200–ΣΔΕ |
XV (2023) | ||||||
20 | Κρίστεν Μίχαλ (1975-) 20ός Πρωθυπουργός |
23 Ιουλίου 2024 | σήμερα | 119 ημέρες | Μεταρρυθμιστικό Κόμμα (ERE) |
Κρίστεν ERE–E200–ΣΔΕ |