Πρωθυπουργός των Φίτζι

Πρωθυπουργός της Δημοκρατίας των Φίτζι
Κάτοχος Σιτιβένι Ραμπούκα από 24 Δεκεμβρίου 2022
Προσφώνηση	Δεξιός Εντιμότατος =
Έδρα	Κυβερνητικά Κτήρια, Σούβα
Διορισμός από	Πρόεδρος των Φίτζι
Διάρκεια θητείας	4 έτη
Αρχικός κάτοχος	Καμισέσε Μάρα
Δημιουργία	10 Οκτωβρίου 1970
Μισθός	328.750 Δολάρια Φίτζι ετησίως[1]
Ιστοσελίδα	www.pmoffice.gov.fj

Ο πρωθυπουργός των Φίτζι είναι ο αρχηγός της κυβέρνησης της Δημοκρατίας των Φίτζι. Ο πρωθυπουργός διορίζεται από τον πρόεδρο σύμφωνα με τους όρους του Συντάγματος των Φίτζι του 2013. Ο πρωθυπουργός είναι ο επικεφαλής του υπουργικού συμβουλίου και διορίζει και παύει υπουργούς.

Περιγραφή του αξιώματος

Ως πρώην βρετανική αποικία, τα Φίτζι έχουν υιοθετήσει σε μεγάλο βαθμό τα βρετανικά πολιτικά μοντέλα και ακολουθούν το σύστημα διακυβέρνησης του Γουέστμινστερ, ή του Υπουργικού Συμβουλίου, στο οποίο η εκτελεστική εξουσία είναι υπεύθυνη έναντι του νομοθετικού σώματος. Ο πρωθυπουργός διορίζεται από τον πρόεδρο, αλλά πρέπει να υποστηριχθεί ή τουλάχιστον να γίνει αποδεκτός από την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων (έχει πια καταργηθεί και αντικατασταθεί). Αν οποιαδήποτε στιγμή ο πρωθυπουργός χάσει την «εμπιστοσύνη» της Βουλής, πρέπει να παραιτηθεί, μαζί με όλο το υπουργικό συμβούλιο. Στην πράξη, αυτό συνήθως μειώνει τον διορισμό του πρωθυπουργού σε τυπικό χαρακτήρα, καθώς ο κοινοβουλευτικός αρχηγός του πλειοψηφικού πολιτικού κόμματος ή του συνασπισμού διορίζεται πάντα. Εάν, ωστόσο, δεν υπάρχει τέτοιο πλειοψηφικό κόμμα ή συνασπισμός, είτε λόγω εκλογικού κατακερματισμού είτε λόγω κομματικών ανακατατάξεων μετά από εκλογές, ο ρόλος του προέδρου γίνεται πολύ πιο σημαντικός. Ο πρόεδρος πρέπει να προσπαθήσει να βρει έναν υποψήφιο αποδεκτό για την πλειοψηφία στη Βουλή. Εάν δεν βρεθεί τέτοιος υποψήφιος, ο πρόεδρος πρέπει να διαλύσει το Κοινοβούλιο και να προκηρύξει πρόωρα εκλογές.

Ο πρωθυπουργός των Φίτζι είναι τεχνικά ο «πρώτος μεταξύ ίσων», του οποίου η ψήφος στις συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου δεν έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από αυτή οποιουδήποτε άλλου υπουργού. Στην πράξη, ο πρωθυπουργός κυριαρχεί στην κυβέρνηση. Άλλοι υπουργοί διορίζονται από τον πρόεδρο, αλλά κατόπιν συμβουλής του πρωθυπουργού, και μπορεί να απολυθούν από αυτόν ανά πάσα στιγμή.

Ιστορία του αξιώματος

O Ρατού Σερ Καμισέσε Μάρα διορίστηκε πρώτος πρωθυπουργός των Φίτζι στις 10 Οκτωβρίου 1970, όταν τα Φίτζι απέκτησαν την ανεξαρτησία τους από τη Βρετανία. Ο Μάρα υπηρέτησε προηγουμένως ως ο πρώτος και μοναδικός επικεφαλής υπουργός των Φίτζι, από τις 20 Σεπτεμβρίου 1967 (ενώ τα Φίτζι ήταν ακόμη βρετανική αποικία). Η πρώτη θητεία του Μάρα ως πρωθυπουργού διήρκεσε έως τις 13 Απριλίου 1987. Επέστρεψε στο αξίωμα για δεύτερη θητεία στις 5 Δεκεμβρίου 1987, υπηρετώντας μέχρι τις 2 Ιουνίου 1992. Από το 2014, ο Μάρα είναι ο μακροβιότερος πρωθυπουργός των Φίτζι.^[2]

Κατάλογος πρωθυπουργών (1970-σήμερα)

Σειρά	Εικόνα	Όνομα (Γέννηση–Θάνατος)	Από	Έως	Χρόνος παραμονής	Κόμμα	Εκλογή/ές	Αρχηγός κράτους
Επικράτεια των Φίτζι
1		Ρατού Σερ Καμισέσε Μάρα (1920–2004)	10 Οκτωβρίου 1970	13 Απριλίου 1987	16 έτη, 185 ημέρες	Κόμμα Συνασπισμού	1972 1977 (Μαρτ.) 1977 (Σεπτ.) 1982	Ελισάβετ Β΄
2		Τιμόσι Μπαβάντρα (1934–1989)	13 Απριλίου 1987	14 Μαΐου 1987	31 ημέρες	Εργατικό Κόμμα των Φίτζι	1987	Ελισάβετ Β΄
Κενή θέση (14 Μαΐου 1987 – 5 Δεκεμβρίου 1987)[3]
Πρωθυπουργός της Δημοκρατίας των Φίτζι
(1)		Ρατού Σερ Καμισέσε Μάρα (1920–2004)	5 Δεκεμβρίου 1987	2 Ιουνίου 1992	4 έτη, 180 ημέρες	Ανεξάρτητος	-	Γκανιλάου
3		Υποστράτηγος Σιτιβένι Ραμπούκα (1948–)	2 Ιουνίου 1992	19 Μαΐου 1999	6 έτη, 351 ημέρες	Φιτζιανό Πολιτικό Κόμμα (SVT)	1992 1994	Γκανιλάου Μάρα
4		Μαχέντρα Τσόντρι (1942–)	19 Μαΐου 1999	27 Μαΐου 2000	1 έτος, 8 ημέρες	Εργατικό Κόμμα των Φίτζι	1999	Μάρα
5		Ρατού Τεβίτα Μομοεντόνου (1946-2020)	27 Μαΐου 2000 Υπηρεσιακός		Εργατικό Κόμμα των Φίτζι	-	Μάρα
Κενή θέση (27 Μαΐου 2000 – 4 Ιουλίου 2000)
6		Λαϊσένια Καράσε (1941–2020)	4 Ιουλίου 2000	14 Μαρτίου 2001	253 ημέρες	Ανεξάρτητος	-	Μπαϊνιμαράμα Ιλόιλο
—		Ρατού Τεβίτα Μομοεντόνου (1946-2020) Υπηρεσιακός	14 Μαρτίου 2001	16 Μαρτίου 2001	2 ημέρες	Εργατικό Κόμμα των Φίτζι	-	Ιλόιλο
(6)		Λαϊσένια Καράσε (1941–2020)	16 Μαρτίου 2001	5 Δεκεμβρίου 2006	5 έτη, 264 ημέρες	Ενωμένο Κόμμα των Φίτζι (SDL)	2001 2006	Ιλόιλο
7		Δρ. Τζόνα Σενιλαγκακάλι (1929–2011) Υπηρεσιακός	5 Δεκεμβρίου 2006[4]	4 Ιανουαρίου 2007	30 ημέρες	Ανεξάρτητος	-	Μπαϊνιμαράμα
8		Αρχιπλοίαρχος Φρανκ Μπαϊνιμαράμα (1954–) Υπηρεσιακός	5 Ιανουαρίου 2007	22 Σεπτεμβρίου 2014[5][6][7]	7 έτη, 260 ημέρες	Στρατός (RFMF)	-	Ιλόιλο Ναϊλατικάου
(8)		Αρχιπλοίαρχος (ε.α.) Φρανκ Μπαϊνιμαράμα (1954–)	22 Σεπτεμβρίου 2014	24 Δεκεμβρίου 2022	70082604960000000008 έτη, 93 ημέρες	Πρώτα τα Φίτζι	2014 2018	Ναϊλατικάου Κονρότε Κατονίβερε
(3)		Υποστράτηγος (ε.α.) Σιτιβένι Ραμπούκα (1948–)	24 Δεκεμβρίου 2022	Σήμερα	70077166880000000002 έτη, 99 ημέρες	Λαϊκή Συμμαχία	2022	Κατονίβερε

Γραμμή χρόνου

Παραπομπές

1. Government of Fiji Gazette (3 Οκτωβρίου 2014). «PARLIAMENTARY REMUNERATIONS DECREE 2014 (DECREE NO. 29 OF 2014)» (PDF). www.parliament.gov.fj. 
2. «Ratu Sir Kamisese Mara, Fiji's First Prime Minister, Dies at 83». New York Times. 19 Απριλίου 2004. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2022. 
3. Η θέση παρέμεινε κενή λόγω των δύο στρατιωτικών πραξικοπημάτων το 1987 και του πραξικοπήματος του 2000.
4. «Military now in charge in Fiji». Fiji Times. 2006-12-05. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-09-30. https://web.archive.org/web/20070930180716/http://www.fijitimes.com/story.aspx?id=52960. Ανακτήθηκε στις 2006-12-05. 
5. Η κυβέρνηση Μπαϊνιμαράμα απορρίφθηκε ως παράνομη από το Εφετείο των Φίτζι στις 10 Απριλίου 2009, οδηγώντας στην άμεση παραίτηση του πρωθυπουργού. Επαναδιορίστηκε την επόμενη μέρα από τον πρόεδρο Ιλόιλο, μετά την κατάργηση του Συντάγματος από τον τελευταίο.
6. "Fiji's Bainimarama steps down as PM", Australian Broadcasting Corporation, 10 Απριλίου 2009
7. "Commodore Bainimarama sworn in as Prime Minister" Αρχειοθετήθηκε 2009-04-15 στο Wayback Machine., Fiji government, 11 Απριλίου 2009