Τρέχουσα διοργάνωση:![]() | |
![]() | |
Άθλημα | Καλαθοσφαίριση |
---|---|
Ίδρυση | 1968 |
Εναρκτήρια σεζόν | 1967–1968 |
Αριθμός ομάδων | 11 |
Χώρα | ![]() |
Τελευταίος κάτοχος | ![]() (2023–2024) |
Περισ. κατακτήσεις | ![]() (21 Τίτλοι) |
Επίπεδο | 1 |
Υποβιβασμός | Α2 Εθνική Κατηγορία |
Εγχώρια κύπελλα | Κύπελλο Ελλάδας |
Διεθνή κύπελλα | EuroLeague EuroCup |
Επίσημη ιστοσελίδα | Επίσημος ιστότοπος |
Η Α1 Εθνική Κατηγορία καλαθοσφαίρισης γυναικών είναι η ανώτερη εθνική κατηγορία στην πυραμίδα των πρωταθλημάτων καλαθοσφαίρισης στην Ελλάδα. Διοργανώνεται και υπάγεται στη δικαιοδοσία της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης (Ε.Ο.Κ.). Η συγκεκριμένη διοργάνωση γεννήθηκε κατά την αγωνιστική περίοδο 1967–1968 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, έχοντας αλλάξει διάφορα ονόματα και μορφές. Πολυνίκης του θεσμού είναι ο Σπόρτιγκ Αθηνών, ενώ τρέχων πρωταθλητής είναι ο Ολυμπιακός Πειραιώς.
Το πρώτο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα διεξήχθη το 1967, όταν οι πρωταθλητές Αθήνας-Πειραιά (Πειραϊκός Σύνδεσμος) και Θεσσαλονίκης (Ηρακλής Θεσσαλονίκης), αναμετρήθηκαν στις 19 Νοεμβρίου σε μονό αγώνα που διεξήχθη στο γυμναστήριο της Χ.Α.Ν. Θεσσαλονίκης. Ο Ηρακλής Θεσσαλονίκης επικράτησε με 25–22 και αναδείχθηκε Πρωταθλητής Ελλάδας.[1][2][3][4]. Αν και η ΕΟΚ δεν αναγνωρίζει τη διοργάνωση αυτή, διεξήχθη υπό την επίσημη ομοσπονδία Αθλοπαιδιών, που είχε υπό την εποπτεία της το άθλημα του μπάσκετ από το 1965 ως το 1970[5]. Υπάρχει αναφορά για πανελλήνια διοργάνωση και το 1966 με πρωταθλητή τον Ηρακλή Θεσσαλονίκης.[6]
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ε.Ο.Κ., το Πρωτάθλημα Ελλάδας έκανε πρεμιέρα κατά την αγωνιστική περίοδο 1967–1968 με διοργανώτρια την Ελληνική Ομοσπονδία Αθλοπαιδιών (Ε.Ο.ΑΠ.). Η επίσημη ονομασία του ήταν «Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης Γυναικών». Από την αγωνιστική περίοδο 1969–1970 η ευθύνη της διοργάνωσης του θεσμού πέρασε στη νεοσύστατη Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης (Ε.Ο.Κ.).[7]
Κατά την αγωνιστική περίοδο 1984–1985 το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα μετονομάστηκε σε «Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης Α΄ Εθνικής Κατηγορίας Γυναικών», ενώ ταυτόχρονα δημιουργήθηκε νέο πρωτάθλημα, δεύτερο ιεραρχικά, με την επωνυμία «Πρωτάθλημα Καλαθοσφαίρισης Β΄ Εθνικής Κατηγορίας Γυναικών» (το δεύτερο καταργήθηκε το 2003–2004).[7]
Την αγωνιστική περίοδο 1997–1998 με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης δημιουργήθηκαν νέες Εθνικές Κατηγορίες για το γυναικείο μπάσκετ οι οποίες εξακολουθούν να υπάρχουν μέχρι σήμερα και αυτές είναι:[7]
Τον Ιούνιο του 2009 η Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης ανακοίνωσε πως από την αγωνιστική περίοδο 2010–2011 ο αριθμός των ομάδων που συμμετείχαν στα πρωταθλήματα της Α1 Εθνικής και καθενός από τους 2 ομίλους της Α2 Εθνικής, μειώθηκαν από 14 σε 12.[8]
Στις 1 Ιουλίου 2009 ανακοινώθηκε από την Ε.Ο.Κ. πως πλέον οι ομάδες που θα συμμετέχουν στο πρωτάθλημα της Α1 θα έχουν το δικαίωμα να περιλαμβάνουν στο ρόστερ τους μέχρι 3 ξένες παίκτριες, δηλ. μια κοινοτική και 2 από χώρες εκτός Ευρώπης.[9]
Σε συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε στις 28 Ιουλίου 2010 αποφασίστηκε η διεξαγωγή play off και play out κατά τη λήξη της εκάστοτε αγωνιστικής περιόδου. Συγκεκριμένα ο σύλλογος που θα τερματίζει στην κορυφή της βαθμολογικής κατάταξης θα αναμετράται με τον τέταρτο και ο δεύτερος με τον τρίτο. Παράλληλα, όσες ομάδες βρεθούν στις θέσεις 811 θα διαγωνίζονται μεταξύ τους για το ποια θα κερδίσει το εισιτήριο της παραμονής, ενώ η 12η ομάδα θα υποβιβάζεται απευθείας στην Α2 Εθνική Κατηγορία.[10][11]
Ακολουθούν αναλυτικά οι ομάδες που κατέκτησαν την πρώτη θέση στο θεσμό από το 1968 μέχρι σήμερα.[12]
Τα play off καθιερώθηκαν την αγωνιστική περίοδο 2010–2011.
Περίοδος | Τελικός | Μικρός Τελικός | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Πλεον. έδρας | Σκορ | Μειον. έδρας | Αποτελέσματα | Πλεον. έδρας | Σκορ | Μειον. έδρας | ||||||||
Κανον. περ. | Τελικοί | |||||||||||||
Φ.Ε.Α. Ν.Φ.–Ν.Χ. | 63–51 | 69–59 | 68–52 | Άρης Θεσσαλονίκης | ||||||||||
Παναθηναϊκός | 73–44 | 64–43 | 76–69 | Εσπερίδες Καλλιθέας | ||||||||||
3–0 | Α.Ε.Σ.ΕΛ. | 68–59 | 71–68 | 67–61 | Π.Α.Ο.Κ. | |||||||||
Πρωτέας Βούλας | 64–43 | 66–58 | 62–55 | 63–56 | 4–1 | Αθηναϊκός | ||||||||
Παναθηναϊκός | 59–60 | 79–61 | 71–46 | 56–60 | 62–61 | Αναγέννηση Ν. Ρυσίου | ||||||||
4–0 | Παναθηναϊκός | 66–61 | 82–59 | 74–37 | 50–38 | Π.Α.Ο.Κ. | ||||||||
Αθηναϊκός | 79–59 | 86–58 | 67–54 | 69–58 | Δάφνη Αγ. Δημητρίου | |||||||||
Φάρος Κερατσινίου | 70–58 | 74–49 | 90–56 | 86–59 | Δάφνη Αγ. Δημητρίου | |||||||||
Π.Α.Ο.Κ. | 71–61 | 83–40 | 89–37 | 96–39 | Νίκη Λευκάδας | |||||||||
2019–20 | Δεν έγιναν play off εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού | |||||||||||||
2020–21 | Ολυμπιακός | 2–3 | 61–62 | 66–56 | 73–58 | 73–76 | 66–74 | |||||||
2021–22 | 4–2 | Παναθηναϊκός | 70–64 | 81–76 | 76–81 | 53–61 | 87–54 | 87–79 | Εσπερίδες Καλλιθέας | 1–3 | ||||
2022–23 | 4–1 | Παναθηναϊκός | 89–74 | 63–77 | 76–69 | 66–60 | 87–83 | 3–0 | Εσπερίδες Καλλιθέας | |||||
2023–24 | 3–2 | Παναθηναϊκός | 72–69 | 65–68 | 61–53 | 50–60 | 61-45 | 3–0 | Πρωτέας Βούλας | |||||
2024–25 | 1–1 | Αθηναϊκός | 73–79 | 75–63 | 2–0 | Πρωτέας Βούλας |
Τις περισσότερες διακρίσεις στο θεσμό κατέχει σήμερα ο Α.Ο. Σπόρτιγκ Αθηνών με 21 στο σύνολο. Ολική ήταν η επικράτηση του συλλόγου κατά την περίοδο που ο θεσμός έφερε το όνομα «Α΄ Εθνική Κατηγορία» με εξαίρεση μόλις μία χρονιά. Τωρινή κάτοχος του πρωταθλήματος Ελλάδας είναι η ομάδα του Ολυμπιακού Πειραιώς.
Σύλλογος | Τίτλοι | Χρονιές |
---|---|---|
![]() |
21 | 1976, 1977, 1979, 1980, 1981, 1983, 1984, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1999, 2004 |
![]() |
8 | 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2022, 2023, 2024 |
![]() |
5 | 1998, 2000, 2005, 2013, 2021 |
![]() |
4 | 2009, 2010, 2011, 2012 |
![]() |
3 | 1968, 1971, 1972 |
![]() |
3 | 2001, 2002, 2003 |
![]() |
2 | 1969, 1970 |
![]() |
2 | 1975, 1982 |
![]() |
2 | 1974, 1992 |
![]() |
2 | 2006, 2008 |
![]() |
2 | 2014, 2015 |
![]() |
1 | 1973 |
![]() |
1 | 1978 |
![]() |
1 | 2007 |
Η Εθνική κατηγορία καθιερώθηκε την αγωνιστική περίοδο 1984–1985, κι έκτοτε έχουν διεξαχθεί 41 διοργανώσεις. Τις περισσότερες συμμετοχές, 40, έχει ο Παναθηναϊκός, ενώ ακολουθεί ο Σπόρτιγκ με 27 συμμετοχές. Συνολικά 71 σύλλογοι έχουν αγωνιστεί στην Α' και Α1 Εθνική κατηγορία. Με γαλάζιο χρώμα είναι οι ομάδες που μετέχουν στο πρωτάθλημα της περιόδου 2024-2025.
|
|
|
|