Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου ΕΣΣΔ
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Διοργανωτής | Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου ΕΣΣΔ |
|---|---|
| Ίδρυση | 22 Μαΐου 1936 |
| Κατάργηση | 1991 |
| Χώρα |  Σοβιετική Ένωση |
| Αριθμός ομάδων | 16 |
| Επίπεδο | 1 |
| Υποβιβασμός | Πρώτη Κατηγορία ΕΣΣΔ |
| Τοπικά κύπελλα | Κύπελλο ΕΣΣΔ Σούπερ Καπ ΕΣΣΔ |
| Προκρίνει σε | Κύπελλο Πρωταθλητριών Κύπελλο Κυπελλούχων Κύπελλο ΟΥΕΦΑ |
| Τρέχων κάτοχος | ΤΣΣΚΑ Μόσχας (1991) |
| Περισ. κατακτήσεις | Ντιναμό Κιέβου (13 τίτλοι) |
 Πολυμέσα σχετικά με τη διοργάνωση | |
To Πρωτάθλημα ΕΣΣΔ στο ποδόσφαιρο (ρωσικά: Чемпионат СССР по футболу) ξεκίνησε το 1936 και διεξήχθη ως το 1991 που διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση. Την ευθύνη για τη διοργάνωση του πρωταθλήματος είχε η Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου ΕΣΣΔ (ФФСССР).
Πρόδρομός του ήταν το πρωτάθλημα Ρωσικής Αυτοκρατορίας στο ποδόσφαιρο, το οποίο διείρκησε τρεις αγωνιστικές περιόδους. Το Πρωτάθλημα Ρωσίας στο ποδόσφαιρο αποτέλεσε την κύρια διάδοχη διοργάνωση.
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η σεζόν του πρωταθλήματος ποδοσφαίρου της Σοβιετικής Ένωσης διαρκούσε από τις αρχές της άνοιξης ως το τέλος του φθινοπώρου. Το πρώτο πρωτάθλημα έγινε το 1936 και την πρώτη χρονιά διεξήχθησαν δύο πρωταθλήματα: ανοιξιάτικο και φθινοπωρινό. Το ίδιο επαναλήφθηκε άλλη μια χρονιά, το 1976. Κατά συνέπεια τα έτη 1936 και 1976 υπάρχουν δυο πρωταθλητές Σοβιετικής Ένωσης.
Όλα τα υπόλοιπα έτη και μέχρι το 1991 είχαμε μια σεζόν κάθε χρόνο, με εξαίρεση τις χρονιές 1941 ως 1944, που διακόπηκε λόγω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Από το 1992 καθεμία από τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες διοργανώνει το δικό της πρωτάθλημα, ως ανεξάρτητη πλέον χώρα.
Το ρεκόρ συμμετοχής στην ανώτερη κατηγορία του σοβιετικού πρωταθλήματος κατέχουν δύο σύλλογοι: η ΦΚ Ντιναμό Κιέβου και η Ντιναμό Μόσχας που συμμετείχαν και στις 54 σεζόν που διεξήχθησαν. Πάνω από 50 συμμετοχές είχαν επίσης η Σπαρτάκ Μόσχας (53), η Ντιναμό Τιφλίδας (51) και η Τορπέντο Μόσχας (51).
Συνολικά, στην ιστορία της ανώτερης κατηγορίας μετείχαν έστω και για μια σεζόν 63 σωματεία από 13 διαφορετικές σοβιετικές δημοκρατίες. Δεν κατάφεραν να στείλουν ομάδα στην ανώτερη κατηγορία μόνο οι Σ.Σ.Δ. της Τουρκμενίας και της Κιργισίας.
Σύλλογοι που μετείχαν
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- 54 φορές:
ΦΚ Ντιναμό Κιέβου, 
Ντιναμό Μόσχας. - 53 φορές: Σπαρτάκ Μόσχας.
- 51 φορές:
Ντιναμό Τιφλίδας, Τορπέντο Μόσχας. - 49 φορές: Ζενίτ Λένινγκραντ.
- 48 φορές: ΤΣΣΚΑ Μόσχας.
- 44 φορές: ΦΚ Σαχτάρ Ντονέτσκ
- 38 φορές: Λοκομοτίβ Μόσχας
- 33 φορές:
Αραράτ Ερεβάν, 
Ντιναμό Μινσκ. - 27 φορές:
Νέφτσι Μπακού - 26 φορές: Τσερνομόρετς Οδησσού, Κρίλια Σοβετόφ Σαμάρα
- 24 φορές:
Καϊράτ Αλμάτι - 22 φορές:
Παχτακόρ Τασκένδης - 21 φορές: ΦΚ Ροστόφ Ντον
- 19 φορές: Ντνίπρο Ντνιπροπετρόφσκ
- 18 φορές: Μέταλιστ Χαρκόφ
- 17 φορές: Ντιναμό Λένινγκραντ
- 14 φορές: Ζόρια Λουγκάνσκ
- 13 φορές: Τορπέντο Κουταΐσι
- 11 φορές:
Ζαλγκίρις Βίλνιους, Ρότορ Βόλγκογκραντ, 
Νίστρου Κισινιάου. - 9 φορές: Καρπάτι Λβιβ
- 7 φορές:
Νταούγκαβα Ρίγα - 6 φορές: ΒΒΣ Μόσχας, Κρίλια Σοβετόφ Μόσχας
- 5 φορές: Ελεκτρίκ Λένινγκραντ
- 4 φορές: Μέταλουργκ Μόσχας
- 3 φορές: Κουμπάν Κράσνονταρ, Αντμιραλτέγιετς Λέν., Τρουντόβγιε Λεν., Βόλγα Γκόρκι, Μπελαρούς Μινσκ, Σπάρτακ Μίνσκ,
Παμίρ Ντουσάνμπε. - 2 φορές: Φάκελ Βόρονεζ, Σπαρτάκ Βλαντικαφκάς, ΣΚΑ Οδησσού, Σπαρτάκ Τιφλίδας,
Κάλεβ Τάλιν. - 1 φορά: ΒΜΣ Μόσχας, Ουράλμας Σβερντλόφσκ, Στάλινετς Μόσχας, Σίνικ Γιάροσλαβλ, Ντιναμό Ροστόφ Ντον, Σπαρτάκ Λέν., Ζενίτ Λέν., ΟΝΤΟ Σβερντλόφσκ, Πίσχεβικ Μόσχας, Καλίνιν Σίτι, Μπουρεβέστνικ Μόσχας.
- 1 φορά: Μέταλουργκ Ζαπορίζια, Ταβρίγια Συμφερόπολης, Σελμάς Χάρκοβο, Λοκομοτίβ Κιέβου, Σπαρτάκ Χάρκοβο.
- 1 φορά: Λοκομοτίβ Τιφλίδας, Γκούρια Λαντσκχούτι.
- 1 φορά: Ντιναμό Κιρόβαμπαντ, Τεμπ Μπακού.
Πρωταθλητές ΕΣΣΔ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]1981-1991
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Σεζόν | Σύλλογος |
|---|---|
| 1981 | ΦΚ Ντιναμό Κιέβου |
| 1982 | Ντιναμό Μινσκ |
| 1983 | Ντνίπρο Ντνιπροπετρόφσκ |
| 1984 | Ζενίτ Λένινγκραντ |
| 1985 | ΦΚ Ντιναμό Κιέβου |
| 1986 | ΦΚ Ντιναμό Κιέβου |
| 1987 | Σπαρτάκ Μόσχας |
| 1988 | Ντνίπρο Ντνιπροπετρόφσκ |
| 1989 | Σπαρτάκ Μόσχας |
| 1990 | ΦΚ Ντιναμό Κιέβου |
| 1991 | ΤΣΣΚΑ Μόσχας |
Τίτλοι ανά σύλλογο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Σοβιετικό πρωτάθλημα κατέκτησαν 11 διαφορετικές ομάδες. Ως το 1960 το είχαν κατακτήσει μόνο ρωσικές ομάδες και μάλιστα από τη Μόσχα. Εντούτοις, πολυνίκης υπήρξε η ΦΚ Ντιναμό Κιέβου με 13 τίτλους. Ακολουθούν πολύ κοντά η Σπαρτάκ Μόσχας με 12 τίτλους και η Ντιναμό Μόσχας με 11.
| Χώρα | Τίτλοι | Ομάδες |
|---|---|---|
 Ντιναμό Κιέβου
|
13 | 1961, 1966, 1967, 1968, 1971, 1974, 1975, 1977, 1980, 1981, 1985, 1986, 1990 |
 Σπαρτάκ Μόσχας
|
12 | 1936 (φθιν.), 1938, 1939, 1952, 1953, 1956, 1958, 1962, 1969, 1979, 1987, 1989 |
 Ντιναμό Μόσχας
|
11 | 1936 (άνοιξη), 1937, 1940, 1945, 1949, 1954, 1955, 1957, 1959, 1963, 1976 (άνοιξη) |
 ΤΣΣΚΑ Μόσχας
|
7 | 1946, 1947, 1948, 1950, 1951, 1970, 1991 |
 Τορπέντο Μόσχας
|
3 | 1960, 1965, 1976 (φθιν.) |
 Ντιναμό Τιφλίδας
|
2 | 1964, 1978 |
 Ντνίπερ Ντνιπεροπετρόφσκ
|
2 | 1983, 1988 |
 Αραράτ Ερεβάν
|
1 | 1973 |
 Ντιναμό Μινσκ
|
1 | 1982 |
 Ζενίτ
|
1 | 1984 |
 Ζόρια Λουχάνσκ
|
1 | 1972 |
Τίτλοι ανά Σοβιετική Δημοκρατία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι πρωταθλήτριες ΕΣΣΔ προέρχονταν μόνο από πέντε Σοβιετικές Δημοκρατίες, όλες από την ευρωπαϊκή περιοχή της χώρας. Τη μερίδα του λέοντος είχαν οι ρωσικές ομάδες με 34 τίτλους, δηλαδή κατέκτησαν περίπου τα 2/3 των πρωταθλημάτων.
| Χώρα | Τίτλοι | Ομάδες |
|---|---|---|
 Ρωσία
|
34 | Σπαρτάκ Μ. 12, Ντιναμό Μ. 11, ΤΣΣΚΑ Μ. 7, Τορπέντο Μ. 3, Ζενίτ 1 |
 Ουκρανία
|
16 | Ντιναμό Κ. 13, Ντνίπερ 2, Ζόρια 1 |
 Γεωργία
|
2 | Ντιναμό Τ. 2 |
 Αρμενία
|
1 | Αραράτ 1 |
 Λευκορωσία
|
1 | Ντιναμό Μινσκ 1 |
