Πρόεδρος του Τουρκμενιστάν
| |
---|---|
![]() Έμβλημα του Τουρκμενιστάν | |
Κατοικία | Προεδρικό Μέγαρο Ογκουζχάν |
Έδρα | Ασγκαμπάτ |
Διορισμός από | Άμεση λαϊκή ψήφος |
Διάρκεια θητείας | 7 χρόνια Ανανεώσιμη |
Αρχικός κάτοχος | Σαπαρμουράτ Νιγιαζόφ |
Δημιουργία | 2 Νοεμβρίου 1990 (Τουρκμενική Σ.Σ.Δ.) 27 Οκτωβρίου 1991 (Τουρκμενιστάν) |
Αναπληρωτής | Αντιπρόεδρος του Τουρκμενιστάν |
Μισθός | 10.800 δολάρια ΗΠΑ ετησίως[1] |
Ο πρόεδρος του Τουρκμενιστάν (τουρκμενικά: Türkmenistanyň prezidenti), επίσημα πρόεδρος και επικεφαλής του συμβουλίου υπουργών του Τουρκμενιστάν, είναι ο αρχηγός κράτους και αρχηγός κυβέρνησης του Τουρκμενιστάν. Ο πρόεδρος είναι επίσης ο ανώτατος αρχηγός του στρατού και αρχηγός του Κρατικού Συμβουλίου Ασφαλείας.
Σημερινός πρόεδρος, ο τρίτος στην ανεξάρτητη ιστορία της χώρας, διατελεί ο Σερντάρ Μπερντιμουχαμέντοφ. Διαδέχθηκε τον πατέρα του, τον Κουρμπανγκουλί Μπερντιμουχαμέντοφ όταν ο τελευταίος παραιτήθηκε το 2022 έπειτα από παραμονή του στην εξουσία επί 15 χρόνια. Ήταν η πρώτη παραίτηση προέδρου στην ιστορία της χώρας. Στις εκλογές του 2022 ο Σερντάρ Μπερντιμουχαμέντοφ έλαβε ποσοστό 72,97% της ψήφου από το λαό, επικρατώντας άλλων 9 υποψηφίων.[2] Η χώρα ενέκρινε μεταρρυθμίσεις το 2016 και κατήργησε τα όρια για τις θητείες στην προεδρία, ενώ καταργήθηκε και το όριο ηλικίας κάτω των 70 ετών που ίσχυε έως εκείνη την περίοδο. Τέλος, επεκτάθηκε η θητεία από τα 5 στα 7 χρόνια.[3]
Τα κριτήρια των υποψηφίων για το αξίωμα του προέδρου του Τουρκμενιστάν συμπεριλαμβάνουν τα εξής:[4]
Οι εξουσίες του προέδρου του Τουρκμενιστάν μπορούν να τερματιστούν σύμφωνα με το άρθρο 57 του συντάγματος του Τουρκμενιστάν σε περίπτωση:
Σε περίπτωση απομάκρυνσης του προέδρου από τα καθήκοντά του, ο πρόεδρος της Συνέλευσης διορίζεται νόμιμα ως υπηρεσιακός πρόεδρος, με τις εκλογές να διεξάγονται το αργότερο 60 ημέρες μετά το γεγονός. Αυτό δεν έγινε ποτέ. Το 2006, όταν σημειώθηκε η μοναδική προεδρική χηρεία του Τουρκμενιστάν λόγω του θανάτου του Νιγιαζόφ εν ενεργεία, το Συμβούλιο Κρατικής Ασφάλειας του Τουρκμενιστάν μεταβίβασε το δικαίωμα να ενεργεί ως Πρόεδρος στον πρώτο αντιπρόεδρο του υπουργικού συμβουλίου σε ad-hoc βάση. Καταργήθηκε επίσης η απαίτηση να μην έχει το δικαίωμα ο εν ενεργεία πρόεδρος να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος.
Το Προεδρικό Μέγαρο Ογκουζχάν είναι η κύρια κατοικία/χώρος εργασίας του προέδρου, που βρίσκεται στην Πλατεία Ανεξαρτησίας στο Ασγκαμπάτ. Οι διάφορες αίθουσες του μεγάρου χρησιμοποιούνται για την υποδοχή ξένων ηγετών και την υπογραφή προεδρικών διαταγμάτων. Ο πρώην πρόεδρος Σαπαρμουράτ Νιγιαζόφ είχε μια ιδιωτική κατοικία σε μια επίσημη κατοικία στο Αρσχαμπίλ, μια πόλη 28 χιλιόμετρα έξω από το Ασγκαμπάντ.[5]
Ο πρόεδρος του Τουρκμενιστάν χρησιμοποιεί ένα ειδικά κατασκευασμένο Boeing 777-200LR, βαμμένο στα εθνικά χρώματα, κατά τη διάρκεια διεθνών και περιφερειακών επισκέψεων. Αυτά τα αεροπλάνα παρέχονται από την Turkmenistan Airlines. Ο πρόεδρος χρησιμοποιεί ένα όχημα Mercedes-Benz S-Class για να τον μεταφέρει σε όλη την πρωτεύουσα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το όχημα συνοδεύεται από έφιππο στρατό από τις ένοπλες δυνάμεις. Ο πρόεδρος χρησιμοποιεί επίσης τρένα για τη μεταφορά τους από το ένα μέρος στο άλλο.
Η ' Υπηρεσία Προεδρικής Ασφαλείας (Prezidentiniň howpsuzlyk gullugy) είναι αρμόδια για την εξασφάλιση της προστασίας και της ασφάλειας του προέδρου. Συστάθηκε τον Νοέμβριο του 1990 και είναι ένα σώμα που είναι υπόλογο απευθείας στον Πρόεδρο του Τουρκμενιστάν. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Υπηρεσία Προεδρικής Ασφαλείας αφαιρέθηκε από την Επιτροπή Εθνικής Ασφαλείας και μετασχηματίστηκε σε ανεξάρτητο σώμα. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1994 τέθηκε σε ισχύ ο Νόμος του Τουρκμενιστάν "Σχετικά με την επιχειρησιακή δραστηριότητα αναζήτησης", σύμφωνα με το οποίο ένα από τα κύρια καθήκοντα της υπηρεσίας είναι να διασφαλίσει την ασφάλεια του Προέδρου του Τουρκμενιστάν.[6] Στη διάρκεια επίσημων επισκέψεων σε χώρες του εξωτερικού, η υπηρεσία προμηθεύει τουλάχιστον 10 πράκτορες προκειμένου να προστατευτεί ο πρόεδρος.[7] Η οργάνωση της Υπηρεσίας Προεδρικής Ασφαλείας έχει ως εξής:
Σήμερα η Υπηρεσία Προεδρικής Ασφαλείας αποτελείται από 2.000 εργαζομένους.[8]
No. | Όνομα | Διορίστηκε | Απολύθηκε |
1 | Ακμουράτ Ρετζέποφ | 1990 | 15 Μαΐου 2007 |
2 | Τσαριμουράντ Αμάνοφ | 15 Μαΐου 2007 | 25 Ιανουαρίου 2008 |
3 | Γκουιτσελντί Χοτζαμπερντίγιεφ | 25 Ιανουαρίου 2008 | 5 Οκτωβρίου 2014 |
Μετά την απόλυση του Χοτζαμπερντίγιεφ , δεν αναφέρθηκε κανείς διορισμός αρχηγού.
No. | Όνομα (γέννηση και θάνατος) |
Πορτρέτο | Από | Έως | Χρόνος παραμονής στο αξίωμα | Εκλογή | Πολιτικό κόμμα | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Σαπαρμουράτ Νιγιαζόφ (1940–2006) |
![]() |
2 Νοεμβρίου 1990 | 21 Δεκεμβρίου 2006 (Απεβίωσε εν ενεργεία) |
16 έτη, 49 ημέρες | 1990 | Κομουνιστής | |
1992 | Δημοκρατικός | |||||||
- | Κουρμπανγκουλί Μπερντιμουχαμέντοφ (1957–) |
![]() |
21 Δεκεμβρίου 2006 | 14 Φεβρουαρίου 2007 | 55 ημέρες | _ | Δημοκρατικός | |
2 | 14 Φεβρουαρίου 2007 | 19 Μαρτίου 2022 | 15 έτη, 63 ημέρες | 2007 2012 | ||||
2017 | Ανεξάρτητος | |||||||
3 | Σερντάρ Μπερντιμουχαμέντοφ (1981–) |
![]() |
19 Μαρτίου 2022 | Σημερινός | 19 Μαρτίου 2022 | 2022 | Δημοκρατικός |
Θέση | Πρόεδρος | Χρόνος παραμονής στο αξίωμα | |
---|---|---|---|
1 | Κουρμπανγκουλί Μπερντιμουχαμέντοφ | 15 χρόνια, 33 ημέρες | 15 χρόνια, 88 ημέρες |
— | Κουρμπανγκουλί Μπερντιμουχαμέντοφ | 55 ημέρες (Υπηρεσιακός) | |
2 | Σαπαρμουράτ Νιγιαζόφ | 15 χρόνια, 55 ημέρες[9] | |
3 | Σερντάρ Μπερντιμουχαμέντοφ | 19 Μαρτίου 2022 |