Γλώσσα | Ιταλικά |
---|---|
Ημερομηνία δημοσίευσης | 18ος αιώνας |
Μορφή | όπερα |
Βασίζεται σε | Απελευθερωμένη Ιερουσαλήμ[1] |
Σχετικά πολυμέσα | |
δεδομένα ( ) |
Ο Ρινάλντο[2] (ιταλ. Rinaldo, HWV 7) είναι μια σοβαρή όπερα (οpera seria) του Γκέοργκ Φρίντριχ Χαίντελ σε ιταλικό λιμπρέτο του Τζάκομο Ρόσσι και βασισμένο στο έπος Ελευθερωθείσα Ιερουσαλήμ (Gerusalemme Liberata) του Τορκουάτο Τάσσο.
Είναι μια ιστορία ηρωισμού, πολέμου και αγάπης στον καιρό της πρώτης σταυροφορίας (1096-1099).
Κατά την διάρκεια της πρώτης σταυροφορίας, ο Γοδεφρείδος οδηγεί τις στρατιές του στον πόλεμο ενάντια των Σαρακηνών. Για να κερδίσει την συμμαχία του ικανού και θαρραλέου ιππότη Ρινάλδου, θα του υποσχεθεί το χέρι της κόρης του, εάν τον βοηθήσει να κερδίσουν την μάχη. Ο Γοδεφρείδος προορίζει τον Ρινάλδο για γαμπρό και διάδοχό του. Με τον Ρινάλδο αρχηγό, ο στρατός του Γοδεφρείδου νικάει τους Παλαιστίνιους και πολιορκεί τον βασιλιά Αργάντη που έχει οχυρωθεί μέσα στα τείχη της Ιερουσαλήμ.
Βρισκόμαστε στο χριστιανικό στρατόπεδο έξω από τις πύλες της Ιερουσαλήμ. Ο Γοδεφρείδος βλέπει τα όνειρά του να έχουν σχεδόν πραγματοποιηθεί. Αλλα και για τον Ρινάλδο είναι τώρα ιδανική στιγμή για να του υπενθυμίσει την υπόσχεση που του είχε δώσει. Η Αλμιρένα, κόρη του Γοδεφρείδου είναι επίσης ερωτευμένη με τον γενναίο ιππότη. Ο πολιορκημένος βασιλιάς Αργάντης ζητάει μια συνάντηση με τον Γοδεφρείδο και κλείνει μια συμφωνία για να κάνουν τριήμερη ανακωχή. Ο Αργάντης δεν κρύβει τα αισθήματα του για την Αλμιρένα, τα οποία αυτή δεν ανταποδίδει.
Ο Αργάντης αξιοποιεί την ανακωχή για να κάνει επίκληση στην γοητευτική μάγισσα Αρμίδα, βασίλισσα της Δαμασκού, που είναι ερωμένη και σύμμαχος του. Η Αρμίδα εισακούει και καταφθάνει επάνω σε ένα φλογερό άρμα, με αστραπές και βροντές για τον συμβουλέψει λέγοντάς του, ότι θα μπορέσουν να υπερασπισθούν την πόλη μόνο εάν ο Ρινάλδος απομακρυνθεί από τα χριστιανικά στρατεύματα. Η Αρμίδα καταστρώνει ένα σχέδιο.
Η Αλμιρένα μαι ο Ρινάλδος συναντιούνται σε ένα άλσος. Είναι ευτυχισμένοι, αφού ο γάμος τους φαίνεται να είναι απλά θέμα χρόνου. Αλληλοεξομολογούνται την αγάπη τους, όταν ξαφνικά σκοτεινιάζει ο ουρανός, ενώ η Αρμίδα επιτίθεται και απαγάγει την Αλμιρένα. Ο Ρινάλδος υπερασπίζεται την αγαπημένη του, αλλά είναι ανίκανος μπροστά στα μαγικά όντα που συνοδεύουν την Αρμίδα, καθώς οι δυο γυναίκες φεύγουν πάνω σε ένα μαύρο σύννεφο αφήνοντας τον στην απόγνωση του.
Ο Ρινάλδος με σπασμένη την καρδιά αποφασίζει να δράσει και ζητάει την συμβουλή του μέλλοντα πεθερού του. Ο Ευστάθιος, αδελφός και προσωπικός σύμβουλος του Γοδεφρείδου, προτείνει να ζητήσουν βοήθεια από έναν μάντη ερημίτη, του οποίου την σπηλιά γνωρίζει και θα τους οδηγήσει. Θα ζητήσουν την συμβουλή του για το πώς να νικήσουν την Αρμίδα.
Οι τρεις τους ξεκινάν για το απίθανο αυτό ταξίδι. Ο Ρινάλντο είναι γεμάτος αυτοπεποίθηση και προκαλεί τους ανέμους και τις θύελλες, τον ουρανό και τους θεούς να του παρασταθούν.
Οι τρεις ταξιδιώτες έχουν διανύσει μεγάλο δρόμο. Ο Ρινάλδος και ο Γοδεφρείδος παραπονιούνται για τις κακουχίες και την μεγάλη διάρκεια του ταξιδιού μέχρι να φτάσουν στον προορισμό τους.
Ο Ευστάθιος που τους οδηγεί προσπαθεί να τους κάνει κουράγιο λέγοντας ότι κοντεύουν να φτάσουν. Αλλά ακόμα και αυτή τη στιγμή, η Αρμίδα από μακρυά στέλνει παραισθήσεις για να τους αποτρέψει. Φτάνουν σε μια ακτή, όπου συναντούν τρεις γοργόνες να παίζουν στα κύματα τραγουδώντας για τον έρωτα και τις ηδονές της ζωής. Μια από τις γοργόνες ξεγελάει τον Ρινάλντο και τον κάνει να την ακολουθήσει μέσα σε μια βάρκα λέγοντάς του ότι είναι απεσταλμένη της αγαπημένης του Αλμιρένας. Ο Ρινάλντο πιστεύει ότι η βάρκα θα τον πάει στην αγαπημένη του. Παίρνει καινούργιο κουράγιο και είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει εχθρούς και τέρατα.
Οι σύντροφοί του που δεν προλαβαίνουν να τον συγκρατήσουν μένουν μόνοι τους. Συνεχίζουν τον δρόμο τους, εξουθενωμένοι και κλονισμένοι, ενώ ο Ρινάλντος απομακρύνεται με την βάρκα.
Στο μεταξύ, ο Αργάντης συναντάει την Αλμιρένα στον μαγεμένο κήπο του παλατιού της Αρμίδας. Η Αλμιρένα είναι αιχμάλωτη στα μάγια της μάγισσας. Ο Αργάντης εξομολογείται την αγάπη του για την Αλμιρένα και της λέει, ότι μπορεί να της λύσει τα μάγια και είναι πρόθυμος να το κάνει για να της αποδείξει τα αισθήματά του για αυτήν αν του το ζητήσει. Η Αλμιρένα μένει ανένδοτη, σκέφτεται τον αρραβωνιαστικό της και του ζητάει να την αφήσει μόνη της.
Ο Ρινάλντο καταφέρνει με την βάρκα να φτάσει στο παλάτι της Αρμίδας. Η Αρμίδα τον προσδέχεται και είναι ευτυχής για την απαγωγή του. Επειδή τον θαυμάζει σαν πολεμιστή του προσφέρει την αγάπη της. Αυτός αρνείται, και αντιστέκεται ακόμα και στις φοβέρες και στα παρακάλια της. Τελικά η Αρμίδα παίρνει την μορφή της Αλμιρένας για να τον εξαπατήσει. Ο Ρινάλδος πέφτει θύμα της παραίσθησης, και παραδίνεται, δεν αργεί όμως να ανακαλύψει την απάτη.
Η Αρμίδα μένει εντυπωσιασμένη από την αφοσίωση του Ρινάλδου στην αγαπημένη του. Θέλει να τον τιμωρήσει με βασανιστήρια ή με θάνατο, αλλά δεν μπορεί γιατί τον αγαπάει. Προσπαθεί να τον εξαπατήσει άλλη μια φορά ξαναπαίρνοντας την μορφή της Αλμιρένας. Αντί για τον Ρινάλδο παρουσιάζεται όμως ο Αργάντης, ο οποίος αρχίζει πάλι να της κάνει κομπλιμέντα. Η Αρμίδα οργίζεται από την απιστία του ερωμένου της και από την ζήλια της τον τιμωρεί αφαιρώντας του όσες μαγικές δυνάμεις του έχει παραχωρήσει μέχρι τώρα. Διπλά οργισμένη -- για τον Ρινάλδο που δεν ενδίδει στην αγάπη της και για τον Αργάντη που την απάτησε με την Αλμίρα αποφασίζει να εφαρμόσει το υπόλοιπο του σχεδίου μόνη της. Τώρα που ο Ρινάλδος είναι αιχμάλωτος της είναι η καλύτερη στιγμή για να αντεπιτεθεί και να κατακτήσει με την σειρά της την Ιερουσαλήμ. Αφήνει τον Αργάντη δεμένο και ξεκινάει για την μάχη.
Ο Γοδεφρείδος και ο Ευστάθιος φτάνουν στην σπηλιά του μάντη. Η σπηλιά είναι στα έγκατα ενός βουνού, ενώ στην κορυφή του είναι χτισμένο το μεγαλόπρεπο παλάτι της Αρμίδας. Ο μάντης λέει στο Γοδεφρείδο και στον Ευστάθιο ότι ο Ρινάλντο και η Αλμίρα βρίσκονται φυλακισμένοι στο παλάτι. Ο Γοδεφρείδος μαζεύει τον στρατό του και ορμάει στο παλάτι για να τους απελευθερώσει, αλλά τους επιτίθενται κακά πνεύματα και άλλα μαγικά όντα, και αναγκάζονται να οπισθοχωρήσουν και να επιστρέψουν άπραγοι πίσω στη σπηλιά του μάντη. Ο μάντης τους προμηθεύει με όπλα μαγικά. Η Αρμίδα προσπαθεί να σκοτώσει τους αιχμαλώτους της, την Αλμιρένα, και τον Ρινάλδο όταν οι σύντροφοί του καταφθάνουν και χρησιμοποιούν τα όπλα που τους είχε δώσει ο μάντης. Νικούν την Αρμίδα και λύνουν τα μάγια. Ο στρατός προετοιμάζεται για πόλεμο. Ακολουθεί μια αιματηρή μάχη στα τείχη της Ιερουσαλήμ, την οποία θα νικήσει ο Ρινάλδος με τα χριστιανικά στρατεύματα. Ο Αργάντης και η Αρμίδα θα συλληφθούν και θα εκχριστιανιστούν, ενώ η Αλμιρένα και ο Ρινάλδος θα στεφανωθούν τελικά.
Ο Ρινάλδος ήταν η πρώτη όπερα του Χαίντελ που έγραψε για το Λονδίνο και η πρώτη ιταλική όπερα που γράφτηκε ειδικά για την όπερα του Λονδίνου. Οι ρόλοι κατατάσσονται παραπάνω με τη σειρά εμφάνισής τους και ο φωνητικός τύπος ακολουθεί την πρώτη έκδοση του 1711· σε μεταγενέστερες εκδόσεις εμφανίζονται αναθεωρημένοι. Η πρεμιέρα της όπερας έγινε στο αυτοκρατορικό θέατρο Haymarket στις 24 Φεβρουαρίου του 1711. Έγινε αμέσως μεγάλη επιτυχία χάρη στη συμμετοχή δύο κορυφαίων υψιφώνων castrati της εποχής, του Nicolo Grimaldi και του Valentino Urbani.