Ριχάρδος Νέβιλ, 5ος κόμης του Σόλσμπερι

Ριχάρδος Νέβιλ, 5ος κόμης του Σόλσμπερι
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Richard Neville (Αγγλικά)
Γέννηση	1400[1][2][3] County Durham
Θάνατος	30  Δεκεμβρίου 1460 Battle of Wakefield
Αιτία θανάτου	αποκεφαλισμός
Τόπος ταφής	αββαείο του Μπίσαμ
Χώρα πολιτογράφησης	Βασίλειο της Αγγλίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	νομικός δικαστής
Οικογένεια
Σύζυγος	Αλίκη Μόνταγκιου, 5η κόμισσα του Σόλσμπερι[4][5]
Τέκνα	Τζων Νέβιλ, 1ος μαρκήσιος του Μόνταγκιου[4] Ριχάρδος Νέβιλ, 16ος κόμης του Γουόρικ[4] Σεσίλ Νέβιλ, δούκισσα του Γουόρικ[4] Αλίκη Νέβιλ[4] Τζώρτζ Νέβιλ[6][7] Αικατερίνη Νέβιλ, βαρόνη του Χέιστινγκς[4] Eleanor Neville[6][4] Lady Margaret Neville[6][4] Τόμας Νέβιλ[6] Lady Joan Neville[6]
Γονείς	Ραλφ Νέβιλ, 1ος κόμης του Γουέστμορλαντ[4] και Ιωάννα Μπωφόρ[4]
Αδέλφια	Γουλιέλμος Νέβιλ, 1ος κόμης του Κεντ Εδουάρδος Νέβιλ, 3ος βαρόνος του Μπεργκαβεννί[4] Γεώργιος Νέβιλ, 1ος βαρόνος του Λάτιμερ Ροβέρτος Νέβιλ Alice Neville Σεσίλ Νέβιλ, δούκισσα της Υόρκης[4] Αικατερίνη Νέβιλ, δούκισσα του Νόρφολκ[4] Ελεονώρα Νέβιλ, κόμισσα του Νορθάμπερλαντ[4] Άννα Στάφορντ, δούκισσα του Μπάκινγκχαμ[4] Φιλίππη Νέβιλ Τζον Νέβιλ
Οικογένεια	οίκος του Νέβιλ
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	First Battle of St Albans και Battle of Blore Heath
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	μέλος της Βουλής των Λόρδων του Ηνωμένου Βασιλείου (έως άγνωστη τιμή)
Βραβεύσεις	Τάγμα της Περικνημίδας
Θυρεός
δεδομένα

Ο Ριχάρδος Νέβιλ, 5ος κόμης του Σόλσμπερι (1400 - 31 Δεκεμβρίου 1460), 7ος και 4ος βαρόνος του Μόντακιουτ ήταν Άγγλος οπλαρχηγός και οπαδός του Οίκου της Υόρκης στη διάρκεια του Πολέμου των Ρόδων.^[8] Γεννημένος στο κάστρο του Ράμπι στο Ντάραμ ήταν μεγαλύτερος γιος του Ραλφ Νέβιλ, 1ου κόμη του Γουέστμορλαντ και της δεύτερης συζύγου του Ιωάννας Μπωφόρ, κόμισσας του Γουέστμορλαντ. Η οικογένεια Νέβιλ είχε πολλά κτήματα στο Ντάραμ και στη Γιορκσάιρ, οι βασιλείς Ριχάρδος Β΄ της Αγγλίας και Ερρίκος Δ΄ της Αγγλίας τους εκμεταλλεύτηκαν για να επεκτείνουν τη δύναμη τους στα σύνορα με τη Σκωτία που κυριαρχούσε η οικογένεια Πέρσι.

Η άνοδος των Νέβιλ

Ο πατέρας του Ραλφ ήταν Φύλακας των Δυτικών Μάρς (1403) και πήρε δεύτερη σύζυγο την Ιωάννα Μπωφόρ εγγονή του Εδουάρδου Γ΄ της Αγγλίας, με τον γάμο αυτόν έγινε μέλος της βασιλικής οικογένειας. Τα παιδιά του Ραλφ Νέβιλ από τον πρώτο γάμο έκαναν καλούς γάμους με την τοπική αριστοκρατία αλλά τα παιδιά του με την πριγκίπισσα Μπωφόρ έγιναν πολύ ισχυρότερα και παντρεύτηκαν επιφανείς δούκες. Η μικρότερη αδελφή του Σεσίλ Νέβιλ, δούκισσα της Υόρκης παντρεύτηκε τον Ριχάρδο της Υόρκης και ο ίδιος ο Ριχάρδος παντρεύτηκε την Αλίκη Μόντακιουτ, κόρη και διάδοχο του Τόμας Μόντακιουτ κόμη του Σόλσμπερι. Η χρονολογία που έγινε ο γάμος είναι άγνωστη αλλά πρέπει να έγινε πριν από τον Φεβρουάριο του 1421 που το ζεύγος βρέθηκε στη στέψη της Αικατερίνης του Βαλουά. Την εποχή του γάμου ο πεθερός του Ριχάρδου Τόμας Μόντακιουτ ήταν ακόμα ζωντανός και το 1424 έκανε δεύτερο γάμο με την Αλίκη Σώσερ εγγονή του ποιητή Τζόφρι Σώσερ. Ο Τόμας πέθανε χωρίς να αποκτήσει άλλα παιδιά (1428), ο Ριχάρδος Νέβιλ και η Αλίκη κληρονόμησαν την κομητεία του Σόλσμπερι και ο Ριχάρδος Νέβιλ έγινε πέμπτος κόμης του Σόλσμπερι.

Ο Σόλσμπερι απέκτησε πολύ μεγάλη περιουσία, ο μεγαλύτερος ετεροθαλής αδελφός του Ιωάννης συμφώνησε πολλά κληρονομικά δικαιώματα των Νέβιλ να μεταφερθούν στην Ιωάννα Μπωφόρ που μεταφέρθηκαν στον Ριχάρδο μετά τον θάνατο της (1440). Ο εγγονός του πατέρα του Ραλφ Νέβιλ, 2ος κόμης του Γουέστμορλαντ αμφισβήτησε την κληρονομιά του Ριχάρδου αλλά αναγκάστηκε να προχωρήσει σε διευθέτηση με την οποία ο Ριχάρδος θα κρατούσε τις θέσεις των Νέβιλ στο Μίντλεχαμ και το Χάτον. Το φέουδο των Νέβιλ έγινε μήλο της έριδας στον καταστρεπτικό εμφύλιο που ξέσπασε ανάμεσα στις οικογένειες Πέρσι - Νέβι, η περιουσία του Σόλσμπερι θα αυξηθεί σημαντικά με την κληρονομιά των Χόλλαντ από τη σύζυγο του.

Φύλακας των δυτικών Μαρς

Η υπεράσπιση των συνόρων με τη Σκωτία έγινε με δυο Φύλακες : του ανατολικού Μαρς με έδρα το Μπέργουικ-απόν-Τουίντ και του δυτικού Μαρς με έδρα το Καρλάιλ. Τα δυο αξιώματα του "Φύλακα" κατείχε η οικογένεια Πέρσι τον 14ο αιώνα όταν ο Ερρίκος Δ΄ τοποθέτησε (1399) τον Χένρι Πέρσι, 1ο Κόμη του Νορθάμπερλαντ (1364 - 1403) Φύλακα των Δυτικών Μαρς και τον γιο του Χότσπερ Φύλακα των Ανατολικών Μαρς αλλά ο Χότσπερ εξεγέρθηκε και ο πατέρας του κρατήθηκε σαν συνεργός για προδοσία. Ο Χότσπερ σκοτώθηκε στη μάχη του Σρούσμπερυ και ο Ερρίκος Ε΄ της Αγγλίας ζήτησε από τον Ραλφ Νέβιλ να συλλάβει τον πατέρα Πέρσι με αντάλλαγμα να γίνει Φύλακας και των δυο Μαρς. Οι Πέρσι πήραν ξανά τα εδάφη τους και έγιναν Φύλακες των Ανατολικών Μαρς (1417), το Δυτικό Μαρς αντίθετα πέρασε στους Νέβιλ.

Ο Σόλσμπερι έγινε Φύλακας των Δυτικών Μαρς (1420), ήταν ένας από τους σημαντικότερους διορισμούς στην Αγγλία με έσοδα 1500 λίρες σε καιρό ειρήνης ενώ ξέσπασε πόλεμος τέσσερις φορές με τη Σκωτία. Δεν χρειάστηκε μόνιμη φρουρά σε αντίθεση με το Καλαί αλλά οι επιδρομές των Σκωτσέζων έφεραν μεγάλη ανάγκη για την τοποθέτηση μόνιμης φρουράς. Ο Σόλσμπερι βρέθηκε πολύ ψηλά στην εκτίμηση του Ερρίκου Ε΄ που τον έκανε Δικαστή της ειρήνης στο Κάμπερλαντ, στο Γουέστμορλαντ και στο Ντάραμ, συνόδευσε τον Ερρίκο ΣΤ΄ της Αγγλίας στη Γαλλία και με την επιστροφή του έγινε Φύλακας των Ανατολικών Μαρς. Το 1436 παραιτήθηκε από όλα τα αξιώματα του διεκδικώντας από το στέμμα τις καθυστερημένες πληρωμές, όταν η παραίτηση έγινε αποδεκτή συνόδευσε τον γαμπρό του Ριχάρδο της Υόρκης στη Γαλλία με 1300 οπλισμένους άντρες και τοξότες. Δεν πήρε κανέναν τίτλο λόγω του εμφύλιου που είχε ξεσπάσει ανάμεσα στους Νέβιλ και του Πέρσι, όταν ο πόλεμος έληξε έγινε ξανά Φύλακας των Δυτικών Μαρς (1443). Τα έσοδα αυτή τη φορά ήταν πολύ μικρότερα περίπου 1000 λίρες αλλά το στέμμα βρήκε τον τρόπο να του τα εξασφαλίσει. Στα τέλη του 1443 βρέθηκε σε πολύ προνομιακή θέση ήταν μέλος του βασιλικού συμβουλίου και Φύλακας των Δυτικών Μαρς, ο αδελφός του Ροβέρτος ήταν επίσκοπος του Ντάραμ και ο αδελφός του Γουλιέλμος βρισκόταν σε συνοδεία στο κάστρο του Ρόξμπουργκ. Είχε αποκτήσει επτά παιδιά τέσσερα αγόρια και τρία κορίτσια, το 1436 τα δυο μεγαλύτερα παιδιά του Σεσίλ και Ριχάρδος παντρεύτηκαν αντίστοιχα τον γιο και την κόρη του Ριχάρδου ντε Μποσάμπ, 13ου κόμητος του Γουόρικ.

Πόλεμος Νέβιλ και Πέρσι

Η άνοδος των Νέβιλ έφτασε στο τέλος της, ο βασιλιάς στα τέλη της δεκαετίας του 1430 ασκούσε προσωπική βασιλεία και προτίμησε να ευνοήσει περισσότερο τους πιο στενούς συγγενείς του παρά την μπάσταρδη θηλυκή γραμμή των Νέβιλ. Η διαμάχη ανάμεσα στους Νέβιλ και στους Πέρσι στα βόρεια πήρε τεράστιες διαστάσεις και χρειαζόταν ένας ισχυρός βασιλιάς για να την ισορροπήσει, ένας αδύναμος δεν μπορούσε να λύσει τις τοπικές διαφορές. Οι Πέρσι είχαν εδάφη σε όλη τη βόρεια Αγγλία αντίθετα οι Νέβιλ περιορίστηκαν στο βόρειο Γιορκσάιρ και στο Ντάραμ, ο Σόλσμπερι σαν Φύλακας του Δυτικού Μαρς είχε πολλές δυνάμεις στα βορειοδυτικά. Οι Πέρσι διαμαρτυρήθηκαν ότι κρατούσε ο Σόλσμπερι τα εδάφη τους στο Κάμπερλαντ και στο Γουέστμορλαντ αν και είχε μειωμένη επιχορήγηση από το 1443, η κύρια γραμμή των Νέβιλ που είχε συμμαχήσει μέσω γάμου με τους Πέρσι διαμαρτυρήθηκε για την άδικη διανομή της κληρονομιάς. Ο 15ος αιώνας χαρακτηρίζεται σαν "μπάσταρδη φεουδαρχία" στην οποία κάθε υπήκοος είχε ανάγκη έναν "καλό λόρδο", ο υπήκοος θα παρείχε στον λόρδο στρατιωτικές υπηρεσίες και ο λόρδος θα έδινε ανταλλάγματα. Η βόρεια Αγγλία βρισκόταν πολύ μακριά από το Ουεστμίνστερ και τα λάθη ήταν αδύνατο να αποκατασταθούν.^[9] Με την οικονομική του δύναμη σαν Φύλακας ο Σόλσμπερι μπορούσε να ελέγξει πολύ καλύτερα τις δυνάμεις του σε αντίθεση με τους Πέρσι που δεν κέρδισαν τα έσοδα από το Ανατολικό Μαρς.

Με το ξέσπασμα νέου πολέμου με τη Σκωτία ο Χένρι Πέρσι, 2ος Κόμης του Νορθάμπερλαντ πέρασε στο δυτικό Μαρς μια φανερή παραβίαση των κανονισμών, ηττήθηκε στο Σαρκ και ο γιος του Λόρδος Πόινινγκς συνελήφθη αιχμάλωτος. Ο Σόλσμπερι στην προσπάθεια του να απαντήσει στην επίθεση έχασε 2.000 άλογα και αποκλείστηκε από τις μετέπειτα διαπραγματεύσεις, τα γεγονότα έφεραν έκρηξη ανάμεσα στις δυο οικογένειες. Με την πάροδο του χρόνου οι εντάσεις θα μπορούσαν να είχαν μειωθεί αλλά ο δεύτερος γιος του Νορθάμπερλαντ Τόμας Πέρσι, 1ος βαρόνος του Έγκρεμοντ δημιουργούσε συνεχώς ταραχές στη Γιορκσάιρ ανάμεσα στα εδάφη των Πέρσι στο Σπόφορθ και στο κάστρο του Νέβιλ στο Χάτον. Στις 24 Αυγούστου 1453 ο Έγκρεμοντ με ισχυρή δύναμη από 1000 άντρες και τοξότες προσπάθησε να στήσει ενέδρα στον Σόλσμπερι έξω από τη Γιορκ. Ο Ριχάρδος Νέβιλ παρακολουθούσε τον γάμο του γιου του Τόμας στο Λινκολνσάιρ, ο στρατός του αν και μικρότερος ήταν καλύτερα εξοπλισμένος από τον Έγκρεμοντ, o στρατός του Σόλσμπερι αγωνίστηκε σκληρά και έφτασε αλώβητος στο Χάτον. Η νύφη Ματθίλδη Στάνχοουπ ήταν οπαδός του Οίκου της Υόρκης ενώ ο Τζων Νέβιλ μετέπειτα λόρδος του Μοντανί είχε γίνει επίσης οπαδός των Υορκιστών. Ο ιστορικός Τζων Σάντλερ σημειώνει ότι το επεισόδιο αυτό ήταν η πρώτη πράξη του Πολέμου των Ρόδων.^[10]

Δολοφονία

Ο δούκας του Σόλσμπερι υποστήριξε τον Ριχάρδο της Υόρκης που τον έκανε λόρδο Καγκελάριο (1455), όταν ο Ερρίκος ΣΤ΄ διεκδίκησε την ανεξαρτησία του από τον δούκα της Υόρκης που ήταν κηδεμόνας του ο Σόλσμπερι βρέθηκε στο πλευρό των Υορκιστών. Ο Σόλσμπερι πολέμησε μαζί τους στη μάχη του Σαιν - Άλμπαν με τον ισχυρισμό ότι βρισκόταν σε άμυνα, μετά την ήττα στη μάχη του Μπλόρ Χιθ ο βασιλιάς αρνήθηκε να του δώσει χάρη και δραπέτευσε στο Καλαί. Ο Ριχάρδος Νέβιλ δολοφονήθηκε τη νύχτα της 30ης Δεκεμβρίου 1460 μετά τη μάχη του Γουέικφιλντ.

Μετά την ήττα των Υορκιστών στη μάχη του Γουέιφιλντ ο Ριχάρδος Νέβιλ δραπέτευσε από το πεδίο της μάχης αλλά συνελήφθη τη νύχτα από τους οπαδούς του Λάνκαστερ και μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο τους. Οι ευγενείς του Λάνκαστερ είχαν σκοπό να τον ελευθερώσουν με ψηλό ποσό λύτρων λόγω του πλούτου του αλλά πρώην δυσαρεστημένοι υπήκοοι του τον μετέφεραν στο κάστρο του Πόντεκραφτ και τον αποκεφάλισαν.^[11] Μια αλαβάστρινη μορφή του βρέθηκε στην εκκλησία του Μπουργκφίλντ στο Μπέρκσαϊρ, τάφηκε στην αρχή στο Πόντεκραφτ αλλά οι γιοι του μετέφεραν στη συνέχεια το σώμα του στο οικογενειακό μαυσωλείο στη μονή του Μπισάμ, εκεί κατασκεύασαν την αλαβάστρινη μορφή. Η σορός με την αλαβάστρινη μορφή του μεταφέρθηκαν μετά τη διάλυση των μοναστηριών στο Μπουργκφίλντ, η γυναικεία μορφή δίπλα του με την περούκα ίσως ήταν η σύζυγος του ή μια από τις πρώτες κόμισσες του Σόλσμπερι που είχε ταφεί στο Μπισάμ.

Οικογένεια

Με τη σύζυγο του Αλίκη Μόνταγκιου, 5η κόμισσα του Σόλσμπερι απέκτησε :

• Σεσίλ Νέβιλ, δούκισσα του Γουόρικ (1424 - 1450), παντρεύτηκε τον Ερρίκο Μποσάμπ, 1ο δούκα του Γουόρικ και απέκτησε μια κόρη την Άννα Μποσάμπ, 16η κόμισσα του Γουόρικ. Μετά τον θάνατο της οι τίτλοι της πέρασαν από πατέρα στην θεία της Άννα Νέβιλ, 16η κόμισσα του Γουόρικ σύζυγο του από μητέρα θείου της Ριχάρδου Νέβιλ, 16ου κόμη του Γουόρικ.^[12]
• Ριχάρδος Νέβιλ, 16ος κόμης του Γουόρικ
• Σερ Τόμας Νέβιλ ^[13]
• Αλίκη Νέβιλ (1430 - 1503), παντρεύτηκε τον Χένρυ Φιτσούγ, 5ο βαρόνο του Φιτσούγ, η κόρη τους Ελισάβετ παντρεύτηκε τον Γουίλιαμ Παρ και η δισέγγονη τους Αικατερίνη Παρ ήταν η έκτη σύζυγος του Ερρίκου Η΄ της Αγγλίας.
• Τζων Νέβιλ, 1ος μαρκήσιος του Μόνταγκιου (1431 - 1471)
• Τζώρτζ Νέβιλ (1432 - 1476), αρχιεπίσκοπος της Υόρκης και Καγκελάριος της Αγγλίας
• Ιωάννα Νέβιλ (1434 - 1462), παντρεύτηκε τον Γουίλιαμ Φιτς Άλαν, 16ο κόμη του Αρουντέλ
• Αικατερίνη Νέβιλ (1442 - 1503), παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο τον Γουίλιαμ Μπόνβιλ, 6ο βαρόνο του Χάριγκτον και σε δεύτερο γάμο τον Γουίλιαμ Χέιστινγκς, 1ο βαρόνο του Χέιστινγκς.
• Ελεονώρα Νέβιλ (1447 - 1471) παντρεύτηκε τον Τόμας Στάνλεϊ, 1ο κόμη του Ντέρμπι ^[14]
• Μαργαρίτα Νέβιλ (1450 - 1506), παντρεύτηκε τον Τζων ντε Βερ, 13ο κόμη της Οξφόρδης
• Ραλφ Νέβιλ
• Ροβέρτος Νέβιλ

Παραπομπές

1. British Museum person-institution thesaurus. 155179. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
2. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p10199.htm#i101984. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
3. «Oxford Dictionary of National Biography» (Αγγλικά) Oxford University Press. Οξφόρδη. 2004. 19954.
4. «Kindred Britain»
5. p10199.htm#i101984. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
6. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
7. Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
8. "Neville, Richard (1400-1460)". Dictionary of National Biography. London: Smith, Elder & Co. 1885–1900.
9. Robert Crackenthorpe murder case is given as an example of corrupt local justice
10. Sadler, John, "The Red Rose and the White", (Longman 2010), p.1-2.
11. Dockray, Keith. "Richard III.net"
12. G.E. Cokayne; with Vicary Gibbs, H.A. Doubleday, Geoffrey H. White, Duncan Warrand and Lord Howard de Walden, editors, The Complete Peerage of England, Scotland, Ireland, Great Britain and the United Kingdom, Extant, Extinct or Dormant, new ed., 13 volumes in 14 (1910–1959; reprint in 6 volumes, Gloucester, U.K.: Alan Sutton Publishing, 2000), volume II, page 428.
13. Cokayne 1959, pp. 665–6; Richardson I 2011, pp. 512–13; Richardson IV 2011, p. 335; Harriss 2004; Harris 2002, p. 79.
14. http://www.oxforddnb.com/view/10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-26279;jsessionid=940C92C85F9D2BABDC6C21CDE4B2D9CE?docPos=2

Πηγές

• Cokayne, G.E. (1959). The Complete Peerage, edited by Geoffrey H. White. XII (Part II). St. Catherine Press.
• Harris, Barbara J. (2002). English Aristocratic Women 1450-1550. Oxford: Oxford University Press.
• Harriss, G.L. (2004). "Willoughby, Robert (III), sixth Baron Willoughby (1385–1452)". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press.
• Richardson, Douglas (2011). Everingham, Kimball G., ed. Magna Carta Ancestry: A Study in Colonial and Medieval Families. I (2nd ed.). Salt Lake City.
• Richardson, Douglas (2011). Everingham, Kimball G., ed. Magna Carta Ancestry: A Study in Colonial and Medieval Families. IV (2nd ed.). Salt Lake City.
• Gibson, J.P, 'A Defence of the proscription of the Yorkists in 1459', English Historical Review, XXVI, 512.
• Griffiths, R.A., The Reign of Henry VI (London 1981, 2nd ed. 2000).
• Griffiths, R.A., 'Local Rivalries and National Politics: The Percies, the Nevilles and the Duke of Exeter 1452-1455', Speculum, vol.43 (1968).
• Macfarlane, K.B., 'Bastard Feudalism', Bulletin of Institute of Historical Research, XX (1945), 161.
• Mowat, R.B., The Wars of the Roses (1914).
• Myers, A.R., English in the Later Middle Ages (1953).
• Oxford History of England 1399–1485 (1961; 1988).
• Sadler, D J, War in the North - The Wars of the Roses in the North East of England 1461-1464 (Bristol 2000).
• Storey, R.L, 'The Wardens of the Marches of England towards Scotland 1377-1489', English Historical Review vol.72 (1957)
• Storey, R.L, The End of the House of Lancaster 2nd ed. 1999.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ριχάρδος Νέβιλ, 5ος κόμης του Σόλσμπερι
• Ριχάρδος Νέβιλ, 5ος κόμης του Σόλσμπερι