Ρόμαν Βιλχέλμι

Ρόμαν Βιλχέλμι
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Roman Wilhelmi (Πολωνικά)
Γέννηση6  Ιουλίου 1936[1][2] ή 6  Ιουνίου 1936[3]
Πόζναν
Θάνατος3  Νοεμβρίου 1991[1][2][4]
Βαρσοβία[5]
Αιτία θανάτουκαρκίνος του ήπατος[6]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια[6]
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο του Βιλάνουφ
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
ΣπουδέςΕθνική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης «Αλεξάντερ Ζελβερόβιτς» της Βαρσοβίας
Ιδιότηταηθοποιός[7][3], ηθοποιός θεάτρου[8] και ηθοποιός ταινιών[8]
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Ρόμαν Ζντζίσουαφ Βιλχέλμι (πολωνικά: Roman Zdzisław Wilhelmi) (6 Ιουνίου 1936, Πόζναν - 3 Νοεμβρίου 1991, Βαρσοβία) ήταν Πολωνός ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου. Θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους Πολωνούς ηθοποιούς όλων των εποχών.[9][10][11]

Ρόμαν Βιλχέλμι και Λεόναρντ Πιετράσακ στο Θέατρο Ateneum της Βαρσοβίας, στο έργο "Τρίπτυχο Νοεμβρίου" (1978)
Μια πλάκα που μνημονεύει τη γενέτειρα του Βιλχέλμι στη Βίλντα του Πόζναν
Ο τάφος του Ρόμαν Βιλχέλμι στο Κοιμητήριο Βιλάνουφ, στη Βαρσοβία

Γεννήθηκε στις 6 Ιουνίου 1936 ως μεγαλύτερος γιος του Ζντζίσουαφ και της Στεφάνια Βιλχέλμιχ. Είχε δύο μικρότερα αδέρφια, τον Εουγκένιους και τον Άνταμ. Ως παιδί, μεταφέρθηκε από τους γονείς του για απείθαρχη συμπεριφορά σε ένα δημοτικό οικοτροφείο του Κολεγίου των Σαλεσιανών ιερέων στο Αλεξάντρουφ Κουγιάφσκι.[12] Εκεί πρωταγωνίστησε στο πρώτο του έργο και ανακάλυψε το πάθος του για την υποκριτική.[12] Μετά από λίγα χρόνια, επέστρεψε στο Πόζναν, όπου αποφοίτησε από το γυμνάσιο και τη δευτεροβάθμια σχολή θεάτρου (σχολή ερασιτεχνικών εκπαιδευτών κινήσεων).[13] Σε ηλικία 15 ετών κέρδισε έναν διαγωνισμό απαγγελίας που διοργάνωσε το Ραδιόφωνο του Πόζναν.[13]

Πριν από τις εξετάσεις για το κολέγιο, έσπασε το χέρι του στον αγκώνα, κάτι που τον εμπόδισε να το ισιώσει πλήρως αργότερα. Αυτό το γεγονός είχε ως αποτέλεσμα την ανάγκη να κρύψει αυτήν την ατέλεια και έτσι να κυριαρχήσει μια συγκεκριμένη χειρονομία.[13] Σπούδασε στο Εθνική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης «Αλεξάντερ Ζελβερόβιτς» της Βαρσοβίας, αποφοιτώντας το 1958.[13] Στο τρίτο έτος των σπουδών του, έπαιξε ήδη στο Πολωνικό Θέατρο, στο Κορυδαλλός του Ζαν Ανούιγ.[13] Αμέσως μετά τις σπουδές του, παντρεύτηκε και άρχισε να παίζει στο Θέατρο Ateneum, υπό τον σκηνοθέτη Αλεξάντερ Μπαρντίνι. Τότε, λόγω έλλειψης άλλων δυνατοτήτων, εγκαταστάθηκε στο ραφείο του θεάτρου αυτού. Με τον Μπαρντίνι, ο Βιλχέλμι είχε παίξει με επιτυχία στο παρελθόν τον Στάνλεϊ Κοβάλσκι (Stanley Kowalski) στο Tramwaj zwany pożądaniem (Ένα τραμ με το όνομα Desire). Ήταν ένας από τους ρόλους που έπαιξε στα εργαστήρια αποφοίτησης. Η γυναίκα του, Ντανούτα, μετακόμισε μαζί του μόνο μετά από δύο χρόνια (ζούσαν στο μηχανοστάσιο του θεάτρου).[13]

Τα πρώτα χρόνια της καριέρας του έλαβε μόνο δευτερεύοντες ρόλους. Ο πρώτος σημαντικός ρόλος στο θέατρο ήταν ο ρόλος του χωρικού Νέγρου στο έργο Νέγροι του Ζαν Ζενέ.[13] Έπαιξε τον πρώτο του πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία Wiano (Προίκα) το 1963. Ο ίδιος δεν ήταν ικανοποιημένος με το ρόλο, γιατί ήταν πολύ θεατρικός και δεν ταίριαζε στις πραγματικότητες του χωριού.[13] Αργότερα, εμφανίστηκε σε πολλούς πρωταγωνιστικούς ρόλους ταινιών (Czterej pancerni i pies, Zaklęte rewiry, Kariera Nikodema Dyzma), συχνά χαρισματικός.

Στην τηλεοπτική σειρά Czterej pancerni i pies (Τέσσερις άντρες τανκ και ένας σκύλος) που γυρίστηκε το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1960, έπαιξε μόνο στα πρώτα 8 επεισόδια, επειδή σύμφωνα με το σενάριο, ο χαρακτήρας του πέθανε. Λόγω της δημοτικότητας της σειράς, οι δημιουργοί σκόπευαν να αναστήσουν τον παιγμένο χαρακτήρα του, Όλγκιερντ Γιάρος (Olgierd Jarosz), αλλά ο Wilhelmi αρνήθηκε, επειδή εκείνη την εποχή έλαβε μια ελκυστική προσφορά στην Ανατολική Γερμανία. Η δημοτικότητα της σειράς, τόσο για τον ίδιο όσο και για τους άλλους ηθοποιούς που έπαιζαν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους, δεν μεταφράστηκε σε γρήγορη καριέρα υποκριτικής. Ωστόσο, παρουσιάστηκαν στους θαυμαστές τους σε διάφορα μέρη της Πολωνίας, η οποία συνδέθηκε με συχνές αλκοολικές σπονδές.[13] Στο γύρισμα των δεκαετιών του 1960 και του 1970, δεν πήρε κανέναν κινηματογραφικό ρόλο εκτός από νεανικές σειρές και δύο δευτερεύοντες ρόλους στις ταινίες του Στανίσουαφ Ρουζέβιτς. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα της υπόθεσης ότι ο ηθοποιός που έπαιζε έναν δημοφιλή χαρακτήρα στο Czterech pancernych δεν μπορούσε να συσχετιστεί με αρνητικούς ήρωες.[13] Στο μεταξύ, η θεατρική του καριέρα εξελισσόταν. Το 1967 έπαιξε σημαντικούς ρόλους στα έργα Το μαρτύριο και ο θάνατος του Ζαν Πολ Μαράτ... και Γερμανία, και τα επόμενα χρόνια είχε ρόλους στο Ο Επιστάτης, στη Σονάτα του Μπελεζεμπουμπ και ρόλο στο Peer Gynt, που αποδείχθηκε σημαντική ανακάλυψη για τη σκηνική του καριέρα.[13]

Οι χαρακτήρες που υποδύθηκε ήταν χαρακτηριστικοί, κάτι που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην προσωπικότητά του. Παρουσίασε την υποκριτική σε διάφορα κινηματογραφικά είδη, από το ντεμπούτο του στον ιστορικό κινηματογράφο, μέσα από το δράμα (Χωρίς αναισθησία, 1979), τη δράση (Prywatne śledztwo), μέχρι την κωμωδία (Kiera Nikodema Dyzma, Alternatywy 4).

Ο Βιλχέλμι πέθανε από ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα.[14] Ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο Βιλάνουφ στη Βαρσοβία.

Ο Βιλχέλμι παντρεύτηκε για πρώτη φορά το 1958, με τη Ντανούτα, αργότερα δημοσιογράφο. Έκανε δεύτερο γάμο με τη Μαρίκα Κόλαρ, Ουγγαρέζα μεταφράστρια, με την οποία απέκτησαν έναν γιο, τον Ράφαου (γενν. το 1970).[15] Μετά το διαζύγιο το 1976,[16] η δύσκολη κατάσταση της Μαρίκα την ανάγκασε να μεταναστεύσει με τον γιο της στην Αυστρία.[17]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 12924628X. Ανακτήθηκε στις 15  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 filmportal.de. 5e3969aa98434be2bdbcbc8c0807cec9. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/37667. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 177437197.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  6. 6,0 6,1 viva.pl/ludzie/newsy/trudne-zycie-romana-wilhelmiego-kim-jest-jego-syn-rafal-127413-r1/.
  7. www.worldatlas.com/webimage/countrys/europe/poland/plfamous5.htm.
  8. 8,0 8,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk20201068384. Ανακτήθηκε στις 19  Δεκεμβρίου 2022.
  9. Roman Wilhelmi: to nie ja wybrałem aktorstwo, to aktorstwo wybrało mnie - Wiadomości - polskieradio24.pl, https://www.polskieradio24.pl/5/3/Artykul/1909135,Roman-Wilhelmi-to-nie-ja-wybralem-aktorstwo-to-aktorstwo-wybralo-mnie 
  10. Roman Wilhelmi - 55 l. - geniusz, który przegrał z nałogiem - blog Marek Różycki jr, https://www.salon24.pl/u/marrjr/699368,roman-wilhelmi-55-l-geniusz-ktory-przegral-z-nalogiem 
  11. Roman Wilhelmi: Mężczyźni z kompleksami - Film w INTERIA.PL, https://film.interia.pl/wiadomosci/news-roman-wilhelmi-mezczyzni-z-kompleksami,nId,1801273 
  12. 12,0 12,1 Grzegorz Kłos (2015-11-24), Mały łobuz - Roman Wilhelmi: Do końca nie przyjmował do wiadomości, że jest śmiertelnie chory, https://film.wp.pl/roman-wilhelmi-do-konca-nie-przyjmowal-do-wiadomosci-ze-jest-smiertelnie-chory-6025227639304833g/2 
  13. 13,00 13,01 13,02 13,03 13,04 13,05 13,06 13,07 13,08 13,09 13,10 Rychcik 2016.
  14. «Nieznane zdjęcia Romana Wilhelmiego». se.pl. 3 Νοεμβρίου 2010. 
  15. «Syn znad Dunaju». Rzeczpospolita (στα Πολωνικά). 
  16. Tygodnik Życie na gorąco nr 42, 16 października 2014, s. 35
  17. «Nie mam żalu do ojca – wyznaje Rafał Wilhelmi». Plejada.pl (στα Πολωνικά). 
  • Marcin Rychcik, θα είμαι υπέροχος ούτως ή άλλως, RYTM Agency 2004(ISBN 83-7399-039-9)
  • Ρίχτσικ, Μάρτσιν (2016). Roman Wilhelmi. Biografia. Βαρσοβία: Axis Mundi. ISBN 978-83-64980-18-3. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]