Ο Ρόμπερτ Τσαρλς Βεντούρι Τζούνιορ (25 Ιουνίου 1925 – 18 Σεπτεμβρίου 2018) ήταν Αμερικανός αρχιτέκτονας, ιδρυτής της εταιρείας Venturi, Scott Brown and Associates και μια από τις σημαντικότερες αρχιτεκτονικές προσωπικότητες του εικοστού αιώνα.
Μαζί με τη σύζυγο και συνεργάτη του, Ντενίζ Σκοτ Μπράουν, βοήθησε να διαμορφωθεί ο τρόπος με τον οποίο οι αρχιτέκτονες, οι σχεδιαστές και οι φοιτητές βιώνουν και σκέφτονται γύρω από την αρχιτεκτονική και το δομημένο περιβάλλον. Τα κτίρια, ο σχεδιασμός, τα θεωρητικά γραπτά και η διδασκαλία τους συνέβαλαν επίσης στην επέκταση του πεδίου εφαρμογής της αρχιτεκτονικής.
Ο Venturi τιμήθηκε με το Βραβείο Πρίτσκερ στην αρχιτεκτονική το 1991. Το βραβείο απονεμήθηκε ατομικά σε αυτόν, παρά το αίτημα να συμπεριληφθεί η συνεργάτης του, Ντενίζ Σκοτ Μπράουν. Αργότερα, μια ομάδα γυναικών αρχιτεκτόνων προσπάθησε να προσθέσει το όνομά της συνεργάτη του στο βραβείο, αλλά η κριτική επιτροπή του Βραβείου Πρίτσκερ αρνήθηκε να το κάνει. [15] [16] [17] Ο Venturi είναι επίσης γνωστός για το ότι επινόησε το μεταμοντέρνο απόφθεγμα "Less is a bore", το οποίο έρχεται σε αντίθεση με το διάσημο μοντερνιστικό ρητό του Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε "Less is more". Ο Βεντούρι έζησε στη Φιλαδέλφεια με την Ντενίζ Σκοτ Μπράουν και είναι ο πατέρας του Τζέις Βεντούρι, ιδρυτή και διευθυντή του ReThink Studio.
Ο Βεντούρι γεννήθηκε στη Φιλαδέλφεια από τον Ρόμπερτ Βεντούρι τον πρεσβύτερο και τη Βάνα Βεντούρι και μεγάλωσε ως μέλος των Χριστιανών Φίλων (Κουάκεροι). [18] Ο Venturi παρακολούθησε το σχολείο στην Επισκοπική Ακαδημία στο Μέριον της Πενσυλβάνια. [19] Αποφοίτησε με έπαινο από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον το 1947, όπου ήταν εκλεγμένο μέλος της αδερφότητας ΦΒΚ και κέρδισε το βραβείο D'Amato στην Αρχιτεκτονική. [18] Έλαβε το M.F.A. από το Πρίνστον το 1950. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα υπό την επίβλεψη του καθηγητή Ζαν Λαμπατού στο Πρίνστον, ο οποίος πρόσφερε στούντιο σχεδιασμού μέσα σε ένα παιδαγωγικό πλαίσιο Beaux-Arts, [20] αποτέλεσε βασικό παράγοντα για την ανάπτυξη της προσέγγισης του Βεντούρι σχετικά με την αρχιτεκτονική θεωρία και το σχεδιασμό η οποία αντλούσε στοιχεία μέσω της ιστορίας της αρχιτεκτονικής και την εμπορευματοποιημένη αρχιτεκτονική σε αναλυτικούς, σε αντίθεση με τους υφολογικούς, όρους. Το 1951 εργάστηκε για λίγο υπό τον Έερο Σάαρινεν στο Bloomfield Hills του Michigan και αργότερα για τον Λούις Καν στη Φιλαδέλφεια. Του απονεμήθηκε το Rome Prize Fellowship στην Αμερικανική Ακαδημία της Ρώμης το 1954, όπου σπούδασε και περιόδευσε στην Ευρώπη για δύο χρόνια.
Από το 1959 έως το 1967, ο Βεντούρι δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, όπου υπηρέτησε ως βοηθός διδασκαλίας του Καν, εκπαιδευτής και αργότερα ως αναπληρωτής καθηγητής. Εκεί, το 1960, γνώρισε τη συνάδελφό του, αρχιτέκτονα και σχεδιάστρια Ντενίζ Σκοτ Μπράουν. Ο Venturi δίδαξε αργότερα στη σχολή Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου του Γέιλ και ήταν επισκέπτης λέκτορας με τη Σκοτ Μπράουν το 2003 στην Ανώτατη Σχολή Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.
Ο Βεντούρι αποτέλεσε αμφιλεγόμενο επικριτή αυτού που έβλεπε ως τη "λειτουργική" και άνευ συμβολισμών αρχιτεκτονική του εταιρικού μοντερνισμού κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950 και ήταν ένας από τους πρώτους αρχιτέκτονες που αμφισβήτησε ορισμένες από τις υποθέσεις του Μοντέρνου Κινήματος. Δημοσίευσε το «ευγενικό του μανιφέστο», Η Πολυπλοκότητα και η Αντίφαση στην Αρχιτεκτονική (Complexity and Contradiction in Architecture) το 1966. Στην παρουσίασή του, ο Βίντσεντ Σκούλι το κατέδειξε ως «πιθανώς το πιο σημαντικό κείμενο για την αρχιτεκτονική μετά το βιβλίο "Για μία Αρχιτεκτονική" του Λε Κορμπυζιέ το 1923». Το έργο προέκυψε μέσα από διαλέξεις στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια και ο Βεντούρι έλαβε επιχορήγηση από το Ίδρυμα Γκράχαμ το 1965 για την ολοκλήρωσή του. Το βιβλίο ανέδειξε, μέσα από αμέτρητα παραδείγματα, μια προσέγγιση για την κατανόηση της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, της πολυπλοκότητας, καθώς και της ποικιλίας και του ενδιαφέροντος που προκύπτουν. Επικαλούμενος πηγές της λαϊκής κουλτούρας αλλά και του υψηλού στυλ, ο Βεντούρι άντλησε νέα διδάγματα από τα κτίρια των αρχιτεκτόνων που ήταν οικεία (Μιχαήλ Άγγελος, Άλβαρ Άαλτο) και, εκείνη την εποχή, ξεχασμένα (Φρανκ Φαρνές (Frank Furness), Έντουιν Λάτυενς). Υποστήριξε «το δύσκολο σύνολο» και όχι τις διαγραμματικές φόρμες που ήταν δημοφιλείς εκείνη την εποχή και συμπεριέλαβε παραδείγματα - υλοποιημένα και απραγματοποίητα - της δικής του δουλειάς προκειμένου να επιδείξει την πιθανή εφαρμογή τέτοιων τεχνικών. Το βιβλίο μέχρι σήμερα έχει εκδοθεί σε 18 γλώσσες.[21]
Επιδοκιμάστηκε αμέσως ως θεωρητικός και σχεδιαστής με ριζοσπαστικές ιδέες, ο Βεντούρι δίδαξε μια σειρά από στούντιο στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του Γέιλ στα μέσα της δεκαετίας του 1960. Το πιο διάσημο από αυτά αποτέλεσε ένα στούντιο το 1968 στο οποίο ο Βεντούρι, η Σκοτ Μπράουν, και ο Στίβεν Iζενουρ, καθοδήγησαν μια ομάδα φοιτητών προκειμένου να τεκμηριώσει και να αναλύσει το Las Vegas Strip, ίσως ένα από τα πιο απίθανα θέματα για την διεξαγωγή σοβαρού ερευνητικού έργου. [22] Το 1972, οι Βεντούρι, Σκοτ Μπράουν και Ιζενουρ δημοσίευσαν το φυλλάδιο, "A Significance for A&P Parking Lots", ή "Learning from Las Vegas". Αναθεωρήθηκε χρησιμοποιώντας την εργασία των μαθητών δημιουργώντας μία νέα θεωρία που έδινε περαιτέρω έμφαση στα χαρακτηριστικά που αντιθετόταν μεταξύ τους και επανεκδόθηκε το 1977 με τίτλο: "Learning from Las Vegas: the Forgotten Symbolism of Architectural Form". Το δεύτερο μανιφέστο αποτελεί μία ακόμη πιο καυστική επίπληξη στο συμβατικό μοντερνισμό και στα ελίτ αρχιτεκτονικά γούστα. Το βιβλίο επινόησε τους όρους "Duck" ("Πάπια") και "Decorated Shed" ("Διακοσμημένο υπόστεγο"), οι οποίοι αποτελούν περιγραφές των δύο κυρίαρχων τρόπων ενσωμάτωσης της εικονογραφίας στα κτίρια. Το έργο των Βεντούρι, Σκοτ Μπράουν και Τζον Ράουτς [23] υιοθέτησε την τελευταία στρατηγική, παράγοντας απλά «διακοσμημένα υπόστεγα» με πλούσια, περίπλοκη και συχνά έντονη διακόσμηση με άνθη. Ο Βεντούρι και η σύζυγός του συνέγραψαν αρκετά ακόμη βιβλία στα τέλη του αιώνα, αλλά τα συγκεκριμένα δύο έχει αποδειχθεί ότι μέχρι στιγμής έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή. [24]
Η αρχιτεκτονική του Ρόμπερτ Βεντούρι, αν και πιθανόν σήμερα να μην είναι τόσο οικεία όσο τα βιβλία του, βοήθησε στο να στραφεί η αμερικανική αρχιτεκτονική πέρα από τον ευρέως διαδεδομένο μοντερνισμό της δεκαετίας του 1960 και προς μια πιο διερευνητική σχεδιαστική προσέγγιση που αντλεί μαθήματα από την ιστορία της αρχιτεκτονικής και ανταποκρίνεται στο τυπικό καθημερινό πλαίσιο της Αμερικανικής πόλης. [25] Τα κτίρια του Βεντούρι αντιπαραθέτουν αρχιτεκτονικά συστήματα, στοιχεία και στόχους για να αναγνωρίσουν τις συγκρούσεις που συχνά ενυπάρχουν σε ένα έργο ή μια τοποθεσία. Αυτή η «περιεκτική» προσέγγιση έρχεται σε αντίθεση με την τυπική μοντερνιστική προσπάθεια επίλυσης και ενοποίησης όλων των παραγόντων σε ένα πλήρες και άκαμπτα δομημένο – και πιθανώς λιγότερο λειτουργικό και πιο λιτό– έργο τέχνης. Το ευρύ φάσμα των κτιρίων της πρώιμης καριέρας του Βεντούρι προσέφερε εκπληκτικές εναλλακτικές στην τότε υπάρχουσα αρχιτεκτονική πρακτική, με «ακάθαρτες» μορφές (όπως το North Penn Visiting Nurses Headquarters), πρόχειρες ασυμμετρίες (όπως στο Vanna Venturi House), γραφικά και γεωμετρία εμπνευσμένα από την ποπ-αρτ (για παράδειγμα, το Lieb House).
Το 1960, ο Βεντούρι δημιούργησε σε συνεργασία με τον Γουίλλιαμ Σόρτ την εταιρεία Venturi and Short. Ο αρχιτεκτονικός του σχεδιασμός επηρεάστηκε τόσο από πρώιμους δασκάλους όπως ο Μιχαήλ Άγγελος και ο Παλλάδιο, όσο και από σύγχρονους όπως οι Λε Κορμπιζιέ, Άλβαρ Άαλτο, Λουί Καν και Έρο Σααρίνεν. [26] Αφού ο Τζον Ράουτς αντικατέστησε τον Σορτ ως συνεργάτης το 1964, το όνομα της εταιρείας άλλαξε σε Venturi and Rauch. Ο Βεντούρι παντρεύτηκε την Ντενίζ Σκοτ Μπράουν στις 23 Ιουλίου 1967, στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνια και το 1969, ο Σκοτ Μπράουν εντάχθηκε στην εταιρεία ως συνεργάτης και υπεύθυνος για τον σχεδιασμό. Το 1980, το όνομα της εταιρείας έγινε Venturi, Rauch και Scott Brown και μετά την παραίτηση του Ράουτς το 1989, μετονομάστηκε σε Venturi, Scott Brown και Associates. Η εταιρεία, που εδρεύει στο Manayunk της Φιλαδέλφειας, τιμήθηκε με το Βραβείο Architecture Firm Award από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτόνων το 1985. Το πρόσφατο έργο του γραφείου συμπεριλαμβάνει πολλές αναθέσεις έργων από ακαδημαϊκά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού των πανεπιστημιουπόλεων και των πανεπιστημιακών κτιρίων αλλά και αστικών κτιρίων στο Λονδίνο, την Τουλούζη και την Ιαπωνία.
Η αρχιτεκτονική του Βεντούρι είχε παγκόσμια επιρροή, η οποία ξεκίνησε από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 με τη διάδοση της διακοπτόμενης δίρριχτης στέγης του σπιτιού Vanna Venturi καθώς και του χωρισμένου σε τμήματα τοξωτού παραθύρου και των διακεκομμένων σειρών από χορδές του Guild House. Οι παιχνιδιάρικες παραλλαγές των παραδοσιακών τύπων σπιτιών που φαίνονται στα σπίτια Trubeck και Wislocki προσέφεραν έναν νέο τρόπο για την αποδοχή αλλά και τη μεταμόρφωση των οικείων μορφών. Ο σχεδιασμός της πρόσοψης του Μουσείου Τέχνης Oberlin και των εργαστηριακών κτιρίων απέδειξε μια διακοσμητική και αφηρημένη επεξεργασία των κάθετων επιφανειών των κτιρίων, αντλώντας από τη δημοτική και ιστορική αρχιτεκτονική ενώ ταυτόχρονα εξακολουθεί να είναι μοντέρνα. Το έργο του Βεντούρι αναμφισβήτητα επηρέασε σημαντικά τη σταδιοδρομία των αρχιτεκτόνων Ρόμπερτ ΑΜ Στερν, Ρεμ Κούλχαας, Φίλιπ Τζόνσον, Μάικλ Γκρέιβς, Γκράχαμ Γκαντ και Τζέιμς Στέρλινγκ, μεταξύ άλλων.
Ο Βεντούρι ήταν Μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας στη Ρώμη, του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτόνων, της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Γραμμάτων και Επίτιμος Μέλος του Βασιλικού Ινστιτούτου Βρετανών Αρχιτεκτόνων.
Ο Βεντούρι πέθανε στις 18 Σεπτεμβρίου 2018 στη Φιλαδέλφεια από επιπλοκές της νόσου Αλτσχάιμερ [27] [28] σε ηλικία 93 ετών.
Στον απόηχο του θανάτου του Βεντούρι, ο Μάιλ Κίμελμαν, ο σημερινός κριτικός της αρχιτεκτονικής των New York Times, έγραψε στο Twitter "RIP στον σπουδαίο, εμπνευσμένο Ρόμπερτ Βεντούρι που άνοιξε εκατομμύρια μάτια και εντελώς νέους τρόπους σκέψης για τον πλούτο του αρχιτεκτονικού περιβάλλοντος και που η ποικιλόμορφη δουλειά του με την Ντενίζ Σκοτ Μπράουν περιέχει ένα μείγμα εξυπνάδας και ανθρωπιάς που συνεχίζει να ξεπερνά τις ετικέτες και τον χρόνο». [29]
Μερικοί από τους αξιόλογους μαθητές του Βεντούρι είναι η Έιμι Γουάινστιν [30] και ο Πίτερ Κόρριγκαν . [31]
|archiveurl=
και |archive-url=
specified (βοήθεια); More than one of |archivedate=
και |archive-date=
specified (βοήθεια)