Σάντα Μαρία Ματζόρε

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 14/02/2020.
Σάντα Μαρία Ματζόρε
Χάρτης
Είδοςμείζον βασιλική, παπική βασιλική, ecclesiastical district, πατριαρχική βασιλική και shrine to the Virgin Mary
Αρχιτεκτονικήπαλαιοχριστιανική αρχιτεκτονική
Γεωγραφικές συντεταγμένες41°53′51″N 12°29′55″E
ΘρήσκευμαΚαθολικισμός[1]
Θρησκευτική υπαγωγήΕπισκοπή της Ρώμης
Διοικητική υπαγωγήΡώμη[2]
ΤοποθεσίαΜόντι
ΧώραΙταλία[3]
Έναρξη κατασκευής5ος αιώνας
Γενικές διαστάσεις92 μέτρα × 80 μέτρα
Ύψος75 μέτρα
ΑρχιτέκτοναςΦερντινάντο Φούγκα
ΒραβείαΧρυσό Τριαντάφυλλο
Προστασίαιταλικό πολιτισμικό αγαθό[2] και τμήμα μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς (από 1980)
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)

H βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζόρε (ιταλ. Santa Maria Maggiore, δηλ. της Αγίας Μαρίας της Μείζονος) είναι μία από τις τέσσερις παπικές βασιλικές και η μεγαλύτερη στη Ρώμη που είναι αφιερωμένη στην Παρθένο Μαρία. Σε αυτή φυλάσσεται ευλαβικά η σεβαστή εικόνα της Βρεφοκρατούσας ως βοηθού και προστάτιδας των κατοίκων της Ρώμης. Το 1838 ο Πάπας Γρηγόριος ΙΣΤ΄ χορήγησε στην εικόνα κανονική στέψη με απόφασή του (bulla).

Η ανατολική όψη της βασιλικής με τον κίονα και την πλατεία Σάντα Μαρία Ματζόρε.

Σύμφωνα με τη Συνθήκη τού Λατερανού (1929) μεταξύ της Αγίας Έδρας και του Ιταλικού κράτους, η βασιλική ανήκει στην Αγ. Έδρα και είναι έδαφος εκτός τού Βατικανού, με τα δικαιώματα που έχουν οι πρεσβείες άλλων κρατών στην Ιταλία.

Ιστορία τού παρόντος ναού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο τωρινός ναός κτίστηκε από τον πάπα Σίξτο Γ΄ (432-440), σύμφωνα με την αφιερωτική επιγραφή στο θριαμβευτικό τόξο: Sixtus episcopus plebi Dei. Εκτός από το ναό αυτόν στον Εσκουιλίνο λόφο, ο πάπας λέγεται, ότι ανέθεσε εκτεταμένα οικοδομικά έργα σε όλη την πόλη, που συνεχίστηκαν από τον διάδοχό του πάπα Λέοντα Α΄.

Η δυτική όψη της Σάντα Μαρία Ματζόρε με τον οβελίσκο και της πλατείας Εσκουιλίνο.

Ο ναός διατηρεί τον πυρήνα της αρχικής του κατασκευής, παρά τις αρκετές κατασκευαστικές προσθήκες και τις ζημιές από τον σεισμό τού 1348. Η οικοδόμηση των ναών στη Ρώμη την περίοδο αυτή, όπως για παράδειγμα η Σάντα Μαρία Ματζόρε, εμπνέεται από την ιδέα της πόλης ως κέντρο του χριστιανικού κόσμου.

Ο ναός, ένας από τους πρώτους που ανεγέρθηκαν στο όνομα της Παρθένου Μαρίας, άρχισε να κτίζεται μετά τη Σύνοδο της Εφέσου το 431, η οποία διακήρυξε την Παναγία ως Θεοτόκο. Ο Σίξτος Γ΄ τον έκτισε σε ανάμνηση της απόφασης αυτής. Η ατμόσφαιρα που δημιούργησε τη Σύνοδο, επηρέασε και τα ψηφιδωτά τού εσωτερικού, καθώς «είναι σαφές, πως οι σχεδιαστές της διακόσμησης ανήκουν σε μία περίοδο πυκνών συζητήσεων για τη φύση και τη σχέση της Παρθένου με τον σαρκωθέντα Χριστό». Τα μεγαλειώδη ψηφιδωτά στον σηκό και στο θριαμβευτικό τόξο είναι ορόσημα στις απεικονίσεις της Παρθένου. Απεικονίζουν σκηνές της ζωής της και του Χριστού καθώς και της Παλαιάς Διαθήκης, όπως τον Μωυσή που κτυπά την Ερυθρά Θαλασσα και τον πνιγμό των Αιγυπτίων σε αυτή.

Η Παρθένος ως φύλαξ τού ρωμαϊκού λαού (salus populi Romani).

Ο Ρίχαρτ Κράουτάιμερ αποδίδει τη μεγαλοπρέπεια τού έργου στα άφθονα έσοδα τού πάπα από τις κτήσεις που απέκτησε η Εκκλησία κατά τον 4ο και 5ο αι. στην Ιταλική χερσόνησο. Μερικές ελεγχόταν τοπικά, η πλειοψηφία τους όμως διοικείτο απευθείας από τη Ρώμη με αποτελεσματικότητα. Ένα κεντρικό λογιστικό σύστημα έφτιαχνε προϋπολογισμό, κατά τον οποίο ένα μέρος των εσόδων πήγαιναν στην παπική διοίκηση, ένα μέρος στις ανάγκες των κληρικών, ένα άλλο μέρος στη συντήρηση των ναών και ένα άλλο σε φιλανθρωπίες. Αυτά επέτρεψαν στον πάπα να εκτελέσει τον 5ο αι. ένα φιλόδοξο οικοδομικό πρόγραμμα, που περιελάμβανε τη Σάντα Μαρία Ματζόρε.

Ταφές στο ναό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Holy See (1969): Calendarium Romanum: ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum. Vatican State: Typis Polyglottis Vaticanis.
  • Beny, Roloff; Gunn, Peter (1981): The churches of Rome, New York: Simon and Schuster, ISBN 978-0-671-43447-2
  • Cormack, Robin (2000): "Chapter 30: The Visual Arts". In Cameron, Averil; Ward-Perkins, Bryan; Whitby, Michael. The Cambridge ancient history. empire and successors, AD 425–600. XIV. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-32591-2

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Ανακτήθηκε στις 6  Ιανουαρίου 2021.
  2. ↑ 2,0 2,1 catalogo.beniculturali.it.
  3. ↑ (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 7409. Ανακτήθηκε στις 24  Ιανουαρίου 2024.

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]