| Σαβέλλιος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 2ος αιώνας |
| Θάνατος | 3ος αιώνας |
| Χώρα πολιτογράφησης | Λιβύη |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | λατινική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | θεολόγος |
| Ποινική κατάσταση | |
| Κατηγορίες εγκλήματος | αίρεση |
Ο Σαβέλλιος ήταν βορειοαφρικανός αιρετικός θεολόγος και συγγραφέας. Ανήκε στους μοναρχιανούς και πατροπασχίτες ή τροπικούς μοναρχιανούς. Έζησε μεταξύ 2ου και 3ου αιώνα μ.Χ.
Ο Σαβέλλιος καταγόταν από την Πτολεμαΐδα της Λιβυκής Πενταπόλεως. Βρέθηκε στη Ρώμη όπου έδρασε ως διδάσκαλος θεολογίας. Από τον Κλεομένη, ο οποίος είχε γνωρίσει τον μοναρχιανισμό του Νοητού δι΄ενός μαθητή του τελευταίου, του Επιγόνου, ασπάσθηκε κι αυτός τις μοναρχιανικές αντιλήψεις. Ο Κάλλιστος Ρώμης πριν ανέλθει στον επισκοπικό θρόνο της Ρωμαϊκής πρωτεύουσας, ενθάρρυνε στις απόψεις του αυτές τον Σαβέλλιο, όμως αργότερα τον καταδίκασε υπό την πίεση και του Ιππολύτου. Θα επιστρέψει στην ιδαίτερη πατρίδα του όπου θα διαδώσει κι εκεί τις διδασκαλίες του. Όταν πια περί το 257 είχε οξυνθεί η κρίση που είχε προκαλέσει η διδασκαλία του στην Κυρηναϊκή, είχε πεθάνει.[1]
Δίδασκε ότι ο Πατέρας, ο Υιός και το Πνεύμα το Άγιο είναι τρεις φανερώσεις του ενός και μοναδικού Θεού και όχι τρεις ξεχωριστές υποστάσεις της Τριάδας. Για τον Σαβέλλιο τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδας δεν αποτελούσαν τρεις διακεκριμένες υποστάσεις αλλά μία ουσία. Η ουσία αυτή προσιδίαζε με την αριστοτελική πρώτη ουσία. Αυτή η μία ουσία εμφανίστηκε με τρία προσωπεία (πρόσωπα) ως ΄΄Πατήρ΄΄ στην εποχή της ΄΄Παλαιάς Διαθήκης΄΄, ως ΄΄Υιός΄΄ στην ΄΄Καινή΄΄ και ως ΄΄΄Αγιο Πνεύμα΄΄ στην ΄΄Εκκλησία΄΄.[1] Το πρόσωπο του πατρός στη σκέψη του Σαβάλλιου γινόταν μια απρόσωπη θεία ουσία, μια αφηρημένη φιλοσοφική ιδέα. Ο ΄΄Υιός΄΄ και το ΄΄Πνεύμα΄΄ ήταν τρόποι έκφρασης της ουσίας. Η διδασκαλία αυτή έχει στοιχεία νεοπλατωνικά καθώς παρουσιάζει την ΄΄Τριάδα΄΄ ως μονάδα διευρυμένη.