Σαντίρ Τζαπάροφ

Σαντίρ Τζαπάροφ (Садыр Жапаров)
Πρόεδρος της Κιργιζίας
Εν ενεργεία
Ανέλαβε καθήκοντα
28 Ιανουαρίου 2021
ΠροκάτοχοςΤαλάντ Μαμίτοφ
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση6 Δεκεμβρίου 1968, Κενγκ-Σου, περιφέρεια Τουπ, περιοχή Ισσίκ-Κουλ, Κιργιζική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία
Πολιτικό κόμμαΜεκεντσίλ
ΣύζυγοςAigul Japarova
ΣπουδέςKyrgyz-Russian Slavic University
Kyrgyzskaya State Academy of Physical Culture and Sports
ΒραβεύσειςSoi︠u︡z veteranov Afganistana
Βραβείο της Τιμής της Ρωσικής Ομοσπονδίας
Order "Duslyk"
Τάγμα της Φιλίας τάξης Α
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Σαντίρ Νουργοτζόεβιτς Τζαπάροφ [sɑdɯr nurʁodʒojevit͡ʃ d͡ʒɑpɑrov] ( κιργιζικά: Садыр Нургожоевич Жапаров, Sadır Nurğojoyeviç Japarov‎‎, γεννηθείς στις 6 Δεκεμβρίου 1968) είναι Κιργίζιος πολιτικός σημερινός πρόεδρος από τις 28 Ιανουαρίου 2021. Διατέλεσε πρωθυπουργός της Κιργιζίας στην προσωρινή κυβέρνηση μετά την παραίτηση του Σορονμπάι Τζενμπέκοφ εν μέσω εκλογικών διαμαρτυριών.[1][1] Τον Ιανουάριο του 2022 ανέλαβε την προεδρία του Ευρασιατικού Οικονομικού Συμβουλίου.

Zωή και εκπαίδευση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τζαπάροφ γεννήθηκε στο Κενγκ-σου, ένα χωριό στην περιοχή Τουπ της περιφέρειας Ισσύκ-Κουλ. Αφού ολοκλήρωσε τη σχολική του εκπαίδευση το 1986, εντάχθηκε στην Εθνική Ακαδημία Φυσικού Πολιτισμού και Αθλητισμού της Κιργιζίας. Το 1987, ο Τζαπάροφ προτάθηκε στον Σοβιετικό Στρατό, όπου υπηρέτησε για δύο χρόνια στο Νοβοσιμπίρσκ ως διοικητής σε τμήμα τηλεπικοινωνιών. Από το 1989 έως το 1991, ο Τζαπάροφ συνέχισε την εκπαίδευσή του στην ακαδημία. Το 2006, αποφοίτησε από το Κιργιζικό-Ρωσικό Σλαβικό Πανεπιστήμιο με πτυχίο νομικής.

Πολιτική σταδιοδρομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τζαπάροφ ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα μετά την Επανάσταση της τουλίπας του 2005 . Τον Μάρτιο του 2005, εξελέγη μέλος του Ανωτάτου Συμβουλίου από την εκλογική περιφέρεια Τούπ, όπου ηγήθηκε της κοινοβουλευτικής φατρίας του Κελετσέκ. Ήταν υποστηρικτής του Προέδρου Κουρμανμπέκ Μπακίγιεφ. Το 2006, ο Τζαπάροφ ήταν μέλος της επιτροπής κρατικών βραβείων. Το 2007, διετέλεσε Αναπληρωτής Πρόεδρος της Επιτροπής Αμνηστίας.[1]

Στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2007, συμμετείχε στους καταλόγους του προεδρικού κόμματος Ακ Τζολ, το οποίο κέρδισε την πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο, αλλά συνέχισε να εργάζεται ως σύμβουλος του προέδρου. Από το 2008 έως το 2010, ο Τζαπάροφ εργαζόταν ως εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπος της Εθνικής Υπηρεσίας για την Πρόληψη της Διαφθοράς.[2]

Το 2010 ο πρόεδρος Μπακίγιεφ ανατράπηκε στην Κιργιζική Επανάσταση του 2010. Ως αποτέλεσμα των διεθνικών συγκρούσεων που πραγματοποιήθηκαν στο Ος και στο Τζαλάλ-Αμπάντ, ο Τζαπάροφ και οι συνεργάτες του συμμετείχαν ενεργά, όπου σύμφωνα με τις δηλώσεις τους, προσπάθησαν να αποτρέψουν τις συγκρούσεις. Ωστόσο, κατηγορήθηκαν από αντιπάλους ότι υποστήριζαν τους Κιργίζιους εθνικιστές.[3]

Στις εκλογές του Οκτωβρίου του 2010 επανεκλέχθηκε ως μέλος του Ανωτάτου Συμβουλίου στον κατάλογο κομμάτων του Ατα-Τζουρτ, με επικεφαλής τον Καμτσιμπέκ Τάσιεβ, που κέρδισε την πλειοψηφία των εδρών. Από εκεί, έγινε πρόεδρος της Επιτροπής Δικαστικών και Νομικών θεμάτων.[1]

Από το 2012 ο Τζαπάροφ υποστήριξε την εθνικοποίηση του ορυχείου χρυσού Κουμτόρ που βρίσκεται στην πατρίδα του, στην περιοχή Ισσύκ-Κουλ και κατηγόρησε την εταιρεία διαχείρισης, Centerra Gold, για περιβαλλοντικές παραβιάσεις και διαφθορά. Έτσι, κατάφερε να κερδίσει τη δημοσιότητα μεταξύ των συμπατριωτών του.[1]

Εξορία και φυλάκιση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια μίας από τις συγκεντρώσεις για την εθνικοποίηση του Κουμτόρ το φθινόπωρο του 2012, οι διαδηλωτές προσπάθησαν να καταλάβουν τον Λευκό Οίκο στο Μπισκέκ. Ο Τασίεφ και ο Γιαπάροφ κατηγορήθηκαν και οι δύο βάσει του άρθρου 295 του Ποινικού Κώδικα της Δημοκρατίας της Κιργιζίας για "Βίαια κατάσχεση εξουσίας ή βίαια διατήρηση εξουσίας". Τον Μάρτιο του 2013, το Επαρχιακό Δικαστήριο Περβομάισκι του Μπισκέκ τους έκρινε ένοχους και τους καταδίκασε σε φυλάκιση ενός έτους και έξι μηνών. Ωστόσο τον Ιούνιο του 2013, το δικαστήριο της πόλης του Μπισκέκ αθώωσε τους πολιτικούς και τους απελευθέρωσε στην αίθουσα του δικαστηρίου.[4]

Στις 27 Ιουνίου 2013, κατά τη διάρκεια διαμαρτυριών εναντίον του Κουμτόρ στο Καρακόλ οι διαδηλωτές προσπάθησαν να απαγάγουν τον Ακίμ της περιοχής, Έμιλμπεκ Καπταγκάεφ και να τον κρατήσουν όμηρο. Οι αρχές της Κιργιζίας κατηγόρησαν τον Τζαπάροφ και τον Κουμπανίτσμπεκ Καντίροφ για την οργάνωση του σχεδίου. Οι αρχηγοί των διαμαρτυριών συνελήφθησαν, αλλά ο Τζαπάροφ, ο οποίος αρνήθηκε τη συμμετοχή του, εγκατέλειψε το Κιργιζιστάν και πήγε να ζήσει για κάποιο χρονικό διάστημα στην Κύπρο.[1][2]

Το 2017, ο Τζαπάροφ προσπάθησε να επιστρέψει στο Κιργκιστάν. Στις 25 Μαρτίου 2017, τέθηκε υπό κράτηση στα σύνορα Κιργιζίας-Καζακστάν. Το 2017, ο Γιαπάροφ προσπάθησε να επιστρέψει στο Κιργιζιστάν. Στη περίπτωση της φερόμενης απόπειρας απαγωγής του Έμιλμπεκ Καπταγκάεφ, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 11 ετών και 6 μηνών.

Προεδρία και πρωθυπουργία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 5 Οκτωβρίου 2020 ξεκίνησαν διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις κατά των αποτελεσμάτων των κοινοβουλευτικών εκλογών σε όλο το Κιργιστάν.[5] Μετά την απελευθέρωση του Τζαπάροφ από κυβερνητικό κτίριο στις 6 Οκτωβρίου, μεταφέρθηκε στην πλατεία Άλα-Του στο Μπισκέκ, όπου ζήτησε να διοριστεί για να γίνει πρωθυπουργός.[6] Τα μέλη του κοινοβουλίου που διέμεναν στο ξενοδοχείο Ντοστούκ ενέκριναν το διορισμό του εκείνο το βράδυ, ωστόσο με τον υποψήφιο της αντιπολίτευσης, Τίλεκ Τοκτογκαζιέφ, να αναφέρεται στον εαυτό του ως τον νόμιμο αρχηγό της κυβέρνησης.[7] Ο Τοκτογκαζιέφ ισχυρίστηκε ότι οι εκλογές ήταν παράνομες, υποστηρίζοντας ότι τα μέλη πιέστηκαν από τους υποστηρικτές του Τζαπάροφ που είχαν συγκεντρωθεί κοντά στο ξενοδοχείο.[8] Οι αντίπαλοι του Τζαπάροφ τόνισαν επίσης την απουσία απαρτίας (ελάχιστο όριο παρακολούθησης) και την παραβίαση της κοινοβουλευτικής διαδικασίας.[9]

Εκλογή στην προεδρία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Νοέμβριο του 2020 ο Τζαπάροφ παραιτήθηκε από υπηρεσιακός πρόεδρος.[10] Στις εκλογές που διεξήχθησαν στις 10 Ιανουαρίου 2021 εξελέγη Πρόεδρος του Κιργιστάν.[11][12] Η ορκωμοσία του έγινε στις 28 Ιανουαρίου 2021.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 «Биография Садыра Жапарова». РИА Новости (στα Ρωσικά). 6 Οκτωβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2020. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Рыскулова, Нурия (17 Ιουνίου 2013). «Суд оправдал лидеров «Ата-Журта» [+ видео]». KLOOP.KG – Новости Кыргызстана (στα Ρωσικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2020. 
  3. ↑ «Биография Садыра Жапарова». РИА Новости (στα Ρωσικά). 6 Οκτωβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2020. 
  4. ↑ Редакция (7 Οκτωβρίου 2020). «Почему осужденного Садыра Жапарова так продвигают в премьер-министры и как он стал так популярен среди некоторых протестующих». KLOOP.KG – Новости Кыргызстана (στα Ρωσικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2020. 
  5. ↑ «Kyrgyzstan election: Protesters storm parliament over vote-rigging claims» (στα αγγλικά). BBC News. 6 Οκτωβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2020. https://web.archive.org/web/20201012144323/https://www.bbc.com/news/world-asia-54422884. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2020. 
  6. ↑ «Ex-MP Sadyr Japarov freed from prison, arrives at Ala-Too square». AKIpress. 6 Οκτωβρίου 2020. https://akipress.com/news:649116:Ex-MP_Sadyr_Japarov_freed_from_prison,_arrives_at_Ala-Too_square/. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2020. 
  7. ↑ Reuters, Story by. «Protesters and vigilantes scuffle in Kyrgyzstan capital as political crisis festers». CNN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2020. 
  8. ↑ «В Киргизии за право управлять страной борются два «премьер-министра»». regnum.ru (στα Ρωσικά). 7 Οκτωβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2020. 
  9. ↑ Редакция (7 Οκτωβρίου 2020). «Почему осужденного Садыра Жапарова так продвигают в премьер-министры и как он стал так популярен среди некоторых протестующих». KLOOP.KG – Новости Кыргызстана (στα Ρωσικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2020. 
  10. ↑ https://www.reuters.com/article/us-kyrgyzstan-president/kyrgyz-pm-to-step-down-as-acting-president-run-in-election-idUSKBN27S18E
  11. ↑ «Japarov Appears To Win Kyrgyz Presidential Election, Set To Get Sweeping Powers». RFE/RL. 10 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2021. 
  12. ↑ Foy, Henri (10 Ιανουαρίου 2021). «Nationalist wins landslide victory in Kyrgyzstan presidential vote». Financial Times. https://www.ft.com/content/33bf7397-b1be-4dcb-88f9-cd92dc579a7e. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Sadyr Japarov στο Wikimedia Commons