Σβετοζάρ Βουκμάνοβιτς Τέμπο

Σβέτοζαρ Βουκμάνοβιτς Τέμπο
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση3  Αυγούστου 1912
Podgora
Θάνατος6  Δεκεμβρίου 2000[1]
Κατούν Ρεζέβιτσι
Χώρα πολιτογράφησηςΟμοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΣερβικά[2][3]
ΣπουδέςΝομική στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου
Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός κομισάριος
πολιτικός[4]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΈνωση Κομουνιστών της Γιουγκοσλαβίας
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςαρχιστράτηγος/Γιουγκοσλαβικός εθνικός στρατός
Πόλεμοι/μάχεςΒ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και Γιουγκοσλαβικό πραξικόπημα
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΤάγμα των Ηρώων της Σοσιαλιστικής Εργασίας
Εθνικός ήρωας της Γιουγκοσλαβίας (20  Δεκεμβρίου 1951)
Τάγμα του Κουτούζοφ Α΄ τάξης
Order "For Merit to the People"
Order of Brotherhood and Unity
Τάγμα του Παρτιζάνικου Αστέρα (Γιουγκοσλαβία)
Τάγμα της Λαϊκής Απελευθέρωσης
Τάγμα του Ήρωα του Λαού
Τάγμα του Γιουγκοσλαβικού Μεγάλου Αστέρα
Τάγμα της Γενναιότητας (Γιουγκοσλαβία)
Αντάρτικη Μνήμη 1941
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Σβετοζάρ Βουκμάνοβιτς, γνωστός και ως Τέμπο (σερβικά: Светозар Вукмановић-Темпо) (14 Αυγούστου 19126 Δεκεμβρίου 2000), ήταν Γιουγκοσλάβος-Μαυροβούνιος ηγέτης των Παρτιζάνων και στέλεχος της Ένωσης Γιουγκοσλάβων Κομμουνιστών, από τις πιο σημαντικές φυσιογνωμίες της Γιουγκοσλαβικής Αντίστασης.

Γεννήθηκε στο χωριό Πόντγκορα του Μαυροβουνίου, και από τα νεανικά του χρόνια εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Γιουγκοσλαβίας. Υπήρξε οργανωτής απεργιών και διαδηλώσεων. Ήταν απόφοιτος του Νομικού Τμήματος του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου.

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ο Τέμπο εξελίχθηκε σε σημαίνον στέλεχος της Αντίστασης. Υπήρξε μέλος του Ανωτάτου Επιτελείου του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού της Γιουγκοσλαβίας (ΛΑΣ), αρχηγός του Κεντρικού Επιτελείου του ΛΑΣ της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. Ήταν ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του Στρατάρχη Τίτο.

Στα χρόνια αυτά, υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της γραμμής ενοποίησης των Σλαβομακεδόνων ανταρτών στα πλαίσια μιας ενιαίας αντιστασιακής οργάνωσης. Σε αυτήν θα συμμετείχαν και οι Σλαβομακεδόνες της Ελλάδας.[5]

Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ο Τέμπο ανέλαβε μια σειρά από υπουργεία και στελεχικές θέσεις στην νέα διακυβέρνηση.

Στη δεκαετία του '70 θα εξαφανιστεί από το προσκήνιο, για να επανέλθει στη δεκαετία του '80 με την έκδοση των απομνημονευμάτων του και τη συμμετοχή του στο δίσκο Pljuni i zapjevaj moja Jugoslavijo του συγκροτήματος Bijelo dugme του Γκόραν Μπρέγκοβιτς, όπου τραγούδησε μαζί με την χορωδία του ορφανοτροφείου Ljubica Ivezić του Σαράγεβο το παρτιζάνικο τραγούδι Padaj silo ως εισαγωγή του τραγουδιού Pljuni i zapjevaj moja Jugoslavijo.[6][7]

Ο Τέμπο είχε κατηγορηθεί πως το 1945 είχε εμπλακεί στη δολοφονία του ιερέα αδερφού του Λούκα, ως δοσίλογου. Εντούτοις, η κατηγορία αυτή τελικά αποδείχθηκε ανακριβής, καθώς ο Τέμπο ενημερώθηκε εκ των υστέρων για τη δολοφονία του αδερφού του χωρίς να έχει καμία εμπλοκή σε αυτήν. Εξάλλου, ο ίδιος είχε αναλάβει την ανατροφή του ανηψιού του Τσεντομίρ Βουκμάνοβιτς, γιου του δολοφονημένου αδερφού του. Τελικά, αποδείχτηκε πως για τη δολοφονία του Λούκα Βουκμάνοβιτς και πολλών άλλων πραγματικών ή όχι συνεργατών των κατοχικών δυνάμεων, υπεύθυνο ήταν ένα τμήμα της καθοδήγησης του ΚΚΓ, κυρίως οι Έντβαρντ Καρντέλι και Αλεξάνταρ Ράνκοβιτς και όχι ο Σβετοζάρ Τέμπο.

Πέθανε το 2000, και τάφηκε μαζί με τον αδερφό του, όπως επιθυμούσε.

Σύγκρουση με το ΚΚΕ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τέμπο υπήρξε σφοδρός επικριτής του ΚΚΕ. Το 1944, όταν η Ομάδα Μεραρχιών Μακεδονίας του ΕΛΑΣ υπό τους Μάρκο Βαφειάδη και Ευριπίδη Μπακιρτζή έλαβε δυναμικά μέτρα για την εκδίωξη των αυτονομιστών από την Μακεδονία και την αντιμετώπιση του σλαβομακεδονικού εθνικισμού, ο Τέμπο δήλωσε πως το ΚΚΕ συντάσσεται με τους Βρετανούς ενάντια στη Νέα Γιουγκοσλαβία και την ΕΣΣΔ.[8]

Αργότερα, το 1977 θα δηλώσει πως το ΚΚΕ αρχικά με τη Συμφωνία της Βάρκιζας πρόδωσε τους Έλληνες αντιστασιακούς και το επαναστατικό κίνημα στην Ελλάδα, ενώ με το ξεκίνημα του δεύτερου αγώνα το 1946 έδειξε τυχοδιωκτισμό καθώς ήταν ξεκάθαρο πως θα καταλήξει σε ήττα.[9]

  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 120229929. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb120229929. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. CONOR.SI. 18384227.
  4. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  5. Γρηγόρης Φαράκος, Β' Παγκόσμιος Πόλεμος, Σχέσεις ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου, Ελληνικά Γράμματα, σελ. 414
  6. Το τραγούδι μαζί με την εισαγωγή του Τέμπο
  7. Once Upon The Time There Was Bijelo Dugme 30h anniversary of the first single of the most popular band in the region
  8. ««Η σύγκρουση του ΕΛΑΣ με τους αυτονομιστές στη Μακεδονία»». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Σεπτεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2009. 
  9. Τάσος Βουρνάς, Ιστορία της Νεώτερης και Σύγχρονης Ελλάδας, Τόμος Δ', Ο Εμφύλιος

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]