Σεΐχ Χαμντουλάχ

Σεΐχ Χαμντουλάχ
Γέννηση1436[1]
Αμάσεια
Θάνατος1520[1]
Κωνσταντινούπολη
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο του Καρατζά-Αχμέτ
Χώρα πολιτογράφησηςΟθωμανική Αυτοκρατορία
Ιδιότητακαλλιγράφος[2][3][4]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )
Καλλιγραφική σύνθεση του Χαμντουλάχ, αντίγραφο του Κορανίου, τέλη 14ου αιώνα

Ο Σεΐχ Χαμντουλάχ (Şeyh Hamdullah, Αμάσεια, 1429 - Κωνσταντινούπολη, 1520) ήταν Οθωμανός καλλιγράφος, το έργο του οποίου δέσποζε στις αρχές του 16ου αιώνα.

Δύο διαφορετικές πηγές τοποθετούν το έτος γέννησής του το 833 (Έτος Εγίρας)/1429 και 840/1436 αντίστοιχα[5]. Σύμφωνα με την εξέταση αχρονολόγητου Κορανίου που γνωρίζουμε πως έγραψε σε ηλικία ογδόντα εννέα ετών, πιο ακριβής θεωρείται η πρώτη[5]. Πατέρας του ήταν ο Μουσταφά Ντεντέ, σεΐχης μυστικού τάγματος και μέλος της τουρκικής κοινότητας της Μπουχάρα πριν μεταναστεύσει στην Αμάσεια.

Υπήρξε μαθητής του Khayr al-Din Mar‛ashi και αργότερα δάσκαλος του Βαγιαζίτ Β' την περίοδο που ήταν κυβερνήτης της Αμάσειας. Όπως παραδίδεται από ιστορικές πηγές, ο Βαγιαζίτ Β' υπήρξε μεγάλος θαυμαστής του Χαμντουλάχ και όταν έγινε σουλτάνος τον κάλεσε στην αυτοκρατορική αυλή του. Ο Χαμντουλάχ αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πόλη κατά τις αρχές της βασιλείας του Σελίμ Α', εξαιτίας πολιτικών έριδων και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη όταν έγινε σουλτάνος ο Σουλεϊμάν A' (1520-66).

Θεωρείται θεμελιωτής της οθωμανικής παράδοσης στην καλλιγραφία thuluth και naskh[6], χάρη στις εκλεπτυσμένες και ακριβείς αλλαγές που εισήγαγε στους προγενέστερους καλλιγραφικούς κανόνες του Yaqut al-musta‛simi[7]. Αναφέρεται ως δημιουργός περίπου πενήντα αντιγράφων του Κορανίου, ενώ φιλοτέχνησε ακόμα εκατοντάδες τόμους με προσευχές, στροφές του Κορανίου και καλλιγραφικές ασκήσεις (αραβ. qiṭ‛a)[8]. Σχεδίασε επίσης αρχιτεκτονικές επιγραφές όπως αυτές που κοσμούν το τέμενος του Βαγιαζίτ Β' στην Κωνσταντινούπολη.

Ο θάνατός του τοποθετείται χρονικά λίγο μετά την επιστροφή του στην Κωνσταντινούπολη, περίπου στις αρχές της ηγεμονίας του Σουλεϊμάν Α'[8]. Τάφηκε στο νεκροταφείο Καρατζά Αχμέτ, στη συνοικία Σκούταρι (τουρκ. Üsküdar). Νεότεροι καλλιγράφοι θεωρούσαν τιμητικό να ταφούν κοντά στον τάφο του Χαμντουλάχ, ενώ ορισμένοι αρχάριοι έθαβαν τις γραφίδες τους σε χώμα πλησίον του τάφου του ελπίζοντας πως θα ευλογούνταν από την πνευματική δύναμή του[5]. Επιφανής μαθητής του ήταν ο Αχμάντ Καραχισαρί (1469-1566) όπως και ο γιος του Μουσταφά Ντεντέ (900/1495-945/1538). Πολλά μέλη της οικογένειας του διακρίθηκαν μεταγενέστερα στην καλλιγραφία.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 dx.doi.org/10.1163/1573-3912_ei3_COM_30255.
  2. ↑ Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2019.
  3. ↑ «Artists of the World Online» (Γερμανικά, Αγγλικά) K. G. Saur Verlag, Walter de Gruyter. Βερολίνο. 2009. 00078908. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2023.
  4. ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 500336976. Ανακτήθηκε στις 5  Φεβρουαρίου 2023.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 M. Ugur Derman, Masterpieces of Ottoman Calligraphy, κατάλογος έκθεσης Μουσείου Sakıp Sabancı, 2004, σ. 58
  6. ↑ Doris Behrens-Abouseif, Stephen Vernoit, Islamic art in the 19th century: tradition, innovation, and eclecticism, Brill, 2006, σ. 91
  7. ↑ "Khatt", The Encyclopedia of Islam, Vol. IV, E.J. Brill, Leiden: 1997, σ. 1125.
  8. ↑ 8,0 8,1 Nabil Saidi. "Hamdullah, Şeyh." Grove Art Online. Oxford Art Online. 2009

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Sheikh Hamdullah στο Wikimedia Commons