Σεμαγλουτίδη

Σεμαγλουτίδη
Κλινικά δεδομένα
Εμπορικές ονομασίεςOzempic, Rybelsus, Wegovy, άλλες
AHFS/Drugs.commonograph
MedlinePlusa618008
Δεδομένα άδειας
Κατηγορία ασφαλείας κύησης
Οδοί
χορήγησης		Υποδόρια, από το στόμα
Κυκλοφορία
Κυκλοφορία
Φαρμακοκινητική
Βιοδιαθεσιμότητα89%
ΜεταβολισμόςΠρωτεόλυση
Βιολογικός χρόνος ημιζωής7 ημέρες
Διάρκεια δράσης63,6 ώρες
ΑπέκκρισηΟύρα και κόπρανα
Κωδικοί
Αριθμός CAS910463-68-2
Κωδικός ATCA10BJ06
PubChemCID 56843331
DrugBankDB13928
ChemSpider34981134
UNII53AXN4NNHX
KEGGD10025
Χημικά στοιχεία
Χημικός τύποςC187H291N45O59
Μοριακή μάζα4.113,64 g·mol−1
CCC(C)C(C(=O)NC(C)C(=O)NC(CC1=CNC2=CC=CC=C21)C(=O)NC(CC(C)C)C(=O)NC(C(C)C)C(=O)NC(CCCNC(=N)N)C(=O)NCC(=O)NC(CCCNC(=N)N)C(=O)NCC(=O)O)NC(=O)C(CC3=CC=CC=C3)NC(=O)C(CCC(=O)O)NC(=O)C(CCCCNC(=O)COCCOCCNC(=O)COCCOCCNC(=O)CCC(C(=O)O)NC(=O)CCCCCCCCCCCCCCCCC(=O)O)NC(=O)C(C)NC(=O)C(C)NC(=O)C(CCC(=O)N)NC(=O)CNC(=O)C(CCC(=O)O)NC(=O)C(CC(C)C)NC(=O)C(CC4=CC=C(C=C4)O)NC(=O)C(CO)NC(=O)C(CO)NC(=O)C(C(C)C)NC(=O)C(CC(=O)O)NC(=O)C(CO)NC(=O)C(C(C)O)NC(=O)C(CC5=CC=CC=C5)NC(=O)C(C(C)O)NC(=O)CNC(=O)C(CCC(=O)O)NC(=O)C(C)(C)NC(=O)C(CC6=CN=CN6)N

InChI=1S/C187H291N45O59/c1-18-105(10)154(180(282)208-108(13)159(261)216-133(86-114-89-200-119-50-40-39-49-117(114)119)170(272)218-129(82-102(4)5)171(273)228-152(103(6)7)178(280)215-121(53-44-72-199-186(192)193)162(264)201-91-141(242)209-120(52-43-71-198-185(190)191)161(263)204-94-151(257)258)230-172(274)131(83-111-45-33-31-34-46-111)219-167(269)126(64-69-149(253)254)214-166(268)122(51-41-42-70-195-144(245)98-290-79-78-289-76-74-197-145(246)99-291-80-77-288-75-73-196-139(240)66-61-127(183(285)286)211-140(241)54-37-29-27-25-23-21-19-20-22-24-26-28-30-38-55-146(247)248)212-158(260)107(12)206-157(259)106(11)207-165(267)125(60-65-138(189)239)210-142(243)92-202-163(265)123(62-67-147(249)250)213-168(270)128(81-101(2)3)217-169(271)130(85-113-56-58-116(238)59-57-113)220-175(277)135(95-233)223-177(279)137(97-235)224-179(281)153(104(8)9)229-174(276)134(88-150(255)256)221-176(278)136(96-234)225-182(284)156(110(15)237)231-173(275)132(84-112-47-35-32-36-48-112)222-181(283)155(109(14)236)227-143(244)93-203-164(266)124(63-68-148(251)252)226-184(287)187(16,17)232-160(262)118(188)87-115-90-194-100-205-115/h31-36,39-40,45-50,56-59,89-90,100-110,118,120-137,152-156,200,233-238H,18-30,37-38,41-44,51-55,60-88,91-99,188H2,1-17H3,(H2,189,239)(H,194,205)(H,195,245)(H,196,240)(H,197,246)(H,201,264)(H,202,265)(H,203,266)(H,204,263)(H,206,259)(H,207,267)(H,208,282)(H,209,242)(H,210,243)(H,211,241)(H,212,260)(H,213,270)(H,214,268)(H,215,280)(H,216,261)(H,217,271)(H,218,272)(H,219,269)(H,220,277)(H,221,278)(H,222,283)(H,223,279)(H,224,281)(H,225,284)(H,226,287)(H,227,244)(H,228,273)(H,229,276)(H,230,274)(H,231,275)(H,232,262)(H,247,248)(H,249,250)(H,251,252)(H,253,254)(H,255,256)(H,257,258)(H,285,286)(H4,190,191,198)(H4,192,193,199)/t105-,106-,107-,108-,109+,110+,118-,120-,121-,122-,123-,124-,125-,126-,127+,128-,129-,130-,131-,132-,133-,134-,135-,136-,137-,152-,153-,154-,155-,156-/m0/s1

Key:DLSWIYLPEUIQAV-CCUURXOWSA-N YesY[pubchem]

Η σεμαγλουτίδη, που πωλείται με την επωνυμία Ozempic μεταξύ άλλων, είναι αντιδιαβητικό φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και τον μακροχρόνιο έλεγχο του σωματικού βάρους.[16] Η σεμαγλουτίδη δρα όπως την ανθρώπινη ορμόνη «γλυκαγονοειδές πεπτίδιο 1» (glucagon-like peptide 1· GLP-1) καθώς αυξάνει την έκκριση της ινσουλίνης, αυξάνοντας έτσι τον μεταβολισμό του σακχάρου. Οι παρενέργειες από τη λήψη σεμαγλουτίδης περιλαμβάνουν ναυτία, έμετο, διάρροια, κοιλιακό άλγος ή/και δυσκοιλιότητα.[13]

Μια ενέσιμη έκδοση (Ozempic) εγκρίθηκε για ιατρική χρήση στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής τον Δεκέμβριο του 2017[17] και στην Ευρωπαϊκή Ένωση,[8] Καναδά[18] και την Ιαπωνία το 2018. Μια έκδοση που λαμβάνεται από το στόμα (Rybelsus) εγκρίθηκε για ιατρική χρήση στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Σεπτέμβριο του 2019[19] και στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον Απρίλιο του 2020.[9] Είναι η πρώτη θεραπεία πρωτεΐνης υποδοχέα πεπτιδίου τύπου γλυκαγόνης που έχει εγκριθεί για χρήση στις Ηνωμένες Πολιτείες και δεν χρειάζεται ένεση.[20] Αναπτύχθηκε από τη Novo Nordisk.

Τον Ιούνιο του 2021, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ενέκρινε την ένεση σεμαγλουτίδης που πωλείται με την επωνυμία Wegovy για μακροχρόνιο έλεγχο του σωματικού βάρους σε ενήλικες.[15][21]

Ιατρικές χρήσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σεμαγλουτίδη ενδείκνυται ως πρόσθετο στη δίαιτα και την άσκηση για τη βελτίωση του γλυκαιμικού ελέγχου σε ενήλικες με διαβήτη τύπου 2.[13][14]

Η σεμαγλουτίδη ενδείκνυται επίσης ως πρόσθετο στη δίαιτα και την άσκηση για μακροχρόνια διαχείριση βάρους σε ενήλικες με παχυσαρκία (αρχικός δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) ≥ 30 kg/m2) ή υπέρβαρους ενήλικες (αρχικός ΔΜΣ ≥ 27 kg/m2) με τουλάχιστον μία συννοσηρότητα που σχετίζεται με το βάρος.[15][10][21]

Δυσμενείς επιδράσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι παρενέργειες περιλαμβάνουν ναυτία, έμετο, διάρροια, κοιλιακό άλγος και δυσκοιλιότητα.[13] Σε άτομα με καρδιακά προβλήματα, μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον αμφιβληστροειδή του ματιού (αμφιβληστροειδοπάθεια).[22] Άλλες, λιγότερο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν προβλήματα στα νεφρά, αλλεργικές αντιδράσεις, χαμηλό σάκχαρο στο αίμα και παγκρεατίτιδα.

Αντενδείξεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αντενδείκνυται σε ασθενείς με ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό μυελικού καρκινώματος του θυρεοειδούς και σε ασθενείς με σύνδρομο πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας τύπου 2.[14][13]

Μηχανισμός δράσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σεμαγλουτίδη είναι ένας αγωνιστής του υποδοχέα του γλυκαγονοειδούς (δλδ. που μοιάζει με γλυκαγόνη) πεπτιδίου-1 (GLP-1). Αυξάνει την παραγωγή ινσουλίνης, μιας ορμόνης που μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.[23] Φαίνεται ότι ενισχύει την ανάπτυξη των β-κυττάρων στο πάγκρεας, τα οποία είναι ο τόπος παραγωγής ινσουλίνης.[24][25] Αναστέλλει τη γλυκαγόνη, η οποία είναι μια ορμόνη που αυξάνει το σάκχαρο στο αίμα. Μειώνει την πρόσληψη τροφής μειώνοντας την όρεξη και επιβραδύνει την πέψη στο στομάχι,[22] συμβάλλοντας στη μείωση του σωματικού λίπους.[26] Ο χρόνος ημιζωής της στο αίμα είναι περίπου 7 ημέρες (165–184 ώρες).[27][24]

Δομή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σεμαγλουτίδη είναι χημικά παρόμοια με το ανθρώπινο γλυκαγονοειδές (δλδ. που μοιάζει με γλυκαγόνη) πεπτίδιο-1 (GLP-1) με ομοιότητα 94%. Οι μόνες διαφορές είναι δύο υποκαταστάσεις αμινοξέων στις θέσεις -8 και -34, όπου η αλανίνη και η λυσίνη αντικαθίστανται από 2-αμινοϊσοβουτυρικό οξύ και αργινίνη, αντίστοιχα.[28] Η υποκατάσταση αμινοξέων στη θέση 8 αποτρέπει τη χημική διάσπαση από τη διπεπτιδυλική πεπτιδάση-4. Επιπλέον, η λυσίνη στη θέση 26 είναι στην παράγωγη μορφή της (ακυλιωμένη με στεατικό διοξύ). Η ακυλίωση με διαχωριστή και αλυσίδα C-18 λιπαρών διοξέων αυξάνει τη δέσμευση του φαρμάκου με τις πρωτεΐνες του αίματος (λευκωματίνη), επιτρέποντας μεγαλύτερης διάρκειας παρουσία στην κυκλοφορία του αίματος.[29]

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σεμαγλουτίδη αναπτύχθηκε το 2012,[30] από ομάδα ερευνητών στη φαρμακευτική εταιρεία Novo Nordisk της Δανίας ως εναλλακτική λύση μακράς δράσης στη λιραγλουτίδη ως αντιδιαβητική θεραπεία μία φορά την εβδομάδα. [31] Του δόθηκε η εμπορική ονομασία Ozempic. Οι κλινικές δοκιμές ξεκίνησαν στις 6 Ιανουαρίου 2016 και ολοκληρώθηκαν στις 19 Μαΐου 2017.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Λιντς και τη Novo Nordisk ανέφεραν το 2017 ότι μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της παχυσαρκίας.[32] Μειώνει την πείνα, την λαχτάρα για φαγητό και το σωματικό λίπος.[33] Μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή φάσης 3 διαπίστωσε ότι η ένεση 2,4 mg του φαρμάκου μία φορά την εβδομάδα οδήγησε σε μέση αλλαγή −14,9% σωματικού βάρους στις 68 εβδομάδες σε σύγκριση με −2,4% για το εικονικό φάρμακο.[34]

Η Αίτηση Νέου Φαρμάκου του FDA των ΗΠΑ (NDA) κατατέθηκε τον Δεκέμβριο του 2016 και τον Οκτώβριο του 2017, η Συμβουλευτική Επιτροπή του FDA την ενέκρινε ομόφωνα. [35] Μπορεί να χορηγηθεί με ένεση ή από το στόμα.[36] Η άδεια χορηγήθηκε τον Φεβρουάριο του 2018 για την Ευρωπαϊκή Ένωση,[8] τον Μάρτιο του 2018 στην Ιαπωνία, στις 4 Ιανουαρίου 2018 στον Καναδά[18] και τον Αύγουστο του 2019 στην Αυστραλία.[1][3]

Τον Νοέμβριο του 2021, η Επιτροπή Φαρμάκων για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA) εξέδωσε θετική γνώμη, συνιστώντας τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας για το φαρμακευτικό προϊόν Wegovy, που προορίζεται για τη θεραπεία ατόμων με παχυσαρκία ή που είναι υπέρβαρα παρουσία άλλων σχετικών καταστάσεων.[37] Την αίτηση για αυτό το φαρμακευτικό προϊόν κατέθεσε η Novo Nordisk A/S.[37] Το Wegovy εγκρίθηκε για ιατρική χρήση στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον Ιανουάριο του 2022.[10]

Μετά την έγκριση για χρήση κατά της παχυσαρκίας η χρήση της σεμαγλουτίδης για την απώλεια βάρους διαδόθηκε μέσω διαδικτύου από διασημότητες. Η αύξηση της ζήτησης οδήγησε σε ελλείψεις αρχικά του Wegovy και στη συνέχεια της ενέσιμης μορφής, του Ozempic, προκαλώντας ελλείψεις του φαρμάκου.[38]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «AusPAR: Semaglutide». Therapeutic Goods Administration (TGA). 2 Δεκεμβρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2022. 
  2. ↑ 2,0 2,1 «Rybelsus». Therapeutic Goods Administration (TGA). 22 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2022. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Summary for ARTG Entry:315107 Ozempic 1 mg semaglutide (rys) 1.34 mg/mL solution for injection pre-filled pen». Therapeutic Goods Administration (TGA). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2021. 
  4. ↑ «Summary for ARTG Entry:346198 Rybelsus semaglutide 3 mg tablet blister pack». Therapeutic Goods Administration (TGA). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου 2022. 
  5. ↑ PRODUCT MONOGRAPH INCLUDING PATIENT MEDICATION INFORMATION - OZEMPIC semaglutide injection (Report). Novo-Nordisk Canada. 21 August 2020. https://pdf.hres.ca/dpd_pm/00058023.PDF. 
  6. ↑ PRODUCT MONOGRAPH INCLUDING PATIENT MEDICATION INFORMATION - RYBELSUS semaglutide tablets (Report). Novo-Nordisk Canada. 30 March 2020. https://pdf.hres.ca/dpd_pm/00055582.PDF. 
  7. ↑ «Regulatory Decision Summary - Rybelsus». Health Canada. 23 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2022. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 «Ozempic EPAR». European Medicines Agency (EMA). Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2020. 
  9. ↑ 9,0 9,1 «Rybelsus EPAR». European Medicines Agency (EMA). 29 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2020. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 «Wegovy EPAR». European Medicines Agency (EMA). 11 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2022. 
  11. ↑ «Ozempic 0.25 mg solution for injection in pre-filled pen - Summary of Product Characteristics (SmPC)». (emc). 9 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2021. 
  12. ↑ «Rybelsus - Summary of Product Characteristics (SmPC)». (emc). 25 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2021. 
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 «Ozempic- semaglutide injection, solution». DailyMed. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2021. 
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 «Rybelsus- oral semaglutide tablet». DailyMed. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουνίου 2021. 
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 «Wegovy- semaglutide injection, solution». DailyMed. 4 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2022. 
  16. ↑ «Semaglutide Approval Status». drugs.com. 
  17. ↑ «Drug Approval Package: Ozempic (semaglutide) Injection». U.S. Food and Drug Administration (FDA). 16 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2020. 
  18. ↑ 18,0 18,1 «Regulatory Decision Summary – Ozempic». Health Canada. 23 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2019. 
  19. ↑ «Drug Approval Package: Rybelsus». U.S. Food and Drug Administration (FDA). 10 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2020. 
  20. ↑ FDA (20 September 2019). FDA approves first oral GLP-1 treatment for type 2 diabetes. Δελτίο τύπου.
  21. ↑ 21,0 21,1 Λάθος στην χρήση του Πρότυπο:cite press release: Η παράμετρος title είναι απαραίτητη
  22. ↑ 22,0 22,1 «Semaglutide in type 2 diabetes - is it the best glucagon-like peptide 1 receptor agonist (GLP-1R agonist)?». Expert Opinion on Drug Metabolism & Toxicology 14 (3): 371–377. March 2018. doi:10.1080/17425255.2018.1441286. PMID 29439603. https://eprints.qut.edu.au/121664/2/121664.pdf. 
  23. ↑ «Semaglutide and Cardiovascular Outcomes in Patients with Type 2 Diabetes». The New England Journal of Medicine 375 (19): 1834–1844. November 2016. doi:10.1056/NEJMoa1607141. PMID 27633186. http://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJMoa1607141. 
  24. ↑ 24,0 24,1 «Semaglutide: Review and Place in Therapy for Adults With Type 2 Diabetes». Canadian Journal of Diabetes 43 (2): 136–145. March 2019. doi:10.1016/j.jcjd.2018.05.008. PMID 30195966. 
  25. ↑ «Glucagon-like Peptide-1 Receptor Signaling Modulates β Cell Apoptosis». The Journal of Biological Chemistry 278 (1): 471–478. 2003. doi:10.1074/jbc.M209423200. PMID 12409292. 
  26. ↑ «Semaglutide: First Global Approval». Drugs 78 (2): 275–284. February 2018. doi:10.1007/s40265-018-0871-0. PMID 29363040. 
  27. ↑ «Semaglutide, a once-weekly human GLP-1 analog, does not reduce the bioavailability of the combined oral contraceptive, ethinylestradiol/levonorgestrel». Journal of Clinical Pharmacology 55 (5): 497–504. May 2015. doi:10.1002/jcph.443. PMID 25475122. 
  28. ↑ «Discovery of the Once-Weekly Glucagon-Like Peptide-1 (GLP-1) Analogue Semaglutide». Journal of Medicinal Chemistry 58 (18): 7370–80. September 2015. doi:10.1021/acs.jmedchem.5b00726. PMID 26308095. 
  29. ↑ «The human GLP-1 analogs liraglutide and semaglutide: absence of histopathological effects on the pancreas in nonhuman primates». Diabetes 63 (7): 2486–97. July 2014. doi:10.2337/db13-1087. PMID 24608440. http://diabetes.diabetesjournals.org/content/diabetes/63/7/2486.full.pdf. 
  30. ↑ «Abstracts of the 48th EASD (European Association for the Study of Diabetes) Annual Meeting of the European Association for the Study of Diabetes. October 1-5, 2012. Berlin, Germany». Diabetologia 55 Suppl 1 (S1): S7-537. October 2012. doi:10.1007/s00125-012-2688-9. PMID 22918257. 
  31. ↑ «Once-weekly glucagon-like peptide 1 receptor agonists». The Journal of the Pakistan Medical Association 65 (7): 796–8. July 2015. PMID 26160096. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-09-30. https://web.archive.org/web/20220930044839/https://jpma.org.pk/article-details/7416?article_id=7416. Ανακτήθηκε στις 2022-08-24. 
  32. ↑ «Effects of once-weekly semaglutide on appetite, energy intake, control of eating, food preference and body weight in subjects with obesity». Diabetes, Obesity & Metabolism 19 (9): 1242–1251. September 2017. doi:10.1111/dom.12932. PMID 28266779. 
  33. ↑ «Drug can dramatically reduce weight of people with obesity». ScienceDaily. 23 October 2017. https://www.sciencedaily.com/releases/2017/10/171023131955.htm. Ανακτήθηκε στις 24 October 2017. 
  34. ↑ «Once-Weekly Semaglutide in Adults with Overweight or Obesity». New England Journal of Medicine 384 (11): 989–1002. March 2021. doi:10.1056/NEJMoa2032183. ISSN 0028-4793. PMID 33567185. 
  35. ↑ «Development Status and FDA Approval Process for semaglutide». Drugs.com. 2017. https://www.drugs.com/history/semaglutide.html. Ανακτήθηκε στις 24 October 2017. 
  36. ↑ «Effect of Oral Semaglutide Compared With Placebo and Subcutaneous Semaglutide on Glycemic Control in Patients With Type 2 Diabetes: A Randomized Clinical Trial». JAMA 318 (15): 1460–1470. October 2017. doi:10.1001/jama.2017.14752. PMID 29049653. 
  37. ↑ 37,0 37,1 «Wegovy : Pending EC decision». European Medicines Agency. 11 Νοεμβρίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Νοεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2021.  Text was copied from this source which is copyright European Medicines Agency. Reproduction is authorized provided the source is acknowledged.
  38. ↑ MD, Robert H. Shmerling (21 Φεβρουαρίου 2023). «What happens when a drug goes viral?». Harvard Health (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2024.