Σολανίνη

Η χημική δομή της σολανίνης.

Η σολανίνη είναι οργανική χημική ένωση που ανήκει στα αλκαλοειδή. Χαρακτηρίζεται ως ένα δραστικό γλυκοαλκαλοειδές δηλητήριο[1] που απαντάται σε είδη των στρυχνοειδών του γένους Solanum («σολανόν»[2]), όπως την πατάτα (Solanum tuberosum), τη ντομάτα (Solanum lycopersicum) και τη μελιτζάνα (Solanum melongena).

Οι πράσινες πατάτες έχουν συνήθως αυξημένα επίπεδα σολανίνης και δεν πρέπει να καταναλώνονται.

Μπορεί να εμφανιστεί φυσικά και σε οποιοδήποτε μέρος του φυτού, συμπεριλαμβανομένων των φύλλων, των καρπών και των κονδύλων. Η σολανίνη έχει παρασιτοκτόνες ιδιότητες και αποτελεί μια από τις φυσικές άμυνες των φυτών. Η σολανίνη απομονώθηκε για πρώτη φορά το 1820 από τους καρπούς (ράγες) του στύφνου (Solanum nigrum), από το οποίο και έλαβε την ονομασία του.[3] Ως χημική ένωση, ανήκει στις σαπωνίνες.

Η δηλητηρίαση από σολανίνη εκδηλώνεται κυρίως με γαστρεντερικές και νευρολογικές διαταραχές.[4] Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ναυτία, διάρροια, έμετο, κράμπες στο στομάχι, κάψιμο στο λαιμό, καρδιακή δυσρυθμία, εφιάλτες, πονοκέφαλο, ζάλη, κνησμό, έκζεμα, προβλήματα θυρεοειδούς και φλεγμονή και πόνο στις αρθρώσεις. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, έχουν αναφερθεί παραισθήσεις, απώλεια της αίσθησης, παράλυση, πυρετός, ίκτερος, υποθερμία, ακόμη και θάνατος.[5][6][7]

Όταν το στέλεχος, οι κόνδυλοι ή τα φύλλα του φυτού εκτίθενται στο φως του ήλιου, διεγείρει τη βιοσύνθεση της σολανίνης και άλλων γλυκοαλκαλοειδών ως αμυντικό μηχανισμό και έτσι δεν καταναλώνεται.[8] Ως εκ τούτου, θεωρείται φυσικό φυτοφάρμακο.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Σολανίνη: Μια δηλητηριώδης ουσία που υπάρχει στις πατάτες». HealthyLiving.gr. 22 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2021. 
  2. ↑ Καββάδας, Δημήτριος Σ. (2015) [1956]. Εικονογραφημένον Βοτανικόν - Φυτολογικόν Λεξικόν: Τόμος Η΄. Εκδόσεις Πελεκάνος. σελ. 3701. 
  3. ↑ Desfosses (1820). «Extrait d'une lettre de M. Desfosses, pharmacien, à Besançon, à M. Robiquet [Extract of a letter from Mr. Desfosses, pharmacist in Besançon, to Mr. Robiquet]» (στα French). Journal de Pharmacie. 2nd series 6: 374–376. https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015062276103&view=1up&seq=468&skin=2021. 
  4. ↑ Newsroom, Madata (15 Ιουνίου 2015). «Η πράσινη πατάτα είναι η πιο κοινή αιτία δηλητηρίασης από σολανίνη». Madata.GR. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2021. 
  5. ↑ «Solanine poisoning – how does it happen?». 7 February 2014. http://msue.anr.msu.edu/news/solanine_poisoning_how_does_it_happen. Ανακτήθηκε στις 24 September 2018. 
  6. ↑ «Potato plant poisoning - green tubers and sprouts: MedlinePlus Medical Encyclopedia». 
  7. ↑ Horrific Tales of Potatoes That Caused Mass Sickness and Even Death | Arts & Culture | Smithsonian Magazine
  8. ↑ Itkin, Maxim; Rogachev, Ilana; Alkan, Noam; Rosenberg, Tally; Malitsky, Sergey; Masini, Laura; Meir, Sagit; Iijima, Yoko και άλλοι. (December 2011). «GLYCOALKALOID METABOLISM1 Is Required for Steroidal Alkaloid Glycosylation and Prevention of Phytotoxicity in Tomato». The Plant Cell 23 (12): 4507–4525. doi:10.1105/tpc.111.088732. PMID 22180624.