Σοσιαλισμός της αγοράς

Ο σοσιαλισμός της αγοράς είναι ένα είδος οικονομικού συστήματος που συμπεριλαμβάνει μια μορφή κοινωνικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής στο πλαίσιο μιας οικονομίας της αγοράς. Υπάρχουν διάφορα μοντέλα για ένα τέτοιο σύστημα, που συνήθως περιλαμβάνουν συνεταιριστικές επιχειρήσεις και μερικές φορές ένα μείγμα που περιλαμβάνει δημόσιες ή ιδιωτικές επιχειρήσεις.[1][2] Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των ιστορικών σοσιαλιστικών οικονομιών, οι οποίες έχουν αντικαταστήσει τον μηχανισμό αγοράς για κάποια μορφή σχεδιασμένης οικονομίας, οι σοσιαλιστές της αγοράς επιθυμούν να διατηρήσουν τη χρήση των σημάτων προσφοράς και ζήτησης για να καθοδηγήσουν την κατανομή των κεφαλαίων αγαθών και των μέσων παραγωγής.[3][4][5] Σύμφωνα με ένα τέτοιο σύστημα, ανάλογα με το αν οι επιχειρήσεις που ανήκουν σε κοινωνικά συμφέροντα βρίσκονται υπό τον έλεγχο του κράτους ή λειτουργούν ως συνεταιρισμοί εργατών, τα κέρδη μπορούν να χρησιμοποιηθούν με διάφορους τρόπους για να αποζημιώσουν άμεσα τους εργαζόμενους, να αποκτηθούν από την κοινωνία ως πηγή δημόσιων οικονομικών ή να διανεμηθούν μεταξύ του πληθυσμού σε κοινωνικό μερίδιο.[6]

Ο σοσιαλισμός της αγοράς μπορεί να διαχωριστεί από την έννοια της μικτής οικονομίας, επειδή τα περισσότερα μοντέλα του σοσιαλισμού της αγοράς προτείνουν πλήρη και αυτορυθμιζόμενα συστήματα, σε αντίθεση με την μικτή οικονομία.[7] Ενώ η σοσιαλδημοκρατία έχει ως στόχο να επιτύχει μεγαλύτερη οικονομική σταθερότητα και ισότητα μέσω πολιτικών μέτρων όπως φόροι, επιδοτήσεις και προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, ο σοσιαλισμός της αγοράς έχει ως στόχος να επιτύξει παρόμοιους στόχους μέσω των μεταβαλλόμενων μοτίβων ιδιοκτησίας και διαχείρισης των επιχειρήσεων.[8]

Κριτική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ενάντιοι της οικονομίας της αγοράς, όπως ο Ντέιβιντ ΜακΝάλι, υποστηρίζουν με βάση την μαρξιστική παράδοση, ότι η λογική της αγοράς παράγει εγγενώς ανισόρροπα αποτελέσματα και οδηγεί σε ανισόμερες ανταλλαγές, υποστηρίζοντας ότι η ηθική πρόθεση και η ηθικη φιλοσοφία του Άνταμ Σμιθ που υποστηρίζει την ισότιμη ανταλλαγή υπονομεύθηκαν από την πρακτική της ελεύθερης αγοράς που υπερασπίστηκε. Η ανάπτυξη της οικονομίας της αγοράς περιλάμβανε καταναγκασμούς, εκμετάλλευση και βία, που η ηθική φιλοσοφία του Σμιθ δεν μπορούσε να δεχθεί. Ο ΜακΝάλλι επικρίνει τους σοσιαλιστές της αγοράς για την πίστη τους στην πιθανότητα δίκαιων αγορών που βασίζονται σε ίση ανταλλαγή που θα επιτευχθούν με την απομάκρυνση παρασιτικών στοιχείων από την οικονομία της αγοράς, όπως η ιδιωτική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, υποστηρίζοντας ότι ο σοσιαλισμός της αγοράς είναι ένα οξύμωρο.[9]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Schweickart, David· Lawler, James (22 Απριλίου 2016). Market Socialism: The Debate Among Socialists. Taylor & Francis. σελ. 105. ....it is important to realize that the school of thinking calls itself "market socialism" is further divisible along three different lines: (1) whether its goal, market socialism, involves only worker-owned enterprises, or a mix of enterprises some worker-owned, some privately-owned, some nationalized, etc. (2) whether market socialism will eventually by followed by communism... 
  2. ↑ Corneo, Giacomo (2017). Is Capitalism Obsolete? A Journey through Alternative Economic Systems. Cambridge, MA: Harvard University Press. σελίδες 192–197. 
  3. ↑ O'Hara, Phillip (Σεπτεμβρίου 2000). Encyclopedia of Political Economy. 2. Routledge. σελ. 71. ISBN 978-0415241878. Market socialism is the general designation for a number of models of economic systems. On the one hand, the market mechanism is utilized to distribute economic output, to organize production and to allocate factor inputs. On the other hand, the economic surplus accrues to society at large rather than to a class of private (capitalist) owners, through some form of collective, public or social ownership of capital. 
  4. ↑ Buchanan, Alan E. (1985). Ethics, Efficiency and the Market. Oxford University Press. σελίδες 104–105. ISBN 978-0-8476-7396-4. 
  5. ↑ Gregory, Paul R.· Stuart, Robert C. (2003). Comparing Economic Systems in the Twenty-First Century. σελ. 142. ISBN 0-618-26181-8. It is an economic system that combines social ownership of capital with market allocation of capital...The state owns the means of production, and returns accrue to society at large. 
  6. ↑ Marangos, John (2004). «Social Dividend Versus Basic Income Guarantee in Market Socialism». International Journal of Political Economy 34 (3): 20–40. doi:10.1080/08911916.2004.11042930. https://www.researchgate.net/publication/5172406. 
  7. ↑ Bockman, Johanna (2011). Markets in the name of Socialism: The Left-Wing origins of Neoliberalism. Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-7566-3. Ανακτήθηκε στις 2020-12-25.  More than one of |archivedate= και |archive-date= specified (βοήθεια); Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |archive-date= (βοήθεια)
  8. ↑ Roosevelt III, Franklin Delano· Belkin, David (1994). Why Market Socialism?. M.E. Sharpe, Inc. σελ. 314. ISBN 978-1-56324-465-0. Social democracy achieves greater egalitarianism via ex post government taxes and subsidies, where market socialism does so via ex ante changes in patterns of enterprise ownership. 
  9. ↑ McNally, David (1993). Against the Market: Political Economy, Market Socialism and the Marxist Critique. Verso Books. ISBN 978-0-86091-606-2. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Market socialism στο Wikimedia Commons