Στέλιος Καζαντζίδης

Στέλιος Καζαντζίδης
Γέννηση29 Αυγούστου 1931 (1931-08-29)
Νέα Ιωνία Αττικής
Θάνατος14 Σεπτεμβρίου 2001 (70 ετών)
Αθήνα
Αιτία θανάτουκαρκίνος
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Ελευσίνας
ΕθνικότηταΈλληνας
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Ιδιότητατραγουδιστής, συνθέτης, μουσικός (1952-2000)
Σύζυγος
ΣύντροφοςΚαίτη Γκρέυ
Όργανακιθάρα
Είδος τέχνηςλαϊκό τραγούδι
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Στέλιος Καζαντζίδης (Νέα Ιωνία Αττικής, 29 Αυγούστου 1931 - Αθήνα, 14 Σεπτεμβρίου 2001) ήταν Έλληνας λαϊκός τραγουδιστής, συνθέτης και στιχουργός. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες. Κατά γενική ομολογία, υπήρξε ο γεννήτορας της έννοιας λαϊκός τραγουδιστής στην Ελλάδα. Η φωνή του εξακολουθεί να αποτελεί ορόσημο για το λαϊκό τραγούδι, καθώς για τους περισσότερους θεωρείται η σπουδαιότερη που ανέδειξε ποτέ αυτό το είδος μουσικής.

Πρώτα χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε το 1931 στη Νέα Ιωνία Αττικής. Ήταν γιος του Χαράλαμπου Καζαντζίδη με καταγωγή από τα Κοτύωρα του Πόντου και της Γεσθημανής (Χατζίδαινας) με καταγωγή από την Αλάγια της νοτιοδυτικής Μικράς Ασίας. Ο πατέρας του υπήρξε χτίστης στο επάγγελμα και στα χρόνια της κατοχής οργανώθηκε στις τάξεις του ΕΛΑΣ και δούλεψε για την Επιμελητεία του Αντάρτη (ΕΤΑ). Στα χρόνια του εμφυλίου δολοφονήθηκε στις Σέρρες από παρακρατικούς αντικομμουνιστές. Προστάτης οικογένειας πλέον, αναγκάστηκε να εργαστεί σε διάφορες δουλειές στην Ομόνοια, αχθοφόρος κλπ.

Ο Πρόδρομος Τσαουσάκης θα αποτελέσει το πρώτο τραγουδιστικό του πρότυπο. Παράλληλα, εκτίμηση έτρεφε και προς τραγουδιστές του ελαφρού τραγουδιού όπως ο Αντώνης Γούναρης και ο Τζίμης Μακούλης.

Ο πρώτος άνθρωπος που εκτίμησε τη φωνή του ήταν κάποιο αφεντικό του, που καθώς τον άκουσε την ώρα της δουλειάς στο εργοστάσιο Λανατέξ το 1949, του χάρισε μια κιθάρα. Δάσκαλος του Στέλιου υπήρξε ο Στέλιος Χρυσίνης, ένας τυφλός συνθέτης. Ο Μάνθος Βενέτης άκουσε από τον δρόμο τον νεαρό Στέλιο να παίζει κιθάρα και να τραγουδάει στο δωμάτιο του στην οδό Αλαϊας και εντυπωσιάστηκε. Ο Καζαντζίδης αρχίζει να εμφανίζεται σε μικρά μαγαζιά της εποχής.

Σταδιοδρομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έναρξη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1952, ο Καζαντζίδης κάνει το δισκογραφικό ντεμπούτο του με ένα τραγούδι του Απόστολου Καλδάρα. Το τραγούδι αυτό έφερε τον τίτλο "Για μπάνιο πάω". Ήταν ένα τραγούδι γραμμένο για τον καύσωνα που επικρατούσε εκείνο το καλοκαίρι στην πρωτεύουσα. Ακολουθούν τραγούδια όπως "Ενας μάγκας στον Βοτανικό", "Δεν θέλω το κακό σου (οι βαλίτσες)", "Τέτοια κούκλα και τσαχπίνα", "Απόψε φίλα με", "Η κοινωνία", "Γεντί κουλέ", "Ασπρο πουκάμισο", "Βαθειά στην θάλασσα θα πέσω" "Θεσσαλονίκη μου" κ.α. που γίνονται μεγάλες επιτυχίες και το φαινόμενο Καζαντζίδης αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά. Διαχρονικές θεωρούνται οι συνεργασίες με Τσιτσάνη, Μητσάκη, Δερβενιώτη, Κολοκοτρώνη, Χιώτη κ.α. Από το 1953 ως το 1957 ήταν αρραβωνιασμένος με την Καίτη Γκρέυ. Η σχέση τους υπήρξε παθιασμένη και με σκαμπανεβάσματα.

Το καλοκαίρι του 1957 γνώρισε την Μαρινέλλα (Κυριακή Παπαδοπούλου) στο νυχτερινό κέντρο Πανόραμα στην Θεσσαλονίκη και της πρότεινε να κατέβουν στην Αθήνα ως ντουέτο.

Πρώτη διαμάχη με την Columbia

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1959 ξέσπασε δικαστική διαμάχη του Καζαντζίδη με την δισκογραφική εταιρεία Columbia, με αφορμή τις πωλήσεις δίσκων. Χαρακτηριστικά, ο δίσκος "Μαντουμπάλα/Δυο πόρτες έχει η ζωή" έκανε πωλήσεις που έφτασαν τις 100.000, όταν δεν υπήρχαν ούτε 40.000 πικάπ στην Ελλάδα. Η Λίτσα Διαμάντη έχει αναφέρει πως ο κόσμος πρώτα αγόραζε τον δίσκο και μετά το πικάπ. Παρά τις χωρίς προηγούμενο πωλήσεις και τη στιγμή που η εταιρεία έβγαζε εκατομμύρια από το συγκεκριμένο δισκάκι, ο ίδιος ο τραγουδιστής έλαβε λιγότερες από 1.000 δραχμές. Αυτό συνέβη καθώς οι τραγουδιστές τότε πληρώνονταν ένα εφάπαξ ποσό για τον κάθε δίσκο και δεν λάμβαναν ποσοστά από τις πωλήσεις. Στον Καζαντζίδη χρωστούν πολλά οι σύγχρονοι τραγουδιστές, αφού πρώτος αυτός διεκδίκησε για τον κλάδο του ποσοστά και η προσπάθειά του είχε θετικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τον Γιώργο Ζαμπέτα, με μια κίνηση ο Καζαντζίδης "καθάρισε για όλο το σινάφι". Ήταν η εποχή που η Κολούμπια χρησιμοποιούσε ως ηχητικό της σήμα το εμβληματικό "Συννεφιασμένη Κυριακή". Ο Τάκης Β.Λαμπρόπουλος, νεαρός τότε διευθυντής της Columbia παραδέχτηκε στο Δεύτερο Πρόγραμμα της ΕΡΤ το 2018 πως ο Καζαντζίδης υπήρξε ο εμπορικότερος καλλιτέχνης της εταιρίας, και πως το μεγαλύτερο λάθος της ζωής του ήταν πως τον άφησε να φύγει από αυτήν.

Η περίοδος 1960-1965 είναι η πιο γόνιμη εποχή του Στέλιου Καζαντζίδη με την Μαρινέλλα ως καλλιτεχνικό ζευγάρι. Πέρα από τις εμφανίσεις τους σε θέατρα και ταινίες, και εκτός από τις κλασικές συνεργασίες με λαϊκούς συνθέτες, σημαντικές είναι και οι συνεργασίες με τους Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Λεοντή κ.α. Ο Καζαντζίδης υπήρξε συν τοις άλλοις και ένας από τους πρωτεργάτες του λεγόμενου έντεχνου τραγουδιού.

Στα νυχτερινά κέντρα που εμφανίζονταν ("Τριάνα του Χειλά" στη Συγγρού, "Κουλουριώτη" στις Τζιτζιφιές, "Ξυπολητάκου" στο Ηράκλειο, "Μαντουμπάλα" στην Αλεξάνδρας, "Φαληρικόν" της Ηπείρου) γινόταν το αδιαχώρητο, ενώ συνεργάστηκαν με σημαντικούς καλλιτέχνες της εποχής, λ.χ. Γρηγόρη Μπιθικώτση, Πόλυ Πάνου, Γιώτα Λύδια, Στράτο Παγιουμτζή, Καίτη Γκρέυ, Σωτηρία Μπέλλου, Μανώλη Αγγελόπουλο, Γιώργο Ζαμπέτα, Μανώλη Χιώτη, Μαίρη Λίντα, Άννα Χρυσάφη, Αντώνη Ρεπάνη κ.ά.

Το 1964 υπέγραψε συμβόλαιο στην εταιρεία "Μίνως Μάτσας και Υιός", η οποία αποτελούσε συνέχεια της "Odeon - Parlophone" του Μίνωα Μάτσα. Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε τη Μαρινέλλα και έμειναν μαζί ως το 1966, όταν αποφάσισε να σταματήσει τις ζωντανές εμφανίσεις του. Μετά την φυγή του Καζαντζίδη από την Columbia, η εταιρεία άρχισε να επανακυκλοφορεί παλαιότερες ηχογραφήσεις του με την επωνυμία "Regal", σε πολύ χαμηλές τιμές. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την αντίδραση της Mίνως, και το θέμα έφτασε στα δικαστήρια. Το δικαστήριο τελικά αθώωσε την Columbia, καθώς έκρινε πως δεν υπήρχε πρόθεση δυσφήμισης.[1]

Αποχώρηση από το πάλκο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Οκτώβριο του 1965 ο Καζαντζίδης με τον ποδοσφαιριστή Μίμη Παπαϊωάννου έφτασαν στη Γερμανία για συναυλίες. Η υποδοχή που τους επιφύλαξαν οι ομογενείς ήταν συγκινητική. Μαζί τους ο νεαρός -τότε- δεξιοτέχνης του μπουζουκιού Χρήστος Νικολόπουλος. Την ίδια περίοδο ο Καζαντζίδης και ο Χρήστος Κολοκοτρώνης (μουσική και στίχους αντίστοιχα) δημιούργησαν τον ύμνο της ΑΕΚ που ερμήνευσε ο Παπαϊωάννου: "Νικήστε, νικήστε".

Ακολούθησε μια περιοδεία στην Αμερική στην οποία ο Καζαντζίδης με την Μαρινέλλα εμφανίστηκαν στο θρυλικό Carnegie Hall της Νέας Υόρκης. Σύμφωνα με διηγήσεις, κανένας άλλος τραγουδιστής πλην του Φρανκ Σινάτρα δεν είχε ξαναπεράσει τις πύλες του θεάτρου αυτού.

Το 1966, στην πιο μεστή στιγμή της καριέρας του ο Καζαντζίδης πήρε τη μεγάλη απόφαση να σταματήσει τις ζωντανές εμφανίσεις σε κέντρα, στάση που τήρησε για το υπόλοιπο της ζωής του. Αιτία ήταν η αποστροφή του για την κατάσταση που επικρατούσε στα νυχτερινά μαγαζιά. Ο Καζαντζίδης επεδίωκε να κρατάει χαμηλά τις τιμές και να ελέγχει την ποιότητα του φαγητού και των ποτών ώστε να μην γίνεται ασυδοσία. Χαρακτηριστικά η Μαρινέλλα αναφέρει πως μόνο στο μαγαζί που ο Καζαντζίδης δούλευε απαγορευόταν (από τον ίδιο φυσικά) οι τραγουδίστριες να κάθονται στα τραπέζια των εύρωστων οικονομικά πελατών. Η αποχώρηση του Καζαντζίδη από το πάλκο, «...αποτελεί την πιο δραματική μορφή σιωπηλής διαμαρτυρίας απέναντι σε ένα αμείλικτο σύστημα διαπλοκής από νεόπλουτους θαμώνες, αφεντικά της δισκογραφίας και μπράβους της νύχτας...».[2]

Δικτατορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1967 αποφασίζει να αποσυρθεί προσωρινά από τη δισκογραφία. Στόχος του είναι να δημιουργήσει μία δική του ανεξάρτητη εταιρεία, με την επωνυμία "Standard" αλλά σύμφωνα με τα γεγονότα, τα συμφέροντα και η λογοκρισία στα χρόνια της δικτατορίας δεν τον άφησαν. Από την επιτροπή λογοκρισίας κόπηκε το 90% των τραγουδιών και μάλιστα τραγούδια όχι πολιτικά αλλά λαϊκά και ερωτικά. Παράλληλα δέχεται και μια αναδρομική "φορολόγηση" της τάξης των 7.800.00 δρχ. Ο ίδιος έχει πει χαρακτηριστικά: "Ηταν μάλλον ένα είδος προσωπικής εκδίκησης, βγαλμένης από κάποιον που είχε προσωπικά μαζί μου". Το 1968 συνεργάστηκε με την εταιρεία Philips όπου με β' φωνή την Μαρινέλλα έβγαλαν μερικά 45άρια (Τα ροζιασμένα χέρια, Στα βράχια της Πειραϊκής κλπ). Αυτό οδήγησε την Mίνως σε προσφυγή στα δικαστήρια, αξιώνοντας την επιστροφή του. O Καζαντζίδης επέστρεψε στην Mίνως, η δε Μαρινέλλα παρέμεινε τελικά στην Philips και χώρισαν οριστικά οι δρόμοι τους. Πολλά χρόνια αργότερα, το 1988 συνέβη και το εξής παράδοξο: Η Μαρινέλλα έφυγε προς την Μίνως για να βρει τον Στέλιο, και ο Στέλιος έφυγε προς την Philips/Polygram για να βρει την Μαρινέλλα!

Το 1970 τραγούδησε δύο τραγούδια του Μάνου Λοΐζου σε δίσκο 45 στροφών, τα "Όταν Βλέπετε Να Κλαίω" και "Το Μερτικό Μου Απ' τη Χαρά" ενώ κυκλοφόρησε και ο δίσκος "Ενα Γράμμα". Το 1972 βγήκε ο δίσκος "Γυρισμός" με τραγούδια των Καλδάρα,Δερβενιώτη,Νικολόπουλο, Βίρβου,Πυθαγόρα που περιελάμβανε και το τραγούδι "ο Μπάρμπα-Γιάννης" που αφιερώθηκε στον θάνατο του Γιάννη Παπαϊωάννου. Ακολούθησαν οι δίσκοι Το Δρομολόι της Ζωής και Γυάλινος Κόσμος.

Το 1973 ο Άκης Πάνου συνέθεσε 6 τραγούδια για τον Στέλιο Καζαντζίδη, που κυκλοφόρησαν στο δίσκο "Η Ζωή Μου Όλη" την επόμενη χρονιά. Το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου ήταν κατά ομολογία του ίδιου του Καζαντζίδη το αγαπημένο του τραγούδι.[3]Το 1974 κυκλοφόρησε το άλμπουμ "Στην Ανατολή", σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη που ηχογραφήθηκε στον Καναδά. Περιελάμβανε σπουδαία τραγούδια, όπως τα "Άπονες Εξουσίες", Τα παραθύρια ορθάνοιχτα, "Μες στην ταβέρνα" κ.α. Ο δίσκος σύμφωνα με τον Πάνο Γεραμάνη μποϋκοταρίστηκε ενώ ο Μίκης Θεοδωράκης έχει αναφέρει πως το θέμα ήταν πρώτα πολιτικό και μετά οικονομικό.

Η Βρετανική Guardian έχει ασχοληθεί με ένα εκτενές αφιέρωμα στον Καζαντζίδη. Ενδεικτικά: "Στα χρόνια της χούντας των Συνταγματαρχών (1967 – 74) το καθεστώς τιμώρησε μόνο τον Καζαντζίδη επιβάλλοντάς του φόρους. Σταμάτησε τη δισκογραφία μεταξύ 1975 και 1987, εγκλωβισμένος σε μια δυσάρεστη επαγγελματική συμφωνία. Παρόλα αυτά παρέμεινε δημοφιλής, κυρίως στους Έλληνες της διασποράς...".

Απουσία από τη δισκογραφία (1976-1987)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Νοέμβριο του 1975 κυκλοφόρησε ο δίσκος σταθμός "ΥΠΑΡΧΩ" ο οποίος σύμφωνα με δηλώσεις του Χρήστου Νικολόπουλου έχει κάνει αναρίθμητες πωλήσεις. Ο Καζαντζίδης το 1979 ανέφερε περί τις 500.000 ενώ ο Λ.Χαψιάδης στα 1990 πως είχε ξεπεράσει το 1.000.000. Πριν και μετά το LP κυκλοφόρησαν και σαρανταπεντάρια με τραγούδια του δίσκου. Ακολούθησε μια άκρως πετυχημένη εμφάνιση του Καζαντζίδη στην ΕΡΤ όπου, σύμφωνα με μαρτυρίες, οι δρόμοι ήταν έρημοι καθώς την παρακολούθησε όλη η Ελλάδα. Η εκπομπή περιείχε και ένα απόσπασμα από τις πρόβες τους, παρουσία Πυθαγόρα που έδειχνε πως συνέθεταν μαζί τα τραγούδια.

Το 1976 αποχώρησε για τις Ηνωμένες Πολιτείες και παντρεύτηκε για δεύτερη φορά, την Τόνια Κωνσταντουλάκη, οµογενή από την Κάλυµνο.[4] Στην Αμερική ο Καζαντζίδης είχε ζητήσει με αλληλογραφία να πραγματοποιηθεί ένας δίσκος (με τραγούδια όπως ο Τραγουδιστής, Γεια σας Πόντιοι, Μακρόνησσα κ.α.) αίτημα που απορρίφθηκε από την Μίνως. Στην Νέα Υόρκη συνάντησε τον Άρη Σαν, φίλο από την Καλαμάτα που ασχολούνταν με μουσική και clubs. Πιθανολογείται πως ο Καζαντζίδης, τιμής ένεκεν έκανε μερικές Guest εμφανίσεις στο κλαμπ-κέντρο "Sirocco" στο οποίο σύχναζαν ομογενείς και αστέρες του κινηματογράφου όπως ο Άντονυ Κουίν κ.α.

Με την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1978 γνώρισε την Βάσω Κατσαβού, μια καθημερινή γυναίκα από την Θεσσαλονίκη και παντρεύτηκαν το 1982.[5][6]. Κουμπάρος ήταν ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός.

Το 1979-80, ο στιχουργός Μανώλης Ρασούλης και ο Χρήστος Νικολόπουλος συγκέντρωναν υπογραφές με στόχο την αποδέσμευση του τραγουδιστή. Ισχυρίζονταν πως η σύμβαση ήταν τριετής ενώ η Μίνως πως ήταν επ' αορίστου χρόνου. Παράλληλα, μια επιτροπή αποτελούμενη από τους Μάνο Λοϊζο, Χρήστο Λεοντή, Λευτέρη Παπαδόπουλο και Γιώργο Νταλάρα επισκέφτηκε τον Καζαντζίδη στο σπίτι του με σκοπό να βρούν όλοι μαζί μια κοινώς αποδεκτή λύση. Ο τραγουδιστής πρότεινε να δώσει δύο δίσκους στην εταιρία δίχως να αξιώσει ποσοστά ώστε να τον αποδεσμεύσουν. Η προσπάθεια δεν καρποφόρησε.

Επιστροφή στη δισκογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα τέλη του 1981 εμφανίστηκε στη "Μουσική βραδιά" με έξι τραγούδια κάνοντας ακόμα ένα ρεκόρ θεαματικότητας. Ακολούθησε ένα σύντομο πέρασμα από την ταινία "Εις μνήμην Χάρρυ Κλυνν" με τον οποίο τραγούδησαν το Μη σκαλίζεις τη στάχτη.

Το 1983 η δημοφιλής τηλεοπτική εκπομπή Ρεπόρτερς της ΕΡΤ με τους δημοσιογράφους Λιάνη, Χαρδαβέλλα και Δημαρά ασχολήθηκε με την "αποχή" του Καζαντζίδη.[7] Μεταξύ άλλων, πρότειναν να «κρατικοποιηθεί το λαϊκό τραγούδι» δηλαδή να δημιουργηθεί ένας κρατικός φορέας που να μπορεί να ελέγχει τις δισκογραφικές εταιρίες συνολικά. Το 2008 σε τηλεοπτική εκπομπή του Χαρδαβέλλα, ο τότε διευθυντής της Ερτ Β.Βασιλικός ανέφερε πως υπήρξε και ένα τρίτο μέρος της εκπομπής το οποίο κόπηκε «από ξένα κέντρα αποφάσεων».

Το 1985 ο Καζαντζίδης έκανε την παραγωγή στον δίσκο του ανερχόμενου Λεωνίδα Βελή "Η συνάντηση".

Το 1986 ψηφίστηκε διάταξη στη βουλή για τις «συμβάσεις καλλιτεχνών που παρέμειναν ανενεργές επί μία τριετία» οι οποίες «λύνονται αυτομάτως».

Η επιστροφή του Καζαντζίδη το 1987 ήταν συγκινησιακά φορτισμένη και έγινε με τον δίσκο Ο Δρόμος της Επιστροφής που περιείχε τραγούδια των Β.Βασιλειάδη, Γ.Πάριου, Γιάννη Παλαιολόγου κ.α. Το τραγούδι Το δικό σου αμάρτημα (Τα δάχτυλα) σύμφωνα με τον Π.Δραγουμάνο ήταν το δημοφιλέστερο ζεϊμπέκικο των τελευταίων ετών, με αντικειμενικά κριτήρια όπως airplay και αριθμός των επανεκτελέσεων.

Το 1988 απεβίωσε η μητέρα του Στέλιου Καζαντζίδη, Γεσθημανή. Κυκλοφορεί ο δίσκος "ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ" στην Polygram όπου εγκαινιάζει την συνεργασία του με τον Τάκη Σούκα και τον Θανάση Πολυκανδριώτη. Πρόκειται για εμβληματικό δίσκο που περιέχει και την ιστορική εκτέλεση Πέτρινα Χρόνια του Σταμάτη Σπανουδάκη. Αμέσως μετά, υπογράφει συμβόλαιο συνεργασίας με την Music Box International (MBI), της οποίας ιδιοκτήτης τότε, ήταν ο Ανδρέας Καϊάφας.[8]

Το 1989 κυκλοφόρησε ο διπλός δίσκος "Ο,τι Δεν Είπα". Ηταν τραγούδια της λαϊκορεμπέτικης εποχής καθώς και μερικά μεταγενέστερα ενώ συμμετείχε και η Κατερίνα Στανίση. Ακολούθησαν οι χρυσοί δίσκοι "Βραδιάζει", "Ένα Γλέντι Με Τον Στελάρα", "Και Που Θεός", "Τα Βιώματα Μου", "Αφιέρωμα", "Τραγουδώ", "Έρχονται Χρόνια Δύσκολα" ενώ μνημειώδεις είναι και οι ερμηνείες του Καζαντζίδη σε ποντιακά τραγούδια.

Το 1996 ψηφίστηκε από το Mega ως ο δημοφιλέστερος καλλιτέχνης της χρονιάς. Τo 1997, ο δίσκος Τραγουδώ έγινε χρυσός σε λίγες μόνο ώρες. Στην απονομή του δίσκου παρευρέθησαν φίλοι και συνεργάτες όπως ο Νάκης Πετρίδης, η Σεμίνα Διγενή, η Γλυκερία, η Πίτσα Παπαδοπούλου, ο Μάκης Χριστοδουλόπουλος, ο Νίκος Νομικός, ο Μανώλης Λιδάκης και άλλοι.

Το 1999 δώρισε στους σεισμοπαθείς προσωπικά αντικείμενα υψηλής οικονομικής και συναισθηματικής αξίας, σε μια συμβολική κίνηση. Ανταποκρίθηκε ο Γιάννης Πάριος. Ο Καζαντζίδης ετοίμαζε έναν δίσκο με τραγούδια των Σούκα/Πολυκανδριώτη αλλά δυστυχώς τον πρόλαβε η ασθένεια.

Απεβίωσε στις 14 Σεπτεμβρίου του 2001, σε ηλικία 70 ετών, μετά από πολύμηνη αντιμετώπιση του καρκίνου. Ο Στέλιος Καζαντζίδης είχε αρνηθεί να γίνει η κηδεία του δημοσία δαπάνη. Η ταφή του έγινε στο Νεκροταφείο της Ελευσίνας, ανάμεσα στους τάφους των γονιών του, όπως το επιθυμούσε ο ίδιος, ενώ η κηδεία του εξελίχθηκε σε λαϊκό προσκύνημα. Μέχρι σήμερα ιδρύονται σύλλογοι για αυτόν και πολλοί δρόμοι φέρουν το όνομα του.

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, τραγούδησε δημιουργίες σημαντικών συνθετών (Μάνος Χατζιδάκις, Άκης Πάνου, Γιάννης Παλαιολόγου, Απόστολος Καλδάρας, Μανώλης Χιώτης, Μίκης Θεοδωράκης, Θοδωρής Δερβενιώτης, Νάκης Πετρίδης, Χρήστος Λεοντής, Τάκης Σούκας, Θανάσης Πολυκανδριώτης, Μπάμπης Μπακάλης, Χρήστος Νικολόπουλος, Γιώργος Μητσάκης, Βασίλης Τσιτσάνης, Σταύρος Ξαρχάκος, Μάνος Λοΐζος, Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιώργος Ζαμπέτας κ.ά.), στιχουργών και ποιητών (Κώστας Βίρβος, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Τάσος Λειβαδίτης, Δημήτρης Χριστοδούλου, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Πυθαγόρας, Σώτια Τσώτου, Χρήστος Κολοκοτρώνης, Ευάγγελος Ατραΐδης, Βασίλης Παπαδόπουλος, Τασούλα Θωμαϊδου, Βάντα Κουτσοκώστα, Νίκος Λούκας, Λευτέρης Χαψιάδης, Χαράλαμπος Βασιλειάδης κ.α.)

Δισκογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δίσκοι 78/45 στροφών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την περίοδο 1952-1959 κυκλοφόρησε περισσότερα από 300 δισκάκια στην Columbia.[9] Ακολούθησαν την επόμενη δεκαετία αμέτρητες κυκλοφορίες δίσκων 78 ή 45 στροφών σε διάφορες ετικέτες. Παράλληλα με τους μικρούς δίσκους, τη δεκαετία του 1960 ξεκίνησαν να κυκλοφορούν συλλογές τραγουδιών του σε "μεγάλους" δίσκους 33 στροφών.

Προσωπικοί δίσκοι / συλλογές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1964 - Καζαντζίδης, Μαρινέλλα - Μεγάλες Επιτυχίες (Odeon)
  • 1965 - The Voice Of Stelios Kazantzidis (Nina)
  • 1965 - Στέλιος Καζαντζίδης Νο. 2 (Columbia)
  • 1965 - Στέλιος Καζαντζίδης (Odeon)
  • 1965 - Τραγουδήστε Μαζί Μου (Odeon)
  • 1967 - Αναπολώντας Με Το Στέλιο Καζαντζίδη (Nina)
  • 1968 - Καζαντζίδης, Μαρινέλλα - Καζαντζίδης Μαρινέλλα (Philips)
  • 1968 - Kazantzides (Odeon)[10]
  • 1968 - Στέλιος Καζαντζίδης (Odeon)[11]
  • 1968 - Καζαντζίδης (Regal)[12]
  • 1969 - Νυχτερίδες Κι Αράχνες (Odeon)
  • 1970 - Sing Greek Songs (Nina)
  • 1970 - Ένα Γράμμα (Minos)
  • 1970 - Η Στεναχώρια Μου (Minos)
  • 1970 - Καζαντζίδης Μαρινέλλα (Sonora)
  • 1971 - Καζαντζίδης Νο. 3 (Regal)
  • 1971 - Στιγμές (Margophone)
  • 1972 - Γυρισμός (Minos)
  • 1972 - Καζαντζίδης Νο. 4 (Regal)
  • 1973 - Γυάλινος Κόσμος (Minos)
  • 1973 - Το Δρομολόϊ Της Ζωής (Margophone)
  • 1974 - Στην Ανατολή (Minos)
  • 1974 - Καζαντζίδης Νο. 5 (Regal)
  • 1974 - Η Ζωή Μου Όλη (Minos)
  • 1975 - Ο Καζαντζίδης Και Τα Ρεμπέτικα (Columbia)
  • 1975 - Υπάρχω (Minos)
  • 1976 - Στέλιος Καζαντζίδης Νο. 6 (Regal)
  • 1976 - Στέλιος Καζαντζίδης Νο. 7 (Regal)
  • 1977 - Καινούργιοι Κόσμοι (Minos)
  • 1977 - Ο Καζαντζίδης Σε Δημοτικά Τραγούδια (Regal)
  • 1977 - Στέλιος Καζαντζίδης Νο. 8 (Regal)
  • 1978 - 14 Χρυσές Επιτυχίες (Columbia)
  • 1978 - 14 Χρυσές Επιτυχίες Νο. 2 (Columbia)
  • 1978 - Μοναξιά Μου (Philips)
  • 1978 - Ο Καζαντζίδης Τραγουδάει Βίρβο (Margophone)
  • 1978 - Τα Καλύτερά Μου Τραγούδια Νο. 1 (Standard)
  • 1979 - Τα Καλύτερά Μου Τραγούδια Νο. 2 (Standard)
  • 1980 - Ο Καζαντζίδης Τραγουδά Πυθαγόρα (Regal)
  • 1980 - Τα Τραγούδια Της Ανατολής (Regal)
  • 1981 - Στέλιος Καζαντζίδης 1953-1960 (Regal)
  • 1981 - Στέλιος Καζαντζίδης 1961-1963 (Regal)
  • 1982 - 15 Μεγάλες Επιτυχίες (Minos)
  • 1982 - Ο Καζαντζίδης Τραγουδά Μπακάλη (Odeon)
  • 1982 - Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του (Columbia)
  • 1984 - Ανέκδοτα Τραγούδια Στις 33 Στροφές (Regal)
  • 1984 - Ο Καζαντζίδης Τραγουδά Τσιτσάνη (Columbia)
  • 1985 - Για Πάντα Νο. 1 (1952-1963) (Columbia)
  • 1985 - Μια Γυναίκα Έφυγε (Minos)
  • 1986 - Για Πάντα Νο. 2 (1952-1963) (Minos)
  • 1986 - Μπιθικώτσης, Καζαντζίδης - Μαζί (Regal)
  • 1987 - Ο Δρόμoς Της Επιστροφής (Minos)
  • 1988 - Ελεύθερος (Polydor)
  • 1988 - Καζαντζίδης (Κασετίνα Με 10 Δίσκους) (Columbia)
  • 1988 - Τώρα (Minos)
  • 1988 - Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του (Minos)
  • 1989 - Ό,Τι Δεν Είπα (MBI)
  • 1990 - Ανέκδοτα Τραγούδια Στις 33 Στροφές (Minos)
  • 1991 - Εξ Ανατολών Προς Δυσμάς (Columbia)
  • 1991 - Τα Λαϊκά Του Στέλιου Καζαντζίδη (MBI)
  • 1991 - Καζαντζίδης Μαρινέλλα - Τα Τραγούδια Της Αμερικής (MBI)
  • 1991 - Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του (Minos)
  • 1991 - Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του Νο. 2 (Minos)
  • 1992 - Αυτή Είναι Η Ζωή Μου / 40 Χρονια Τραγουδι (Minos)
  • 1992 - Βραδιάζει... (MBI)
  • 1993 - Οι Πρώτες Αυθεντικές Εκτελέσεις (Minos)
  • 1993 - Ένα Γλέντι Με Τον Στελάρα (Ζωντανή Ηχογράφηση) (MBI)
  • 1993 - Καζαντζίδης, Μαρινέλλα - Μεγάλες Ερμηνείες (Philips)
  • 1994 - Δισκογραφία Τσιτσάνη 10: Καζαντζίδης (Columbia)
  • 1994 - Και Πού Θεός (MBI)
  • 1994 - Τα Πορτρέτα Της MINOS-EMI 4 (Minos)
  • 1995 - Οι Μεγάλες Επιτυχίες (Mercury)
  • 1995 - Τα Βιώματά Μου (MBI)
  • 1996 - Αφιέρωμα (MBI)
  • 1996 - Μεγάλες Επιτυχίες Νο. 1 (MBI)
  • 1996 - Μεγάλες Επιτυχίες Νο. 2 (MBI)
  • 1996 - Μέσα Από Τις 45 Στροφές (AM)
  • 1996 - Τα Πρώτα Μου Τραγούδια 1960-1968 (Mercury)
  • 1996 - Τραγούδια Από Τις 45 Στροφές (EMI)
  • 1997 - 12 Ερωτικές Στιγμές (AM)
  • 1997 - Τραγούδια Από Τις 45 Στροφές Νο. 2 (EMI)
  • 1997 - Τραγουδώ (MBI)
  • 1998 - Τα Ζεϊμπέκικα Του Στέλιου (AM)
  • 2000 - Τραγούδια Από Τις 45 Στροφές Νο. 3 (EMI)
  • 2000 - Τα Ποντιακά (MBI)
  • 2000 - Η Ζωή Μου Όλη... Ένα Τραγούδι (Κασετίνα 11 Δίσκων) (MBI)
  • 2000 - Έρχονται Χρόνια Δύσκολα (MBI)

Συμμετοχές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1961 - Πολιτεία Α' - Πολιτεία Β' (Μίκη Θεοδωράκη) (Minos)
  • 1961 - Ρετσίνα Και Μπουζούκι (Columbia)
  • 1963 - Δημοτικά Νο. 1 (Columbia)
  • 1963 - Μίκης Θεοδωράκης Νο. 1 (Columbia)
  • 1964 - Κώστας Βίρβος Νο. 1 (Odeon)
  • 1964 - Μίκης Θεοδωράκης (Columbia)
  • 1964 - Ρετσίνα Και Μπουζούκι No. 2 (Columbia)
  • 1965 - Καταχνιά (Χρήστου Λεοντή - Κώστα Βίρβου) (Odeon)
  • 1965 - Μάνος Χατζιδάκις: Πρώτη Εκτέλεση (Columbia)
  • 1965 - Συννεφιασμένη Κυριακή (Βασίλη Τσιτσάνη) (Columbia)
  • 1965 - Ρετσίνα Και Μπουζούκι Νο. 3 (Columbia)
  • 1965 - Τραγούδια Της Ξενητειάς (Θόδωρου Δερβενιώτη - Κώστα Βίρβου) (Odeon)
  • 1967 - Χρυσός Δίσκος (Grecophon)
  • 1970 - Καζαντζίδης - Πόλυ Πάνου - Καίτη Γκρέϋ (Sonora)
  • 1974 - Αλήθειες (Odeon)
  • 1975 - Ρεμπέτικη Ιστορία Νο. 3 (Regal)
  • 1976 - Πολιτεία (Μίκη Θεοδωράκη) (Columbia)
  • 1982 - Τα Σήμαντρα (Roma)
  • 1984 - Θεόδωρος Δερβενιώτης: 30 Χρόνια (Regal)
  • 1985 - Ο Λαϊκός Κινηματογράφος (Regal)
  • 1985 - Η Συναυλία Στο Κεντρικόν (Philips)
  • 1985 - Συναυλία Στο Κεντρικόν/Ορφέα (Philips)
  • 1988 - Ο Γιάννης Μαρκόπουλος Στον Ελληνικό Κινηματογράφο (Minos)
  • 1990 - Ελληνικός Κινηματογράφος Νο. 1 (EMI)
  • 1993 - Η Ελλάδα Του Στέλιου Και Του Στράτου (EMI)
  • 1992 - Τα Τραγούδια Δεν Παλιώνουν (AM)
  • 1992 - Ζεϊμπέκικα (AM)
  • 1993 - Τα Τσιφτετέλια Του Στέλιου Και Του Μανώλη (EMI)
  • 1993 - O Κύριος Μητσάκης (Wea)
  • 1993 - Τα Αηδόνια Του Πόντου (MBI)
  • 1994 - Άπονες Εξουσίες (MBI)
  • 1994 - Συναπάντεμαν (MBI)
  • 1995 - Στην Ελλάς Του 2000 (Wea)
  • 1997 - Ποντιακή Ραψωδία (Vasipap)
  • 1997 - Πατρίδα Μ' Αραεύω 'Σε (MBI)

Κινηματογράφος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

O Στέλιος Καζαντζίδης εμφανίστηκε στις ταινίες:

  • 1960 - Η Κυρία Δήμαρχος (Ροβήρος Μανθούλης)
  • 1962 - Κλάψε Φτωχή Μου Καρδιά (Κώστας Στράντζαλης)
  • 1965 - Παίξε Μπουζούκι Μου Γλυκό (Κώστας Στράντζαλης)
  • 1965 - Αφήστε με να Ζήσω (Ανδρέας Κατσιμητσούλιας)
  • 1965 - Οι Αδίστακτοι (Ντίνος Κατσουρίδης)
  • 1965 - Προδομένη (Χρήστος Κυριακόπουλος)
  • 1965 - Η Τιμωρία (Ανδρέας Κατσιμητσούλιας σε σενάριο Πυθαγόρα)
  • 1965 - Οι Καταφρονεμένοι (Νίκος Βαρβέρης σε σενάριο Πυθαγόρα)
  • 1965 - Δεν Μπορούν να μας Χωρίσουν (Χρήστος Κυριακόπουλος)
  • 1966 - Έχω Δικαίωμα να σε Αγαπώ (Απόστολος Τεγόπουλος)
  • 1966 - Άγγελοι της Αμαρτίας (Ανδρέας Κατσιμητσούλιας)
  • 1967 - Η Ωρα της Δικαιοσύνης (Α. Κατσιμητσούλιας σε σενάριο Πυθαγόρα)
  • 1967 - Αδικη Κατάρα (Απόστολος Τεγόπουλος)
  • 1967 - Ο Γεροντοκόρος (Ορέστης Λάσκος)
  • 1967 - Σαπίλα και Αριστοκρατία (Κώστας Καραγιάννης)
  • 1968 - Τα Ψίχουλα του Κόσμου (Απόστολος Τεγόπουλος)
  • 1968 - Οι Άνδρες Δε Λυγίζουν Ποτέ (Κώστας Ανδρίτσος)
  • 1968 - Ο Γίγας της Κυψέλης (Κώστας Καραγιάννης)
  • 1970 - Φουκαράδες και Λεφτάδες (Κώστας Καραγιάννης)
  • 1976 - Κραυγή στον Ανεμο / Voice in the Wind (Ερρίκος Ανδρέου)
  • 1981 - Εις Μνήμην Χάρρυ Κλυνν (Πάνος Αγγελόπουλος)


Τραγούδια του Καζαντζίδη που ακούστηκαν σε ταινίες:[13]

  • 1966 - Φτωχογειτονιά αγάπη μου – Προδομένες καρδιές
  • 1971 - Θανάση πάρε το όπλο σου - Ζιγκουάλα
  • 1980 - Παραγγελιά - Ποιος θα με πληροφορήσει
  • 1982 - Summer Lovers - Έψαχνα άδικα να βρω
  • 2003 - The Wire: Season 2 Ε11 (Bad Dreams) - Το ψωμί της ξενιτειάς, Ένα σίδερο αναμμένο
  • 2003 - Σεισμός – Κάποτε κάποια μέρα
  • κ.α.
  • ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ ΣΤΟΝ ΣΤΕΛΙΟ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗ
  • Γιάννης Πάριος - Ηλιοβασίλεμα (1976)
  • Μαρίζα Κωχ - Νέα Μενεμένη (1977)
  • Χάρις Αλεξίου - Σε πέντε ώρες ξημερώνει Κυριακή (1979)
  • Χάρις Αλεξίου - Παιδιά και εμείς της προσφυγιάς (1980)
  • Δημήτρης Ξανθάκης - Παλιές δόξες (1981)
  • Χάρις Αλεξίου - Γράμμα σου στέλνω θείε μου (1981)
  • Γιάννης Ντουνιάς - Του δεσμού μας το φινάλε (1982)
  • Τζίμης Πανούσης - 10.000 WATT (1986)
  • Χάρρυ Κλυνν - Ο αγώνας τώρα δικαιώνεται (1987)
  • Καίτη Γκρέυ - Οταν ακούω Καζαντζίδη (1990)
  • Μαχαιρίτσας - Η Αλίκη η Μαίριλυν κι εγώ (1991)
  • Αιμιλία Κουγιουμτζή - Κάτι παιδιά (1993)
  • Διονύσης Σαββόπουλος - Μέρες καλύτερες θα έρθουν (1994)
  • Αφροδίτη Μάνου - Στο καφενείο Ελληνικόν (1995)
  • Δήμητρα Παπίου - Αυτή η νύχτα μένει (1999)
  • Θέμης Αδαμαντίδης - Ο Στέλιος του Σεπτέμβρη (2001)
  • Θέμης Αδαμαντίδης - Ολυμπος (2002)
  • Πασχάλης Τερζής - Σεβάς Χανούμ (2002)
  • Μακεδόνας - Η ζωή τραγούδι (2004)
  • Μανώλης Τσεσμετζής - Η μπαλάντα του Στέλιου (2005)
  • Αντώνης Βαρδής - Το βιβλίο (2006)
  • Νότης Σφακιανάκης - Το σύστημα (2006)
  • Δημήτρης Μητροπάνος - Ζωή νταλίκα κόκκινη (2008)
  • Αγγελος Παναγάκης - Αχ ρε Στέλιο (2015)
  • Κώστας Σμοκοβίτης - Για τον Στέλιο (2016)

Ταινίες αφιερωμένες:

Αναγνώριση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σήμερα, το όνομά του φέρουν οδοί στην Θεσσαλονίκη, την Λάρισα, τα Ιωάννινα, την Νέα Αλικαρνασσό, την Κύπρο κ.α.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Κάποιος, Είπε (10 Ιουνίου 2009). «Στέλιος Καζαντζίδης 1931 - 2001: Η δικαστική διαμάχη με την «COLUMBIA» στα 1966». Στέλιος Καζαντζίδης 1931 - 2001. Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2023. 
  2. ↑ Λάμπρος Λιάβας, Το Ελληνικό τραγούδι από το 1821 έως τη δεκαετία του 1950, εκδ. Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα 2009, σελ. 15
  3. ↑ «Πρόσωπα». ERTFLIX. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2023. 
  4. ↑ «Ο αµερικανικός γάµος του Καζαντζίδη και άλλες ιστορίες». ΤΑ ΝΕΑ. 18 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2023. 
  5. ↑ Αγγελικόπουλος, Βασίλης (2005-04-10). «Στέλιος Καζαντζίδης, ο αγαπημένος». Η Καθημερινή. http://www.kathimerini.gr/214406/article/politismos/arxeio-politismoy/stelios-kazantzidhs-o-agaphmenos. Ανακτήθηκε στις 2017-11-03. 
  6. ↑ Μαυρίδης, Δημήτρης (7 Δεκεμβρίου 2007). «Γ. Πυργίδης: 'Γράφω βιβλίο που θα κλείσει πολλά σπίτια'». womenonly.gr. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2017. 
  7. ↑ Στέλιος Καζαντζίδης. εκπομπή «Ρεπόρτερς» (όλη η διάρκεια 1,50), https://www.youtube.com/watch?v=_m_nP5DiIao, ανακτήθηκε στις 2023-10-05 
  8. ↑ Κάποιος, Είπε (13 Ιανουαρίου 2009). «Στέλιος Καζαντζίδης 1931 - 2001: Η δισκογραφική διαδρομή του Στέλιου Καζαντζίδη». Στέλιος Καζαντζίδης 1931 - 2001. Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2023. 
  9. ↑ «Στέλιος Καζαντζίδης». Discogs (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2023. 
  10. ↑ Στέλιος Καζαντζίδης - Kazantzides, 1968, https://www.discogs.com/release/10310012-%CE%A3%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CE%9A%CE%B1%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B6%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82-Kazantzides, ανακτήθηκε στις 2023-10-03 
  11. ↑ Στέλιος Καζαντζίδης - Στέλιος Καζαντζίδης, 1968, https://www.discogs.com/release/7675270-%CE%A3%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CE%9A%CE%B1%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B6%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82-%CE%A3%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82-%CE%9A%CE%B1%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B6%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82, ανακτήθηκε στις 2023-10-03 
  12. ↑ Καζαντζίδης - Καζαντζίδης, 1968, https://www.discogs.com/release/10326808-%CE%9A%CE%B1%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B6%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82-%CE%9A%CE%B1%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B6%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82, ανακτήθηκε στις 2023-10-03 
  13. ↑ «Τα Κινηματογραφικά του Στέλιου Καζαντζίδη». Όγδοο. 

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Λεωνίδας Οικονόμου, Στέλιος Καζαντζίδης: Τραύμα και συμβολική θεραπεία στο λαϊκό τραγούδι, εκδόσεις Πατάκης, Αθήνα 2015
  • Βασίλης Βασιλικός, Στέλιος Καζαντζίδη; 1931-2001, εκδόσεις ΚΨΜ, Αθήνα 2010

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]