Στέφαν Γιάρατς

Στέφαν Γιάρατς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Stefan Jaracz (Πολωνικά)
Γέννηση24  Δεκεμβρίου 1883[1][2][3]
Στάρε Ζούκοβιτσε ή Τάρνουφ[4]
Θάνατος11  Αυγούστου 1945[5][1][2]
Ότφοτσκ[4][6]
Αιτία θανάτουφυματίωση
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Ποβόνσκι
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία[6]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά
ΣπουδέςΓιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηθοποιός[6]
θεατρικός σκηνοθέτης[7]
καλλιτεχνικός διευθυντής[8]
συγγραφέας[9]
δημοσιογράφος[9]
σκηνοθέτης[6]
Οικογένεια
ΑδέλφιαJózef Poremba
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΧρυσή Δάφνη (Πολωνική Ακαδημία Λογοτεχνίας) (5  Νοεμβρίου 1935)
Αξιωματικός του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (8  Νοεμβρίου 1930)
Χρυσός Σταυρός της Αξίας (1  Ιουλίου 1935)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Στέφαν Γιάρατς (πολωνικά: Stefan Jaracz) (24 Δεκεμβρίου 1883 – 11 Αυγούστου 1945) ήταν Πολωνός ηθοποιός και θεατρικός παραγωγός. Υπηρέτησε ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεάτρου Ateneum στη Βαρσοβία κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου (1930–32) και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ανέβασε τη φήμη του ως μία από τις κορυφαίες φωνές για τη νέα ιντελιγκέντσια της Πολωνίας[10][11] με τις πρωτοποριακές παραγωγές Ο θάνατος του Δάντη του Γκέοργκ Μπύχνερ (1931), Ο Στρατηγός του Κύπενικ του Καρλ Τσούκμαϊερ (1932), καθώς και τις δημοφιλείς Κυρίες και Ουσάροι (Damy i Huzary) του Αλεξάντερ Φρέντρο (1932) και Ο ανοιχτός οίκος του Μίχαου Μπαουούτσκι.[10]

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Μίρα Ζιμίνσκα και ο Στέφαν Γιάρατς το 1935

Ο Γιάρατς γεννήθηκε στο Stare Żukowice, κοντά στο Τάρνουφ, κατά τη διάρκεια των διαμελισμών της Πολωνίας. Σπούδασε νομική, ιστορία της τέχνης και λογοτεχνία στο Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο της Κρακοβίας, αλλά εγκατέλειψε τις σπουδές του για να ασχοληθεί με το θέατρο. Μετακόμισε στο Πόζναν για ακόμη ένα συμβόλαιο, όπου κλήθηκε στον Αυστριακό Στρατό το 1907. Ένα χρόνο αργότερα εγκαταστάθηκε στο Λοτζ, όπου έπαιξε μέχρι το 1911. Μετακόμισε στη Βαρσοβία στο Ρωσικό Διαμελισμό και εργάστηκε στο Μικρό Θέατρο (Teatr Mały) και στο Πολωνικό Θέατρο (Teatr Polski, 1913). Το 1915, στάλθηκε στη Μόσχα από τους Ρώσους. Μετά την επιστροφή του στην κυρίαρχη Πολωνία το 1918, ξεκίνησε μια ενεργητική καριέρα στο αναδυόμενο εθνικό και πειραματικό θέατρο, με παραστάσεις σε περισσότερες από ενενήντα πόλεις και κωμοπόλεις μέχρι το 1928. Το 1930 ανέλαβε το Θέατρο Ateneum της Βαρσοβίας. Ήταν διευθυντής του μέχρι τη ναζιστική-σοβιετική εισβολή στην Πολωνία, μοιραζόμενος τις ευθύνες με τον Λέον Σίλερ τη σεζόν 1932–33.[12]

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου συνελήφθη και φυλακίστηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς. Ο Γιάρατς αφέθηκε ελεύθερος μετά από πολυάριθμες παρεμβάσεις στις 15 Μαΐου 1941. Πέθανε στο Ότφοτσκ, κοντά στη Βαρσοβία, το 1945 λόγω της κακής υγείας του. Το Θέατρο Στέφαν Γιάρατς στο Λοτζ της Πολωνίας φέρει το όνομά του, όπως και το Θέατρο Ateneum στη Βαρσοβία από το 1951.[10]

Τεχνική υποκριτικής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ταντέους Όλσα (αριστερά) και ο Στέφαν Γιάρατς υποδύονται τον Κονστάντι Κούρτσεκ στην ταινία του 1936 Jego wielka miłość (Η μοναδική του αγάπη)

Ο Γιάρατς ήταν προικισμένος με μια βαριά, γωνιώδη φιγούρα και μια βραχνή αλλά άκρως υποβλητική φωνή. Κέρδισε τη φήμη του πιο τέλειου ηθοποιού με ρόλους μειονεκτούντων και ταπεινωμένων. Τους προσέγγισε χωρίς συναισθηματισμούς, μεταδίδοντας πίκρα και χοντροκομία, καθώς και ανταρσία, ακόμα κι αν ήταν βαθιά κρυμμένα. Με την υποκριτική του απαλλαγμένη από στοργή, μπόρεσε να δημιουργήσει χαρακτήρες που ήταν βαθιά ανθρώπινοι, συγκινητικοί και απλοί. Ο Γιάρατς θεωρήθηκε ότι έφερε στο θέατρο μια κάπως πληβείο γεύση που πρόσθετε αλήθεια στους ρόλους του. Μερικές φορές έπαιζε ωμά, αν και με τον καιρό η υποκριτική του αποστασιοποιήθηκε και μερικές φορές αποκάλυπτε έναν υπαινιγμό κοροϊδίας. Ωστόσο, θεωρήθηκε ως ένας ηθοποιός που συμπάσχει, σεβόταν και υπερασπιζόταν τους πρωταγωνιστές του και που μετέφερε τα βάσανα τους. Δούλεψε σκληρά τους ρόλους του, γυαλίζοντας τους και μερικές φορές εισάγοντας σημαντικές αλλαγές σε σκηνές σε άλλα θέατρα.[13]

Φιλμογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!
Μνημείο του Στέφαν Γιάρατς στο Λοτζ, Πολωνία

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0418533. Ανακτήθηκε στις 13  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w67m11qd. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά, Τσεχικά, Σλοβακικά, Σλοβενικά, Πολωνικά, Ουγγρικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Σουηδικά, Κροατικά, Ισπανικά, Πορτογαλικά) European Theatre Architecture. Arts and Theatre Institute. 568. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ 4,0 4,1 psb.9895.1.
  5. ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 128630752. Ανακτήθηκε στις 30  Απριλίου 2024.
  7. ↑ Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  8. ↑ Ανακτήθηκε στις 16  Μαρτίου 2022.
  9. ↑ 9,0 9,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk2015865147. Ανακτήθηκε στις 16  Δεκεμβρίου 2022.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Michał Bujanowicz (Ιουνίου 2004). «Teatr Ateneum im. Stefana Jaracza». Teatry i grupy teatralne (στα Πολωνικά). Ινστιτούτο Άνταμ Μιτσκιέβιτς Culture.pl. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2013. 
  11. ↑ Popularna Encyklopedia Powszechna Wydawnictwa Fogra (2013). «Teatr Ateneum w Warszawie». Teatr; Europa. Εγκυκλοπαίδεια WIEM. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2013. 
  12. ↑ Monika Mokrzycka-Pokora (Σεπτεμβρίου 2006). «Stefan Jaracz». Resources Theatre. Ινστιτούτο Άνταμ Μιτσκιέβιτς Culture.pl. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2013. 
  13. ↑ «Stefan Jaracz». 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]