Στανίσουαφ Πσιμπισέφσκι
| Στανίσουαφ Πσιμπισέφσκι | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Stanisław Przybyszewski (Πολωνικά) |
| Γέννηση | 7 Μαΐου 1868[1][2][3] Γουογιέβο (Βοεβοδάτο Κουγιαβίας-Πομερανίας) |
| Θάνατος | 23 Νοεμβρίου 1927[1][4][2] Γιαρόντι |
| Τόπος ταφής | Góra |
| Χώρα πολιτογράφησης | Πολωνία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά[5][6] Γερμανικά |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο Χούμπολτ |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μεταφραστής θεατρικός συγγραφέας[7] δημοσιογράφος ποιητής συγγραφέας[7] δοκιμιογράφος[7] |
| Αξιοσημείωτο έργο | Confiteor Homo sapiens Snow |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ντάγκνι Γιούελ (1893–άγνωστη τιμή)[8] Jadwiga Przybyszewska |
| Τέκνα | Zenon P. Westrup Bolesław Przybyszewski Iwa Dahlin Στανισουάβα Πσιμπισέφσκα |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Αξιωματικός του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[9] Διοικητής του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[9] |
| Υπογραφή | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Στανίσουαφ Φέλιξ Πσιμπισέφσκι (πολωνικά: Stanisław Feliks Przybyszewski, προφέρεται: [staˈɲiswaf pʂɨbɨˈʂɛfskʲi]) (7 Μαΐου 1868 - 23 Νοεμβρίου 1927) ήταν Πολωνός μυθιστοριογράφος, δραματουργός και ποιητής της παρακμιακής νατουραλιστικής σχολής. Η δραματική ποίηση του σχετίζεται με το συμβολικό καλλιτεχνικό ρεύμα. Έγραψε τόσο στα γερμανικά όσο και στα πολωνικά.[10]
Ζωή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Πσιμπισέφσκι γεννήθηκε στο Λόντορφ (Γουογιέβο) κοντά στο Κρούσβιτς (Κρουσφίτσα) στην Πρωσία. Ήταν γιος ενός ντόπιου δασκάλου, του Γιούζεφ Πσιμπισέφσκι και παρακολούθησε ένα γερμανικό γυμνάσιο στο Θορν (Τόρουν),[10] από το οποίο αποφοίτησε το 1889. Έφυγε για το Βερολίνο, όπου πρώτα σπούδασε αρχιτεκτονική και μετά ιατρική. Εκεί γοητεύτηκε από τη φιλοσοφία του Φρίντριχ Νίτσε, άρχισε να αναφέρεται ως σατανιστής και βυθίστηκε στη μποέμ ζωή της πόλης.
Στο Βερολίνο έζησε, αλλά δεν την παντρεύτηκε, με τη Μάρθα Φέρντερ. Μαζί απέκτησαν τρία παιδιά, εκ των οποίων τα δύο πριν την αφήσει για να παντρευτεί τη Ντάγκνι Γιούελ στις 18 Αυγούστου 1893 και έναν κατά τη διάρκεια του γάμου του με τη Ντάγκνι. Από το 1893 έως το 1898 ζούσε με τη Ντάγκνι (πρώην μοντέλο του Έντβαρτ Μουνκ), μερικές φορές στο Βερολίνο και σε κάποιες φορές στην πατρίδα της Ντάγκνι, το Κονγκσβίνγκερ της Νορβηγίας. Στο Βερολίνο γνώρισαν άλλους καλλιτέχνες στο Zum schwarzen Ferkel (Το μαύρο χοιρίδιο).
Το 1896 συνελήφθη στο Βερολίνο με την υποψία της δολοφονίας της συζύγου του, Μάρθα, αλλά αφέθηκε ελεύθερος αφού αποδείχθηκε ότι πέθανε από δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα. Μετά το θάνατο της Μάρθας, τα παιδιά στάλθηκαν σε διαφορετικά ανάδοχα σπίτια. Το φθινόπωρο του 1898, αυτός και η Ντάγκνι μετακόμισαν στο Κράκαου (Κρακοβία), στην Αυστροουγγρική Γαλικία, όπου ορίστηκε ως ηγέτης μιας ομάδας επαναστατικών νέων καλλιτεχνών και ως εκδότης του επιστομίου τους, Życie (Ζωή). Έμεινε ένθερμος απόστολος της βιομηχανοποίησης και της αυτοέκφρασης.
Ταξίδεψε στο Λέμπεργκ (Λβιβ) και επισκέφτηκε τον ποιητή και θεατρικό συγγραφέα Γιαν Κασπρόβιτς. Ο Πσιμπισέφσκι ξεκίνησε μια σχέση με τη σύζυγό του Κασπρόβιτς, Γιαντβίγκα Γκονσόφκσα. Ο Κασπρόβιτς είχε παντρευτεί την Γιαντβίγκα, τη δεύτερη σύζυγό του, το 1893. Ο πρώτος γάμος του με την Τεοντόζια Σιμάνσκα το 1886 είχε τελειώσει με διαζύγιο μετά από μερικούς μήνες.
Το 1899 ο Πσιμπισέφσκι εγκατέλειψε τη Ντάγκνι και έφτιαξε σπίτι με την Γιαντίβγκα στη Βαρσοβία. Περίπου εκείνη τη στιγμή ασχολήθηκε επίσης με την Ανιέλα Παγιονκούβνα, με την οποία απέκτησε μία κόρη. Η Ντάγκνι επέστρεψε στο Παρίσι και δολοφονήθηκε από έναν νεαρό φίλο της, τον Βουαντίσουαφ Εμέρικ, στην Τιφλίδα το 1901.
Το 1905 ο Πσιμπισέφσκι και η Γιαντίβγκα μετακόμισαν στο Θορν (Τόρουν) όπου προσπάθησε να αποκαταστήσει τα προβλήματα του με το αλκοόλ. Εκεί, το διαζύγιο της Γιαντίβγκα οριστικοποιήθηκε και παντρεύτηκαν στις 11 Απριλίου 1905. Ο Przybyszewski συνέχισε να αγωνίζεται με τον αλκοολισμό για το υπόλοιπο της ζωής του.
Το 1906 το ζευγάρι μετακόμισε στο Μόναχο, χρηματοδοτούμενο από την πώληση του χειρόγραφου του έργου Śluby (Όρκοι). Κατά τη διάρκεια του πολέμου έζησαν για λίγο στην Βοημία (Τσεχία) και μετακόμισαν στην νεοσυσταθείσα Πολωνία το 1919.
Στο Πόζναν υπέβαλε αίτηση για θέση διευθυντή λογοτεχνικού θεάτρου, αλλά η δουλειά του με γερμανικά πολιτικά φυλλάδια κατά τη διάρκεια του πολέμου εμπόδισε το διορισμό. Πήρε δουλειά ως μεταφραστής γερμανικών στο ταχυδρομείο. Το 1920 βρήκε παρόμοια δουλειά στην Ελεύθερη Πόλη του Ντάντσιχ (τώρα Γκντανσκ) στους σιδηροδρόμους. Έζησε στο Ντάντσιχ μέχρι το 1924 και διοικούσε εκεί ένα πολωνικό βιβλιοπωλείο. Μετά τον Ντάντσιχ, προσπάθησε να εγκατασταθεί κατά σειρά στο Τόρουν, στο Ζακοπάνε και στο Μπίντγκοστς, αλλά χωρίς επιτυχία. Τελικά βρήκε δουλειά στη Βαρσοβία, στα γραφεία του Προέδρου. Έζησε σε δωμάτια στο παλιό Βασιλικό Κάστρο.
Το 1927 επέστρεψε στην Κουγιαβία και πέθανε στο Γιαρόντι τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, σε ηλικία 59 ετών.
Έγραψε αρκετά επιτυχημένα μυθιστορήματα, από τα οποία το Homo Sapiens, το πιο δημοφιλές, έχει μεταφραστεί στα αγγλικά.
Έργα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Zur Psychologie des Individuums (1892)
- De Profundis (1895)
- Vigilien (1895)
- Homo Sapiens (1896)
- Die Synagoge des Satan (1897); Synagoga szatana (1899, πολωνική έκδοση)
- Satans Kinder (1897)
- Das große Glück (1897)
- Epipsychidion (1900)
- Androgyne (1900)
- Totentanz der Liebe (1902)
- Erdensöhne (1905)
- Gelübde (1906)
- Polen und der heilige Krieg (1915)
- Von Polens Seele. Ein Versuch (1917)
- Der Schrei (1918)
- Moi współcześni (1928)
Δράμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Το Αιώνιο Παραμύθι
- Το Χρυσό Δέρας
- Το Χιόνι (Schnee, 1903)
- Για την Ευτυχία
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 121779367. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Stanislaw-Przybyszewski. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb121779367. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ CONOR.SI. 33732707.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /18336. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ «Norsk biografisk leksikon». (Μποκμάλ, Νεονορβηγικά) Νορβηγικό βιογραφικό λεξικό. Kunnskapsforlaget. Dagny_Juel.
- ↑ 9,0 9,1 Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2021.
- ↑ 10,0 10,1 Χαλίνα Φλορίνσκα-Λαλέβιτς (Ιανουάριος 2004). Stanisław Przybyszewski. Ινστιτούτο Άνταμ Μιτσκιέβιτς. http://culture.pl/en/artist/stanislaw-przybyszewski.
