Σταυρός του Ράθγουελ
Ο Σταυρός του Ράθγουελ είναι αγγλοσαξονικός πέτρινος σταυρός που βρίσκεται στην εκκλησία του χωριού Ράθγουελ στη Σκωτία και χρονολογείται πιθανώς από τον 8ο αιώνα, μια εποχή που οι βασιλιάδες του αγγλοσαξονικού βασιλείου της Νορθουμβρίας επέκτειναν την κυριαρχία τους στη νοτιοδυτική Σκωτία.[1]
Είναι το πιο διάσημο και περίτεχνο αγγλοσαξονικό μνημειακό γλυπτό, από τα πιο εντυπωσιακά έργα της αγγλοσαξονικής τέχνης. Μαζί με τις επιγραφές στην Κασετίνα του Ωζόν περιέχουν τα παλαιότερα διασωθέντα κείμενα, προγενέστερα των χειρογράφων της παλαιάς αγγλικής λογοτεχνίας.
Έχει ύψος 5,5 μέτρα και είναι ο μεγαλύτερος αγγλοσαξονικός ανάγλυφος σταυρός της αγγλοσαξονικής περιόδου που έχει διασωθεί. Φέρει επιγραφές στα λατινικά, στα παλαιά αγγλικά και στο ρουνικό αλφάβητο. [2]
Ιστορικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο σταυρός ίσως βρισκόταν μέσα σε εκκλησία, αλλά το πιθανότερο ήταν να βρισκόταν στο ύπαιθρο. Πιθανόν ήταν ένας σταυρός κηρύγματος, που βοηθούσε τους ιερείς να διαδώσουν το χριστιανικό ευαγγέλιο σε εποχή που ο αλφαβητισμός δεν ήταν ευρέως διαδεδομένος και επομένως τα γλυπτά θα ήταν χρήσιμα για τη διδασκαλία και το κήρυγμα. Είναι παρόμοιος με τον Σταυρό Μπιούκασλ που βρίσκεται στη γειτονική Κάμπρια.
Το 1642 ο σταυρός θρυμματίστηκε με απόφαση της Εκκλησίας της Σκωτίας κατά των «ειδωλολατρικών μνημείων» και τα τα θραύσματα είτε επαναχρησιμοποιήθηκαν ως καθίσματα εκκλησίας είτε αφέθηκαν στο προαύλιο της εκκλησίας μέχρι να αποκατασταθούν και να συναρμολογηθούν ξανά το 1823. Το 1887 μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση μέσα στην εκκλησία του χωριού Ράθγουελ, σε μια ειδικά κατασκευασμένη αψίδα, όπου στέκεται ακόμα και σήμερα. Το κέντρο του σταυρού, οι οριζόντιοι βραχίονες και ένα κομμάτι του άξονα δεν διατηρήθηκαν και έχουν αντικατασταθεί.[3]
Ανάγλυφες παραστάσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υπάρχουν πολλές συζητήσεις και επιχειρήματα σχετικά με τον σταυρό του Ράθγουελ και πολλές προσπάθειες να εξηγηθεί η βιβλική εικονογραφία, η ημερομηνία, η αρχική του δομή και οι επιγραφές.[4]
Δύο από τις όψεις του φέρουν σκηνές από την Καινή Διαθήκη με λατινικές επιγραφές που επεξηγούν τις σκηνές που απεικονίζονται.
Από κάτω προς τα πάνω, στη νότια όψη απεικονίζονται:
- Η Σταύρωση
- Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
- Ο Ιησούς θεραπεύει τον τυφλό
- Η Μαρία η Μαγδαληνή πλένει τα πόδια του Ιησού
- Η εργατική Μάρθα και η στοχαστική Μαρία
- Ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής
Στη βόρεια όψη εμφανίζονται:
- Η φυγή στην Αίγυπτο της Παναγίας, του Ιωσήφ και του Ιησού
- Ο Άγιος Παύλος και ο Άγιος Αντώνιος μοιράζονται ψωμί στην έρημο, συμβολίζοντας την πνευματική τροφή της μοναστικής ζωής
- Ο Χριστός που περπατά πάνω σε θηρία
- Το Όραμα της Αποκάλυψης
- Ο Άγιος Ματθαίος
- Ένας αετός, που συμβολίζει την ανάσταση και την Ανάληψη του Χριστού
Η δυτική και η ανατολική όψη είναι οι στενότερες πλευρές του σταυρού. Είναι διακοσμημένες με εικόνες πουλιών και άλλων ζώων, τοποθετημένα ανάμεσα σε αμπέλια και φύλλα που συμβολίζουν την πνευματική καρποφορία ή τη Δημιουργία.[5]
Οι ρουνικές επιγραφές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|
| |
Ρούνοι και κύλινδροι αμπέλου στη δυτική πλευρά
| ||
Οι κύλινδροι της αμπέλου περιβάλλονται από αγγλοσαξονικούς ρούνους. Αποκρυπτογραφήθηκαν το 1840 και διαπιστώθηκε ότι είναι απόσπασμα ενός παλαιοαγγλικού ποιήματος Το όνειρο του Σταυρού, το οποίο αφηγείται την ιστορία της Σταύρωσης από τη σκοπιά του σταυρού. Οι ρούνοι είναι πιθανόν μια προσθήκη μεταγενέστερη της κατασκευής του μνημείου.[6]
Η ρουνική επιγραφή :
ᛣᚱᛁᛋᛏ ᚹᚫᛋ ᚩᚾ ᚱᚩᛞᛁ ᚻᚹᛖᚦᚱᚨ /
ᚦᛖᚱ ᚠᚢᛋᚨ ᚠᛠᚱᚱᚪᚾ ᛣᚹᚩᛗᚢ /
ᚨᚦᚦᛁᛚᚨ ᛏᛁᛚ ᚪᚾᚢᛗ /
ᛁᚳ ᚦᚨᛏ ᚪᛚ ᛒᛁᚻ.
«Ο Χριστός ήταν στον σταυρό. Και από μακριά ήρθαν βιαστικά στον ευγενή πρίγκιπα. Τα είδα όλα αυτά.»
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ . «youtube.com/The Ruthwell Cross and Church».
- ↑ . «britannica.com/topic/Ruthwell-Cross».
- ↑ . «visitscotland.com/info/see-do/ruthwell-cross».
- ↑ . «historicenvironment.scot/visit-a-place/places/ruthwell-cross/history/».
- ↑ . «bbc.co.uk/history/scottishhistory/Ruthwell Cross».
- ↑ . «theanglosaxons.com/the-dream-of-the-rood/».