Στρατοδικείο
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
 |
Αυτό το λήμμα παρουσιάζει το θέμα από ελληνική οπτική γωνία ή δίνει δυσανάλογο βάρος στην ελληνική πτυχή ενός παγκόσμιου θέματος. Προσπαθήστε να το ανασκευάσετε ή και να προσθέσετε πληροφορίες έτσι ώστε να καλύπτει πληρέστερα και περισσότερο ουδέτερα το θέμα. Παρακαλούμε δείτε τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του λήμματος. |
Στρατοδικείο ονομάζεται το ειδικό ποινικό δικαστήριο ενώπιον του οποίου δωσιδικούν για όλες τις αξιόποινες πράξεις τους οι στρατιωτικοί οι οποίοι υπηρετούν, κατά τον χρόνο τέλεσης της πράξης, στον Στρατό Ξηράς.
Βασικές αρχές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ύπαρξη στρατοδικείων, ναυτοδικείων και αεροδικείων, προβλέπεται στο Σύνταγμα της Ελλάδος, το οποίο στο άρθρο 96 παρ. 4 ορίζει ότι:
«Ειδικοί νόμοι ορίζουν: α. Τα σχετικά με τα στρατοδικεία, ναυτοδικεία και αεροδικεία, στην αρμοδιότητα των οποίων δεν μπορεί να υπαχθούν ιδιώτες».
Στην παράγραφο 5 του ιδίου άρθρου του Συντάγματος ορίζεται ακόμη ότι:
«Τα δικαστήρια του στοιχείου α΄ της προηγούμενης παραγράφου συγκροτούνται κατά πλειοψηφία από μέλη του δικαστικού σώματος των Ενόπλων Δυνάμεων, που περιβάλλονται με τις εγγυήσεις λειτουργικής και προσωπικής ανεξαρτησίας του άρθρου 87 παρ. 1 του Συντάγματος. Για τις συνεδριάσεις και αποφάσεις των δικαστηρίων αυτών εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 2 έως 4 του άρθρου 93. Τα σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου αυτής, καθώς και ο χρόνος που θα αρχίσει η ισχύς τους, ορίζονται με νόμο».
Ο νόμος αυτός εκδόθηκε τελικά με αρκετά χρόνια καθυστέρηση και συγκεκριμένα το 1995 (Ν 2287/1995, «Κύρωση του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα» ΦΕΚ Α΄ 20/1.2.1995). Το ίδιο έτος εκδόθηκε και ο νόμος περί δικαστικού σώματος ενόπλων δυνάμεων (Ν 2304/1995, «Κύρωση του Κώδικα Δικαστικού Σώματος Ενόπλων Δυνάμεων» ΦΕΚ Α΄ 83/11.5.1995.
Στο πρώτο κεφάλαιο του δικονομικού μέρους του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα (ΣΠΚ) ρυθμίζονται τα σχετικά με τα δικαστήρια και τα δικαστικά πρόσωπα που συνθέτουν τη Στρατιωτική Δικαιοσύνη. Συγκεκριμένα στο άρθρο 167 ΣΠΚ, ορίζεται ότι η ποινική δικαιοσύνη στο Στρατό απονέμεται από τα στρατιωτικά δικαστήρια (στρατοδικεία, αεροδικεία, ναυτοδικεία, αναθεωρητικό δικαστήριο) και τον Άρειο Πάγο. Στο άρθρο αυτό του ΣΠΚ περιλαμβάνονται δύο από τις βασικότερες επιταγές του άρθρου 96 παρ. 5 του Συντάγματος που είναι: α) η λειτουργική και προσωπική ανεξαρτησία των στρατιωτικών δικαστών (και Αναθεωρητών) και β) η αιτιολόγηση των αποφάσεων των στρατιωτικών δικαστηρίων. Στη συνέχεια προβλέφθηκε ότι στην Ελλάδα λειτουργούν πέντε Στρατοδικεία, δύο Ναυτοδικεία, τρία Αεροδικεία και το Αναθεωρητικό Δικαστήριο, η ίδρυση και κατάργηση των οποίων, όπως και κάθε άλλη μεταβολή, θα ρυθμίζονται κάθε φορά με την έκδοση σχετικού Προεδρικού Διατάγματος (βλ. άρθρο 168 ΣΠΚ).
Με γενική διάταξη του ΣΠΚ (άρθρο 5 παρ. 1 ιγ΄ ΣΠΚ), ορίζεται ότι με τον όρο «Στρατοδικείο» θα νοείται και το Ναυτοδικείο και το Αεροδικείο ώστε να αποφεύγεται στο κείμενο του Κώδικα η συχνή χρήση και επανάληψη των όρων αυτών.
Στρατοδικεία στην Ελλάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα στρατοδικεία τα οποία λειτουργούν σήμερα στην Ελλάδα, καθώς και οι εδαφική τους αρμοδιότητα, σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα 282/2001 (ΦΕΚ Α΄ 197/5.9.2001), είναι τα εξής:
Στρατοδικείο Αθηνών (στο οποίο υπάγονται εδαφικά οι νομοί Αττικής, Βοιωτίας, Φθιώτιδος (μόνο η επαρχία Λοκρίδος), Ευρυτανίας, Φωκίδος, Κορινθίας, Αχαΐας, Ηλείας, Μεσσηνίας, Αρκαδίας, Λακωνίας, Αργολίδος, Ζακύνθου, Κεφαλληνίας, Λευκάδος, Κυκλάδων, Λέσβου, Χίου, Σάμου, Δωδεκανήσου και Ευβοίας (πλην της επαρχίας Ιστιαίας, η οποία υπάγεται στην αρμοδιότητα του Στρατοδικείου Λάρισας)
Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης (στο οποίο υπάγονται εδαφικά οι νομοί Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Σερρών, Κιλκίς, Ημαθίας, Πέλλης, Πιερίας, Καστοριάς, Φλωρίνης, Κοζάνης, Γρεβενών)
Στρατοδικείο Λάρισας (στο οποίο υπάγονται εδαφικά οι νομοί Λαρίσης, Μαγνησίας, Τρικάλων, Καρδίτσας, Φθιώτιδος (πλην της επαρχίας Λοκρίδος, η οποία υπάγεται στο Στρατοδικείο Αθηνών) και Ευβοίας (μόνο η επαρχία Ιστιαίας)
Στρατοδικείο Χανίων (στο οποίο υπάγονται εδαφικά οι νομοί Χανίων, Ρεθύμνης, Ηρακλείου και Λασιθίου)
Στρατοδικείο Ξάνθης (στο οποίο υπάγονται εδαφικά οι νομοί Καβάλας, Δράμας, Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου)
Στρατοδικείο Ιωαννίνων (στο οποίο υπάγονται εδαφικά οι νομοί Ιωαννίνων, Θεσπρωτίας, Πρεβέζης, Άρτης, Κερκύρας και Αιτωλίας και Ακαρνανίας)
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Για περισσότερα βλ. Ευγένιος Γιαρένης, Στρατιωτικός Ποινικός Κώδικας, Θεωρία-Εφαρμογή, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 2005, αλλά και στον δικτυακό τόπο της Ενώσεως Δικαστικών Λειτουργών Στρατιωτικής Δικαιοσύνης: https://www.militaryjustice.gr/