Τακαμαΐν Τζόκιχι | |
---|---|
Όνομα στη μητρική γλώσσα | 高峰 譲吉 (Ιαπωνικά) |
Γέννηση | 3 Νοεμβρίου 1854[1][2][3] Τακαόκα |
Θάνατος | 22 Ιουλίου 1922[1][2][3] Νέα Υόρκη[4] |
Αιτία θανάτου | νεφρίτιδα |
Υπηκοότητα | Ιαπωνία |
Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, Αυτοκρατορικό Κολλέγιο Μηχανολογίας, Tekijuku και d:Q11613519 |
Σύζυγος | Caroline Takamine Beach |
Βραβεύσεις | Ten Japanese Great Inventors |
Επιστημονική σταδιοδρομία | |
Ιδιότητα | χημικός |
δεδομένα ( ) |
Ο Τακαμαΐν Τζόκιχι (αγγλ. Takamine Jōkichi, ιαπωνικά 高峰 譲吉, 3 Νοεμβρίου 1854 – 22 Ιουλίου 1922) ήταν Ιάπωνας χημικός[5][6], ο οποίος έγινε ευρέως γνωστός για την πρώτη απομόνωση της επινεφρίνης το 1901.
Γεννήθηκε στην Τακαόκα, στην επαρχία Τογιάμα της Ιαπωνίας τον Νοέμβριο του 1854.[7] Ο πατέρας του ήταν ιατρός και η μητέρα του προέρχονταν από μια οικογένεια ζυθοποιών σάκε. Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην Καναζάβα, πρωτεύουσα του σημερινού νομού Ισικάβα στο κέντρο της νήσου Χονσού.
Έμαθε αγγλικά από μια ολλανδική οικογένεια στο Ναγκασάκι, και έτσι μιλούσε πάντα αγγλικά με ολλανδική προφορά.
Σπούδασε στην Οσάκα, το Κιότο και το Τόκιο, αποφοιτώντας από το Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο του Τόκιο το 1879. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης και στο Πανεπιστήμιο του Στραθκλάιντ της Σκωτίας μέχρι και το 1883.[8]
Το 1883 επέστρεψε στην Ιαπωνία και εντάχθηκε στο τμήμα χημείας στο νεοσύστατο Τμήμα Γεωργίας και Εμπορίου μέχρι το 1887.[8]
Στη συνέχεια ίδρυσε την εταιρεία τεχνητών λιπασμάτων του Τόκιο, όπου αργότερα απομόνωσε το ένζυμο τακαδιαστάση, ένα ένζυμο που καταλύει τη διάσπαση του αμύλου.
Ο Τζόκιχι ανέπτυξε την διάσπασή του από τον κότζι , έναν μύκητα που χρησιμοποιείται στην παρασκευή σάλτσας σόγιας και μίσο. Η λατινική του ονομασία είναι Aspergillus oryzae και είναι ένας «εθνικός μύκητας» στην Ιαπωνία.[9]
Το 1884 πήγε ως συν-επίτροπος της World Cotton Centennial Exposition στη Νέα Ορλεάνη, όπου γνώρισε τον ερευνητή Λευκάδιο Χερν και τη 18χρονη Caroline Field Hitch που έμελλε να είναι η μελλοντική σύζυγός του.
Το 1885 έγινε προσωρινός επικεφαλής του Ιαπωνικού Γραφείου Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και βοήθησε να τεθούν τα θεμέλια της διαχείρισης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Ίδρυσε την εταιρεία Tokyo Artificial Fertilizer Company, εισάγοντας μεγάλες ποσότητες φωσφορικών αλάτων από το Τσάρλεστον της Νότιας Καρολίνας.
Το 1890 μετανάστευσε με τη γυναίκα του Caroline και τους δύο γιους του στο Σικάγο.[7]:6
Ίδρυσε το δικό του ερευνητικό εργαστήριο στη Νέα Υόρκη, αλλά παραχώρησε τα αποκλειστικά δικαιώματα παραγωγής και εκμετάλλευσης για την τακαδιαστάση σε μια από τις μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρείες των ΗΠΑ, την Parke-Davis.[10] Αυτό αποδείχτηκε μια έξυπνη κίνηση καθώς έγινε εκατομμυριούχος σε σύντομο χρονικό διάστημα. Στις αρχές του 20ου αιώνα εκτιμήθηκε ότι είχε συνολική περιουσία αξίας 30 εκατομμυρίων δολαρίων.[9]
Το 1894 ο Τζόκιχι υπέβαλε αίτηση, και του χορηγήθηκε, ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας των ΗΠΑ με τον τίτλο "Process of Making Diastatic Enzyme" (U.S. Patent 525,823 ). Αυτό υπήρξε το πρώτο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για ένα μικροβιακό ένζυμο στις Ηνωμένες Πολιτείες.[8][11]
Το 1901 απομόνωσε και εξευγένισε την ορμόνη αδρεναλίνη, η οποία έγινε το πρώτο αποτελεσματικό βρογχοδιασταλτικό για το άσθμα από ζωικούς αδένες. Έγινε έτσι ο πρώτος ερευνητής που το κατόρθωσε αυτό για μια αδενική ορμόνη.[5][12]
Το 1904 ο αυτοκράτορας Μέιτζι της Ιαπωνίας τίμησε τον Τακαμαΐν Τζόκιχι με ένα ασυνήθιστο δώρο. Στα πλαίσια της Παγκόσμιας Έκθεσης του Σεντ Λούις, η ιαπωνική κυβέρνηση είχε αντιγράψει μια ιστορική ιαπωνική δομή, το "Παλάτι του Πεύκου και του Σφενδάμου" (Shofu-den), που είχε σχεδιαστεί σύμφωνα με το Αυτοκρατορικό Παλάτι της στέψης του Κιότο πριν από 1.300 χρόνια.
Αυτή η δομή δωρίστηκε τιμητικά από τον αυτοκράτορα και δόθηκε στον Τζόκιχι ως ευγενή αναγνώριση των προσπαθειών του για την περαιτέρω ανάπτυξη φιλικών σχέσεων μεταξύ της Ιαπωνίας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.[13] Του μεταφέρθηκε η κατασκευή σε τμήματα από το Μιζούρι στο εξοχικό του, στο βόρειο τμήμα της Νέας Υόρκης. Το 1909 η κατασκευή αυτή χρησίμευσε ως ξενώνας για τον πρίγκιπα Kuni Kuniyoshi και την πριγκίπισσα Kuni της Ιαπωνίας, που επισκέφτηκαν την περιοχή.[14]
Το 1905 ο Τζόκιχι ίδρυσε το Nippon Club, το οποίο στεγάζονταν για πολλά χρόνια στην οδό 161 West 93rd Street στο Μανχάταν.[15]
Ο Τακαμαΐν Τζόκιχι αφιέρωσε τη ζωή του στη διατήρηση και ενίσχυση της καλής και αρμονικής διακρατικής σχέσης μεταξύ των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας.[16][17]