Ταταύλα (ιστορική συνοικία)

Τα Ταταύλα (Kurtuluş) είναι ιστορική συνοικία της Κωνσταντινούπολης και βρίσκεται ΒΔ. του Πέραν, κατοικούμενη από τον 16ο αιώνα μέχρι το 1922 αποκλειστικά από Έλληνες, κάποιους Αρμενίους και λιγότερο Εβραίους. Θεωρείται ότι οι πρώτοι κάτοικοι της συνοικίας αυτής ήταν Χιώτες. Σήμερα η Κουρτουλούς αποτελεί κοσμοπολίτικη συνοικία του δημοτικού διαμερίσματος νοτίου Σισλί της Κωνσταντινούπολης.

Θεωρείται ότι το όνομα αυτό προέρχεται από τους «στάβλους» των Γενουατών της περιοχής του Γαλατά, που ονομάζονταν στα Τουρκικά tavla[1]. Τα Ταταύλα συνοικίσθηκαν επί Σουλτάνου Σουλεϊμάν Α' (1520-1566) από τους αιχμαλώτους και εργάτες του πλησίον ναυστάθμου Κασίμ-Πασά, που κατάγονταν από την Κρήτη, Μάνη, Κυκλάδες και Επτάνησα. Λόγω της έντονης ελληνικής δραστηριότητας, με πολυάριθμα σχολεία, εκκλησίες και ταβέρνες, τα Ταταύλα είχαν λάβει από τους Τούρκους το προσωνύμιο "Μικρή Αθήνα" (Küçük Atina).[2]

Ο πληθυσμός των Ταταύλων που εν τω μεταξύ μετά τη μεγάλη πυρκαγιά (κατ΄ άλλους εμπρησμό των Τούρκων, κατ΄ άλλους εγκληματική αδιαφορία και κατ΄ άλλους αδυναμία μέσων πυρόσβεσης) που σημειώθηκε στις 13 Απριλίου του 1929 μετονομάσθηκε επίσημα σε Kurtuluş - Κουρτουλούς («απολύτρωση»), το 1950 είχε περιορισθεί στις 7.000 μόνο. Παρά ταύτα, η εν λόγω κοινότητα διατηρεί μέχρι σήμερα τρεις ναούς: του Αγίου Αθανασίου, του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Ελευθερίου. Στην ίδια περιοχή υπήρχε εξατάξια μικτή αστική σχολή με 400 μαθητές και φιλόπτωχη αδελφότητα που παρείχε καθημερινά συσσίτια, καθώς και αθλητικός σύλλογος.

Σημείωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το όνομα Κουρτουλούς με τη σημασία που έχει, δεν θα πρέπει να εκλαμβάνεται ως έννοια συνυφασμένη με ξεριζωμό των Ελλήνων, ή Αρμενίων από την περιοχή. Το όνομα είναι πολύ παλαιό και προέρχεται από την ομώνυμη ακτή "Κουρτουλούς" επί της οποίας αποβιβάζονταν αιχμάλωτοι - δούλοι που ανάλογα των γνώσεών τους κατ΄ εντολή του Σουλτάνου απολυτρώνονταν και αναλάμβαναν εργασίες κυρίως στους ταρσανάδες (ναυπηγεία) της περιοχής, ή σε άλλες εργασίες.

Τα Ταταύλα είχαν καταστραφεί και παλαιότερα από πυρκαγιά, το 1832, όταν τότε αποτεφρώθηκαν περισσότερες από 600 οικίες και 50 καταστήματα.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Ταταύλα συνοικίσθηκαν επί του Σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή (1520-1566) από τους αιχμαλώτους και εργάτες του πλησίον ναυστάθμου Κασίμ-Πασά, που κατάγονταν από την Κρήτη, Μάνη, Κυκλάδες και Επτάνησα. Τον 18o αιώνα χριστιανοί εργάτες μετοίκησαν από τον Κεράτιο Κόλπο στα Ταταύλα και μαζί τους φέρανε και την εικόνα του Αγίου Δημητρίου, όπου την μεταφέρανε στον ναό του Αγίου Αθανασίου (ο οποίος μετά από εργασίες το 1782 μετονομάστηκε σε Άγιο Δημήτριο).

Μέχρι το 1850 τα Ταταύλα ήταν αραιοκατοικημένα και κακόφημα και αποτελούσαν μια από τις λαϊκές γειτονιές της Πόλης. Μετά το 1850 όμως ήρθε η λεγόμενη Χρυσή Εποχή για τα Ταταύλα καθώς υπάρχουν πολλά προνόμια:

  • Χτίζονται πολλές εκκλησίες και ανακαινίζονται οι παλιοί ναοί
  • Ιδρύεται ο Αθλητικός Σύλλογος Κουρτουλούς
  • Ιδρύεται η Αστική Σχόλη, Παρθεναγωγείο και Αρρεναγωγείο
  • Κατοικούν σε ποσοστό 99% Έλληνες κάτοικοι οπού έχουν απόλυτη ελευθερία

Όλα αυτά αλλάζουν μετά το 1929 όπου ξεσπάει η πιο καταστροφική πυρκαγιά στην ιστορία των Ταταούλων, οι Έλληνες κάτοικοι φεύγουν και αρχίζει εισροή αλλοεθνών. Μετονομάζονται σε Κούρτουλους (Απελευθέρωση).

Σήμερα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σήμερα τα Ταταύλα αποτελούν την πιο πολυπληθή ελληνική κοινότητα της Πόλης με παραπάνω από 1400 κατοίκους. Η Κοινότητα αποτελεί από τις πιο δραστήριες ελληνικές κοινότητες στην Πόλη. Συντηρεί 5 ναούς και ένα νεκροταφειακό ναό, οι οποίοι είναι:

  • Ο Καθεδρικός ναός του Αγίου Δημητρίου, σε άριστη κατάσταση με 750 ενορίτες
  • Ο ναός του Αγίου Αθανασίου, με 150 ενορίτες
  • Ο ιστορικός ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Ντολάπντερε, με 100 ενορίτες
  • Ο ναός των Δώδεκα Αποστόλων Φερίκιοϊ, σε άριστη κατάσταση, με 300 ενορίτες
  • Ο ιστορικός ναός Αγιάς Παρασκευής Πικριδίου με 100 ενορίτες, όπου βρίσκεται και ο τάφος της Αγίας Αργυρής της εκ Προύσης
  • Ο Κοιμητηριακός ναός του Αγίου Ελευθερίου, πρόσφατα ανακαινισμένος

Η αστική σχολή έκλεισε την περίοδο 2003-2004, όταν αποφοίτησαν οι τελευταίοι 4 μαθητές του, ενώ σήμερα συνεχίζεται ο δικαστικός αγώνας για το κλείσιμό του. Ο αθλητικός σύλλογος συνεχίζει την αξιόλογη δράση του, με πρόεδρο τον Κωσταντίνο Μπελαλίδη, έχοντας κερδίσει πολλές αξιώσεις.

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Επομένως, τα τάβλα > Ταταύλα (ορθότ. Τατάβλα)· Π. Μελιτόπουλος, 1934: Λεξικόν τουρκο-ελληνικόν. Κωνσταντινούπολη, σελ. 449.
  2. ↑ Didem Danis, Ebru Kayaalp. «Elmadag: A Neighborhood in Flux» (PDF). Institut Français d’Études Anatoliennes – Georges Dumézil. σελ. 19. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 1 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2011. 

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]