Τζοβάνι Τζιρόλαμο Σακέρι

Τζοβάνι Τζιρόλαμο Σακέρι
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	Σεπτέμβριος 1667[1] Σαν Ρέμο[1]
Θάνατος	25  Οκτωβρίου 1733[2][3][4] Μιλάνο[1]
Θρησκεία	Καθολικισμός[1]
Θρησκευτικό τάγμα	Εταιρεία του Ιησού[1]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	λατινική γλώσσα[3]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μαθηματικός[1] φιλόσοφος διδάσκων πανεπιστημίου σκακιστής[5]
Εργοδότης	Πανεπιστήμιο της Παβίας Πανεπιστήμιο του Τορίνο[6]
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Τζοβάνι Τζιρόλαμο Σακέρι (Giovanni Girolamo Saccheri, 5 Σεπτεμβρίου 1667 – 25 Οκτωβρίου 1733) ήταν Ιταλός Ιησουίτης ιερέας, σχολαστικός φιλόσοφος και μαθηματικός. Είναι περισσότερο γνωστός για την τελευταία του δημοσίευση, η οποία θεωρείται σήμερα το δεύτερο έργο που αφορά τις μη ευκλείδειες γεωμετρίες.^[7][8]

Βιογραφία

Εισήλθε στο τάγμα των Ιησουιτών το 1685 και χειροτονήθηκε ιερέας το 1694. Δίδαξε φιλοσοφία στο Τορίνο την περίοδο από το 1694 ως το 1697 και στη συνέχεια φιλοσοφία, θεολογία και μαθηματικά στην Παβία, από το 1697 ως τον θάνατό του.^[8] Απεβίωσε στις 25 Οκτωβρίου του 1733.

Logica demonstrativa, 1701

Έργα

Ο Σακέρι δημοσίευσε σημαντικά έργα όπως τα Quaesita geometrica (1693), Logica demonstrativa (1697) και Neo-statica (1708).

Λίγο πριν πεθάνει, το 1733, εξέδωσε το έργο Euclides ab omni naevo vindicatus (Ο Ευκλείδης απελευθερωμένος από κάθε ελάττωμα). Το έργο αυτό παρέμεινε άγνωστο μέχρι που ανακαλύφθηκε ξανά από τον Εουτζένιο Μπελτράμι στα μέσα του 19ου αιώνα.

Πολλές από τις ιδέες του Σακέρι αναπτύχθηκαν τον 11ο αιώνα από τον Πέρση διανοοούμενο και πολυμαθή Ομάρ Καγιάμ, στο έργο του Risâla fî sharh mâ ashkala min musâdarât Kitâb 'Uglîdis, (Συζητήσεις για τη δυσκολία του Ευκλείδη), γεγονός που αγνοούσαν οι δυτικές πηγές μέχρι πρόσφατα. Είναι άγνωστο αν ο Σακέρι είχε πρόσβαση στις ιδέες του Καγιάμ μέσω μετάφρασης ή είχε αναπτύξει τις θεωρίες του ανεξάρτητα. Πολλές φορές το τετράπλευρο του Σακέρι καλείται τετράπλευρο Καγιάμ-Σακέρι.^[9]

Έργα

• Quaesita geometrica (στα Λατινικά). Milano: Marc'Antonio Pandolfo Malatesta. 1693. 
• Logica demonstrativa (στα Λατινικά). Pavia: eredi Carlo Francesco Magri. 1701. 
• Neostatica (στα Λατινικά). Milano: Giuseppe Pandolfo Malatesta. 1708. 
• Euclides ab omni naevo vindicatus (στα Λατινικά). Milano: Paolo Antonio Montani. 1733. 
• Euclide liberato da ogni macchia. Testo latino a fronte; a cura di Pierangelo Frigerio, introduzione di Imre Tóth ed. Elisabetta Cattanei, Milano, Bompiani, 2001.
• Logica dimostrativa. Testo latino a fronte; a cura di Paolo Pagli e Corrado Mangione, Milano, Bompiani, 2011.

Παραπομπές

1. «Dizionario Biografico degli Italiani». (Ιταλικά) Dizionario Biografico degli Italiani. 1960. giovanni-girolamo-saccheri. Ανακτήθηκε στις 25  Μαΐου 2021.
2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 13164455b. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
4. MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
5. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
6. Ανακτήθηκε στις 4  Ιουλίου 2019.
7. Fitzpatrick 1964, σελ. 323.
8. De Risi 2013.
9. Braver, Seth (31 Δεκεμβρίου 2011). Lobachevski Illuminated. American Mathematical Society. σελίδες 58–59. ISBN 9781470456405. 

Βιβλιογραφία

• Halsted, George Bruce (1900). «Non-Euclidean Geometry». The American Mathematical Monthly 7 (5): 123–133. doi:10.2307/2970500. 
• Segre, Corrado (1903). «Congetture intorno all'influenza di Girolamo Saccheri sulla formazione della geometria non-euclidea». Atti della R. Accademia delle Scienze XXXVIII: 535–547. 
• Vailati, Giovanni (1903). «Di un'opera dimenticata del P. Girolamo Saccheri («Logica Demonstrativa» 1697)». Rivista Filosofica 4 (VI): 528–540. 
• Roberto Bonola (1912). Non-Euclidean Geometry. Μτφρ. H. S. Carslaw. Chicago: Open Court. 
• Emch, Arnold F. (1935). «The Logica Demonstrativa of Girolamo Saccheri». Scripta Mathematica 3: 51–60, 143–152, 221–233. 
• Fitzpatrick, Mary of Mercy (1964). «Saccheri, forerunner of non-Euclidean geometry». The Mathematics Teacher 57 (5): 323–332. doi:10.5951/MT.57.5.0323. https://archive.org/details/sim_mathematics-teacher_1964-05_57_5/page/323. 
• Brigaglia, Aldo; Nastasi, Pietro (1984). «Le soluzioni di Girolamo Saccheri e Giovanni Ceva al 'Geometram quaero' di Ruggero Ventimiglia: Geometria proiettiva italiana nel tardo seicento». Archive for History of Exact Sciences 30 (1): 7–44. doi:10.1007/BF00348433. https://archive.org/details/sim_archive-for-history-of-exact-sciences_1984_30_1/page/7. 
• Martin Gardner (2001). «Chapter 14: Non-Euclidean Geometry». The Colossal Book of Mathematics. W. W.Norton & Company. ISBN 0-393-02023-1. 
• M. J. Greenberg (1993). Euclidean and Non-Euclidean Geometries: Development and History (3η έκδοση). 
• Girolamo Saccheri (1733). Euclides Vindicatus. Μτφρ. G. B. Halsted. 
• Angelelli, Ignacio (1995). «Saccheri's "Postulate"». Vivarium 33 (1): 98–111. doi:10.1163/1568534952579812. 
• De Risi, Vincenzo (2013). «Saccheri, Giovanni Girolamo». Il Contributo italiano alla storia del Pensiero: Scienze. Istituto dell'Enciclopedia Italiana. https://www.treccani.it/enciclopedia/giovanni-girolamo-saccheri_(Il-Contributo-italiano-alla-storia-del-Pensiero:-Scienze). Ανακτήθηκε στις 12 August 2023. 
• (Ιταλικά) Roero, Clara Silvia (2017). «Saccheri, Giovanni Girolamo». Dizionario Biografico degli Italiani, Volume 89: Rovereto–Salvemini. Ρώμη: Istituto dell'Enciclopedia Italiana. ISBN 978-8-81200032-6. https://www.treccani.it/enciclopedia/giovanni-girolamo-saccheri_(Dizionario-Biografico).