Τζον Ουίλμοτ, 2ος κόμης του Ρότσεστερ

Τζον Ουίλμοτ, 2ος κόμης του Ρότσεστερ
Ο Τζον Ουίλμοτ το 1667, πορτρέτο του Πέτερ Λέλυ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1ιουλ. / 11  Απριλίου 1647γρηγ.[1]
Ditchley
Θάνατος26 Ιουλίουιουλ. / 5  Αυγούστου 1680γρηγ.[1]
Γούντστοκ[2]
Αιτία θανάτουσύφιλη
ΚατοικίαΠαρίσι (1653–1654)
Ditchley (1647–1653)
Ditchley (από 1656)
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Αγγλίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά
Αγγλικά[3]
ΣπουδέςΚολλέγιο Γουόνταμ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιητής
συγγραφέας[4]
θεατρικός συγγραφέας
Οικογένεια
ΣύζυγοςElizabeth Wilmot, Countess of Rochester[5]
ΤέκναCharles Wilmot, 3rd Earl of Rochester[6]
Anne Wilmot of Rochester[6][5]
Elizabeth Wilmot[6][5]
Malet Wilmot[6]
ΓονείςHenry Wilmot, 1st Earl of Rochester[5] και Anne St John, Countess of Rochester[5]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςΒασιλικό Ναυτικό του Ηνωμένου Βασιλείου
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Βουλής των Λόρδων του Ηνωμένου Βασιλείου (έως άγνωστη τιμή)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Τζον Ουίλμοτ, 2ος κόμης του Ρότσεστερ (αγγλικά: John Wilmot, 2nd Earl of Rochester) (1647 - 1680) ήταν Άγγλος ποιητής και αυλικός την περίοδο της Παλινόρθωσης του βασιλιά Καρόλου Β'. Ο Ρότσεστερ αντέδρασε ενάντια στον πνευματικό αυταρχισμό της προηγούμενης πουριτανικής εποχής, ενσάρκωσε τη νέα εποχή και έγινε γνωστός τόσο για τον έκλυτο τρόπο ζωής του όσο και ως συγγραφέας καυστικής σάτιρας, ερωτικών στίχων και άσεμνων ποιημάτων, συνήθως αλληλένδετων με τη ζωή του.[7]

Η σύντομη ζωή του ήταν ταραχώδης: φυλακίστηκε, πολέμησε κατά του Ολλανδικού ναυτικού, ενεπλάκη σε ανθρωποκτονίες, σεξουαλικά σκάνδαλα, αλκοολισμό, τσαρλατανισμό και παράνομη άσκηση της ιατρικής. Πέθανε ως αποτέλεσμα μιας σεξουαλικά μεταδιδόμενης μόλυνσης σε ηλικία 33 ετών.[8]

Ο Ρότσεστερ υπήρξε μεγάλος προστάτης των τεχνών και των γραμμάτων και σημαντικό πρόσωπο στον λογοτεχνικό κόσμο και στη βασιλική αυλή. Υποστήριξε συγγραφείς μεταξύ των οποίων ο Τζον Ντράιντεν, ο Τόμας Ότγουεϊ και η Άφρα Μπεν.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νεανικά χρόνια (1647-1664)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τζον Ουίλμοτ γεννήθηκε το 1647 στο οικογενειακό κτήμα του Ντίτσλεϊ στο Όξφορντσαϊρ. Ο πατέρας του υποκόμης Χένρι Γουίλμοτ, αγγλο- ιρλανδικής καταγωγής τολμηρός ήρωας πολέμου, έγινε κόμης του Ρότσεστερ το 1652 ως ανταμοιβή για στρατιωτικές υπηρεσίες στον Κάρολο Β' κατά τη διάρκεια της εξορίας του υπό τον Όλιβερ Κρόμγουελ. Ο Χένρι Γουίλμοτ πέθανε το 1658, οπότε ο Τζον Ουίλμοτ κληρονόμησε τους τίτλους του 2ου κόμη του Ρότσεστερ, του βαρώνου του Άντερμπερι στην Αγγλία και υποκόμη του Έθλον στην Ιρλανδία.

Τον Ιανουάριο του 1660, 4 μήνες πριν από την Παλινόρθωση, ο 12χρονος κόμης του Ρότσεστερ έγινε δεκτός στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου σπούδασε λατινικά και ελληνικά, φυσικές επιστήμες και πιθανώς αστρονομία. Υπό την κηδεμονία του Ρόμπερτ Γουάιτχολ, ενός ανθρώπου αμφίβολης φήμης, θεωρείται ότι ο νεαρός άρχισε να κάνει έκλυτη ζωή. Εδώ έγραψε τα πρώτα του ποιήματα. Σε ηλικία 14 ετών, το 1661, πήρε το πτυχίο του. Αφού έκανε τη Μεγάλη περιοδεία στη Γαλλία και την Ιταλία, όπως αρκετοί Βρετανοί αριστοκράτες εκείνη την εποχή, επέστρεψε στο Λονδίνο στα τέλη του 1664.[9]

Εμφάνιση στην αυλή, φυλάκιση και υπηρεσία στο ναυτικό (1664-1666)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Ελίζαμπεθ Μάλετ

Το 1665, σε ηλικία 17 ετών, εμφανίστηκε στην αυλή του Καρόλου Β' - ο βασιλιάς ως πράξη ευγνωμοσύνης προς τον πατέρα του ανέλαβε πατρικό ρόλο στη ζωή του Ρότσεστερ - όπου η γοητεία του προκάλεσε τη συμπάθεια και το ενδιαφέρον των αυλικών. Ο Κάρολος Β' πρότεινε ένα γάμο μεταξύ του Ρότσεστερ και της πλούσιας κληρονόμου Ελίζαμπεθ Μάλετ. Οι συγγενείς της αντιτάχθηκαν στον γάμο και ο Ρότσεστερ προσπάθησε να την απαγάγει αλλά συνελήφθη και φυλακίστηκε στον Πύργο του Λονδίνου. Μετά από τρεις εβδομάδες φυλάκισης, έγραψε μια αίτηση στον βασιλιά ζητώντας να τον στείλει σε στρατιωτική δράση. Το αίτημά του ικανοποιήθηκε - ο Κάρολος Β' τον έστειλε στο ναυτικό, όπου, ως αξιωματικός συμμετείχε και διακρίθηκε σε ναυμαχία με την Ολλανδία.[10]

Αυλική ζωή (1666-1680)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το αρχοντικό του Ρότσεστερ στο Άντερμπερι

Το 1666 ο Ρότσεστερ διορίστηκε Βασιλικός αρχιθαλαμηπόλος με μισθό £1.000 το χρόνο και επίσης στο αξίωμα του Λοχαγού των Φρουρών Ιππικού της Αυτού Μεγαλειότητας. Το 1667 απήγαγε ξανά την Ελίζαμπεθ Μάλετ, την οποία παντρεύτηκε και απέκτησαν τέσσερα παιδιά.

Πριν ακόμη ενηλικιωθεί, εισήχθη στη Βουλή των Λόρδων. Από τότε, η ζωή του μοιράστηκε μεταξύ της οικιακής ζωής στο κτήμα του Άντερμπερι και της θορυβώδους παρουσίας του στη βασιλική αυλή, όπου κέρδισε τη φήμη του πνευματώδους συνομιλητή και εξαιρετικού ρήτορα.

Ήταν μέρος της «εύθυμης παρέας» που περιλάμβανε αυλικούς με λογοτεχνικά ενδιαφέροντα και θεατρικούς συγγραφείς: Χένρι Τζέρμιν, Τσαρλς Σάκβιλ κόμη του Ντόρσετ, Τζον Σέφιλντ κόμης του Μάλγκρεϊβ, Χένρι Κίλιγκρου, Τσαρλς Σέντλεϊ, Ουίλιαμ Ουίτσερλι, Τζορτζ Έθερετζ και Τζορτζ Βίλιερς, 2ος δούκας του Μπάκινχαμ μεταξύ άλλων, όλοι ελευθεριάζοντες, διαβόητοι για τα γλέντια, τις φάρσες και τις ερωτικές τους περιπέτειες. Ο Γκίλμπερτ Μπέρνετ έγραψε ότι «Για πέντε χρόνια μαζί τους ήταν συνεχώς μεθυσμένος... και όχι... απόλυτα κύριος του εαυτού του... που τον οδήγησε σε πολλές άγριες ​​και ακαταλόγιστες πράξεις».[11]

Το 1674, ο Ρότσεστερ έγραψε τη Σάτιρα για τον Κάρολο Β΄, στην οποία επέκρινε τον βασιλιά, παρουσιάζοντάς τον βυθισμένο στην ακολασία εις βάρος της διακυβέρνησης της χώρας. Μετά από αυτό, απομακρύνθηκε προσωρινά από το δικαστήριο. Την ίδια χρονιά, γνώρισε την επίδοξη ηθοποιό Ελίζαμπεθ Μπάρι και άρχισε να της διδάσκει τα βασικά της υποκριτικής, της έμαθε πώς να αναπτύξει τον ρόλο, πώς να παίξει αυθεντικά την ένταση του πάθους που προέρχεται από τα βάθη της καρδιάς. Η Ελίζαμπεθ Μπάρι έγινε η πιο διάσημη Αγγλίδα ηθοποιός της εποχής και μία από τις ερωμένες του Ρότσεστερ, με την οποία απέκτησε μια νόθα κόρη.[12]

Παρά τον λίβελο, ο βασιλιάς τον συγχώρεσε και βρέθηκε πάλι στο βασιλικό περιβάλλον με μια σειρά από νέα αξιώματα: φύλακας των βασιλικών γερακιών και διαχειριστής των κυνηγότοπων του Γούντστοκ.

«Μερικά επεισόδια από τη ζωή του Τζον Ουίλμοτ, κόμη του Ρότσεστερ» του Γκίλμπερτ Μπέρνετ, 1680

Η ζωή του Τζον Ουίλμοτ ήταν στενά συνδεδεμένη με το θέατρο. Υποστήριξε θεατρικούς συγγραφείς και συμμετείχε στη διοργάνωση θεατρικών παραγωγών στη βασιλική αυλή. Ο τρόπος ζωής του έγινε το πρότυπο για την εικόνα του πνευματώδους Ντόριμαντ στην κωμωδία του Τζορτζ Έθερετζ Ο άνδρας της μόδας (1676).  

Μετά τον θάνατο ενός φίλου του κατά τη διάρκεια καυγά σε κατάσταση μέθης, ο Ρότσεστερ αναγκάστηκε να κρυφτεί για κάποιο διάστημα. Μεταμφιέστηκε σε Δρ Μπέντο, ένας τσαρλατάνος που «θεράπευε», μεταξύ άλλων, τη στειρότητα. Η πρακτική του αναφέρεται ότι ήταν επιτυχημένη, υπονοώντας τη μεσολάβησή του στην κύηση. Ακόμη και υπό αυτό το προσωπείο, ο Ρότσεστερ δεν σταμάτησε να επικρίνει τις αρχές, αυτή τη φορά με τη μορφή των «Εκκλήσεων του γιατρού Μπέντο προς τον λαό». Αλλά και μετά από αυτό, ο Κάρολος Β' τον συγχώρεσε.[13]

Το 1676, ο Ρότσεστερ έκανε μια διάσημη ομιλία στη Βουλή των Λόρδων του Κοινοβουλίου υπέρ του βασιλιά και της διαδοχής στο θρόνο και κατά της ψήφισης νομοσχεδίου που απαγόρευε στον αδελφό του Καρόλου Β' (τον μελλοντικό βασιλιά Ιάκωβο Β' ) να διαδεχθεί τον θρόνο επειδή ήταν Καθολικός.

Θάνατος (1680)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα τριάντα του, με την υγεία του ήδη φθαρμένη λόγω σύφιλης, αλκοολισμού και κατάθλιψης, υπαγόρευσε τα απομνημονεύματά του στον επίσκοπο Γκίλμπερτ Μπέρνετ, όπου εξέφρασε τις τύψεις για την έκλυτη ζωή του, επέστρεψε στη θρησκευτική πίστη απαρνούμενος τις αθεϊστικές πεποιθήσεις του και διέταξε να καούν «όλα τα βέβηλα και πρόστυχα γραπτά του». Μετά τον θάνατό του, ο Μπέρνετ δημοσίευσε το βιβλίο.

Ο Ρότσεστερ πέθανε στις 26 Ιουλίου 1680 στο Γούντστοκ του Όξφορντσαϊρ σε ηλικία 33 ετών, πιθανώς από σύφιλη ή άλλες αφροδίσιες ασθένειες και τα αποτελέσματα χρόνιας υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ.[14]

Λογοτεχνικό έργο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο κόμης του Ρότσεστερ

Το ενδιαφέρον του Τζον Ουίλμοτ για την ποίηση δεν ήταν επαγγελματικό. Ανήκε στην «κατηγορία των κυρίων που έγραφαν ποίηση με χαριτωμένη ευκολία», όπως έγραψε ο Αλεξάντερ Πόουπ[15] για τον ίδιο και τους φίλους του, και όχι για να κερδίσει χρήματα.

Τα γραπτά του είναι πολύ διαφορετικά σε μορφή, είδος και περιεχόμενο. Περιλαμβάνουν σάτιρες, παρωδίες ποιημάτων συγχρόνων και παλαιότερων καθώς και αυτοσχέδια ποιήματα και επιγράμματα. [16]Ορισμένα ποιήματα ήταν κριτική σε επίκαιρα προβλήματα της εποχής του. Μερικά από τα ερωτικά του ποιήματα έχουν παθιασμένη ένταση με πολλές τολμηρές ερωτικές αναφορές στις σαρκικές απολαύσεις. Από τις πιο σημαντικές σάτιρες είναι το ποίημα Ένας Σάτυρος κατά της λογικής και της ανθρωπότητας (A Satyr Against Reason and Mankind) - ένα από τα λίγα ποιήματα που δημοσίευσε κατά τη διάρκεια της ζωής του, το 1679.[17]

Το πιο διάσημο θεατρικό έργο που του αποδίδεται είναι το Σόδομα, ή η πεμπτουσία της ακολασίας. Και, αν και δεν υπάρχουν άμεσες αποδείξεις ότι το έργο γράφτηκε πραγματικά από τον ίδιο, ήταν ο λόγος που για πολλά χρόνια η ποίησή του θεωρήθηκε πορνογραφική και δεν δημοσιεύονταν κατά τη βικτωριανή εποχή.[18]

Εκτός από την αιχμηρή σάτιρα και τα λυρικά ποιήματα, είναι γνωστές οι μεταφράσεις του κλασικών ποιητών όπως ο Οβίδιος, ο Σενέκας, ο Λουκρήτιος, ο Πετρόνιος και ο Ανακρέων.

Μεταξύ των θαυμαστών του ήταν μεταξύ άλλων ο Ντάνιελ Ντεφόε, ο Άλφρεντ Τέννυσον και ο Γκαίτε που παρέθεσαν αναφορές στον Ρότσεστερ στα έργα τους. Επίσης ο Βολταίρος, ο οποίος τον χαρακτήρισε «άνθρωπο ιδιοφυή και υπέροχο ποιητή», θαύμασε τη σάτιρά του και μετέφρασε πολλά ποιήματα στα γαλλικά.

Το μεγαλύτερο μέρος της ποίησης του δημοσιεύτηκε μετά θάνατον. Η ποίηση του Ρότσεστερ αναβίωσε από τη δεκαετία του 1920 και μετά, με επαναξιολογήσεις από γνωστές λογοτεχνικές προσωπικότητες όπως ο Γκράχαμ Γκρην και ο Έζρα Πάουντ.

Στον κινηματογράφο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1994, το έργο The Libertine παίχτηκε με επιτυχία στη σκηνή του Λονδίνου και το 2004, γυρίστηκε η ομώνυμη ταινία σε σκηνοθεσία Λόρενς Ντάνμορ. Τον ρόλο του κόμη του Ρότσεστερ στην ταινία έπαιξε ο Τζόνι Ντεπ και τον ρόλο του Κάρολου Β' ο Τζον Μάλκοβιτς.[19]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 www.astro.com/astro-databank/Wilmot,_John. Ανακτήθηκε στις 1  Σεπτεμβρίου 2024.
  2. ↑ www.poetsgraves.co.uk/wilmot.htm.
  3. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119907161. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 «Kindred Britain»
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  7. ↑ . «britannica.com/biography/John-Wilmot-2nd-earl-of-Rochester». 
  8. ↑ . «theguardian.com/blazing-star-life-times-john-wilmot-earl-rochester-review-wild-man-restoration». 
  9. ↑ . «poetryfoundation.org/poets/john-wilmot». 
  10. ↑ . «geni.com/people/Elizabeth-Wilmot». 
  11. ↑ Frank H. Ellis, "Wilmot, John, second earl of Rochester (1647–1680)", Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004
  12. ↑ . «hellovaia.com/explanations/english-literature/poets/john-wilmot/». 
  13. ↑ . «biography.hi7.co/john-wilmot--2nd-earl-of-rochester». 
  14. ↑ . «findagrave.com/memorial/john-wilmot». 
  15. ↑ Alexander Pope, “First Epistle of the Second Book of Horace” l
  16. ↑ . «greekpoet.wordpress.com/Regime de Vivre (Τζων Γουίλμοτ, Κόμης του Ρότσεστερ)». 
  17. ↑ . «interestingliterature.com/2020/06/john-wilmot-earl-rochester-poems/». 
  18. ↑ . «daily.jstor.org/the-restorations-filthiest-poet-and-why-we-need-him/». 
  19. ↑ . «tanea.gr/2006/04/19/lifearts/culture/o-golgothas-toy-theati/».