Τοκιχάρου Άμπε

Τοκιχάρου Άμπε
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
阿部宗明 (Ιαπωνικά)
Γέννηση3  Απριλίου 1911
Τόκυο
Θάνατος9  Αυγούστου 1996
Τόκυο
Αιτία θανάτουενδοεγκεφαλική αιμορραγία
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΙαπωνία
Ιαπωνική Αυτοκρατορία (έως 1947)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Εκπαίδευσηδιδάκτορας επιστημών
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Τόκιο
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταζωολόγος
ιχθυολόγος

Ο Τοκιχάρου Άμπε (ιαπων. 阿部 宗明, Abe Tokiharu, 3 Απριλίου 19119 Αυγούστου 1996) ήταν Ιάπωνας βιολόγος και συγκεκριμένα ιχθυολόγος.

Ο Τοκιχάρου Άμπε γεννήθηκε στο Τόκιο και εργάσθηκε για το Μουσείο του Πανεπιστημίου του Τόκιο. Ο επιστήμονας αυτός είναι αξιοσημείωτος για τις μελέτες του στην ταξινομική των ακτινοπτερύγιων ιχθύων των θαλασσών της Ανατολικής Ασίας που ανήκουν στην οικογένεια τετραοδοντίδες (τα κοινώς λεγόμενα «ψάρια-φούσκες»), με πιο σημαντικές τις μελέτες για το εξαιρετικά δηλητηριώδες γένος ψαριού τακιφούγκου (Takifugu), το οποίο πρώτος αυτός περιέγραψε το έτος 1949 και του έδωσε τη χαρακτηριστική αυτή ιαπωνική ονομασία: fu-gu σημαίνει «γουρούνι των ποταμών». Ο Τοκιχάρου Άμπε περιέγραψε και αρκετά σημαντικά είδη, όπως το Sagamichthys abei, τον καρχαρία Centroscyllium kamoharai[1] και το Fugu obscurus. Κάποια άλλα είδη, όπως τα «τετραόδων του Άμπε» (Tetraodon abei) και Chaunax abei, ονομάσθηκαν έτσι προς τιμή του. Ο Άμπε ήταν επίτιμο αντεπιστέλλον μέλος της Αμερικανικής Εταιρείας Ιχθυολόγων και Ερπετολόγων (ASIH).

Ο Τοκιχάρου Άμπε απεβίωσε σε ένα νοσοκομείο του Τόκιο σε ηλικία 85 ετών από εγκεφαλική αιμορραγία.

Συγκεκριμένες έρευνες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1950 ο Τοκιχάρου Άμπε άρχισε τη μεγάλη σειρά δημοσιεύσεων στο Ιαπωνικό περιοδικό Ιχθυολογίας υπό τον γενικό τίτλο «Νέα, σπάνια ή ασυνήθιστα είδη ιχθύων των ιαπωνικών υδάτων».[2] Η σειρά εργασιών του με θέμα τις ταξινομικές μελέτες των τετραοδοντίδων («ψάρια-φούσκες») χρειάσθηκε επίσης επτά δημοσιεύσεις για να ολοκληρωθεί[3], έως το 1952. Την ίδια εποχή ο επιστήμονας ανεκάλυψε στα ανοικτά των Νήσων του Σολομώντα το νέο είδος ψαριού «τετραγώνουρος του Ειρηνικού» (Tetragonurus pacificus) της ομώνυμης οικογένειας τετραγωνουρίδες, ενώ δύο χρόνια αργότερα ανεκάλυψε ένα νέο είδος χελιδονόψαρου, το Prognichthys sealei[4]

Με την ιδέα του να ερευνήσει το περιεχόμενο του στομαχιού φαλαινών που είχαν αλιευθεί στην Ανταρκτική, ο Τοκιχάρου Άμπε κατόρθωσε να ανακαλύψει όχι απλώς ένα νέο είδος, αλλά και ένα νέο γένος ψαριού, τον «ξενόκυτο» (Xenocyttus nemotoi, 1957).[5]

Δημοσίευσε επίσης το δίτομο βιβλίο Εικονογραφημένες περιγραφές χιλίων χρήσιμων ψαριών (εκδ. Morikita Shuppan, Τόκιο 1957, στην ιαπωνική). Από τις μεταγενέστερες έρευνές του αξίζει να αναφερθεί η εισαγωγή του νέου γένους με το ιδιόμορφο όνομα «ψευδοταράκτης» (Pseudotaractes), που δεν έγινε ευρύτερα αποδεκτό. Επίσης, η επέκταση των ερευνών του στην Ερυθρά Θάλασσα, όπου μαζί με τον Y. Haneda περιέγραψε το 1973 ένα νέο είδος ψαριού, που ανήκει στο γένος φωτοβλέφαρο (Photoblepharon).


  1. Abe, T., 1966: «Description of a new squaloid shark, Centroscyllium kamoharai, from Japan», Japan. J. Ichthyol., τόμος 13, σσ. 190-198
  2. Abe, T., 1950: «New, rare or uncommon fishes from Japanese waters. I.Liparis franzi, new name», Japan. J. Ichthyol., τόμος 1, σσ. 135-139
  3. Abe, T., 1952: «Taxonomic studies of the puffers (Tetraodontidae, Teleostei) from Japan and adjacent regions—VII. Concluding remarks, with the introduction of two new genera, Fugu and Boesemanichthys», Japan. J. Ichthyol., τόμος 2, σσ. 35-44, 93-97, 117-127
  4. Abe, T., 1955: «On a new Pacific flying-fish, retaining five unbranched fin-rays above in the pectoral throughout life», Rec. Oceanogr. Works Japan, τόμος 2, σσ. 185-192
  5. Abe, T., 1957a: «Notes on fishes taken from the stomach of whales taken in the Antarctic. I.Xenocyttus nemotoi, a new genus and new species of zeomorph fish of the subfamily Oreosomatinae Goode and Bean, 1895», Sci. Rep. Whales Res. Inst., τόμος 12, σσ. 225-233.
  • Ryoichi Arai: «Memories of Dr. Tokiharu Abe (1911–1996)» στο Ichthyological Research, τόμος 44 (1η Φεβρουαρίου 1997), Springer Japan